به گزارش پرشین خودرو، موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، تحلیل بخش صنعت، معدن و تجارت استان همدان را منطبق بر ملاحظات آمایش سرزمین انجام داد.
- بررسی وضعیت موجود در استان
استان همدان با دارا بودن 1.2 درصد مساحت (رتبه بیستوسوم) و 2.2 درصد از جمعیت کشور (رتبه چهاردهم) از تراکم بالای جمعیتی حدود 89.9 نفر در هر کیلومتر مربع برخوردار است. این استان از منظر جغرافیایی بسیار متنوع و از منظر طیف آبوهوایی نیز بسیار متغیر است و براساس آخرین اطلاعات مرکزآمار ایران نرخ رشد جمعیت این استان نیز طی دوره 95-1390 معادل 0.23- درصد بوده است.
سهم این استان از ارزش افزوده کشوری در بخش صنعت حدود 0.2 درصد و در بخش معدن 1.26 درصد بوده است (مجموعا 1.46 درصد). از مهمترین زیرساخت های کلیدی در حوزه تولید (صنعتی و معدنی) و تجارت استان همدان میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
- 27 ناحیه و شهرک صنعتی با وسعت 1795.6 هکتار؛
- 15 انبار و سیلو؛
- بیش از 100 سردخانه صنعتی؛
- 2 گمرک، یک پایانه صادراتی و یک نمایشگاه؛
- دسترسی به حملونقل ریلی در شهرستانهای همدان و ملایر؛
- دسترسی به فرودگاه در شهرستان همدان.
از منظر تعداد واحدهای صنعتی، 65.2 درصد صنایع استان تنها در شش رشته فعالیت صنعتی به شرح زیر قرار دارند. ضمن آنکه 37.2 درصد از مجموع کارگاههای صنعتی بالای دهنفرکارکن استان نیز در شهرستان همدان استقرار دارند.
- تولید فلزات اساسی (27.9 درصد)؛
- تولید محصولات از توتون و تنباكو ـ سیگار (10.8 درصد)؛
- تولید سایر محصولات كانی غیر فلزی (7.9 درصد)؛
- تولید ماشینآلات و تجهیزات طبقهبندی نشده در جای دیگر (6.6 درصد)؛
- تولید ماشینآلات اداری و حسابگر و محاسباتی (6 درصد)؛
- تولید محصولات لاستیكی و پلاستیكی (6 درصد).
با توجه به محدودیتهای پیشروی استان در خصوص تامین آب مورد نیاز، توسعه صنایع و معادن در این استان نیازمند توجه جدی و ویژه به این مسئله بسیار کلیدی میباشد.
- مزیتهای استان همدان با ملاحظات آمایش سرزمین
اهم مزیتهای صنعتی، معدنی و تجاری استان همدان براساس ملاحظات آمایش سرزمین در جدول (1) طبقهبندی شده است:
جدول (1): اهم مزیتهای صنعتی، معدنی و تجاری استان همدان
بخش | کد آیسیک ویرایش 3.1 | عنوان رشته فعالیت | شهرستان و نقاط مستعد |
---|---|---|---|
صنعت | 15 | صنایع مواد غذایی و آشامیدنی | ناحیه شمالی شامل کبودرآهنگ، درگزین، فامنین ناحیه میانی شامل همدان، بهار، اسدآباد ناحیه جنوبی شامل ملایر، نهاوند و تویسرکان |
17 | منسوجات | ناحیه شمالی شامل کبودرآهنگ، درگزین، فامنین (قالی و گلیم دستباف) ناحیه میانی شامل همدان، بهار، اسدآباد (قالی و گلیم دستباف) ناحیه جنوبی شامل ملایر، نهاوند و تویسرکان (قالی و گلیم دستباف) | |
18 | پوشاك | ناحیه شمالی شامل کبودرآهنگ، درگزین، فامنین ناحیه میانی شامل همدان، بهار، اسدآباد ناحیه جنوبی شامل ملایر، نهاوند و تویسرکان | |
19 | دباغی و عملآوردن چرم و ساخت كیف | ناحیه میانی شامل همدان، بهار، اسدآباد (چرم) | |
20 | چوب و محصولات چوبی | ناحیه جنوبی شامل ملایر، نهاوند و تویسرکان (محصولات چوبی) | |
23 | صنایع تولید زغال كك ـ پالایشگاههای نفت | ناحیه میانی شامل همدان، بهار، اسدآباد (پالایشگاه) | |
24 | مواد و محصولات شیمیایی | ناحیه شمالی شامل کبودرآهنگ، درگزین، فامنین (گیاهان دارویی) ناحیه جنوبی شامل ملایر، نهاوند و تویسرکان (داروسازی) | |
26 | سایر محصولات كانی غیر فلزی | ناحیه شمالی شامل کبودرآهنگ، درگزین، فامنین (سیمان،سنگهایقیمتی و تزئینی)، ناحیه میانی شامل همدان، بهار، اسدآباد (سفال و سرامیک، سنگهایقیمتی و تزئینی)، ناحیه جنوبی شامل ملایر، نهاوند و تویسرکان (سیمان، سنگ های قیمتی و تزئینی) | |
27 | فلزات اساسی | ناحیه میانی شامل همدان، بهار، اسدآباد (فولاد) | |
29 | ماشینآلات و تجهیزات طبقهبندی نشده در جای دیگر | ناحیه شمالی شامل کبودرآهنگ، درگزین، فامنین (ماشین آلات کشاورزی) ناحیه میانی شامل همدان، بهار، اسدآباد (ماشین آلات کشاورزی) ناحیه جنوبی شامل ملایر، نهاوند و تویسرکان (ماشین آلات کشاورزی) | |
31 | ماشینآلات مولد و انتقال برق و دستگاههای برقی | ناحیه شمالی شامل کبودرآهنگ، درگزین، فامنین (استحصال انرژی های نو) ناحیه میانی شامل همدان، بهار، اسدآباد (استحصال انرژی های نو) ناحیه جنوبی شامل ملایر، نهاوند و تویسرکان (استحصال انرژی های نو) | |
35 | سایر وسایل حمل و نقل | ناحیه شمالی شامل کبودرآهنگ، درگزین، فامنین (صنایع پیشرفته دفاعی و هوافضا) | |
36 | مبلمان و مصنوعات طبقهبندی نشده در جای دیگر | ناحیه شمالی شامل کبودرآهنگ، درگزین، فامنین (قاب سازی) ناحیه جنوبی شامل ملایر، نهاوند و تویسرکان (مبلمان، منبت) | |
معدن | 13 | استخراج سنگ های فلزی | ناحیه میانی شامل همدان، بهار، اسدآباد (استخراج سنگ آهن، سرب، روی و منیزیم) ناحیه جنوبی شامل ملایر، نهاوند و تویسرکان (استخراج سنگآهن، سرب، روی و منیزیم و فروآلیاژها) |
14 | استخراج سایر سنگ های معدنی | ناحیه شمالی شامل کبودرآهنگ، درگزین، فامنین (سنگهای تزئینی، آهک) | |
خدمات | 55 | هتل و رستوران | ناحیه شمالی شامل کبودرآهنگ، درگزین، فامنین ناحیه میانی شامل همدان، بهار، اسدآباد ناحیه جنوبی شامل ملایر، نهاوند و تویسرکان |
92 | فعالیت های تفریحی، فرهنگی و ورزشی | ||
60 | حمل و نقل و انبارداری و ارتباطات | ناحیه شمالی شامل کبودرآهنگ، درگزین، فامنین (مناطق ویژه اقتصادی و بنادر خشک) ناحیه میانی شامل همدان، بهار، اسدآباد (قطب لجستیک کالای عمومی) ناحیه جنوبی شامل ملایر، نهاوند و تویسرکان (حمل و نقل و ترانزیت) | |
65 | واسطه گری های مالی به جز بیمه و صندوق های بازنشستگی | ناحیه شمالی شامل کبودرآهنگ، درگزین، فامنین ناحیه میانی شامل همدان، بهار، اسدآباد ناحیه جنوبی شامل ملایر، نهاوند و تویسرکان | |
66 | بیمه و بازنشستگی به جز تامین اجتماعی | ||
67 | فعالیت های جنبی واسطه گری مالی | ||
80 | آموزش | ||
85 | بهداشت و مددکاری |
ماخذ: موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، طرح اولویتبندی فعالیتهای صنعتی، معدنی و تجاری استانی-شهرستانی منطبق بر ملاحظات آمایش سرزمین
- سطح فنآوری صنایع استان همدان
بررسی وضعیت سطح فنآوری صنایع موجود استان همدان نیز نشان میدهد 47.3 درصد صنایع (بیشترین) در سطح متوسط پایین و 2.6 درصد صنایع (کمترین) در سطح فناوری بالا قرار دارند (جدول 2).
جدول (2): سطح تکنولوژی صنایع استان همدان
عنوان | تعداد | سهم |
فناوری بالا | 46 | 2.6 |
فناوری متوسط بالا | 308 | 17.5 |
فناوری متوسط پایین | 834 | 47.3 |
فناوری پایین | 440 | 24.9 |
نامشخص | 137 | 7.8 |
جمع کل | 1765 | 100 |
ماخذ: موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، طرح اولویت بندی فعالیتهای صنعتی، معدنی و تجاری استانی-شهرستانی منطبق بر ملاحظات آمایش سرزمین
- منطقه بندی و اعطای مشوقهای سرمایه گذاری
با هدف ارائه هدفمند و اثربخش مشوقهای سرمایه گذاری به مناطق محروم و کمتر توسعه یافته در کشور و با درنظر گرفتن شاخصهای چندگانه نظیر اشتغال و تعداد بنگاه فعال بخش صمت در شهرستان؛ سهم از اشتغال صنعتی و سهم از تعداد بنگاه صنعتی شهرستان؛ تعداد بنگاههای راکد شهرستان؛ تعداد طرحهای نیمهتمام صنعتی، معدنی و تجاری؛ تطبیق با تصویبنامه شناسایی مناطق محروم (1401)؛ هدف اشتغال بخش صمت شهرستان طی دوره 4 ساله، طرحهای نیمهتمام بیش از 50 درصد پیشرفت فیزیکی شهرستان، اشتغال طرح نیمهتمام و شاخص نظرات خبرگان بومی و محلی، کشور به چهار منطقه توسعه نیافته (منطقه 1: سطح پایین توسعه صنعتی، معدنی و تجاری، فاقد زیرساختهای لازم و عدم کفایت طرحهای نیمه تمام برای ایجاد اشتغال مطلوب)، کمبرخوردار (منطقه 2: سطح پایین توسعه صنعتی، معدنی و تجاری، زیرساخت های ضعیف)، عادی/نرمال (منطقه 3: مناسب به لحاظ اشتغال صنعتی) و برخوردار (منطقه 4: اشتغال صنعتی بیش از ظرفیت منطقه) تقسیم شده است. اهم سیاستهای مورد نیاز برای توسعه اشتغالزایی در مناطق مختلف بهاختصار عبارتند از:
- سیاست اشتغال در منطقه 1: تعریف طرح های ایجادی و زیرساختی؛
- سیاست اشتغال در منطقه 2: تکمیل طرحهای نیمهتمام، احیای واحدهای راکد و درصورت نیاز تعریف طرح توسعهای و ایجادی؛
- سیاست اشتغال در منطقه 3: حفظ و بهبود وضعیت اشتغال موجود با افزایش ظرفیت واحدهای فعال و احیای واحدهای راکد؛
- سیاست اشتغال در منطقه 4: افزایش عمق بازار کار (ایجاد اشتغال پایدار) با توسعه خدمات پشتیبان تولید و تجارت.
با توجه به شکل گیری ستاد سرمایه گذاری در وزارت صنعت، معدن و تجارت، خروجی طرحهای اولویت دار استان همدان براساس خروجی های «طرح موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی درخصوص اولویت بندی فعالیت های صنعتی، معدنی و تجاری استانی-شهرستانی منطبق بر ملاحظات آمایش» و پس از صحه گذاری میدانی هیات ارزیابی
به عنوان ورودی های این ستاد جهت اعطای مشوق به طرحهای سرمایه گذاری استان در مناطق چهارگانه فوق در دستور کار قرار دارد.
- طرح های اولویت دار استان
بررسیها نشان میدهد که از مجموع بیش از 1765 طرح نیمه تمام در دست اجرا در استان همدان (1564 طرح-با سهم 88.6 درصد و پیشرفت کمتر از 20 درصد و 68 طرح-باسهم 3.9 درصد و پیشرفت بالای 80 درصد) رشته فعالیتهای استخراج سنگهای فلزی (13)، استخراج سایر سنگهای معدنی (14)، صنایع غذایی و آشامیدنی (15)، تولید منسوجات (17)، تولید پوشاک (18)، صنایع شیمیایی و دارویی (24)، تولید سایر محصولات کانی غیرفلزی (26)، تولید ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر (29)، تولید ماشین آلات و دستگاه های برقی طبقه بندی نشده در جای دیگر (31) و تولید مبلمان و مصنوعات طبقه بندی نشده در جای دیگر (36) در اولویت قرار دارد.
خاطر نشان میسازد که طرحهای نیمهتمام استان با شاخصهای مختلفی طبقهبندی شده است که چنانچه تمامی این طرحها به بهرهبرداری برسد بالغ بر 9.8 هزار شغل ایجاد خواهد شد:
- طرحهای نیمهتمام بالای 60 درصد پیشرفت شامل 190 طرح (با سهم 9/37 درصد) در کل استان؛
- 155 طرح نیمهتمام اولویت دار بین صفر تا 59 درصد پیشرفت منطبق بر ملاحظات آمایشی؛
- پیشنهاد طرح ایجادی منطبق بر ملاحظات آمایشی (صنایع چوب و مبلمان، صنایع برق و الکترونیک، ماشین آلات و ادوات کشاورزی، کانی های غیرفلزی «شامل سنگهای تزئینی، ظروف سرامیکی و ..»، کاغذ از کربنات کلسیم، تولید انواع پوشاک، تولید انواع دارو، انواع پودرهای صنعتی و معدنی)؛
- بررسی وضعیت احیاء یا تعطیلی کامل 58 طرح راکد معدنی.
نظر شما