به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، اسفند 1400 رئیس جمهور در بازدیدی که از یکی از شرکت‌های بزرگ خودروسازی داشت، فرمان 8 بندی را صادر کرد . بخشی از فرمان 8 بندی رئیس جمهور مربوط به گسترش و تولید خودروهای جدید و پیشرفته، خودروهای برقی، متصل و خودران است.

فرمان رئیس دولت سیزدهم برای حرکت خودروسازان به سمت تولید خودروهای جدید و برقی در شرایطی صادر شده است که خودروسازان جهان با سرعت سرسام‌آوری در حال پیشرفت و حرکت به جلو هستند و هر سال فناوری‌های بسیاری از طرف آنها معرفی و به بازار عرضه می‌شود و علاوه بر محصولات خودران که بعضی تولیدکنندگان تمرکز خود را بر پیشرفت فناوری آنها قرار داده‌اند، خودروهای برقی و ارتقای فناوری این نوع خودروها هم در دستور کار بسیاری دیگر از خودروسازان دنیا قرار گرفته است.

چنانچه پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تا سال 2040، بین 35 تا 47 درصد از فروش خودروهای جدید به خودروهای برقی تعلق می‌گیرد و در این میان چین، ایالات متحده آمریکا و اروپا بیش از 60 درصد بازار جهانی خودروهای برقی را در سال 2040 در دست خواهند گرفت. در واقع بسیاری از کشورهای جهان قصد دارند با هدف مقابله با آلودگی هوا و کاهش میزان انتشار آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای و حفظ بیشتر محیط زیست، تمام خودروهای با مصرف سوخت فسیلی را به خودروهای تمام الکتریکی و برقی تبدیل کنند.

بررسی نشان می‌دهد که سابقه طراحی و تولید خودروهای الکتریکی و هیبریدی در ایران به نیمه نخست دهه 1370 بازمی‌گردد، در واقع آمارها نشان می‌دهد که نزدیک به 3 دهه برای طراحی و تولید خودروهای برقی و هیبریدی تلاش شده است، اما تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده و به رغم گذشت بیش از یک سال از فرمان رئیس جمهور و تاکید بر تولید خودروهای پیشرفته و برقی، تنها یک خودرو برقی رونمایی شده که تاکنون نیز به تولید انبوه نرسیده است. البته با بررسی بیشتر می‌توان دریافت که دانش و توان طراحی و تولید خودرو برقی در ایران وجود دارد اما موانعی نیز موجود است؛ موانعی که در جریان رونمایی از نمونه صنعتی تارای برقی در اواسط سال گذشته از سوی مدیرعامل سابق ایران خودرو به آن اشاره و ضمن تاکید بر توان شرکت جتکو بر تولید انبوه این محصول، حمایت شهرداری‌ها در راستای ایجاد ایستگاه‌های شارژ برق را مساله‌ای مهم برای ورود این محصول به بازار عنوان کرد.

دو چالش جدی تولید خودروهای برقی / وضعیت خودروهای برقی در ایران

توان تولید خودرو برقی محدود به ایران خودرو نیست و گروه سایپا نیز چندی بیش با رونمایی از ساینای برقی نشان داد که از توان لازم برخوردار است اما این محصول نیز به دلیل نبود زیرساخت‌ها به مرحله تولید نرسید با این وجود مدیرعامل سایپا نیز در مهرماه سال گذشته در مراسمی با اشاره به اینکه تمرکز و اولویت نخست این گروه خودروسازی خودروهای برقی به خصوص خودروهای کار و حمل و نقل عمومی است، اولویت بعدی مرکز تحقیقات گروه خودروسازی سایپا را پروژه‌ای در زمینه خودروهای برقی آینده عنوان کرد، پروژه‌ای که به گفته وی آغاز شده و قرار است محصولات برقی بدون وابستگی به باتری‌های لیتیومی را تولید کنند.

با وجود هدف‌گذاری شرکت‌های بزرگ خودروساز و رسیدن به مرحله صنعتی سازی در پروژه‌ای مثل تارای برقی در ایران خودرو و رونمایی از ساینا برقی در سایپا با این حال معاون صنایع حمل و نقل وزارت صمت معتقد است که مشکلات نرم افزاری و ضعف صنعت قطعه سازی در تولید قطعات الکترونیک دو چالش بزرگ در تولید خودروهای برقی و الکتریکی در کشور است و باید به رفع ضعف‌هایمان در مسیر الکترونیک و همچنین تشکیل قطعه‌سازان تیروان در این بخش بپردازیم.

اواخر سال گذشته نیز عباس‌پور سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس از برگزاری جلسه این کمیسیون برای بررسی موانع تولید خودروهای برقی خبر داد و اعلام کرد که«طبق برنامه ششم توسعه، دولت مکلف به تولید خودروهای برقی است اما تاکنون اقدام موثری در این زمینه صورت نگرفته است.»

وی در عین حال این وعده را هم داد که در اردیبهشت سال 1402 حدود 50 دستگاه خودروی برقی عرضه می‌شود که با ورود به خرداد ماه نیز تاکنون عملی نشده است.

عدم تحقق وعده تولید و عرضه خودرو برقی در ایران در حالی است که افزایش روزافزون خودروهای برقی و محبوبیت استفاده بیشتر از این خودروهای پاک، باعث شده است گروه‌های خودروسازی در سراسر جهان به رقابتی تنگاتنگ پرداخته و هر یک از برنامه‌های خود برای طراحی و تولید خودروهایی بهتر و با توان پیمایش بیشتر رونمایی کنند. در وضعیتی که کشورهای گوناگون برای وابستگی کمتر به سوخت‌های فسیلی و همچنین بهبود مسائل زیست محیطی تولید خودروهای برقی را در دستور کار قرار داده‌اند و بعضی کشورها حتی حذف کامل محصولات با سوخت فسیلی را در سال‌های آینده برای خود برنامه‌ریزی کرده‌اند در کشور ما به رغم سابقه 30 ساله در طراحی و تولید خودروهای برقی، همچنان موضوع تولید یا واردات خودروهای برقی و تمام الکتریکی آن هم در وضعیت کنونی که تحریم‌های بین‌المللی جریان تولید محصولات فعلی خودروسازان را با مشکلات زیادی همراه کرده، مطرح است.

به  اعتقاد کارشناسان مهمترین مانع برای توسعه و تولید خودروهای برقی در ایران، نبود هماهنگی بین نهادهای گوناگون و همچنین فقدان زیرساخت لازم برای خودروهای برقی، از جمله ایستگاه‌های شارژ باتری است که به نظر می‌رسد فرآیندی زمانبر و پرهزینه بوده و دولت و خودروسازان باید چاره‌ای برای حل این مشکل بیندیشند.

افزایش روزافزون خودروهای برقی در دنیا و سهم پرابهام ایران از این بازار

در این خصوص یک کارشناس صنعت خودرو نبود زیرساخت‌ها را مهمترین مانع در تولید و عرضه خودروهای برقی می‌داند و معتقد است توسعه و تولید خودروهای برقی و افزایش تقاضای این نوع خودروها ابتدا نیازمند جایگاه‌هایی است که این خودروها شارژ شوند اما تاکنون این امکان در کشور فراهم نشده است.

جواد مرزبان‌راد در گفت‌وگو با پرشین خودرو ضمن اشاره به اما و اگرهای تولید خودروهای برقی در ایران افزود: خودروسازان دنیا در شرایطی به دنبال هوشمندسازی و برقی کردن خودروهای تولیدی هستند که در کنار تقاضا، زیرساخت آن‌ نیز فراهم شده است.

این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه در صورت برقی کردن خودروها، قیمت نهایی آن‌ها از خودروهای بنزینی گران‌تر خواهد شد، تاکید کرد: اکنون مشکل اصلی خودروسازان این است که به دنبال تولید خودروی ارزان باکیفیت هستند، اما به دلیل بالا بودن هزینه ها، امکان تولید آن وجود ندارد؛ این مشکل برای تولید خودروهای برقی نیز وجود دارد.

مرزبان یکی دیگر از مسائل مطرح شده در تولید خودروهای برقی را فرهنگ استفاده از این خودروها عنوان کرد و گفت: به رغم نبود زیرساخت‌ها، فرهنگ استفاده از خودروهای برقی نیز در ایران وجود ندارد ضمن اینکه بازیافت پذیری باتری خودرو الکتریکی در کشور وجود ندارد.

وی در پایان با اشاره به رشد شتابان صنعت خودرو دنیا به سمت خودروهای برقی و مزیت‌های این خودروها برای محیط‌زیست خاطرنشان کرد: خودروهای تمام الکتریکی و برقی که هر روز سهم بیشتری از بازار تولیدات خودروسازان را به خود اختصاص می‌دهند مزیت‌های زیادی دارند که از جمله مهمترین آنها مقابله با آلودگی هوا و کاهش آلایندگی‌های صوتی است.