به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، قطعا برای هر راننده‌ای برای یک بار هم که شده این اتفاق رخ داده است که در یک جاده لغزنده هنگامی که قصد دارد اقدام به پیچیدن کند خودرو دچار لغزش شده و لیز بخورد و یا از جاده خارج شود. این تنها یکی از حوادثی است که حین رانندگی احتمال دارد برای خودرو رخ دهد. در موقعیت‌های مختلف وجود سیستم‌های کمکی می‌تواند به راننده کمک بسیار زیادی کرده و از بروز حوادث جدی جلوگیری کند. سیستم‌هایی که نبودشان باعث می‌شد تا درصد تصادفات بیش از پیش افزایش یافته و صدمات جانی به افراد شدت گیرد.
یکی از این سیستم‌ها و امکانات ایمنی که چند دهه است بر روی خودروهای روز دنیا مورد استفاده قرار گرفته همین سیستم کنترل پایداری است که توانست جلوی تصادفات بسیاری را گرفته و از بروز حوادث جدی جلوگیری کند. سیستم کنترل پایداری که به اختصار ESP و یا ESC نام دارد در برخی کمپانی‌های مختلف نام‌های متفاوتی دارد اما این را باید دانست که تمام آنها یک کار را انجام می‌دهند.
سیستم کنترل پایداری چیست؟
سیستم کنترل پایداری یا همان Electronic Stability Control یا Electronic Stability Program که با عبارات مختلف ESC و ESP شناخته می‌شود یک سیستم ایمنی بسیار مهم در خودروهاست که در مواقع لغزش و ناپایدار بودن خودرو به کمک راننده می‌آید. همانطور که اشاره کردیم در بعضی از جاده‌ها و مسیرهای شهری و بین شهری که پیچ‌های زیادی وجود دارد اگر به هر دلیلی سطح جاده لغزنده باشد امکان لیز خوردن و منحرف شدن خودرو از مسیر وجود دارد. در برخی مواقع این ناپیداری آنچنان زیاد نبوده و خودرو مجدد با کمی فرمان دادن و ترمز به جا به مسیر خود باز می‌گردد اما گاهی شدت ناپایداری خودرو زیاد بوده و ممکن است حوادث جبران پذیری رخ دهد.
در این مواقع سیستم کنترل پایداری وارد عمل شده و با کنترل ترمزها و نیروی وارد بر چرخ‌ها می‌تواند خودرو را کنترل کرده و در مسیر خود نگه دارد. همچنین سیستم ESP می‌تواند جلوی کم فرمانی و بیش فرمانی را نیز بگیرد. هنگامی که خودرو در یک مسیر با سرعت بالا در حرکت است و راننده قصد پیچیدن را دارد خودرو تمایلی به پیچیدن نداشته و در مسیر صاف قصد ادامه حرکت را دارد، به این حالت کم فرمانی گفته می‌شود.
همچنین بیش فرمانی نیز دقیقا خلاف کم فرمانی بوده و خودرو بیش از حدی که راننده به آن فرمان می‌دهد قصد پیچیدن را دارد. در این دو حالت سیستم ESP وارد عمل شده و از بروز این دو حالت نیز جلوگیری می‌کند. وجود این سیستم امروزه تبدیل به یک امر واجب شده و حتی خودروهایی هم که فول نیستند در پایه‌ترین نسخه‌شان نیز به این سیستم مجهز شده‌اند. وجود این سیستم در خودروها سبب شد تا بروز حوادث جانی و تصادفات شدید کاهش چشمگیری پیدا کرده و خودروها بیش از پیش ایمن شوند.
تاریخچه سیستم کنترل پایداری
سیستم کنترل پایداری برای اولین بار توسط تویوتا مورد استفاده قرار گرفت. پس از اینکه خودروهای زیادی مشغول تردد بود و به سبب آن حوادث زیادی نیز رخ داد مهندسان به فکر افتاده تا با ابداع و خلق سیستم‌های جدید جلوی این حوادث را بگیرند. در سال ۱۹۸۳ اولین نسخه سیستم کنترل پایداری در یکی از مدل‌های تویوتا که کراون نام داشت مورد استفاده قرار گرفت و توانست اثر بسیار زیادی را بگذارد.
پس از موفقیت این سیستم خودروسازان دیگر به سرعت سراغ آن رفته و ESC را بر روی خودروهای خود قرار دادند. استفاده فراگیر این سیستم ابتدا بر روی سدان‌های پرچم دار مرسدس بنز و بی ام و صورت گرفت و رفته رفته دیگر خودروها نیز از آن استفاده کردند. وجود و اثر بسیار بالای سیستم ESP بر روی خودروها سبب شد تا از سال ۲۰۰۹ و به واسطه وضع قانون، خودروهای بازار اروپا تماما به این سیستم مجهز شوند. همچنین از سال ۲۰۱۲ نیز خودروهای بازار آمریکا نیز ملزم به اجرای همین قانون شدند.
اجزای سیستم کنترل پایداری ESP
سیستم کنترل پایداری از اجزای زیر تشکیل شده است:
. مغز متفکر خودرو یا همان ECU
. سیستم ترمز ABS
. سنسور سرعت دوران چرخ‌ها که بر روی هر چرخ وجود داشته و سرعت دوران را حساب کرده و به ECU می‌فرستد.
. سنسور کنترل YAW که در میان خودرو تعبیه شده و وظیفه آنالیز جهت خودرو را دارد. این سنسور همچنین تصمیمات ECU را نیز اجرایی می‌کند.
. سنسور کنترل زاویه فرمان که وظیفه دارد تا زاویه چرخش فرمان را تحت نظر داشته و اطلاعات را مدام به ECU ارسال می‌کند.
نحوه عملکرد سیستم کنترل پایداری
این سیستم از زمان استارت خوردن خودرو و شروع حرکت فعال شده و آماده به کار است. سنسورهای ذکر شده عملکرد فرمان خودرو و چرخ‌ها را به صورت مداوم آنالیز کرده و اطلاعات را به ECU خودرو ارسال می‌کنند. زمانی که ECU خودرویی که مجهز به سیستم کنترل پایداری است متوجه شود که خودرو در حال لغزش، کم فرمانی و یا بیش فرمانی است وارد عمل شده و بر اساس اطلاعاتی که از سنسورهای دوران چرخ‌ها و YAW دریافت کرده، سیستم ترمز ABS خودرو را فعال کرده و به صورت مخصوص و جداگانه بر روی هر چرخ میزان ترمز مورد نیاز را اعمال می‌کند.
به همین خاطر خودرو مجدد به مسیر اصلی باز گشته و دچار حادثه نخواهد شد. البته لازم به ذکر است که وجود این سیستم به صورت صد در صد چلوی بروز حادثه را نگرفته و نیاز است تا راننده نیز با دقت بالا به رانندگی خود ادامه دهد. معمولا سیستم کنترل پایداری در خودروها پیش از آنکه شرایط بحرانی شود وارد عمل می‌شود.
مزایای سیستم کنترل پایداری
از مزیت‌های این سیستم ایمنی مهم در خودروهای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
پیشگیری از تصادف
-
پیشگیری از لغزش و کنترل خودرو
-
کاهش تصادفات
-
کاهش استهلاک لاستیک‌ها
-
کاهش تلفات جانی
نظر شما