به گزارش «پرشین خودرو»، گفته می‌شود طی دوران صدارت وثوق الدوله در سال ۱۲۹۸ بود که به درشکه‌ها و گاری‌ها پلاک‌هایی چسبانده شد و هر یک از آنها دارای شماره‌ای شدند. در آن زمان متولی این کار اداره بلدیه (شهرداری) بود.
تعویض و نصب پلاک بر روی خودروها در ایران قدمتی طولانی دارد، سابقه اولین خودرو پلاک شده در کشور بر می‌گردد به سال ۱۳۰۵ که اولین خودرو به کشور وارد شد.
در آن روزگارها قوانینی که شامل ۳۲بند بود برای شماره‌گذاری خودروها وضع شد که البته این قوانین سه سال بعد از ورود اولین خودروها به کشور یعنی در سال ۱۳۰۸ تنظیم شد.
در آن سال، خودروها صاحب پنج پلاک شدند؛ نام کارخانه، آدرس مالک، نمره‌عقب، نمره‌جلو و پلاک مالیات.
تصویب قوانین به همین جا ختم نشد؛ حدود سال ۱۳۰۸ وقتی تعداد اتول سوارهای شخصی شهر به ۱۵۲۲ نفر رسید، قوانین مربوطه نیز تغییر کرد و پلاکها متشکل از نام شهر و حدود آن و هم‌چنین چهارعدد که در بالای نام شهر قرار داشت، شدند.
پیش‌تر در پلاک خودروها پنج رقم و نام شهری که خودرو در آن پلاک شده بود دیده می‌شد و یا به همراه شماره پلاک و نام شهر، عددی دیگر در آن درج می‌شد.
از سال 1303 سیستم کدگذاری و نصب پلاک بر روی وسایل نقلیه هم‌زمان با تدوین نظام‌نامه برای درشکه‌های عمومی توسط سرتیپ درگاهی رییس شهربانی وقت به صورت منظم انجام شد.
حدود 30 سال بعد یعنی در دهه 1330 پلاک‌های پنج رقمی به وسایل نقلیه داده شدند و در آن زمان هر ساله پلاکها تعویض و دو رقم سمت چپ آنها به عنوان کد سال جدید تغییر می‌کردند.
از سال 42 پلاکها در ایران تعویض و تمام پلاکها از پنج به چهار رقمی تغییر یافت.
در سال 1345 مجدداً پلاکها از چهار رقمی به پنج رقمی تبدیل شد و محل شماره‌گذاری با درج نام شهرستان مشخص می‌شد. نوع شخصی این پلاکها با زمینه سفید و نوع کرایه‌ای آن با زمینه نارنجی و نوع دولتی آن نیز در شهرستان به رنگ بنفش و در تهران به رنگ سفید قابل تشخیص بودند.
در سال 1346 پلاک‌های شخصی در تهران با ذکر نام محل شماره‌گذاری مثلاً (تهران) و کد حرفی مثلاً (الف) تعیین می‌شدند و در شهرستان‌ها صرفاً با نام شهرستان محل شماره‌گذاری و بدون کد حرفی این کار انجام می‌شد. این شیوه تا سال 1356 با استفاده از حرف الف، ب، ح، ل، م، د، ه، س، ص، ع، ق در تهران ادامه یافت.
در سال 1356 دیگر حروف الفبایی باقی نمانده بود تا در شماره‌گذاری‌ها از آنها استفاده شود. پلاک‌های پنج رقمی با کد نام شهرستان و کد عددی شکل گرفت به طوری که در تهران از کد عددی 2 شروع و تا کد 42 ادامه یافت. ناگفته نماند از کد 51 و 52 برای شماره‌گذاری خودروهای دولتی استفاده شد و در شهرستان‌ها از کد عددی 11 شروع شد.
کمتر از 15 سال بعد یعنی در تاریخ 26/4/1373 تحویل پلاک‌های دو رنگ موسوم به لیزری شروع شد. در این پلاکها از ترکیب اعداد و حروف استفاده شد.
برای پلاک‌های شخصی در تهران از کد 11، 14 و 15 با نام تهران استفاده و در شهرستان‌ها صرفاً به نام محل شماره‌گذاری بدون استفاده از کد عددی اکتفا شد در این محل پلاکها 12 حرف ب، ج، د، س، ص، ط، ع، گ، ل، م، ن، ه نظیر (تهران11) و (اصفهان) مورد استفاده قرار گرفت.
در آبان ماه سال 81 بود که در راستای اجرای طرح تعویض پلاک وسایل نقلیه، پلاک دوزبانه طراحی و در فاز اول وسایل نقلیه عمومی با پلاک دوزبانه شماره‌گذاری شدند.
یک سال بعد در تاریخ 4/12/82 اجرای طرح تعویض پلاک وسایل نقلیه کشور و استفاده از پلاک دوزبانه متوقف شد اما با طراحی پلاک ایران این پلاک به عنوان نمونه جدید انتخاب و در حال حاضر نیز به عنوان پلاک قابل نصب و شماره‌گذاری هم‌چنان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کد شناسه پلاکها
| استان | کد | استان | کد |
| تهران | ۱۱-۲۲-۳۳-۴۴-۵۵
۶۶-۷۷-۸۸-۹۹ | البرز | ۶۸-۷۸-۲۱ |
| آذربایجان شرقی | ۱۵-۲۵-۳۵ | استان قزوین | ۷۹ |
| آذربایجان غربی | ۱۷-۲۷-۳۷ | اردبیل | ۹۱ |
| کرمانشاه | ۱۹-۲۹-۳۹ | کردستان | ۵۱-۶۱ |
| زنجان | ۸۷-۹۷ | همدان | ۱۸-۲۸-۳۸ |
| قزوین | ۷۹-۸۹ | مرکزی | ۴۷-۵۷-۶۷ |
| لرستان | ۳۱-۴۱ | ایلام | ۹۸ |
| چهارمحال و بختیاری | ۷۱-۸۱ | هرمزگان | ۸۴-۹۴ |
| خوزستان | ۱۴-۲۴-۳۴ | کهگیلویه و بویراحمد | ۴۹ |
| گیلان | ۴۶-۵۶-۷۶ | قم | ۱۶ |
| اصفهان | ۱۳-۲۳-۴۳-۵۳ | یزد | ۵۴-۶۴-۷۴ |
| فارس | ۶۳-۷۳-۸۳-۹۳ | سمنان | ۸۶-۹۶ |
| خراسان رضوی | ۱۲-۳۲-۴۲-۳۶ (جدید) | سیستان و بلوچستان | ۸۵-۹۵ |
| مازندران | ۶۲-۷۲-۸۲-۹۲ | کرمان | ۴۵-۶۵-۷۵ |
| بوشهر | ۴۸-۵۸ | گلستان | ۵۹-۶۹ |
| خراسان شمالی | ۳۲ و ۴۲ ( قدیم ) ۲۶ (جدید) | خراسان جنوبی | ۳۲ و ۴۲ (قدیم) ۵۲ (جدید) |
نظر شما