پیکان؛ از تولد تا مرگ

پرشین خودرو: شش سال پیش در چنین روزی پیكان، نماد صنعت خودروسازی ایران از چرخه‌ی تولید خارج شد و به این ترتیب ایرانی‌ها با خودرویی كه صنعت خودروسازی ایران را از ورشكستگی نجات داد و در عین حال برای بسیاری نیز ایجاد اشتغال كرد، خداحافظی كردند.

به گزارش «پرشین خودرو» به نقل از ایسنا، 25 اردیبهشت سال 1384 بالاخره بعد از كش و قوس‌های فراوان و پس از تولید دو میلیون و 295 هزار دستگاه آخرین پیكان از خط تولید گذشت و راهی موزه شد. اسحاق جهانگیری وزیر صنایع و معادن وقت، در مراسم نمادین بر لوح یادبود پیكان نوشت: "پیكان ارابه‌ای بود كه صنعت تولید ایران بر دوش آن شكل گرفت و امروز به موزه برود تا نشانه اعتلای صنعت خودرو ایران باشد." از سال 1342 تا زمان خروج پیكان از خط تولید دو میلیون و 295 هزار دستگاه از این خودرو در كشور تولید شد. با خروج پیكان از چرخه‌ی تولید، صنعت خودروسازی ایران قرار بود خودروی ال.90 با نام ایرانی تندر90 جایگزین پیكان شود. اگرچه تندر90 هم‌اكنون در كشور تولید می‌شود، اما این خودرو هرگز نتوانست همانند پیكان جایی در قلب ایرانی‌ها پیدا كند. ایران ناسیونال یا همان ایران خودرو كه مادر پیكان محسوب می‌شود، روز 12 مهرماه 1341 با سرمایه‌ای در حدود 10 میلیون تومان و با هدف مونتاژ و تولید انواع خودرو متولد شد و از 28 اسفندماه 1342 با تولید اتوبوس شروع به كار كرد؛ اما تولید اتوبوس آن هم به تیراژ محدود خواسته‌های برادران خیامی، مدیران آن روز ایران خودرو، را برآورده نمی‌كرد و به همین دلیل در آن زمان آنان سعی كردند با كارخانه‌های خودروسازی دنیا ارتباط برقرار كنند تا بتوانند خودرویی را برای اقشار متوسط در ایران تولید كنند. فورد، پژو، فولكس‌ و تالبوت برخی گزینه‌هایی بودند كه با آنها تماس برقرار شد. هنوز هم بسیاری بر این باورند كه استعمار پیر انگلستان كه صنعت خودروی خود را در آن روزگار مظهر اراده‌ی ملی خود می‌دید، به وسیله راه‌هایی كه همه به آن روشهای انگلیسی نام می‌دهند سبب شد تا شركت تالبوت بتواند جای شركتهای آلمانی و فرانسوی را بگیرد؛ اما عده‌ای دیگر نیز می‌گفتند در آن زمان تنها كارخانه‌های انگلیسی روی خوش به مدیران ایران خودرو نشان دادند. به هرحال پیكان وارد ایران شد. در سال 1345 قراردادی بین شركت ایران خودرو و تالبوت در مورد مونتاژ و ساخت خودروی پیكان كه نام انگلیسی آن هیلمن بود، امضا شد و به طور رسمی با وارد شدن قطعات از تالبوت انگلستان كه در آن روزگار زیرمجموعه شركت كرایسلر آمریكا بود، تولید پیكان در اردیبهشت سال 1346 با ظرفیت 60 هزار دستگاه آغاز شد. این تیراژ به تدریج به 120 هزار دستگاه رسید. اما ورود اولین پیكان به خیابان‌های تهران بسیار جالب بود. خودرو بعد از طی مسافت كمی جوش می‌آورد. علت هم مشخص بود. رادیاتور برای انگلستان طراحی شده بود نه ایران! بعدها با اصلاح این ایراد، مشكل پیكان تا حدودی حل شد. تولید داخل این خودرو به آرامی و با شكل‌گیری قطعه‌سازان كوچك و بزرگ و با به وجود آمدن نظام‌های مهندسی در حال افزایش بود. شاید دانستن این مطلب جالب است كه تولید این خودرو پس از یك دهه تولید در انگلستان، در ایران شروع شد. انگلیس و استرالیا از محبوب‌ترین بازارهای پیكان در زمان خود بودند. چهره این خودرو كه طراحی آن در سال 1965 به پایان رسید و در سال 1966 نیز در شهر كاونتری انگلستان تولیدش آغاز شده بود، آكنده از فرم‌های هندسه و قرینه‌ای است كه چهره یك اتومبیل كلاسیك را تداعی می‌كند. مدل‌های اولیه‌ی پیكان در انگلستان دارای حجم موتور 1725 سی‌سی بود. در سالهای بعد یعنی سال 1969 مدل دولوكس پیكان كه در ایران نیز بسیار مشهور است، ساخته شد. بهترین مدل پیكان كه در ایران معروف به پیكان اونجر است نیز در سال 1975 ساخته شد. تالبوت در آن زمان موتور پرتحرك فورد را روی پیكان گذاشته بود. پیكان تا قبل از پیروزی انقلاب در بیش از شش مدل تولید شد كه پیكان استیشن، دولوكس، كار و جوانان، برخی از آن مدل‌هاست. روند مونتاژ خودرو در ایران خودرو به همین ترتیب تا سال 1364 ادامه یافت و تا این سال كماكان قطعات اصلی از خارج وارد و شركت ایران خودرو آن را مونتاژ می‌كرد و در كنار آن قسمتهایی مانند بدنه، رادیاتور، شیشه و كمك فنر عقب و جلو در ایران ساخته می‌شد. در سال 1364 خط تولید پیكان تالبوت انگلستان متوقف و در شركت پژو فرانسه ادغام شد. با توجه به این وضعیت، تولید پیكان از سقف بیش از 70 هزار دستگاه در سال 1363 به سه هزار دستگاه در سال 1368 رسید و عملا خط تولید پیكان می‌رفت تا با توقف روبه‌رو شود. اما در سال 1368 مدیران وقت ایران خودرو تصمیم گرفتند تا خطوط دست دوم شركت تالبوت را خریداری كرده و با تقسیم آن در تولیدكنندگان قطعات خودرو و بازسازی بخشی از خطوط تولید ایران خودرو سعی كردند پیكان را از ورطه نیستی نجات دهند. اما بعد از نصب خطوط ، شركت ایران خودرو با خطوط ناقص، دست دوم و مستهلك شده‌ای روبه‌رو بود كه كاستی‌های فراوانی داشت. در سال 1370 صنعت خودروی ایران به جانداری نیمه‌مرده شبیه بود. شرایط اقتصادی و صنعتی بعد از جنگ تحمیلی و حدود هفت سال خواب زمستانی، ایران خودرو را در وضعیت بدی قرار داده بود. در آن زمان بسیاری معتقد بودند دیگر احتیاجی به صنعت خودرو نیست و عده‌ای نیز خواستار ادامه تولید كارخانه‌های خودروسازی و نجات آن بودند. اما پیكان در آن سالها، صنعت خودروی ایران را نجات داد و جریان حیاتی سرمایه را به شركت ایران خودرو بازگرداند. حتی در اوایل دهه‌ی 70 و واردات انبوه خودرو، این خودرو از محبوبیت نیفتاد و همچنان پول رایج بازار خودرو ایران بود. راحتی تعمیر، ارزان بودن تعمیر، همه‌جا تعمیری، هزینه كم و انس مردم ایران با این خودرو، همچنان این خودرو را تا سال 1380 به عنوان پرمشتری‌ترین خودرو در بازار داخلی مطرح می‌كرد. خودرو پیكان از دهه‌ی 70 به بعد باعث شد مراكز قطعه‌سازی با داخلی‌سازی قطعات پیكان در كشور شكل بگیرند. بسیاری از قطعه‌سازان از كپی‌كاری قطعات پیكان به روش مهندسی معكوس و به دانش ساخت دست یافتند و تا جایی پیش رفتند كه هم‌اكنون به اروپا و آمریكا نیز صادرات قطعه انجام می‌دهند.
کد خبر 3351

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha