ایران و روسیه، روابطی به درازای قرون متمادی با یکدیگر دارند و فراز و فرود های بسیاری را در این روابط تجربه کرده اند. یکی از مهم ترین حوزه هایی که این دو کشور را در این سالها به یکدیگر پیوند زده است ، روابط تجاری این دو کشور است.

همسایگی این دو کشور در قرون گذشته و مرزهای مشترک آبی از طریق دریای خزر، تشابهات فرهنگی و اجتماعی این دو فرصت بسیار نابی را برای این همکاری ها پدید آورده است که متاسفانه در تمام دوره های گذشته ( از صفویه تا کنون) به این فرصت ها به دلایل گوناگون بی اعتنایی شده است.

ماهیت روابط ایران و روسیه همواره محل تامل بوده است روابط ایران و روسیه به دلایل مختلف پس از توافق هسته ایران (برجام ) و به دنبال آن همکاری ایران و روسیه در سوریه از اهمیت دو چندان برخوردار شده و در عین حال یکی از موضوعات بحث برانگیز هم در حوزه سیاست خارجی دو کشور و هم در متن سیاست منطقه ای و بین المللی بازیگران دیگر شده است. به ویژه این که در حالی که ناظران برجام را زمینه بهبود روابط ایران و عرب و دوری تهران و مسکو ارزیابی می کردند ، اما پس از توافق هسته ایران آنچه بیش تر نمود پیدا کرد ، عدم تحقق انتظار ها در روابط تهران و غرب و جهش در روابط ایران و روسیه بود.

امروزه بسیاری از کارشناسان ، روابط این دو کشور را راهبردی تعریف کرده اند. لکن روابط راهبردی در اصل به روابطی گفته می شود که ماهیت سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی و امنیتی طرف های رابطه از درجه بالایی از وابستگی برخوردار باشد. با توجه به حجم تجارت خارجی و روابط اقتصادی این دو کشور ، می توانیم به راحتی دریابیم که روابط ایران و روسیه حداقل در حوزه اقتصادی راهبردی نیست.

یکی از سیاست های اتخاذ شده پس از انقلاب اسلامی ایران ، خط مشی اقتصادی مبتنی بر جایگزینی واردات و تامین نیاز داخلی بوده است. ازآن جا که همواره بازار داخلی هدف اصلی تولید داخلی بوده ، بنابراین هیچ گاه مقدار تولید و کیفیت کالاها را بر اساس بازار های صادراتی طراحی نکرده ایم.

با داشتن استراتژی صادراتی برای بازار روسیه و ترسیم نقشه راه و برنامه ریزی مناسب و با پشتیبانی دولت و جذب سرمایه گذاری خارجی و استفاده از منابع صندوق توسعه ملی و صدور بیمه نامه و ضمانت نامه از موسسات بیمه ای و بانکی می توان به افزایش سهم صادراتی مان در این بازار کمک کنیم و با بهره گیری از ظرفیت های جدید در بستر یک برنامه ریزی صادراتی توسط بنگاه های حرفه ای می توانیم کالاهایی مانند انواع سنگ های تزیینی ، محصولات معدنی و شیمیایی و پتروشیمی و انواع پلمیر ها و داروها از جمله داروهای نو ترکیب را به فهرست محصولات صادراتی خود بیافزاییم.

- دکتر مهدی آزادواری عضو فعال اتاق ایران و روسیه