به گزارش پرشین خودرو، پیشرانه‌های توربوشارژ یا پرخوران که معادل فارسی آن است نوع جدیدتری از پیشرانه‌های تنفس طبیعی است که تفاوت‌های بسیاری با آن پیشرانه‌ها دارد. البته اینکه می‌گوییم جدیدتر به این معنی نیست که سیستم توربوشارژ عمر کمی دارد. بیش از ده‌ها سال است که این سیستم اختراع شده و بر روی خودروها قرار دارد اما در این یک تا دو دهه اخیر خصوصا با افزایش تولید خودروهای چینی و ورود آنها به کشور این موضوع بیش از پیش در ایران داغ شده و اکنون درصد بالایی از خودروهای بازار مجهز به این سیستم و پیشرانه شده‌اند.
توربوشارژ چیست؟
خودرو برای حرکت نیاز به موتور دارد، این را قطعا می‌دانید! البته تنها موتور نیاز نیست و اجزای مختلفی نیز در این کار دخیل هستند اما فعلا ما با بخش موتور کار داریم. پیشرانه خودرو برای کار کردن نیاز به سه عامل دارد؛ سوخت، هوا و در نهایت آتش که همان جرقه زدن و مشتعل ساختن سوخت داخل سیلندر است. هوا در داخل محفظه سیلندر فشرده شده و در ترکیب با سوخت و در نهایت جرقه زدن شمع انفجاری رخ می‌دهد که باعث حرکت پیستون می‌شود. هر چقدر هوای بیشتر و فشرده‌تری وارد محفظه سیلندر شود به مراتب قدرت بیشتری تولید خواهد شد.
برای اینکه حجم هوای بیشتری وارد سیلندر شود دو راهکار از میان روش‌های موجود بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد که شامل توربوشارژ و سوپرشارژ است. توربوشارژر در واقع یک دستگاه مکمل است که هوای فشرده بیشتری را وارد موتور کرده و به همین علت موتور کارکرد و بازدهی بهتری خواهد داشت. توربوشارژ بر سر راه اگزوز قرار گرفته و گازی که از موتور بیرون می‌آید توربین درون آن را می‌چرخاند و سپس هوای بیشتری وارد کمپرسور آن شده و فشرده می‌شود. در نهایت هوای فشرده شده بیشتری مجدد وارد پیستون می‌شود و عمل احتراق صورت می‌گیرد.
در این حالت بدون اینکه به موتور فشار بیشتری وارد شود و سوخت بیشتری مصرف شود راندمان آن بیشتر خواهد شد. در توضیح آسان‌تر این را می‌توان گفت که توربوشارژ از انرژی گرمایی هدر رفته از موتور استفاده بهینه‌ای جهت افزایش قدرت موتور بدون اینکه سوخت بیشتری مصرف شود، دارد. خودنمایی توربوشارژر زمانی نمایان می‌شود که یک موتور با حجم کم مجهز به این سیستم از یک موتور با حجم بالا و تعداد سیلندر بیشتر اما تنفس طبیعی قدرت و بازدهی بالاتری داشته و در عوض مصرف کمتری نیز خواهد داشت.
توربوشارژر از چند قسمت تشکیل شده است؟
همانطور که اشاره کردیم توربو شارژ به صورت کلی از دو قسمت توربین و کمپرسور تشکیل شده است. این سیستم بر سر راه اگزوز قرار گرفته و هوای خارج شده از موتور توربین را به چرخش در می‌آورد. این نیروی حرکتی از طریق یک شفت که به کمپرسور متصل است این بخش را می‌چرخاند. چرخش کمپرسور باعث می‌شود که هوای بیشتری از بیرون وارد شده و فشرده شود. در نهایت این هوای فشرده شده بیشتر وارد موتور شده و احتراق صورت می‌گیرد. هر چه کمپرسور بیشتر بچرخد هوای بیشتری فشرده و وارد سیلندر شده و قدرت موتور افزایش پیدا خواهد کرد.
اما فشرده سازی هوا و کارکرد توربوشارژ و موتور یک مشکل اساسی را به دنبال خواهد داشت و آن هم گرمای بیش از حدی است که با افزایش فشار و سرعت دوران حاصل می‌شود. اگر کنترلی بر روی این هوای داغ صورت نپذیرد آنگاه هوایی بسیار گرم‌تر از حالت معمولی وارد سیلندر شده و پس از پاشش سوخت به داخل سیلندر قبل از اینکه عمل جرقه زنی توسط شمع صورت گیرد انفجار رخ داده و در این حالت احتراق زودرس رخ خواهد داد که به اصطلاح به آن "ناک" گفته می‌شود. برای جلوگیری از این اتفاق از یک رادیاتور که به آن اینترکولر گفته می‌شود استفاده شده که دمای هوای فشرده شده را مناسب کرده و به سمت موتور می‌فرستد.
توربوشارژر چه زمانی بوجود آمد؟
تاریخچه توربوشارژر و پیدایش آن به چند ده سال قبل بازمی‌گردد. گوتلیب دایملر برای ماشین‌بازها و بیشتر افراد عادی آشناست. فردی که به همراه دوستش آقای کارل بنز اولین موتور احتراقی را اختراع کرده و البته شروع کننده ساخت خودروهای مدرن بودند که آغاز کننده راه خودروهای امروزی است. همچنین دست گل این دو عزیز چیزی نبود جز کمپانی دایملر- بنز که نیازی به تعریف ندارد! ایده اولیه توربوشارژ نیز در سال 1885 توسط آقای دایملر مطرح شد اما تا سال 1900 خبری از این ایده نبود تا اینکه یک مهندس سوئیسی بنام آلفرد بوچی این ایده را پیاده سازی کرد و در نهایت توربوشارژر خلق شد.
مزایای توربوشارژ
- قدرت بیشتر موتور
- راندمان بالاتر
- مصرف کمتر
- آلودگی کمتر هوا
- قابل استفاده بر روی تمامی پیشرانه‌ها
معایب استفاده از توربوشاژ
- بالا بودن هزینه‌های تعمیر
- حساسیت بالا به بنزین
- تاخیر اولیه
- کاهش عمر به دلیل دمای بالا
نکات نگهداری از توربوشارژ
- استفاده از بنزین با کیفیت یا اکتان
- درجا کارکردن خودرو پس از توقف به مدت یک تا دو دقیقه
- گرم کردن درست خودرو
- گاز ندادن بیهوده به خودرو در زمان گرم شدن موتور همان ابتدای کار.
- تعویض و چک کردن به موقع روغن موتور.
-
نظر شما