به گزارش «پرشین خودرو»، اگرچه طرح هایی نظیر انتقال پایتخت و یا طرح جایگزینی خودروهای فرسوده در راستای کاهش آلودگی هوا در کلانشهرها مطرح شده اما طرح از رده خارج کردن خودروهای فرسوده می تواند به عنوان اولویت اصلی مورد نظر مسئولان باشد. براساس آمارهای رسمی هوای کلانشهرهای ایران 321 روز از سال بیش از استانداردهای جهانی آلودگی دارد و در این میان مردم قربانیان اصلی این وضعیت نابسامان بوده و جامعه هر روز شاهد بروز بیماری های جدید و پدیده هایی منحصر به فرد هستند. اما واقعیت این است که اجرای برنامه های مقطعی ممکن است در کوتاه مدت از قابلیت اثربخشی بهره مند بوده و بتواند این معضل را کنترل کند، اما باید حل مشکل برنامه های بلندمدت را مورد نظر قرار داد. براساس گزارشات منتشر شده بیش از یک میلیون دستگاه خودرو با عمری بالای 20 سال در خیابان های پایتخت تردد می کنند در حالی که از نظر استانداردهای آلایندگی در سطح بسیار پایینی قرار دارند و به عنوان خودروی فرسوده و از رده خارج به شمار می آیند. چرخ طرح جایگزینی خودروهای فرسوده که هفت سال پیش اجرای آن کلید خورد؛ در این سال ها آنقدر کند چرخید که در عمل طی دو سال اخیر متوقف شد. اکنون بیش از یکهزار و 200 دستگاه مینی بوس فرسوده در شهر تهران تردد می کند که تنها 110 دستگاه از آن نوسازی شده، ضمن اینکه براساس برخی آمارها 17 هزار تاکسی فرسوده و همچنین بیش از یک میلیون موتورسیکلت از رده خارج در تهران وجود دارد که اینها همه بیانگر وجود مشکل اساسی در این حوزه است و باید نهادهای ذیربط در این خصوص اقدامات جدی انجام دهند. به گزارش ایرنا، از سوی دیگر مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا چندی پیش آلودگی ناشی از تردد 9 هزار تاکسی فرسوده در شهر تهران را معادل 2 میلیون و 700 هزار دستگاه خودرو دارای استاندارد یورو 2 دانست و بر این نکته تاکید کرد که از رده خارج کردن این تعداد تاکسی تا چه میزان می تواند در بهبود وضعیت هوا کمک کند. با این وضعیت می توان گفت وارد کردن فشار به خودروسازان و مقصر صرف دانستن آنها در قضیه آلودگی هوا چندان با واقعیات مطابقت نداشته و تنها برای شانه خالی کردن از مسئولیت صورت می گیرد، چرا که تنها با اختصاص ردیف های بودجه ای و برنامه ریزی جهت جایگزینی خودروهای فرسوده تا حدود زیادی می توان وضعیت فعلی را سامان داد. کارشناسان معتقدند: ارگان ها و نهادهای دخیل در این موضوع، با چه توجیهی به صورت یک جانبه تولیدکنندگان خودرو را مقصر این وضعیت می دانند و چرا برخی اصرار دارند از خود سلب مسئولیت کرده و به جای تلاش جهت خارج کردن این همه خودرو فرسوده از سطح شهرها، تولیدکنندگان را تحت فشار قرار داده و با حضور پیاپی در رسانه ها، خودروسازی ها را اصلی ترین عامل آلودگی هوا معرفی کنند؟ به نظر می رسد رفع معضل آلودگی هوا در کشور به ویژه پایتخت قدری پیچیده شده و تمام نهادهای مسئول در این حوزه باید به صورت هماهنگ مسئولیت های خود را به خوبی انجام داده و به دور از هرگونه فرافکنی، تلاش کنند تا گره ای را که می توان با دست باز کرد، با دندان باز نشود. از سوی دیگر موضوع تامین خودروهای جایگزین خودروهای فرسوده، موضوعی است که باید مورد توجه و اهتمام ویژه قرار داد. رییس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت اگرچه از وجود 60 هزار خودروی تاکسی فرسوده در کشور خبر داد اما نوسازی آنها را نیازمند همکاری خودروسازان و دستگاه های متولی دانست. سیدمجتبی شفیعی با بیان اینکه ایران خودرو تضمینی برای تأمین خودروهای تاکسی مورد نظر یعنی خودروی سمند نمی دهد، افزود: این شرکت تعداد معدودی را پیشنهاد داد که کمتر از نیاز موجود در حمل و نقل عمومی است، با ایران خودرو درباره خودروی سمند رایزنی کرده ایم اما از طرف آنها هنوز هیچ عکس العملی دریافت نشده است. وی مشکل اصلی جایگزینی تاکسی های فرسوده را موضوع تامین خودروی جدید برشمرد و اظهار داشت: همه زیرساخت ها از جمله ظرفیت های نرم افزاری، تسهیلات بانکی و افزایش سقف کمک بلاعوض دولت برای از رده خارج کردن خوروهای فرسوده را آماده کرده ایم اما در کنار تمام موارد، نیازمند همکاری خودروسازان هستیم. به هر صورت از سال 86 که دولت تصمیم گرفت طرح جایگزینی خودروهای فرسوده را در کشور اجرایی کند هفت سال می گذرد، اما متاسفانه با وجود تمام برنامه ریزی ها و پیش بینی ها سرعت اجرای طرح جایگزینی خودروهای فرسوده، بسیار کندتر از روند برنامه چهارم توسعه شد و در نتیجه چاره ای برای سازمان ها و دستگاه های اجرایی مسئول در این زمینه نماند جز اینکه طرح جایگزینی خودروهای فرسوده را در برنامه پنجم توسعه دنبال کنند، شاید این طرح در این وقت اضافه به سرانجام برسد. بنابر اظهارات مجریان طرح جایگزینی خودروهای فرسوده کشور، پرونده این طرح باید تا پایان سال 1390 بسته می شد در حالی که براساس آخرین آمار پلیس راهور تا سال 1390 فقط یک میلیون و 600 هزار دستگاه خودروی فرسوده در کشور از رده خارج شد. در واقع طرح خروج خودروهای فرسوده با وجود امیدواری مسئولان و متولیان امر در به سرانجام رساندن این طرح به دلیل کندی مراحل اجرا از پیشرفت لازم برخوردار نشد. به این ترتیب تمدید یکساله برنامه چهارم توسعه هم دردی از طرح نوسازی خودروهای فرسوده کشور دوا نکرد تا روند خروج خودروهای فرسوده از چرخه حمل و نقل کشور همچنان با حرکتی لاک پشتی در برنامه پنجم توسعه نیز ادامه یابد. البته اگر بخواهیم واقع بینانه به ماجرا نگاه کنیم در طول چند سالی که از آغاز اجرای برنامه پنجم توسعه می گذرد طرح نوسازی خودروهای فرسوده عملا متوقف شده است، این شرایط یک پرسش مهم را مطرح می سازد و آن اینکه پرونده جایگزینی خودروهای فرسوده به سرانجام خواهد رسید یا مانند طرح های مشابه، نیمه کاره به حال خود رها خواهد شد؟ روند خروج خودروهای فرسوده در حالی با حرکتی لاک پشتی پیش می رود که حالا خبرهایی به گوش می رسد مبنی بر این که قرار است طرح جایگزینی خودروهای فرسوده وارد مرحله جدیدی از اجرا شود.