به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، مسئله محیط زیست هر روز اهمیت جدی تری پیدا می‌کند و افراد بیشتری نگران پیامدهای ناشی از ورود گازهای سمی به هوا می‌شوند. به همین دلیل شرکت‌های خودروسازی در دنیا تصمیم گرفته اند که به تدریج از ساخت خودروهای بنزینی فاصله بگیرند و به سمت تولید خودروی الکتریکی حرکت کنند.
بیشتر بخوانید: آیا امکان شارژ خودروهای هیبریدی در خانه وجود دارد؟
در حال حاضر بسیاری از کشورهای جهان، برنامه‌های کوتاه و بلندمدتی را تنظیم کرده‌اند تا طی یک بازی زمانی مشخص بتوانند خط تولید انبوه خودروهای برقی را راه‌اندازی نمایند و از این طریق با روند انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی محیط زیست مقابله کنند.
اما سوالی که برای خیلی از هم‌وطنان ما وجود دارد آن است که آیا ایران هم برنامه‌ای برای ساخت خوروهای برقی و جایگزینی آنها با خودروهای بنزینی دارد؟ آیا اکنون در وضعیتی هستیم که بتوانیم از بهترین خودروهای الکتریکی ایران صحبت کنیم یا دورنمای کوتاه مدتی را برای تولید این خودروها در داخل کشور متصور شویم؟
ما در این مقاله قصد داریم به پاسخ همین سوالات بپردازیم و با بهترین خودرو برقی در ایران آشنا شویم. تا پایان این مقاله با «پرشین خودرو» همراه باشید.
همچنین بخوانید: با خودروهای برقی ایرانی آشنا شوید
خودروی الکتریکی چیست و چه فرقی با خودروی هیبریدی دارد؟
معمولا وقتی از خودروهای الکتریکی صحبت می‌شود، نام خودروهای هیبریدی نیز به میان می‌آید. این دو نوع خودرو، به رغم شباهت‌هایی که با یکدیگر دارند، در عمل تا حدود زیادی متفاوت هستند. اگر بخواهیم به صورت خلاصه و ساده توضیح بدهیم، باید گفت که خودروهای برقی تنها از یک موتور الکتریکی برای تامین نیروی مورد نیاز خود استفاده می‌کنند. این خودروها دارای یک باتری هم هستند که امکان شارژ کردن و سپس استفاده از نیروی الکتریکی ذخیره شده در آن وجود دارد. این باتری پس از هر بار شارژ می‌تواند نیروی مورد نیاز موتور جهت طی کردن مسافتی بین 100 تا 400 کیلومتر را تامین کند.
اما در سوی دیگر، خودروهای هیبریدی برای فراهم کردن انرژی مورد نیاز خود برای حرکت کردن، از ترکیب دو یا چند نیرو استفاده می‌کنند. معمولا در خودروهای هیبریدی شاهد یک موتور بنزینی در کنار موتور الکتریکی هستیم که با هم وظیفه تامین انرژی مورد نیاز را بر عهده دارند. نکته مهم آن است که موتور الکتریکی در خودروهای هیبریدی با استفاده از منبع برق خارجی شارژ نمی‌شود، بلکه انرژی مورد نیاز برای شارژ شدن را از موتور بنزینی دریافت می‌کند. یعنی انرژی جنبشی که توسط موتور بنزینی ایجاد می‌شود، موتور الکتریکی را نیز شارژ می کند. خودروهای هیبریدی چون هم‌زمان از پیشرانه احتراقی و الکتریکی استفاده می‌کنند، بازدهی بیشتری نسبت به خودروهای تمام برقی دارند، اما به هر حال سوخت فسیلی مصرف می‌کنند و کاملا پاک نیستند.
البته مصرف سوخت خودروهای هیبریدی در مقایسه با خودروهای بنزینی معمولی بسیار کمتر است؛ به همین دلیل قیمت آنها در بازار خیلی بالاست.
آیا در آینده نزدیک همه خودروها برقی می‌شوند؟
در مقدمه مقاله گفتیم که آینده متعلق به خودروهای برقی است. اما چه زمانی همه خودروهای دنیا الکتریکی می‌شوند؟ در حال حاضر کمپانی‌های بزرگی مانند مرسدس بنز، بی ام و، ولوو، فورد، تویوتا و ...، در حال طراحی و تولید انواع خودروهای برقی هستند و قصد دارند در سال‌های آینده، بخش بزرگی از خطوط تولید خود را به همین خودروها اختصاص دهند. در این بین، شرکت تسلا نیز به طور تخصصی روی خودروهای برقی هوشمند سرمایه‌گذاری کرده و بخش بزرگی از بازار را نیز به دست گرفته است. با رقابتی که در این حوزه شکل گرفته، به‌نظر می‌رسد که در آینده باید با خودروهای بنزینی یا گازسوز به‌طور کامل خداحافظی کنیم. اما این اتفاق به همین زودی رخ نخواهد داد. مثلا کمپانی ولوو اعلام کرده که می‌خواهد تمام خودروهای تولیدی خودش را با موتور الکتریکی روانه بازر کند، ولی این اتفاق تا سال 2030 میلادی طول خواهد کشید. کمپانی جنرال موتورز هم گفته که تا سال 2040 میلادی تولید خودروهای غیربرقی را به‌طور کامل متوقف می‌کند.
در حال حاضر تولید خودروهای برقی با مشکلاتی هم مواجه است. برای مثال ظرفیت شارژ باتری این خودروها محدود بوده و با هر بار شارژ شدن مسافت کمی را طی می‌کنند. همچنین اتومبیل‌های برقی در حال حاضر خیلی گران هستند و بسیاری از افراد توان خرید آنها را ندارند و ترجیح می‌دهند همچنان از خودروهای بنزینی استفاده کنند. اما مطمئنا با بالا رفتن تیراژ خودروهای برقی و استفاده از تکنولوژی‌های جدیدتر در تولید آنها، مشکلات فعلی به‌زودی قابل رفع خواهند بود.
مشخصا در آینده نزدیک (مثلا طی 10 سال آینده) همه خودروهای بنزینی با نمونه‌های برقی جایگزین نمی‌شوند. در کشورهایی مانند ایران، به دلیل عدم وجود زیرساخت‌ها و فناوری مناسب، این کار عملا غیرممکن است، و در کشورهای پیشرفته نیز حرکت به سمت جایگزینی خودروهای برقی کار راحتی نخواهد بود. اما واقعیتی که وجود دارد آن است که هر سال، تعداد خودروهای الکتریکی بیشتری تولید می‌شوند و استقبال از این خودروها نیز روز به روز افزایش پیدا می‌کند. بنابراین می‌توان انتظار داشت که طی چند سال آینده، تعداد زیادی از این خودروها را در خیابان‌ها ببینیم.
وضعیت تولید خودروی برقی در ایران چگونه است؟
صنعت خودرو در ایران با بحران‌های بزرگی دست و پنجه نرم می‌کند. شاید مهمترین مانعی که بر سر راه پیشرفت این صنعت قرار دارد، عدم ارتباط با کمپانی‌های بزرگ دنیا و استفاده از تجربیات آنها باشد. خطوط تولید کارخانه‌های ایران خودرو و سایپا فاصله زیادی با برخی استانداردهای روز دنیا دارند. در چنین شرایطی شاید کمی غیرمنطقی باشد که بخواهیم از دورنمای تولید خودروی برقی در ایران صحبت کنیم. اما واقعیت آن است که این مسیر انتخابی نیست و همه کشورها، دیر یا زود باید به سمت کنار گذاشتن خودروهای بنزینی حرکت کنند.
در ایران اگر شرایط اقتصادی پایدار و باثباتی حاکم باشد و بتوان با کمپانی‌های پیشرفته خودروسازی در جهان تعامل داشت، امکان ساخت خودرو برقی ایرانی وجود دارد. برای این کار حتی می‌توان از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان نیز استفاده کرد که البته تاکنون کارهایی در همین زمینه انجام گرفته‌اند. برای مثال شرکت کارمانیا یک خودروی سدان تمام الکتریکی را با برند خودش معرفی کرده که قرار است به زودی وارد بازار شود.
شرکت‌های سایپا و ایران‌خودرو نیز فعالیت‌هایی را در این زمینه آغاز کرده‌اند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
اولین ماشین برقی بازار ایران، ساینای برقی بود که شرکت سایپا چند سال پیش از آن رونمایی کرد. این خودرو در سال 1396 و زمانی معرفی شد که پراید هنوز 20 میلیون تومان بود. در آن زمان سایپا برآورد کرده بود که ساینای برقی چیزی در حدود 70 میلیون تومان قیمت خواهد داشت. قرار بود باتری این خودرو را شرکت صبا باتری تولید کند و ظرفیت آن به گونه‌ای بود که با هر بار شارژ، می‌شد حدود 200 کیلومتر با آن رانندگی کرد. همان‌طور که می‌دانید، ساینای برقی هرگز به مرحله تولید نرسید و هنوز هم از تکنولوژی موتور الکتریکی آن اطلاع نداریم.
ایران‌خودرو هم برای اینکه از رقیبش عقب نماند، با شعار تولید بهترین خودرو برقی ایران، اقدام به معرفی رانا برقی کرد. این خودرو در ظاهر هیچ تفاوتی با رانا بنزینی نداشت و فقط در صندوق عقب آن یک باتری 30 کیلوواتی قرار می‌گرفت که می‌توانست انرژی لازم برای رانندگی تا مسافت 220 کیلومتر را فراهم کند. این خودرو هم به سرنوشت ساینای برقی دچار شد و هرگز از مرحله طرح و ایده اولیه فراتر نرفت.
هم ایران خودرو و هم سایپا طی سال‌های اخیر همیشه از تولید خودروی برقی صحبت کرده‌اند، اما تا به امروز محصول تکمیل شده‌ای را از آنها ندیده‌ایم. با این حال پیش‌بینی می‌شود که با عرضه نخستین خودروهای برقی ایرانی فاصله زیادی نداریم. در ادامه می‌خواهیم به تعدادی از این پروژه‌های در دست ساخت اشاره کنیم، اما قبل از اینکه به معرفی بهترین خودروهای الکتریکی ایران بپردازیم، بد نیست به موانع تولید این خودروهای در کشورمان نیز اشاره داشته باشیم. موانعی که اگر برطرف شوند، می‌توانیم در آینده شاهد ساخت بهترین خودرو برقی در ایران و رشد این صنعت در کشورمان باشیم.
مهمترین موانع استفاده از خودروی الکتریکی در ایران
متاسفانه در ایران هنوز زیرساخت‌های لازم برای تولید و توسعه خودروهای الکتریکی فراهم نشده و همان‌طور که گفتیم، خودروسازان بزرگ داخلی هم قدم‌های جدی در این عرصه برنداشته‌اند. کمی بالاتر توضیح دادیم که توسعه خودروهای الکتریکی در دنیا هم با چالش‌های بزرگی مواجه است. مثلا محدوده حرکتی این خودروها زیاد نیست و با هر بار شارژ شدن نمی‌توانند بیشتر از 400 کیلومتر را طی کنند. این در حالی است که زمان شارژ شدن آنها نیز گاهی چند ساعت طول می‌کشد.
اما علاوه بر چالش‌های بنیادی که تمام خودروسازهای دنیا با آنها مواجه هستند، در کشور ما یک سری سختی‌ها و موانع دیگر نیز وجود دارند. مثلا خودروسازهای ما امکان تولید قطعات اتومبیل‌های برقی را ندارند و باید بسیاری از تجهیزات آنها را از خارج وارد کنند. این موضوع با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی کشور ما می‌تواند تبعات زیادی را به دنبال داشته باشد. از سوی دیگر ما امکانات و نیروی انسانی متخصص مورد نیاز برای تولید خودرو برقی در ایران را نداریم. خودروهای برقی دارای تکنولوژی بسیار پیشرفته‌ای هستند و برای تولید و نگهداری آنها لازم است که نیروی انسانی متخصص تربیت شود.
خودروهای الکتریکی باید مدام شارژ شوند و شاٰرژ آنها نیز باید با سرعت بالایی اتفاق بیفتد. در ایران هنوز مراکز شارژرسانی به این خودروها وجود ندارد. این مراکز باید مانند پمپ‌های بنزین در جاده‌ها و داخل شهرها ایجاد شوند تا خودروهای برقی بتوانند به‌راحتی انرژی مورد نیازشان را تامین نمایند. ساخت جایگاه‌های شارژ الکتریکی خودرو نیاز به اختصاص بودجه و سرمایه‌گذاری کلان دارد که بعید است کشور ما در حال حاضر توان این کار را داشته باشد.
مانع بعدی که بر سر راه تولید خودروهای برقی در ایران دیده می‌شود، به ضایعات و بازیافت این خودروها مربوط است. وقتی یک کمپانی تصمیم می‌گیرد که محصولی را تولید کند، باید از مرحله طراحی (پیش از تولید) تا بازیافت آن محصول چاره اندیشی کرده باشد. این موضوع مخصوصا در مورد خودروهای برقی اهمیت ویژه‌ای دارد، چرا که باتری این خودروها دارای موادی است که برای محیط زیست بسیار زیان‌آور هستند و اگر به‌شکل اصولی بازیافت نشوند، می‌توانند خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به اکوسیستم زمین وارد سازند.
آشنایی با بهترین خودروهای برقی موجود در بازار ایران
همان‌طور که گفتیم، شرکت‌های ایرانی نمی‌خواهند میدان رقابت بر سر تولید بهترین خودرو های برقی بازار را خالی بگذارند. به همین دلیل در سال‌های اخیر شاهد رونمایی از طرح‌های زیادی بوده‌ایم که چند مورد از آنها اکنون در مراحل پایانی قرار دارند و احتمالا به‌زودی عرضه می‌شوند. در ادامه بهترین خودروهای الکتریکی ایران را که هنوز به‌طور رسمی عرضه نشده‌اند، معرفی می‌کنیم.
خودروی برقی EK1 از شرکت کارمانیا
شرکت کارمانیا یکی از اولین شرکت‌های داخلی بود که به‌طور جدی تصمیم گرفت در حوزه تولید خودروهای برقی وارد شود. این شرکت یک خودروی سدان به نام EK1 را معرفی کرده که از باتری 44.5 کیلوواتی بهره می‌برد که با یک بار شارژ کامل می‌تواند بیشتر از 300 کیلومتر را طی کند. البته برای اینکه باتری این خودرو از حالت خالی به‌طور کامل پر شود، نزدیک به 8 ساعت زمان لازم است. کارمانیا اعلام کرده که خودروی EK1 را به‌زودی وارد بازار می‌کند.
خودروی برقی گروه مپنا برای سایپا و ایران خودرو
یکی دو سالی هست که از همکاری گروه صنعتی مپنا با شرکت‌های خودروسازی داخلی خبرهایی می‌شنویم. مپنا تفاهم نامه‌هایی را با سایپا و ایران خودرو به امضاء رسانده که بر اساس آن، قرار است طراحی و تولید خودروی برقی را برای این دو شرکت در دستور کار قرار دهد. البته هنوز اطلاعات زیادی از خودروهای الکتریکی مپنا در دست نیست و امیدواریم به‌زودی خبرهای بیشتری در این رابطه بشنویم.
آیا ایران‌خودرو تارا برقی را روانه بازار می‌کند؟
چندی پیش ایران‌خودرو از مدل برقی خودروی تارا رونمایی کرد. همان‌طور که می‌دانید، تارا جدیدترین محصول ایران خودرو است که روی پلتفرم پژو 301 توسعه پیدا کرده و حالا نسخه الکتریکی آن هم در دست تولید قرار گرفته است. البته پلتفرم پژو 301 برای خودروی برقی ساخته نشده و هنوز مشخص نیست که ایران‌خودرو چه برنامه‌ای برای جایگزینی موتور الکتریکی در این پلتفرم دارد. گفته می‌شود که شرکت جتکو (یکی از زیرمجموعه‌های ایران‌خودرو) وظیفه تولید نمونه برقی تارا را به عهده خواهد داشت.
خودروهای برقی چینی هم از راه می‌رسند
در سال‌های اخیر واردات خودروی چینی به کشورمان شدت گرفته است. حالا شنیده می‌شود که قرار است خودروهای برقی چینی نیز وارد جاده‌های ایران شوند. یکی از این خودروها آریزو 5 الکتریکی محصول کمپانی چری است. این خودرو طراحی مشابه نمونه بنزینی آریزو 5 را دارد و فقط تغییرات جزیی در بدنی آن دیده می‌شوند. باتری 53.6 کیلوواتی این خودرو انرژی مورد نیاز برای پیمایش 400 کیلومتر را تامین می‌کند. موتور الکتریکی آریزو 5 هم 161 اسب بخار قدرت دارد که برای یک خودروی الکتریکی قابل قبول است. اگر مدیران خودرو با همکاری کمپانی چری این خودرو را وارد کشور کند و قیمتی منطقی را برای آن در نظر بگیرد، احتمالا با استقبال خریداران مواجه خواهد شد.
خودروی برقی دیگری که به بازار ایران نزدیک است، جک IEV7 نام دارد. این خودرو بر اساس مدل بنزینی A60 کمپانی جک توسعه پیدا کرده و در کشور چین هم فروش خوبی را تجربه کرد. باتری 35 کیلوواتی جک IEV7 با هر شارژ کامل، امکان طی کردن مسافت بیشتر از 300 کیلومتر را فراهم می‌کند.
کمپانی لیفان هم از چند سال پیش اقدام به تولید خودروی برقی کرده و نمونه الکتریکی 650 یکی از مدل‌های اولیه همین خودروساز است که احتمال دارد وارد ایران شود. این خودرو هم بر پایه لیفان 650 بنزینی توسعه یافته و باتری 43 کیلوواتی دارد. موتور الکتریکی این خودرو می‌تواند تا 136 اسب بخار قدرت تولید کند. لیفان 650 به راحتی در خانه و با برق شهری قابل شارژ است و برای پر کردن باتری آن به دردسر نخواهید افتاد.
در این مقاله سعی کردیم که بهترین خودروهای الکتریکی ایران را به شما معرفی کنیم. البته همان‌طور که اشاره شد، این خودروها هنوز در کشور ما به‌طور رسمی عرضه نشده‌اند، اما انتظار می‌رود که در آینده نزدیک شاهد حضور آنها در خیابان‌ها باشیم. با وجود تمام چالش‌هایی که برای تولید خودروهای الکتریکی در ایران وجود دارد، امیدواریم مسئولین مربوطه نسبت به این حوزه نگاه ویژه‌ای داشته باشند، چرا که آینده متعلق به خودروهای برقی است و هر چه زودتر در این مسیر گام بگذاریم، می‌توانیم در آینده نیز حرف‌های بیشتری برای گفتن داشته باشیم و سهم بزرگتری از بازار این خودروها را در اختیار بگیریم.
نظر شما