به گزارش «پرشین خودرو»، روزنامه دنیای خودرو نوشت: به همین منظور و برای جلوگیری از این تلاطمات ارزی در سه دهه اخیر، بحث تک‌نرخی بودن ارز مطرح شده است. در همین زمینه در دو برهه زمانی معینی در دولت‌های سازندگی و اصلاحات، ارز تک‌نرخی شد، اما در هر دوره به دلایل مختلف، دوباره چند‌نرخی شد.

این در حالی است که اوج نوسانات ارز را در سال‌های 90 و 91 شاهد بودیم و در آن برهه عملا کنترل نرخ ارز از دست دولت خارج شد، به طوری که برخی کارشناسان، قیمت باورنکردنی 5 هزار تومان را برای دلار متصور بودند، اما هیچ گاه چنین اتفاقی روی نداد.

با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و حکفرما شدن آرامش بر فضای سیاسی و اقتصادی کشور، نرخ ارز نیز دیگر سرکشی نکرد و با تدابیری که دولت و در راس آن‌ها بانک مرکزی اندیشید، نرخ ارز در یک ثبات نسبی به‌سر برد.

این در حالی است که تک‌نرخی کردن ارز یکی از تکالیف برنامه‌های توسعه‌ای کشور است و دولت در سه سال گذشته در تلاش برای تحقق این موضوع بوده است. حال اگر ارز تک‌نرخی شود مسلما این موضوع روی بازار‌های مختلف تاثیر بسیار پر رنگی را برجای خواهد گذاشت. یکی از این بازارها، خودرو است.

بررسی این موضوع که در صورت تک‌نرخی شدن ارز قیمت خودرو به چه سمت و سویی حرکت خواهد کرد، از اهمیت بسزایی برخوردار است. برای بررسی این موضوع سراغ کارشناسان و صاحب‌نظران مسائل ارزی رفتیم و آن‌ها به بیان نظرات خود پرداختند.



جمشید پژویان کارشناس مسائل ارزی


تاثیر تک‌نرخی شدن ارز بر بازار خودرو در درجه اول بستگی به این امر دارد که موضوع تک‌نرخی شدن قیمت دلار را نسبت به بازار آزاد افزایش دهد، همان باشد یا اینکه قیمت ارز کمتر شود. عاقلانه نیست اگر ارز تک‌نرخی شود، قیمت دلار تک‌نرخی بالاتر از ارز بازار باشد و قطعا باید نرخ آن پایین‌تر بیاید.

قاعدتا بانک مرکزی باید با سرریز کردن دلار در بازار در زمان تک‌نرخی کردن ارز، قیمت را پایین نگه دارد و در جایی ‌که فکر می کند در آن بازه و نرخ، توان کنترل کردن وجود دارد، آن نرخ را قیمت ارز تک‌نرخی اعلام کند.

بر همین مبنا در مورد قیمت خودرو نیز می‌توان گفت تا زمانی‌ که نرخ ارز ثابت و تک‌نرخی باشد، قیمت خودرو نیز نباید تغییر یابد و افزایش پیدا کند. دلیل وابستگی قیمت خودرو به نرخ ارز این است که صنایع خودروسازی و قطعه‌سازی کشور بسیار وابسته به واردات قطعات خارجی به‌خصوص از کشور چین هستند و این موضوع باعث تاثیرپذیری قیمت خودرو از نرخ ارز شده است، این در حالی است که نباید تا این حد قیمت خودروهای داخلی متکی به نرخ ارز و تغییرات آن باشد.

این تاثیر‌پذیری با شروع تحریم‌ها و شدت یافتن آن‌ها نمود بسیار بیشتری پیدا کرد. در آن مقطع ارزش ریال به یک‌سوم تنزل پیدا کرد و قطعه‌سازان ایرانی به‌جای اینکه به صادرات قطعات اقدام کنند، آن‌ها را از کشور چین وارد کردند و این موضوع صدمات بسیار جبران‌ناپذیری بر پیکره صنعت خودروسازی کشور وارد کرد.




سیدکمال سیدعلی کارشناس مسائل ارزی


برای عملیاتی کردن ارز تک‌نرخی اول بانک مرکزی باید به تمام نیازهای ارزی پاسخ دهد و در بازار کمبودی به هیچ عنوان مشاهده نشود. دوم اینکه باید روابط بانکی و صرافی‌های داخلی با بانک‌های خارجی عادی باشد تا نقل و انتقالات پولی و مالی به‌راحتی و سهولت انجام شود که با وقوع برجام این امر محقق شده است.

همچنین یک پیش‌شرط اصلی در تک‌نرخی کردن ارز برداشتن تحریم‌های بانکی بود که خوشبختانه این امر محقق شده و این مانع از پیش روی دولتمردان برای تک‌نرخی کردن ارز برداشته شده است. از سوی دیگر باید دلار به میزان کافی در اختیار بانک مرکزی قرار بگیرد تا اگر تقاضا در زمانی‌که ارز تک‌نرخی شد افزایش یابد، بتواند بدون هیچ مشکلی به تقاضاهای مطرح‌شده پاسخ دهد.

همچنین با توجه به اینکه در اسناد بالا دستی به تک‌نرخی شدن ارز اشاره شده است، باید این‌کار انجام شود، بر اساس برنامه پنجم و ششم توسعه کشور، نظام ارزی کشور باید بر اساس مدیریت شناور اداره شود، بدین معنا که دولت و بانک‌مرکزی با تک‌نرخی کردن ارز آن را در یک بازه قیمتی که دارای کمترین نوسان باشد، اداره کنند.




کوروش پرویزیان، رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران


از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم، تک‌نرخی کردن ارز یکی از شعارها و اهداف اصلی دولت در زمینه اقتصاد است. با توجه به اجرایی شدن برجام و برچیده شدن تحریم‌های بانکی این موضوع می‌تواند جنبه عملیاتی به خود بگیرد که این امر به ایجاد شفافیت در اقتصاد کمک خواهد کرد.

یکی از شرایط تک‌نرخی کردن ارز نزدیک شدن نرخ ارز در بازار آزاد به نرخ ارز مبادله‌ای است که این امر به‌صورت تدریجی در حال انجام است و به نظر می رسد در یک بازه زمانی که بانک مرکزی در نظر دارد، این اتفاق روی دهد. همچنین باید به این نکته اشاره کرد، ارز دو نرخی یا چندنرخی فسادزاست و رانت ایجاد می‌کند، این در حالی است که ارز تک‌نرخی باعث شفافیت اقتصادی می‌شود و رانت و فساد‌ها را از بین می‌برد.

یکسان‌سازی نرخ ارز رویکردی مهم در سیاست‌های پولی کشور است و باید مجموعه رفتارهای طرف‌های عرضه و تقاضای ارز به‌خوبی مدیریت شود.

در شرایط ثبات اقتصادی است که می‌توانید ارز را تک‌نرخی کنید، اما در شرایطی که متغیرهای اقتصادی قابلیت پیش‌بینی ندارند، نمی‌توان ارز را تک‌نرخی کرد. انتظار فعالان اقتصادی این است که تک‌نرخی شدن ارز هرچه سریع‌تر روی دهد و از بانک‌مرکزی توقع می‌رود در مسیر ساماندهی و یکسان‌سازی نرخ ارز گام بردارد.




یحیی آل‌اسحاق رئیس پیشین اتاق بازرگانی تهران


چند نرخی بودن ارز بسیار مضر و فسادزاست، همین مجموعه فسادی که ایجاد می‌کند و هزینه‌های آن بیشتر از سودی است که می‌رساند. از سوی دیگر چندنرخی شدن ارز باعث ایجاد رانت می‌شود.

همچنین به وجود آوردن نرخ آ و ب و تشخیص اینکه کدام نرخ باید مبنای عمل فعالیت‌های سالم اقتصادی قرار بگیرد، بسیار سخت است.

چندنرخی شدن ارز سیستمی را به وجود می‌آورد که فساد آن به‌مراتب بالاتر است و تجربه این کار را در سال 60 و 62 داشته‌ایم. ذکر این نکته ضروری است که مبنای عمل باید بر اساس تک‌نرخی بودن باشد، اگر ارز تک‌نرخی شود همه رانت‌ها و تبعیض‌ها از بین می‌رود. در بعضی شرایط و اقتضائات آنچه مهم است، ارز مدیریت شده است.