به گزارش پرشین خودرو به نقل از مهر،حمل‌ونقل ریلی به‌عنوان دومین شیوه زمینی حمل‌ونقل به دلیل مصرف سوخت کمتر، ایمنی بالاتر، آلودگی کمتر زیست‌محیطی و راحتی بیشتر به شکل ویژه‌ای مورد توجه است. بااین‌حال، یکی از مسائلی که همواره عملکرد سیستم‌های حمل‌ونقل ازجمله حمل‌ونقل ریلی را دچار مشکل ساخته و از میزان اطمینان مشتریان به آن‌ها کاسته است، مسئله بروز حادثه و خسارت جانی و مالی ناشی از آن است. دسته‌ای از این حوادث ناشی از بلایای طبیعی هستند که در مواردی می‌توانند سبب رخداد حوادثی چون خروج قطار از خط، تخریب روسازی راه‌آهن و ریزش دیوارهای حفاظتی شوند.
به بیان محققان، زلزله پدیده‌ای است طبیعی که هرازچندگاه بخشی از زمین را می‌لرزاند و خرابی‌هایی به بار می‌آورد. بر اساس گزارش سازمان ملل، در کشور ایران، زمین‌لرزه، مخاطره غالب را در بین سوانح طبیعی دارا است و اغلب، خسارات زیادی را به کشور وارد می‌سازد. درجه‌بندی خطر نسبی زلزله مناطق مختلف کشور در استاندارد مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن گویای آن است که در حدود ۷۳ درصد از طول خطوط اصلی موجود در شبکه راه‌آهن کشور در مناطقی با خطر نسبی زیاد زمین‌لرزه قرار گرفته‌اند.
در این رابطه، پژوهشی دانشگاهی در کشور انجام شده که در آن میزان خطرپذیری مسیر انتخابی احداث راه‌آهن حدفاصل اصفهان و اهواز در مقابل زلزله مورد ارزیابی واقع شده است.
داده‌های مورد استفاده در این پژوهش که توسط محققینی از دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه امیرکبیر به انجام رسیده است، شامل پلان مسیر ریلی اصفهان – اهواز در مقیاس ۱:۲۵۰۰۰۰ تهیه‌شده از مرکز تحقیقات راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، نقشه‌های زمین‌شناسی از سازمان زمین‌شناسی کشور، تصاویر ماهواره‌ای از سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح و همچنین آمار و اطلاعات زلزله‌های تاریخی و دستگاهی سازمان زمین‌شناسی کشور بوده‌اند.
یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که بازه خطوط ریلی اصفهان و اهواز از پهنه‌های لرزه‌خیز ایران عبور می‌کند که علاوه بر بروز زمین‌لرزه‌های تاریخی در آن‌ها، تعداد زمین‌لرزه‌هایی نیز که توسط دستگاه‌های لرزه‌نگاری در مدت‌زمان‌های مختلف ثبت شده‌اند، قابل‌ملاحظه است.
دکتر منیژه قهرودی تالی، استاد ژئومرفولوژی گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه شهید بهشتی و همکارانش در این خصوص می‌گویند: «انطباق لایه گسل، زمین‌لرزه‌ها و همچنین وجود زلزله‌های تاریخی، نشان‌دهنده فعال بودن منطقه ازلحاظ وقوع زلزله است».
آن‌ها می‌افزایند: «نتایج مطالعات نشان می‌دهد که ازنظر توپوگرافی، جنس زمین و سیستم گسله‌ها و درزها و شکستگی‌ها، دارای تنوع فوق‌العاده‌ای در محدوده مورد بررسی هستند. چنین تنوعی سبب می‌شود که آسیب‌های وارده از رخداد زلزله‌ها متفاوت باشند».
دکتر قهرودی تالی و همکارانش اعتقاد دارند: «در صورت احداث خطوط ریلی در این محدوده، در نظر گرفتن زلزله‌های تاریخی ازنظر حداکثر شدت ضرورت دارد و ازجمله پارامترهای مهمی که باید در تحریکات لرزه‌ای کنترل شود، وقوع کمانش ریلی در مناطق کوهستانی است. کمانش ریل‌ها حتی ممکن است در شتاب اوج‌های پایین یا حتی هنگامی‌که نیروی محوری مجاز ریل بزرگ‌تر از نیروی زلزله‌ای است، رخ دهند که چنین شرایطی در بخش مهمی از محدوده مورد مطالعه قابل پیش‌بینی است».
این یافته‌ها که اهمیت بالای بررسی میزان لرزه‌خیز بودن یک ناحیه برای احداث خطوط ریلی را نشان می‌دهند، در نشریه «تحلیل فضایی مخاطرات محیطی» وابسته به دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی منتشر شده‌اند.
نظر شما