به گزارش پرشین خودرو، هم‌اکنون بالا بودن نرخ تمام‌شده تولید، سرمایه‌گذاری نامناسب در بخش تحقیق و توسعه و روزآمد نبودن فناوری در واحدهای صنعتی از جمله چالش‌های این صنعت به شمار می‌رود و نتیجه آن پایین بودن کیفیت تولیدات خودروسازان است که شاید بتوان اصلی‌ترین دلیل این موضوع را کوچک بودن واحدهای تولیدی دانست. بر این اساس در این برنامه راهبردی، توسعه همکاری‌های بین بنگاهی و ایجاد مجموعه‌سازان بزرگ در تولید قطعات و مجموعه‌های رقابت‌پذیر با تاکید بر ادغام و تجمیع به‌منظور دستیابی به مقیاس اقتصادی تولید و ایجاد حداقل ۳ خودروساز بزرگ در مقیاس جهانی با تاکید بر ادغام و تجمیع شرکت‌های خودروساز با شرکت‌های داخلی و خارجی مورد تاکید قرار گرفته است.
ضرورت بازنگری در سیاست‌های کلان
امید رضایی، کارشناس صنعت خودرو نیز در گفت‌وگو با گسترش صنعت با تاکید بر اینکه برای دستیابی به ادغام در اندازه موثر نیاز به بسترسازی‌هایی است، گفت: خودروسازان باید به این نتیجه برسند که برای بقا، نیازمند تحقق این اقدام هستند و به طور قطع تا زمانی که ادغام به صورت یک اعتقاد و ایمان راسخ شناخته نشود، هرگونه فشار در این زمینه نتیجه عکس خواهد داد.
وی با تاکید بر اینکه نگاه صنعت خودروی ایران به این دست از قضایا نگاه غیر حرفه‌ای است و به جای نگاه منطقی به این موضوع بیشتر به دنبال استقلال صنعت خودرو هستند، افزود: استقلال موضوع بدی نیست و می‌توان با تجمیع نیرو و انرژی محصولی پویاتر با توانمندی بالاتر داشت اما اگر نگاه این باشد که هرگونه مشارکت با مجموعه هم‌تراز مشکل‌زا خواهد بود و در تصمیم گیری‌ها دچار مشکل می‌شویم، این امر محقق نخواهد شد.
این کارشناس صنعت خودرو ادغام خودروسازان کوچک را به ترس بعد از جراحی تشبیه کرد و گفت: همانطور که مریضی از دوره جراحی ترسی ندارد و درد بعد از جراحی و دوره نقاهت آن فشار زیادی به او وارد می‌کند، ادغام نیز همین گونه خواهد بود اما این اتفاق باید یک‌بار در کشور رخ دهد و هرچند تا اندازه‌ای این روند رخ داده اما به خوبی مزایای آن تشریح نشده است. رضایی ادامه داد: اگر قرار بود پارس خودرو و سایپا با همان روند گذشته به کار خود ادامه دهند، درحال‌حاضر شرکت ورشکسته‌ای در اختیار داشتیم که در انتظار برای خرید آن از سوی شرکت دیگری بودیم اما درحال‌حاضر با ادغام پارس‌خودرو در سایپا، این شرکت نسبت به شرایط پیش از استقلال وضعیت به مراتب بهتری دارد و یک مجموعه غیر فعال را به مجموعه‌ای پویا تبدیل کرده که هم‌اکنون خودروهای بهتری نسبت به شرکت سایپا عرضه می‌کند و شاید بتوان این روند را نمونه موفق ادغام دانست که نگرانی‌های موجود در این زمینه را با مشاهده مدل‌های موفق برطرف می‌کند.
این فعال صنعت خودرو با تاکید بر اینکه تصمیم درست، نتیجه درستی به دنبال خواهد داشت، تصریح کرد: چرایی تمایل نداشتن خودروسازان به ادغام باید با بازنگری در سیاست‌های کلان مورد بررسی قرار گیرد اما آنچه مشخص است اینکه تنها با خودروسازی به نتیجه نخواهیم رسید و تا زمانی که مجموعه‌ها به این باور نرسند و از سوی دولت فشار لازم وارد نشود، برای این کار ترغیب نخواهند شد.
ادغام خودروسازان، کیاست درست دولت
رضایی با بیان اینکه هم‌اکنون در کشورهای پیشرفته تعداد خودروسازان کمتر از ایران است اما محصولات، تیراژ و کیفیت آنها با محصولات ایرانی قابل مقایسه نیست، افزود: این روند، کیاست درستی از سوی دولت است که نشان می‌دهد توانسته‌ایم از امکانات موجود و موازی به بهترین شکل استفاده کنیم. این در حالی است که هم‌اکنون به تعداد خودروسازان داخلی، آزمایشگاه، خط تولید، سیستم‌های حمایتی و نیروی انسانی وجود دارد که در صورت تجمیع، امکانات موازی حذف می‌شود و در جهت درست مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی یادآور شد: ادغام خودروسازان اتفاقی است که باید محقق شود اما این نگرانی وجود دارد که این امر در بدترین شرایط و از روی اجبار انجام شود این در حالی است که اگر به اختیار نسبت به انجام آن اقدام کنیم، نتیجه بهتری کسب خواهیم کرد در غیر این صورت آن طور که باید شیرینی و سودی که باید از آن ببریم را نخواهیم برد.
این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به مذاکره شرکت‌های خودروساز با شریکان خارجی اظهار کرد: درحال‌حاضر مذاکره‌هایی با زیرمجموعه‌های شرکتی اروپایی دنبال می‌شود که شرکت‌های طرف مذاکره، برای یک شرکت هستند که مزیتی برای صنعت خودرو ندارند و تنها باعث می‌شوند با سورس‌های موازی کار پیش برده شود. وی ادامه داد: هم‌اکنون فعالیت در صنعت خودرو با فرهنگ و استانداردهای مختلف است که در صورت تجمیع، کار به بهترین شکل پیش خواهد رفت، بنابراین رقابت باید به گونه‌ای افزایش یابد که روی کیفیت تاثیر منفی نگذارد و در عین حال مشتری نیز قادر به انتخاب برند(نشان)های شناخته شده‌ای باشد.
این فعال صنعت خودرو با بیان اینکه هم‌اکنون در برخی از خودروسازان، تیراژ تولیدی به اندازه‌ای پایین است که سال‌ها زمان برای داخلی‌سازی نیاز خواهد بود، افزود: آنچه می‌تواند در خودروسازان ایجاد انگیزه کرده و صنعت خودرو را با سرعت بیشتری پیش ببرد، تغییر در شکل ادغام خودروسازان است. در این شرایط باید جدا از ادغام خودروسازان شرایط را برای حضور قطعه‌سازان در صنعت خودرو تسهیل کنیم که تضمینی برای ارتقای کیفیت و سهیم بودن قطعه‌ساز در خودروسازی خواهد بود.
رضایی ادامه داد: در صورت تحقق این روند، بخشی از بدنه بخش خصوصی در فعالیت‌های دولتی ورود کرده و تولید خودرو از مجموعه دولتی به خصوصی واگذار می‌شود که برگ برنده‌ای برای صنعت خودرو خواهد بود و در این شرایط بازار، نرخ را تعیین می‌کند که در صورت تحقق این اتفاق، مصرف‌کننده و تولیدکننده به طور یکسان از آن سود خواهند برد.
این کارشناس صنعت خودرو اظهار کرد: استقلال پوشالی خودروسازان جز از بین بردن منابع ملی، ایجاد رقابت کاذب و سردرگمی ثمره‌ای برای ما نخواهد داشت و در صورت سوق دادن روند به سمت اشتغالزایی بدون شک جواب بهتری خواهیم گرفت. در صورت ادغام شرکت‌های خودروساز می‌توانیم از رتبه سیزدهم صعود کرده و در جمع ۱۰ تولیدکننده برتر خودرو قرار گیریم.
تیراژ اقتصادی؛ اصلی‌ترین هدف ادغام
در همین حال احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان ایران نیز در این باره معتقد است که خودروسازان باید به سمت ادغام حرکت کنند و در عین حال نیز قطعه‌سازان کوچک باید با یکدیگر ادغام شوند تا با قدرت بیشتری در زنجیره تامین خودروسازان قرار بگیرند.
وی با بیان اینکه اولویت بر ادغام قطعه‌سازان است و دولت‌ها باید شرایط را به‌گونه‌ای فراهم کنند تا خودروسازان به سمت ادغام حرکت کنند، اظهار کرد: خودروسازهایی که تیراژ کمتر از ۱۰۰ هزار دستگاه در سال دارند باید با یکدیگر ادغام شوند تا تیراژ اقتصادی داشته باشند.
به گفته نعمت‌بخش، کارشناسان بر این باورند حداقل میزان تیراژ اقتصادی ۱۰۰ هزار دستگاه است و با توجه به این شرایط تنها ایران‌خودرو و سایپا دارای تیراژ اقتصادی هستند.
بدون افزایش رقابت‌پذیری ادغام هم بی‌فایده است
برخی معتقدند ایران هم‌اکنون دارای ۸۱ خودروساز است و این شرایط در حالی است که شرکت‌های بزرگ خودروسازی، در سطح جهانی با یکدیگر ادغام شده و هزینه‌های تمام شده خود در زمینه تحقیق توسعه، طراحی، خدمات پس از فروش و تولید را کاهش داده‌اند تا در نهایت تیراژ تولید منطقی و اقتصادی تمام شود.
در همین حال فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه تمام روش‌هایی که در سطح جهانی شفابخش است، پاسخگوی مشکلات و سیستم ایران نیست، اظهار کرد: دلیل اصلی ادغام خودروسازان بزرگ در سطح جهان، هزینه بالای طراحی و توسعه یک محصول است.
درحال‌حاضر در سطح جهانی به جز شرکت‌های چینی، حدود ۶۰ برند(نشان) خودرویی تنها با حدود ۲۰ مالک اداره می‌شوند که این شرکت‌ها با یکدیگر همکاری‌های مشترک انجام می‌دهند تا با توجه به مدیریت مستقل، هزینه طراحی و توسعه خود را کاهش دهند.
وی افزود: هم‌اکنون شرایط شرکت‌های خودروسازی در ایران متفاوت است و شرکت‌های خودروساز تنها به مونتاژ خودرو می‌پردازند که در این فضا، ادغام هیچ کمکی به خودروسازی نمی‌کند و اتفاق جدیدی برای اقتصادی شدن تولید رخ نمی‌دهد.
این کارشناس صنعت خودرو معتقد است که استقلال شرکت‌های خودروسازی نتیجه مثبتی نخواهد داشت و در عین حال تجربه ادغام خودروسازها در دولت‌های گذشته، نتیجه قابل‌توجهی برای خودروسازی‌ها به همراه نداشته و پیش‌بینی می‌شود در صورت ادغام خودروسازی‌های کوچک، این خودروسازی‌ها تنها به سایت‌های تولید خودروسازهای بزرگ‌تر تبدیل شوند.
زاوه تصریح کرد: با توجه به اعمال نظراتی که بر خودروسازی‌ها انجام می‌شود هم‌اکنون علاقه‌ای به بازار آزاد و رقابت وجود ندارد و برای آنکه صنعت خودروی کشور رشد کند، باید رقابت‌پذیری در بازار ایران افزایش یابد که قراردادهای تولید خودرو عاملی است تا میزان رقابت‌پذیری و تنوع‌بخشی در بازار خودروی ایران افزایش یابد.
این کارشناس صنعت خودرو تاکید کرد: اگر شرایط و فضای صنعت خودروی کشور به سمت رقابت‌پذیری سوق نیابد، ادغام هیچ تاثیری بر این صنعت نخواهد داشت.


روزنامه گسترش صنعت