به گزارش پرشین خودرو به نقل از همشهری، 830هزار موتورسیکلت فرسوده رسوب‌شده در پارکینگ‌ شهرهای کشور این روزها در حال ترخیص و بازگشت به خیابان‌ها هستند، اما برای پیشگیری از آلودگی هوای تولیدی آنها هیچ راه کارشناسی وجود ندارد و اسقاط، راه‌حل اول و آخر برای خارج کردن وسایط نقلیه آلاینده هواست.

در 8کلانشهر کشور، 6میلیون موتورسیکلت پلاک شده وجود دارد که سهم آنها از شمار وسایل توقیفی، بالغ بر 650هزار دستگاه است. رسوب شدن موتورسیکلت‌های آلاینده در پارکینگ‌ها به‌معنای حذف 136تن گازهای سمی و 30تن ذرات معلق روزانه از هوای شهرهاست که می‌توانستند در سال 50هزار تن آلاینده گازی و 10هزار تن ذرات معلق جدید به آسمان ایران وارد و راه تنفس شهروندان را سد کنند.

طی روزهایی که قرار است موتورسیکلت‌های رسوب‌شده با شرایط جدید از پارکینگ‌ها ترخیص شوند، پیشنهاد جدیدی مطرح شده است و حسین شهیدزاده، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفته است که موتورسیکلت‌های رسوبی تنها به شرط داشتن معاینه فنی امکان خروج از پارکینگ‌ها را می‌یابند.

مطابق آخرین گزارش انتشار منابع آلاینده، موتورسیکلت‌ها منبع تولید 21درصد از گازهای آلاینده و 10درصد ذرات معلق هستند که در تهران این آلودگی شامل 146هزار تن آلاینده گازی و هزار تن ذرات در هر سال است. احتراق ناقص، موتورسیکلت‌ها را نسبت به حجم موتور، آلوده‌کننده‌ترین وسیله نقلیه کشور کرده است و آنگونه که شهیدزاده اعلام کرده است، اگرچه ترخیص موتورسیکلت‌های رسوب‌شده برای رساندن اموال مردم به‌دست آنها قابل تقدیر است، اما بهتر بود در شرایط ترخیص مواردی لحاظ شود تا قبل از بازگشتن انبوه موتورسیکلت‌های توقیفی به سطح خیابان، میزان آلایندگی آنها کنترل شود.

شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در سال‌های گذشته تنها راه کنترل این وسیله‌نقلیه آلاینده را از رده خارج کردن و برقی کردن موتورسیکلت‌ها اعلام کرده بود و حالا پیشنهاد معاینه فنی برای شرط ترخیص آلاینده‌های رسوب‌شده را مطرح می‌کند.

شهیدزاده تأکید کرده است: پیشنهاد می‌شود که شرط معاینه‌فنی را برای ترخیص موتورها لحاظ کنند و با استقرار یک اکیپ سیار معاینه فنی در محل ترخیص، ابتدا موتور معاینه، تنظیم و سپس ترخیص شود. به گفته وی، راهکار دیگر اعزام موتورسیکلت‌ها به مراکز معاینه‌فنی توسط مالک، رفع عیب و اخذ معاینه‌فنی است.

با این حال و در شرایطی که تعداد زیادی از مالکان موتورسیکلت‌ها برای تحویل گرفتن موتور خود به پارکینگ‌ها مراجعه کرده و می‌کنند، با رسیدن فصل سرد که شاخص آلودگی هوا افزایش خواهد یافت باید راه‌حل فوری برای مقابله با شرایط پیش‌رو اندیشیده و اجرایی شود.

معاینه فنی کارایی ندارد

معاینه فنی برای موتورسیکلت‌های کاربراتوری راه‌حل کارشناسی شده نیست. رضا سادات‌حسینی، کارشناس معاینه فنی در این‌باره می‌گوید: سال‌هاست که 10خط معاینه فنی موتورسیکلت در شهر تهران ایجاد شده، اما درنهایت کمتر از 200دستگاه موتور از این خطوط معاینه فنی دریافت می‌کنند. همین 200دستگاه هم برای چکاب موتورهای گران‌قیمت خود از خطوط بهره ‌می‌گیرند و هیچ الزامی برای دریافت معاینه فنی ندارند.

وی تأکید می‌کند: پژوهش انجام شده در هسته سوخت و احتراق دانشگاه صنعتی‌شریف نشان داده است، حتی اگر همه 1.2میلیون موتورسیکلت فعال تهران بتوانند معاینه فنی بگیرند و موتور وسیله‌نقلیه خود را دستکاری نکنند، کمتر از 10درصد در کاهش ذرات معلق کمتر از 2.5میکرون تأثیر دارد.

سادات‌حسینی درباره نوع موتورهایی که رسوب شده‌اند، می‌گوید: آنچه مسلم است اینکه با توجه به سال ساخت و آمار اعلامی توقیف موتورسیکلت‌ها، 99درصد این وسایل رسوب‌شده کاربراتوری هستند. یک موتورسیکلت کاربراتوی در هر کیلومتر تردد، 15گرم آلودگی تولید می‌کند که با بازگشت 830هزار موتورسیکلت کاربراتوری باید منتظر فاجعه‌ای جدید در برنامه کاهش آلودگی هوای شهرهای کشور باشیم.

وی افزود: معاینه فنی موتورسیکلت‌ها نشدنی است. ما باید تلاش کنیم موتورسیکلت‌های کاربراتوری از رده خارج شوند؛ چراکه مشکل با معاینه فنی حل نخواهد شد.

به گفته این کارشناس، معاینه فنی به کاهش آلودگی هوای موتورسیکلت‌های کاربراتوری کمکی نمی‌کند. چون80درصد موتورهای رسوبی از 8سال گذشته‌اند و طبق قانون هوای پاک، موتورسیکلت‌هایی که بیش از 8 سال دارند، فرسوده محسوب می‌شوند و اصلا نباید به آنها معاینه فنی داده شود.

او از تقلب برخی دارندگان موتورسیکلت‌های کاربراتوری در گرفتن معاینه فنی خبر می‌دهد و می‌گوید: موتورسیکلت‌های کاربراتوری یک ایراد دارند؛ اینکه ژیگلور بنزین‌شان را می‌توان به‌صورت دستی تغییر داد؛ بنابراین افراد قبل از معاینه فنی شیر بنزین را نسبتا تا آخر می‌بندند تا بنزین به‌صورت قطره‌چکانی وارد سیلندر شود. با این روش موتورسیکلت به معاینه فنی می‌آید و آن را با موفقیت پاس می‌کند، اما پس از خروج از خط معاینه فنی، صاحب موتورسیکلت می‌تواند شیر را تا آخر باز کند تا بار دیگر سرعت موتور افزایش یابد و همان حجم آلایندگی سابق را تولید کند. یکی از دلایل تأکید مجامع محیط‌زیستی بر انژکتوری شدن موتورسیکلت‌های جدید این است که این موتور به‌علت ساختار پیچیده قابل دستکاری ساده نیست و هر نوع دستکاری در چرخه احتراق تا خروجی اگزوز می‌تواند حرکت این موتور را مختل کند.