به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، کُل تعداد خودروی تولید شده در سرزمین چین به 25 میلیون دستگاه در سال 2020 میلادی یعنی 32 درصد از خودروهای تولید شده در جهان رسیده است. در همین سال، آمریکا با کسب رتبه دوم تعداد 8.8 میلیون دستگاه خودرو در سرزمین خود تولید کرده و ایران هم، موفق به تولید 880 هزار دستگاه خودرو شده است.
بیش از یک دهه است که شرکت های خودرو سازی ایران، از طریق همکاری با شرکت های خودرو سازی چینی، به تولید خودروهای چینی در ایران اقدام کرده و خودروهای چینی مختلفی از اواسط دهه 80 شمسی در ایران تولید شده یا تولید آنها ادامه دارد.
در همین ارتباط «پرشین خودرو» با مهندس امیرحسین یزدانی کارشناس صنعت خودرو، گفت و گو کرده و دو محور اصلی «صنعت خودروی چین و جایگاه آن در جهان» و «تولید خودروهای چینی در ایران» به بحث گذاشته شده است.
هم اینک، بخش اول این گفت و گو با تمرکز بر صنعت خودروی چین را می خوانید و در روزهای آینده، بخش دوم این گفت و گو انتشار پیدا می کند.
* در سال 2020 میلادی تعداد 77.6 میلیون دستگاه خودرو در جهان تولید شده و در این میان کشور چین تعداد 25.2 میلیون خودرو تولید کرد. در سال 2019 و قبل از شیوع کرونا که تولید بیش تری در جهان انجام شده بود، تعداد 91.7 میلیون خودرو در دنیا تولید شد و چین تعداد 25.7 میلیون خودرو تولید کرد.
عمده خودروهایی که در کشور چین توسط شرکت های چینی و شرکت های بزرگ خودرو سازی دنیا تولید می شود، در همان چین مورد استفاده قرار گرفته و فروخته می شود.
این وضع که عمده تولیدات کشور چین در همان کشور به فروش می رود، چه آسیب و اِشکالی برای صنعت خودروی این کشور ایجاد می کند؟
- ما اگر وضع کشور چین را با بازار ایران شبیه سازی کنیم، می توان گفت ما هر چه که تولید می کنیم در داخل ایران مصرف می کنیم. در عمل، صادرات خودروی ما در حد صفر است به غیر از خودروهایی که به دلایل سیاسی به برخی کشورها صادر کردیم و توجیه اقتصادی هم نداشت.
بنابراین، ما در داخل کشور خودمان، خودروهای تولیدی را مصرف کردیم و الان سطح تکنولوژی و کیفیت محصولات تولید داخلی را می بینیم. این اتفاق در دراز مدت، در کشور چین هم رخ خواهد داد.
البته من فکر می کنم حتماً سیاست آنها بر این خواهد بود که صادرات خودرو را به کشورهای دیگر عملی کنند. همان طور که الان چینی ها کالاهای مختلفی را صادر می کنند، حتماً به حجم صادرات قابل قبولی در حوزه خودرو خواهند رسید.
در حال حاضر، ژاپن به جایی رسیده که بالای 80 درصد از تولیدات آن صادر می شود و احتمالاً چینی ها نیز به این موفقیت برسند ولی چون بازار داخل چین، خیلی بزرگ بوده و هنوز تقاضا برای خرید خودرو وجود دارد، در نتیجه عمده تولیدات خودروی چین، در داخل همان کشور فروخته می شود.
وقتی که صادرات خودرو، توسط یک کشور انجام نشود، باعث می شود سطح تکنولوژی و کیفیت خودروها، در همین سطح فعلی بماند و رشد قابل توجهی نداشته باشد.
* یک انتقاد که به صنعت خودروی ایران وارد می شود، این است که تعداد زیادی شرکت خودرو سازی در کشور ما تاسیس شده و تولید زیادی هم ندارند. فرضاً در کشوری مثل آلمان یا آمریکا به این صورت نیست. در این کشورها، چند شرکت بزرگ هر کدام چندین میلیون خودرو تولید می کنند یعنی این کشورها به جز شرکت های تولید کننده خودروهای لوکس، شرکت های خودروساز متعدد و با تیراژ پایین ندارند.
در کشور چین هم، تعداد زیادی شرکت خودرو سازی وجود دارد. از این جهت، احتمالاً چه مشکلی برای این کشور ایجاد شده یا تا الان ایجاد شده است؟
- در کشور چین و در سال های گذشته، تعداد خودرو سازی ها، خیلی زیاد بود ولی آهسته آهسته شروع به ادغام شدن در همدیگر کردند. درست است که هنوز تعداد آنها زیاد است اما خیلی از شرکت های خودرو سازی چین، در هم ادغام شده اند.
در کشور ما هم تعداد زیادی شرکت خودرو سازی وجود دارد ولی ما می دانیم که صنعت خودرو سازی ما چه جایگاهی در سطح جهانی دارد.
کشور چین نیز، همین طور است و فروش خودروهای چینی عمدتاً در داخل این کشور انجام می شود و مقداری از تولیدات خودروی چین هم، در ایران و بعضی کشورهای توسعه نیافته و کشورهایی که امکان واردات خودروهای باکیفیت دنیا را ندارند، مصرف می شود.
اگر صنعت خودروی چین با همین روال کنونی جلو برود، صنعت خودروی آن به همین صورت فعلی باقی می ماند و از این بهتر نمی شود.
* شرکت چینی خودرو سازی «برلیانس اتو» در سال 1399 اعلام ورشکستگی کرد. در سال های اخیر، بعضی از مدل های این شرکت از قبیل «برلیانس اچ 230 و اچ 330» در ایران تولید و مونتاژ شده است.
چه وضعیتی در کشور چین وجود دارد که شرکت های خودرو سازی چینی، کارشان به ورشکستگی کشیده می شود؟
- من شخصاً مشابه این نوع مشکلات را در چند شرکت خودرو سازی چینی دیده ام. چون با چند شرکت چینی، همکاری داشته ام ولی بعد از یک مدت، اثری از آن خودرو سازی ها نبود.
یک حالت این است که شرکت های بزرگتر خودرو سازی، این شرکت های کوچک را خریداری می کنند. حالت دیگر این است که این نوع شرکت ها ضعف عملکرد دارند و بعضی از این شرکت ها در حوزه مالی، فعالیت دقیقی انجام نمی دهند. فساد در این نوع شرکت ها نیز خیلی زیاد است.
اتفاقی که می افتد این است که آن پولی که وارد یک مجموعه می شود، به نوعی هدر می رود و فساد هم در آنها وجود دارد. در نتیجه بعد از یک مدت، این شرکت ها بدهکار شده و مجبور می شوند اعلام ورشکستگی کنند.
* دولت چین با هر نوع فساد در شرکت های دولتی مبارزه می کند. منظور شما از این فسادها، در شرکت های خصوصی است؟
- در شرکت های خصوصی چینی که ما با آنها همکاری داشته ایم، دیده ام که چه اتفاقی افتاده و بر این اساس، گفتم که در آن فساد رخ می دهد.
من نمی خواهم اسم این شرکت ها را ذکر کنم ولی چند شرکت چینی، در آستانه ورشکستگی هستند یا این که سال های قبل، با شرکت های ایرانی قرارداد بستند ولی رفتند و اثری از آنها نیز باقی نماند.
* بازار خودروی چین، یک بازار بزرگ بیش از یک میلیارد نفری است و خریدار خودرو دارد. اخیراً دولت چین به شرکت های چینی دستور داده که صادرات خودرو به اروپا و آمریکا به طور جدی شروع شود.
با توجه به این که کشور چین بازار بزرگی دارد، آیا ممکن است شرکت های خودرساز چینی به سمت صادرات خودرو سوق داده شوند؟
- چرا باید این طور نشود. اصلاً مبنای اقتصاد کشور چین، بر صادرات است یعنی هر آنچه را که چینی ها تولید می کنند، به منظور صادرات آن اقلام بوده است. حتماً این اتفاق رخ می دهد و چرا که نه.
معمولاً این طور است که وقتی که یک دولت، صادرات را تشویق می کند مشوق هایی را نیز در نظر می گیرد. این مشوق ها حتماً اینقدر جذاب خواهند بود که شرکت های چینی برای صادرات خودروهای تولیدی خودشان اقدام کنند.
* تعداد خودرویی که در چین تولید می شود زیاد و چشمگیر بوده و در سال 2020 میلادی، در حد 32 درصد از کُل خودروهای تولید شده در جهان، مربوط به چین بوده. در سال 2019 میلادی که خودروی بیش تری در دنیا تولید شده بود، سهم چین 28 درصد بوده و در هر یک از دو سال اخیر، چین بیش از 25 میلیون خودرو تولید کرده است.
به طور کُلی فکر می کنید کیفیت این 25 میلیون خودرو چینی و ساخته شده در این کشور، چگونه است؟
- ما اگر روند واردات خودروهای چینی به ایران را در نظر بگیریم، بر این مبنا می توانیم به این سوال پاسخ دقیقی بدهیم. واردات خودروهای چینی به ایران از سال های 1385 و 1386 شروع شد.
در آن ابتدا و تا سال های 1390 و 1391، خودروهای چینی که در ایران تولید می شد، سیکل طول عمرشان، خیلی پایین بود یعنی خودرو، بعد از یک مدت کوتاه، فرسوده می شد و قابل استفاده نبود.
الان هیچ اثری از خودروهای چینی تولید شده در آن سال ها نمی بینیم. هر چقدر به طرف سال های بعد یعنی سال های 1393، 1394، 1395 و 1396 می آییم، می بینیم که هنوز خودروهای تولید شده در این سال در ایران تردد می کنند.
من فکر می کنم با وضعیتی که الان وجود دارد و خودروهای جدیدی که تولید می شود، سیکل طول عمر خودروهای چینی، در حال طولانی شدن است. این وضع، نشان می دهد که کیفیت خودروهای چینی، رو به بهبود است.
من یک خاطره از تولید خودروی چینی «لیفان» در ایران دارم. تولید خودروی «لیفان 520» توسط شرکت کرمان موتور، انجام شد. لیفان 520، خودرویی بود که بعد از دو سال، تعداد 200 تغییر مهندسی روی آن اجرا شد یعنی این که 200 مجموعه یا قطعه این خودرو، تغییر کرد و این خودرو، واقعا خودرو دیگری شد.
این تغییرات، با کمک ایرانی ها و با کمک شرکت «کرمان موتور» ایران بود. بنابراین، حتماً کیفیت خودروهای چینی، نسبت به سال های قبل خیلی متفاوت شده ولی اختلاف آنها با خودروهای دنیا اینقدر زیاد است که من فکر نمی کنم به این زودی، خودروهای چینی حتی بتوانند خودشان را به پای گرد آن خودروها برسانند.
* شرکت های تویوتا، فولکس واگن و سایر شرکت های بزرگ خودرو سازی دنیا، با شرکت های چینی برای تولید خودرو در چین همکاری می کنند و این شرکت ها در کشور چین تولید خودرو دارند.
آیا انتقادات به کیفیت پایین خودروهای چینی، فقط مربوط به خودروهای شرکت های خودروساز کاملاً چینی است یا این که می شود به خودروهای تولید مشترک هم انتقاد وارد کرد و آیا کیفیت آنها هم بالا نیست؟
- بخش اصلی ممنوعیت صادرات خودروی چین، مربوط به همین بخشی است که به آن اشاره کردید. به این معنا که شرکت های خارجی که در چین، خودرو تولید می کنند به دلیل ظرفیت تقاضای چین، اجازه صادرات ندارند.
پس این نوع خودروها هیچوقت از چین خارج نشده اند و ما آنها را ندیده ایم. ما هیچوقت شانس این را نداشته ایم که فولکس واگنی که در چین تولید می شود، وارد ایران شود تا ما کیفیت آن را بدانیم.
با این حال، من این نوع خودروها را در کشور چین دیده ام و چیزی از کلاس جهانی کم ندارند یعنی این طور نیست که اگر مارک چینی به آن بزنیم معنایش این باشد که یک خودروی بی کیفیت است.
این نوع خودروها، خودروی بی کیفیت نیستند یا فقط خودروی باکیفیت در حد کشور چین نیست. خودروهایی که توسط شرکت های خارجی، در چین تولید می شوند، کیفیت آنها در حد کیفیت خودروهای شرکت اصلی و مادر است.
البته برخی خودروهای قدیمی در چین تولید می شود که آنها همانند تولید خودروی پراید در ایران است. در این مورد، هیچ نظارتی از طرف شرکت مادر، بر تولید آنها وجود ندارد و قطعات آنها به طور کامل در چین تولید می شود.
ما راجع به این خودروهای قدیمی بحث نداریم ولی خودروهای به روز که در چین تولید می شوند بر اساس استانداردهای شرکت مادر است.
* در مجموع، آینده خودروهای تولید شده در چین چگونه است چه خودروهایی که توسط شرکت های کاملاً چینی تولید می شوند و چه خودروهایی که شرکت های چینی با همکاری شرکت های بزرگ دنیا تولید می کنند؟
- خودروهایی که توسط برندهای چینی تولید می شود، برای آنها و در مدت 10 سال آینده، چشم انداز خوبی پیش بینی نمی کنیم. چرا که همین الان اختلاف کیفیت خودروهای ساخت چین با خودروهای تولیدی شرکت های بزرگ دنیا، زیاد است.
به همین دلیل، خودرو سازی های چینی، حتی تا 10 سال آینده ورود به بازار کشورهای توسعه یافته را تصور نمی کنند مگر در بخش خودروهای برقی ساخت چین.
تنها بخشی که چینی ها می توانند به آن ورود کنند خودروی برقی است. البته نمی گویم چینی ها می توانند در تولید این خودروها و رقابت در این حوزه، عرض اندام کنند ولی می توانند قابلیت های خودشان را نشان بدهند و بگویند چه پیشرفت هایی در تولید این نوع خودرو داشته اند.
واقعیت این است که شرکت های چینی، در تولید خودروهای برقی، اقدامات قابل توجهی انجام داده و در این حوزه، خیلی قوی حرکت کرده اند. با این حال، اگر خودروهای برقی تولید چین را با خودروهای برقی شرکت آمریکایی «تسلا» یا مدل های لاکچری شرکت المانی «بی ام و» که به صورت برقی تولید می شوند، مقایسه کنیم می توان گفت که خودروهای برقی تولید کشور چین حرفی برای گفتن ندارند.
بنابراین، شرکت های چینی در حوزه تولید خودروهای برقی، کار سختی در پیش دارند ولی در این حوزه، احتمال موفقیت چینی ها بیش تر بوده و بر این اساس می توانند در این زمینه تولید، فعالیت کنند.
در خصوص برندهای معروف خودرو سازی دنیا که غیر چینی بوده و در کشور چین فعالیت می کنند، می شود گفت که مثل شرکت اصلی و مادر رفتار می کنند. فرض کنید ما می توانیم با شرکت خودرو سازی آلمانی «فولکس واگن» قرارداد ببندیم. شرکت فولکس واگن، همه خودروهای تولیدی خودش را در کشور آلمان تولید نمی کند.
شرکت فولکس واگن، یک بخش از خودروهای خود را در کشور برزیل تولید کرده و یک بخش دیگر را در کشورهای اروپای شرقی تولید می کند. همچنین این شرکت، یک بخش از خودروهای خود را در کشور چین تولید می کند.
ما وقتی که می خواهیم یک خودرو از شرکت آلمانی فولکس واگن بخریم، فرضاً ممکن است این خودرو در کشور برزیل یا چین تولید شده باشد.
فردی که می خواهد خودروی فولکس واگن خریداری شده را وارد کشور خودش کند، برایش تفاوت نمی کند که این خودروی فولکس واگن، در کدام کشور تولید شده. چون او خودرویی با استاندارد فولکس واگن را دریافت می کند.
به نظرم، به آن خودروساز چینی که یک خودروی برند اروپایی یا آمریکایی را تولید می کند، نمی توان انتقاد کرد. چون استانداردهای شرکت اصلی برای آن خودروی تولید شده، رعایت شده.
* چینی ها به عنوان آدم های سختکوش شناخته می شوند ولی در آلمانی ها نظم و انضباط شدیدی نهادینه شده، از وجدان کاری و آموزش بالاتری برخوردار هستند. در نتیجه کیفیت محصول تولیدی آنها هم بالاتر است.
در مورد خودروهای شرکت های معروف دنیا که به طور مشترک در چین تولید می شود، آیا دقیقاً کیفیت یکسان دارند یا این که ممکن است کیفیت خودروهای تولید شده آنها در چین، به خاطر نوع نیروی کار کشور چین، ناچاراً از سطح کیفیت پایین تری برخوردار باشد؟
- من با برندهای اروپایی یا آمریکایی که در کشور چین، کارخانه دارند، برخورد نداشته ام اما نکته ای که می توانم بگویم این است که حداقل در ایران دیده ام این شرکت ها چگونه و با چه استاندارد و قواعدی فعالیت می کنند.
هر مدلی که آن شرکت طرف قرارداد با برندهای معروف دنیا، تولید کند، در انتها تاییدیه آن برند معروف را دارد و حتماً نماینده ها و کارشناسان شرکت خارجی و مادر، بر کار تولید نظارت می کنند. من فکر نمی کنم آن بخش، تاثیر جدی و منفی بگذارد.
البته ممکن است این موضوع، فقط یک تاثیر جزئی بگذارد ولی فولکس واگن، همه کار را به طرف چینی واگذار نکرده و نمی گوید من برند و تکنولوژی را تحویل دادم و مدل خودرو را دادم، پس اختیار انجام هر کاری داری و تو مونتاژ کن و به من بده.
شرکت های بزرگ خودرو سازی دنیا، هیچوقت چنین کاری انجام نمی دهند. حداقل این است که خودرو سازی های معتبر دنیا، هیچوقت و در هیچ فاکتوری، تولید را رها نمی کنند.
* اخیراً خودروی برقی تولید شده در چین، به کشور اروپایی نروژ صادر شده. آیا واقعاً این نوع محصولات چینی، اینقدر کیفیت دارند که استانداردهای اروپایی را رعایت کنند و در اینده هم، صادرات چین در حوزه خودروهای برقی با قدرت ادامه پیدا کند؟
- صادرات خودروی چین به کشورهای اروپایی، خیلی سخت است. من شانسی برای صادرات خودروهای بنزینی در چندین سال آینده نمی بینم ولی کورسوی امیدی برای صادرات خودروهای برقی چین وجود دارد و چینی ها می توانند در تولید این نوع خودروها فعالیت کنند.
به دلیل این که تعداد خودرو سازان برقی کشور چین خیلی زیاد است، امکان دارد از دل این شرکت ها یک مجموعه بزرگ شکل بگیرد که قابل رقابت باشد و بتواند در این حوزه فعالیت کند . با این حال، واقعاً کار بسیار سختی است که چین بخواهد در اروپا که خودروی برقی زیادی وجود دارد، رقابت کند.
نظر شما