آیا حیات فرازمینی وجود دارد؟

تا آن‌جا که به خاطر داریم، انسان‌ها در رویای کشف شواهدی از وجود حیات بیگانه در فضا بوده‌اند. آیا ما در جهان تنها موجودات هوشمند هستیم؟ در سپتامبر سال 2013 گروهی از دانشمندان بریتانیایی، از کشف یک قطعه سلولی توسط بالن، در مرزهای بالایی اتمسفر زمین خبر دادند. این اکتشاف، می‌تواند به عنوان یکی از اصلی‌ترین شواهد وجود حیات در ماورای زمین مورد بررسی قرار گیرد.

با این حال، بسیاری از افراد و طرفداران نظریه توطئه، بر این باورند که همین حالا نیز بیگانگان در حال بازدید از زمینیان هستند. در اینجا سعی داریم به بررسی 5 ادعای مهم و تاریخی، پیرامون این موضوع بپردازیم.

کشف میکروب در شهاب‌سنگ‌ها

یکی از دانشمندان ناسا با نام ریچارد هوور (Richard Hoover)، مقاله جدیدی را در ماه مارس 2011 منتشر کرد. این دانشمند، با بررسی دقیق برش‌های مربوط به شهاب‌سنگ‌های ماورای زمین، به شواهدی از وجود سیانوباکتری در آنان دست یافت. این آزمایش که به کمک میکروسکوپ‌های الکترونی انجام گرفت، ساختارهایی را در این سنگ آسمانی به نمایش گذاشت که همانند یک جلبک کوچک تک سلولی هستند. در ابتدا تصور می‌شد با بررسی‌های بیشتر بر روی این شهاب‌سنگ‌ها، می‌توان وجود حیات بیگانه در فضا را به اثبات رساند، اما بعدها مشخص شد که اثبات این موضوع، بسیار پیچیده‌تر از آن است که پیش‌تر تصور می‌شد.

مطالعه مذکور، در مجله کیهان‌شناسی (Journal of Cosmology) به چاپ رسیده، از این جهت تعدادی از دانشمندان حاضر به پذیرش آن نیستند. با وجود اینکه آزمایش‌های مربوطه به درستی انجام گرفته‌‌اند، اما هنوز برای پذیرفتن چنین ادعایی بسیار زود است.
 

نتایج ماموریت وایکینگ

در سال 1976 میلادی، فضاپیمای وایکینگ (Viking) موفق شد بر سطح سیاره مریخ فرود بیاید. با شروع فعالیت وایکینگ بر سطح مریخ، آزمایش میزبانی حیات توسط تجهیزات این مریخ‌نورد نیز آغاز شد. طی این آزمایش، خاک مریخی برای ترکیبات ارگانیک مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آن شگفت‌انگیز بود!

تجهیزات مریخ‌نورد وایکینگ، شواهد کمی را برای ارگانیسم‌های زنده به دست آوردند. اما آزمایشی تحت عنوان LR، موفق به کشف یک ماده واکنشی در خاک مریخی شد که مقدار زیادی کربن‌دی‌اکسید تولید می‌کرد. گیلبرت لوین (Gilbert Levin) به عنوان مهندس طراح آزمایش مذکور، معتقد است که این فعالیت، توسط میکروارگانیسم های زنده در خاک مریخ انجام می‌گیرد.

این در حالی‌ست که تعداد دیگری از محققان، حاضر به پذیرش این ادعا نیستند. در دسامبر سال 2010، مطالعه‌ای در مجله تحقیقات ژئوفیزیک (Journal of Geophysical Research) منتشر شد که یافته‌های مریخ‌نورد وایکینگ را مجددا مورد بررسی قرار می‌داد. به عقیده محققان حاضر در این مطالعه، ترکیبات موجود در خاک مریخی پیش از آنکه از سوی وایکینگ تشخیص داده شود، توسط سایر ترکیبات شیمیایی از بین رفته است.
 

وجود درخت و بوته در مریخ

بسیاری از علاقمندان به داستان‌ها و فیلم‌های تخیلی، با آرتور سی. کلارک (Arthur C. Clarke) آشنایی دارند. او کارگردان فیلم محبوب 2011 ادیسه فضایی بود که در سال 2008 و در سریلانکا درگذشت. کلارک، در سال 2001، اعلام کرد که جدیدترین تصاویر مخابره شده از سیاره مریخ به زمین، از وجود برخی پوشش‌های گیاهی در سطح این سیاره حکایت دارند! بسیاری از دانشمندان، طرح این ادعا را به تمسخر گرفتند، اما آرتور کلارک بر ادعای خود به شکلی جدی پافشاری می‌کرد!

کلارک در آن زمان اظهار کرد:

«من کاملا جدی هستم؛ چرا که می‌بایست در تصاویر مخابره شده از سطح مریخ به طور دقیق‌تری بنگریم. بر سطح سیاره سرخ، چیزی در حال حرکت است و با فصول مختلف، تغییر می‌کند. به نظر می‌رسد که بر سطح این سیاره، شاهد نوعی خاص از پوشش گیاهی هستیم.»
 

تونل‌های مریخی

ایده وجود تونل‌های مریخی، اولی بار توسط جوانی ویرجینیو اسکیاپارلی (Giovanni Schiaparelli) ستاره‌شناس و پژوهشگر تاریخ نجوم ایتالیایی در سال 1877 میلادی مطرح شد. چندی بعد ستاره‌شناسی با نام پرسیوال لول (Percival Lowell)، تونل‌های مریخی را با آماده‌سازی یک طرح ترسیمی به شکل پررنگ‌تری در میان عامه مردم مطرح ساخت.

این ایده، تا اوایل قرن بیستم میلادی، از سوی بسیاری از دانشمندان مورد پذیرش قرار گرفته بود. اما طولی نکشید که تونل های مریخی نیز از سوی دانشمندان رد شد؛ چرا که با مشاهده دقیق‌تر سطح مریخ توسط تلسکوپ‌های پیشرفته، مشاهده شد که توهم تونل‌های مریخی، در واقع پستی و بلندی‌های سطح مریخ و خطای دید هستند.
 

سنگ آلن هیلز

همزمان با کشف سنگ آلن هیلز در سال 1996 میلادی، دانشمندان از کشف زندگی میکروبی در سطح سیاره خبر دادند. این اکتشاف، یک رویداد بسیار مهم به حساب می‌آمد، از این رو رئیس جمهور بیل کلینتون (Bill Clinton) در رسانه‌های خبری، چنین دستاوردی را به یکی از مهم‌ترین یافته‌های بشر در چند دهه اخیر معرفی کرد. اما تجزیه و تحلیل‌های بعدی بر روی سنگ آلن هیلز ALH84001، نشان داد که فسیل‌ها می‌توانند توسط فرآیندهای غیر زنده نیز تولید شوند. شواهد مربوط به این سنگ همچنان مورد بررسی قرار دارد و دانشمندان همچنان تحقیقات خود را بر روی این سنگ فضایی ادامه می‌دهند.