پرشین خودرو: فرهاد بهنیا سخنگوی انجمن قطعهسازان خودرو است و از سالهای پیش تنها تولیدکننده قفل انواع خودروهای پژو در کشور. از سیاستهای دولت نهم و دهم در صنعت خودرو دل پری دارد و بهشدت معتقد است که صنعت خودروی ایران توانمند است ولی دولت دست و پایش را بسته و انتظار شناکردن از او دارد. میگوید با سود تسهیلات 37درصد بانکها هیچ فعالیت تولیدی نمیشود کرد و دولت باید برای این وضعیت فکری بکند. با شرکت پژو همکاری کرده است ولی نگاهش به کرهایها و آلمانیها مساعدتر است، میگوید؛ بعد از رفع تحریمها باید در قراردادهایمان دقت بیشتری کنیم تا کیفیت محصولاتمان بهتر شود. در کل به آینده صنعت خودرو امیدوار است. ماحصل گفتوگوی ما با این عضو هیاتمدیره انجمن قطعهسازان خودرو را میخوانید:
به گزارش «پرشین خودرو»، خبر دستور دولت برای تثبیت قیمت خودرو طبق معمول هر سال در رسانهها منعکس شد، شما چقدر با این طرح موافق هستید؟
بنده بهعنوان یکی از فعالان و تولیدکنندگان در صنعت خودرو نهتنها با این نوع سیاستگذاریها موافق نیستم که معتقدم این مدل سیاستگذاری هیچ تاثیری نداشته و ندارد. برای تثبیت قیمت خودرو دولت باید به صورت ریشهای به علل و عوامل چرایی افزایش قیمت خودرو توجه کند. ببینید، برای سالجاری دولت 25درصد حقوق پایه، میزان سنوات و بسیاری از موضوعات دیگر را افزایش داده است. این افزایش حقوق کارگران را که دولت از جیب خودش پرداخت نمیکند، بنده تولیدکننده باید بپردازم. از طرف دیگر تنها در شش ماه گذشته شاهد افزایش 35درصدی مواد اولیهای نظیر فولاد، مس و آلومینیوم بودیم.
یعنی تورم سالانه کشور که در مرز 35 تا 40درصد بوده تمامی این کالاها را گران کرده است تمامی این موارد یعنی افزایش هزینه تولید و تولیدکننده نیز ناچار است این افزایش هزینهها را در قیمت محصول خود اعمال کند و در نتیجه قطعات مورد نیاز صنعت خودرو گران شده و در نهایت خودرو تولیدی خودروسازان نیز گران خواهد شد. حال چگونه میتوان قیمتها را در این چارچوب تثبیت کرد. مسوولان وزارت صنعت و معدن به خوبی این وضعیت را میدانند ولی اینکه چرا چنین طرحهایی را مطرح میکنند باید خودشان پاسخگو باشند.
با این حال دولت این طرح را تصویب و ابلاغ کرده است. چرا بر روی زمین مانده و روند صعودی قیمت خودرو همچنان ادامه دارد؟
برای اینکه این طرح نشدنی است. خودروسازان برای جبران هزینه تولید ناچار هستند قیمت محصول نهایی خود یعنی خودرو را گران کنند چون تولیدکننده قطعه، محصولاتش را با افزایش قیمت به آنها میفروشد به این دلیل که هزینه تولید افزایش یافته است. .
راهکاری که میتوانید ارایه دهید، چیست؟
تمامی کارخانههای تولیدکننده مواد اولیه صنعت خودرو در اختیار دولت است بنابراین دولت میتواند قیمت مواد اولیه پتروشیمی فولاد آلومینیوم را برای خودروسازان کاهش دهد و با قیمت مناسب این مواد اولیه را در اختیار صنعت خودرو قرار دهد.
مگر شما در تامین مواد اولیه خود مشکل دارید؟
مشکلات موجود در صنعت خودرو که باعث افزایش قیمتها در این سه سال شده، نتیجه سیاستهای غلط دولت گذشته است در هیچ جای دنیا خرید و فروش مواد اولیه را در بورس انجام نمیدهند، تنها دولت دهم با اقدامی غیرکارشناسی مواد اولیه پتروشیمی را در بورس عرضه کرد و در نتیجه مواد موردنیاز بخش تولید ازهزارو700تومان به یکباره به دوهزارو700 یا سههزارتومان رسید.
این گرانی به چه دلیل بود؟
در بورس مواد اولیه از سوی دلالان چندین بار خرید فروش میشود تا به دست تولیدکننده میرسد و نتیجه آن افزایش قیمت این مواد و در نهایت افزایش قیمت محصول نهایی است. حالا این موضوع به کنار؛ درد دیگر عدم بازگشایی «السی» داخلی برای شرکتهای خصوصی است یعنی هیچ بانکی برای شرکتهای خصوصی السی داخلی باز نمیکند این نیز از یادگارهای دولت گذشته است البته دولت یازدهم در ابتدای فعالیتش ابلاغیه بازگشایی «السی» داخلی را برای تمامی شرکتهای خصوصی به بانکها ابلاغ کرد ولی تا امروز هیچ بانکی به این دستورالعمل صریح دولت عمل نکرده است. این معضل موجب شده که تولیدکنندگان خودرو مواد اولیه مورد نیاز خود را نه از کارخانه که از بازار آزاد و با قیمت دو یا سهبرابر تهیه کنند.
بنابراین شما معتقدید اگر سیاستهای غلط دولت گذشته نبود در این سهسال شاهد افزایش افسارگسیخته قیمت خودرو نبودیم؟
بله بخشی از این افزایش قیمت مربوط به سیاستهای دولت گذشته و بخش دیگر ناشی از تحریمهاست، ببینید در سال 2008 با آغاز رکود اقتصادی در کشورهای غربی تمامی شرکتهای خودروساز بزرگ دنیا با مشکلات و بحرانهای مالی روبهرو شدند. در آن زمان دولتها با کمک بانکها برای بیرونکشیدن صنایع خودروسازی خود تسهیلات بسیار ارزانقیمت و حتی بلاعوض را به این صنعت تزریق کردند و نتیجه آن سیاستها خروج این صنایع از رکود و بحران شدید بود تا جایی که در سال 2012 این صنعت در آمریکا به یکی از سودآورترین صنایع تبدیل شد و رتبه دوم را در جهان کسب کرد اما در ایران صنعت خودروسازی سهسال است که در بحران قرار دارد یعنی از یک طرف با عدم نقدینگی روبهرو است و از طرف دیگر به دلیل شرایط اقتصادی با افزایش یکباره قیمت مواد اولیه حاملهای انرژی و تورم مواجه است با این حال دولت و بانکها در این سهسال نهتنها به این صنعت کمک نکردند که با سیاستهای غلط تیشه به ریشه این صنعت هم زدند.
اما صنایع خودروسازی هیچ کشوری از امتیازات صنعت خودروسازی ایران برخوردار نیست، بازار انحصاری موجود در ایران برای دو کارخانه ایرانخودرو و سایپا امتیاز بزرگی است که بسیاری از خودروسازان بزرگ دنیا حسرت آن را میخورند؟
خیر، با این موضوع موافق نیستم در کجای دنیا بانکها به بخش تولید تسهیلات با سودهای 30درصد میدهند. بانکها تا امروز هیچ نوع تسهیلاتی در چارچوب عقود غیرمشارکتی به تولیدکنندگان ندادند و تنها تسهیلات مشارکتی با نرخ 18 تا 21درصد را پرداخت کردند و این عقود را نیز نه بر اساس سررسید سالانه که تقسیطی از تولیدکنندگان مطالبه میکنند و در ازای دیرکرد قسطها جریمه ششدرصدی را به تولیدکنندگان تحمیل کردند. با حسابی سرانگشتی میتوانم اینگونه بگویم که بانکها در چندسال گذشته تسهیلاتی با نرخهای 35درصد به بخش تولید پرداخت کردند.
تمام سخنان شما صحیح. ولی در بحث کیفیت چرا هنوز صنعت خودرو کشور بعد از 30 سال بازار انحصاری هیچ رشدی نداشته است؟
این موضوع را بهطور کامل نمیتوانم بپذیرم. کیفیت خودروهای تولید داخل پایین نیست و اگر مشکلی در این زمینه هست، که من نیز معتقدم هست، به دولتها و سیاستهای دولتها بازمیگردد. برای تولید یک خودرو علاوهبر کارخانههای خودروساز، قطعهسازان نیز دخیل هستند و برخلاف تصور عامه 85درصد تولید خودرو و قیمت آن در فرآیند قطعهسازی شکل میگیرد. یعنی نقش کارخانههای خودروساز در این فرآیند تنها 15درصد است. همچنین تمامی فشارها نیز بر دوش قطعهسازان و بخش خصوصی است. دولت هیچموقع مدیر یا مدیران خودش را برای بدعهدی و بیلیاقتی جریمه نکرده است. دولتهای نهم و دهم بدهکارترین دولت در طول تاریخ معاصر ایران هستند. آیا تا به امروز مسوولان این دولت تنها برای پاسخگویی به تلویزیون دعوت شدهاند. آیا مسوولی برای پیشآمدن چنین وضعیتی مواخذه شده است؟ ولی جریمهها و سختگیریها تنها برای من تولیدکننده بخش خصوصی است. آیا تا به امروز دولت درباره 40درصد وجوهاتی که بابت عوارض، مالیات، بیمه تامین اجتماعی و ... از خودروسازان دریافت میکند، سخنی به مردم گفته است. 40درصد قیمت تمامشده خودرو مربوط به وجوهاتی است که دولت از این صنعت سالانه دریافت میکند. چرا در این زمینه بحث نمیکنند.
من پاسخ سوالم را نگرفتم! بحث من این است، 30سال مردم ایران برای حمایت از تولید کشور امکان استفاده از خودروهای مناسب را نداشتهاند. آیا وقت آن نرسیده است که با آزادکردن تعرفهها مردم از خودروهای مناسب با قیمت ارزان استفاده کنند؟
بنده بهعنوان تولیدکننده قطعات خودرو معتقدم که صنعت خودرو در ایران صنعت توانمندی است. اگر این توانمندی از آن گرفته شده بهدلیل سیاستهای غلط دولتها به ویژه دولت نهم و دهم است. با این حال من نیز موافقم دولت تعرفه واردات خودرو را بردارند اما به این شرط که این آزادسازی در تمامی جوانب باشد به این معنی که اگر قرار است واردات خودرو آزاد شود در همه جوانب و حوزهها این آزادسازی انجام شود. برای مثال در این فرآیند ورود بانکهای خارجی به ایران نیز آزاد شود تا من تولیدکننده تسهیلات با نرخ پنجدرصد دریافت کنم. همچنین من تولیدکننده در انتخاب نیروی کار خود آزاد باشم. مانند ترکیه. نه اینکه واردات را ارزان کنیم ولی اجازه ندهیم بانک خارجی در ایران شعبه بزند و نرخ سود بانکی 37درصد باشد، مالیات اینگونه باشد و وضعیت تورم به این شکل کنونی باشد. همه جوانب را با هم برابر کنید. من نیز با این موضوع موافقم اما با خودزنی صنایع داخلی که در اینسالها شاهدش بودیم مخالفم.
خودزنی صنایع داخلی حداقل در صنعت خودرو چه بوده است؟ شما که هنوز بازار کاملا انحصاری را در اختیار دارید و خودروهای بیکیفیت را با قیمتهای چندبرابر قیمتهای جهانی به مردم میفروشید؟
خودزنی صنایع داخلی یعنی واردات خودروهای بنجل چینی در این چند سال. تا به حال شمای خبرنگار بهسراغ نمایندگیهای خودروهای چینی رفتهاید؟ آیا تا به حال به این موضوع توجه کردهاید که چرا سرمایه این کشور را صرف واردات خودروهای بیکیفیت کردند؟ آیا مسوولانی که اجازه و مجوز چنین خودروهایی را به ایران صادر کردند مواخذه شدند؟
این بحث دیگری است این بحث واردات خودرو است. ما در رابطه با کیفیت پایین خودرو داخلی صحبت میکنیم. شما معتقدید که خودروسازان داخلی توان بالایی برای تولید باکیفیت دارند ولی این 30سال چنین چیزی را نشان نداده است؟
بله مطمئن باشید توان خودروسازان و قطعهسازان داخلی بسیار بالاست، من باز هم تاکید میکنم با آزادکردن واردات خودرو موافقم به شرطی که تمامی جوانب را با هم ببینند، بگذارند بانک اروپایی در ایران شعبه بزند تا تولیدکننده تسهیلات با نرخ پنجدرصد دریافت کند و وضعیت ناگوار مالیات را سروسامان دهند. چرا تولیدکنندگان باید برابر با واردکنندگان مالیات بدهند؟ چرا باید میزان مالیات بخش بازرگانی با تولید یکسان باشد. در دولت هفتم سیاست مناسبی برای کاهش تعرفه واردات خودرو با شیب ملایم اجرا شد که اگر آن سیاست تداوم مییافت امروز وضعیت بهگونهای دیگر بود. بگذارید موضوع را از زاویه دیگری بیان کنم.
در کجای دنیا خودروسازان را مجبور میکنند در کشورهای دیگر سایت تولیدی احداث کنند؟ سایتهایی که نهتنها سودی عاید آن شرکت نمیکنند که هزینههای سرسامآوری نیز بر دوش آن صنعت میگذارند. آیا دولت تا به امروز گزارشی از عملکرد سایتهای ایرانخودرو در بلاروس، سوریه و عراق منتشر کرده است. تحمیل مدیران دولتی در هشتسال گذشته به این صنعت، سیاستهای دیکتهای، پدر صنعت خودرو را در این سالها درآورده است. این موضوعات ما را به این نقطه رسانده است.
بسیار عالی، شما معتقدید وضعیت در دوران دولت هفتم بسیار خوب بوده است. آن دوران نیز خودروسازان داخلی خودروهای بیکیفیت تولید و با قیمتهای گران به مردم فروختند؟ آن دوران نیز ایرانخودرو و سایپا روزی اتاق پژو را میگذاشتند روی موتور پیکان و خودرو جدید روانه بازار میکردند. روز دیگر چراغهای عقب یا جلو سمند را تغییر میدادند و نام جدید برای آن انتخاب میکردند! بپذیرید صنعت خودرو کشور صنعت بدونخلاقیتی است. در کدامیک از اینسالها خودرو مناسب از سوی این دو شرکت طراحی شد؟
باید برای پاسخ به این سوال فرآیند تولید خودرو در داخل را تشریح کنم. در تمام دنیا چند شرکت محدود در زمینه «ایبیاس» خودرو فعالیت میکنند، یعنی تمامی خودروسازان از فورد گرفته تا تویوتا تا تاتامی هند همگی برای خودروهای تولیدی خود به این چند شرکت معروف که بزرگترین آن بوش است، سفارش میدهند. برای صندلی مثلا چند شرکت معروف دیگر وجود دارد یا برای طراحی نیز چند شرکت خاص مشغول این فعالیت هستند. در این چارچوب کشوری که میخواهد خودرو ملی بسازد پکیجی را آماده میکند که در این پکیج از تمامی توان داخل بهره گرفته میشود و بخشهای دیگر نیز به شرکتهای بینالمللی سفارش میدهند، در این فرآیند، مثلا خودرو سمند طراحی میشود.
در جریان تهیه پلتفرم نیز کار کارشناسی انجام میگیرد تا سلیقه و خواست مردم مشخص شود، مثلا بر اساس مطالعه مشخص میشود که مردم ایران در کلاس B یا کلاس دیگر، مدل خاصی از خودرو را بیشتر میپسندند و تولیدکنندگان نیز این را در طراحی پلتفرم در نظر میگیرند. برای ایران مثلا مردم ما خودرو سواری جادار دارای صندوق عقب را بیشتر میپسندند یا از چراغهایی با مدل گرد بیشتر خوششان میآید تا چراغهای تیز. بر این اساس پلتفرم تهیه خودرو در داخل تولید میشود. بله برای تولید سمند ایرانخودرو از توان شرکتهای مختلف خارجی برای طراحی استفاده شده و این روال معمولی در این صنعت است. این به معنای نادیدهانگاشتن سهم توان شرکتهای داخلی در تولید این خودرو نیست.
بله این موضوع که بیان کردید معمول است ولی در رابطه با طراحی که معتقدید نظر مردم در طراحی پلتفرم در نظر گرفته میشود، سوال من این است که در بازار انحصاری 30ساله که تنها چند مدل خاص بر مردم تحمیل میشود چگونه میتوان علایق مردم را به درستی تشخیص داد؟
خیر ما امروز خودروهای متنوعی در بازار داریم: پراید، سمند، انواع پژو و مزدا.
انواع پژو به جز پژو 405 و مزدا که تولید داخل نیست که اگر بود با تحریم خطوط تولیدشان متوقف نمیشد. بپذیرید که بازار انحصاری صنعت خودرو ایران را تنبل و کاهل کرده است اگر نه چرا خودروسازی مانند هیوندایی سالانه چندین مدل خودرو در کلاسهای مختلف وارد بازار میکند ولی ایرانخودرو یا سایپا نزدیک به 15 یا 20سال است که بخش قابلملاحظهای از تولیدشان تنها پراید است و سمند آن هم به یک شکل و با کوچکترین تغییر در تمامی این سالها؟
این موضوع که چرا مدلهای دیگر طراحی و تولید نمیشود برمیگردد به نگاه دولت و وزارت صنعت و معدن. در طول این هشت سال پلتفرمهای مختلفی از سوی دانشگاه خودرو کشور و دو خودروساز ایران خودرو و سایپا برای تولید به وزارت صنعت و معدن ارایه شد ولی بهدلیل عدم تامین مالی در این وزارتخانه تصویب نشد و روی زمین ماند.
این فرآیند غلط نیست که خودروسازی به بزرگی ایرانخودرو برای تولید پلتفرم جدید خود نیاز به کمک مالی و مجوز دولت داشته باشد، آیا خودروسازهای خارجی مانند هیوندایی کره یا تویوتا نیز اینگونه خودروهای جدید تولید میکنند؟
دقیقا آنها اینگونه خودرو جدید تولید نمیکنند زیرا در آن کشورها بانکها در این فعالیتها حضور فعال دارند با تسهیلاتی در حدود یکدرصد یا دودرصد هزینههای تولید محصولات جدید را تامین میکنند آیا در ایران با تسهیلات 37درصدی میشود، چنین فعالیتهایی کرد. با این حال خودروسازان کشور با همین وضعیت نیز در 14 سال گذشته از خروج صدمیلیارددلار ارز از کشور جلوگیری کردند. حتی اگر تولیدات آنها آهنپاره نیز بوده باشد.
صحیح است، به صورت مستقیم از خروج صدمیلیارددلار جلوگیری کردند ولی بهصورت غیرمستقیم هزینههای بسیاری را به کشور تحمیل کردند تنها با یک حساب سرانگشتی در میزان مصرف سوخت این خودروها و حجم آلودگیای که ایجاد کردند در این 14 سال به اعداد و ارقام حیرتآوری خواهیم رسید؟
نخیر شما دارید کلیگویی میکنید! مصرف سوخت خودروهای داخلی هماکنون نزدیک به 3/7لیتر در صدکیلومتر است در حالی که این عدد در سالهای گذشته نزدیک به 11 لیتر در هر صدکیلومتر بوده است بنابراین در این زمینه نیز خودروسازان فعالیت خوبی داشتند.
ما با کاهش حجم میزان مصرف سوخت در خودروسازان روبهرو بودهایم ولی زمانی خودروسازان ما به 3/7رسیدند که خودروسازانی مانند هیوندایی این عدد را به چهار یا سهدرصد نزدیک کردند؟
این موضوع نیز مربوط به عدم همکاری دولت است، سه سال پیش در ابتدای اجرای قانون هدفمندکردن یارانهها به دولت پیشنهاد دادیم از محل افزایش قیمت حاملهای انرژی بر تولید موتورهای کممصرف برای خودروهای داخلی سرمایهگذاری کنید ولی هیچگاه دولت به این پیشنهاد خودروسازان پاسخ نداد. چرا اجازه ندادند خودروهای جدید را جایگزین خودروهای کاربراتوری کنیم؟ اگر این پروژه انجام میشد روزانه سهمیلیونلیتر صرفهجویی در مصرف سوخت کشور به وجود میآمد.
بهنظر میرسد که اصرار بیهودهای وجود دارد تا ایران به کشور خودروسازی تبدیل شود، چرا ما از مزیت نسبی خود در قطعهسازی بهره نمیبریم، چرا مانند ترکیه، تایوان، آرژانتین یا برزیل در زمینه صنعت قطعهسازی فعالیت نمیکنیم؟
اگر 20 سال پیش بود من نیز با شما موافق بودم ولی اکنون دیگر دیر است. در این سالها سرمایهگذاری بزرگی روی صنعت خودرو کشور شده که اگر به خوبی با سیاستهای صحیح حمایت شود با بهترشدن وضعیت سیاسی و رفع تحریمها به سرعت میتوانیم صنعت خودرو کشور را متحول کنیم.
چقدر رفع تحریمها به صنعت خودرو کمک خواهد کرد؟
در نشستی که نزدیک دو ماه پیش با شرکتهای بزرگ خودروسازی جهان در برج میلاد داشتیم فضای مناسبی ایجاد شده است. بنده امیدوارم با رفع تحریمها در فاصله یک یا دوسال، تحول اساسی در صنعت خودرو کشور ایجاد شود.
یعنی دوباره شرکت پژو با قراردادهای خاص و بهصورت انحصاری وارد بازار ایران میشود تا خودروهای از رده خارج شده خود را در ایرانخودرو تولید کند؟
خیر اینگونه نیست، دیگر ما تجربه این سالها را داریم. مسوولان باید هنگام عقد قراردادهای جدید از تمامی تجارب آن سالها استفاده کنند. شاید آن سالها پژو از کمتجربگی ما سوءاستفاده کرد و وارد بازار ایران شد. این شرکت در شروع فعالیتش در ایران حتی حاضر نبود نقشههای فنی قطعات خود را به قطعهسازان داخلی بدهد. بله قبول دارم رفتار با پژو در آن سالها بسیار نامناسب بود ولی با رفع تحریمها دولت باید با شرکتهای مختلف وارد مذاکره شود و قرارداد ببندد و در فاصله یکسالونیم در تولید خودروهای جدید شرایط مناسبی را در اختیار شرکتهای داخلی قرار دهد تا این شرکتها بتوانند با آمادگی وارد رقابت شوند. با این حال من بسیار به صنعت خودرو کشور بعد از تحریمها امیدوارم.
اما عدهای معتقدند مافیای خودرو و لابیهای شرکت پژو در دهه 70 هنگام عقد قرارداد ایرانخودرو با شرکت رنو برای تولید لوگان که بعدها به ال90 تغییر نام داد مشکلاتی را ایجاد کردند که این مشکلات در نهایت، تولید این خودرو را بر اساس طرح اولیه و با قیمت 10میلیونتومان و جایگزینشدنش با پیکان در آن دوران متوقف کرد.
از این موضوع اطلاع ندارم، ولی معتقدم هماکنون صنعت خودرو کشور برای تولید محصولاتش در حدود 30درصد به شرکت پژو وابسته است و عقل حکم میکند که در فرآیندی مناسب و بعد از رفع کامل تحریمها در این جهت گام برداشته و قراردادهای مناسبتری را با شرکتهای خارجی منعقد کنیم.
در فردای بعد از تحریم بهنظر شما با کدام شرکتها بهتر میتوان کار کنیم؟
بهنظرم شرکتهای کرهای برای همکاری با صنعت خودروسازی کشور مناسبتر هستند، زیرا کیفیت بسیار خوب و قیمت ارزان دارند. ولی شرکتهای فرانسوی بیخودی گرانقیمت هستند و نازشان هم زیاد است. شاید تجربه سالهای گذشته و همکاری با پژو این موضوع را به خوبی نشان دهد.
در شرایط تحریم و فاز دوم هدفمندی باید چه کرد؟ به نظر شما فرآیند اجرای فاز دوم هدفمندکردن یارانهها چه تبعاتی برای صنایع کشور از جمله صنعت خودرو کشور به همراه خواهد داشت؟ به طور کلی با هدفمندکردن یارانهها موافقید؟
صددرصد موافقم، البته اگر دولت صریح در رابطه با عدم پرداخت یارانهها با مردم صحبت کند، با این حال برای بخش تولید کشور، عدم افزایش هزینههای تولید مهم است با وضعیت کنونی و اظهارنظر دولتمردان نگران روزهای آینده بخش تولید هستیم، امیدوارم مسوولان بدانند که در چه ورطه اسفباری بخش تولید کشور قرار گرفته است، ورطهای که تنها همان اقتصاد مقاومتی یعنی حمایت از تولید داخل ما را از آن نجات خواهد داد.
معوقه قطعهسازان از خودروسازان چقدر است؟
در حدود چهارهزارمیلیاردتومان خودروسازان به قطعهسازان بدهکار هستند. این مطالبات دیرکرد ششماه یا هفتماه دارد البته خودروسازان نیز مشکل نقدینگی دارند. فروش آنها قفل شده است و راهنماییورانندگی خودروهای جدید را به دلایلی شماره نمیکند. در کل وضعیت نابسامانی در این صنعت بهوجود آمده است
کد خبر 31963
نظر شما