به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، در نشستی که با حمایت شرکت‌های ایران خودرو، کرمان موتور و بهمن موتور و نمایش محصولات برقی این شرکت‌ها در موزه خودروهای تاریخی ایران برگزار شد، کارشناسان ضمن بررسی تحولات بین المللی در خودروهای برقی و چالش‌های توسعه خودروهای برقی در کشور با عنوان «آینده فروشی در جاده مخصوص»، هر گونه توسعه خودرو های برقی در ایران را نیازمند شناسایی دقیق و رفع گلوگاه ‌ها در حوزه‌های زیرساخت، تولید و تعامل با مصرف‌کنندگان و ارایه سیاست‌ها و مشوق‌های حمایتی برشمردند.

در ابتدای این نشست علی میرزایی سیسان از کارشناسان حوزه برقی سازی حمل و نقل با بیان این که برقی سازی فقط چالش صنعت خودروسازی نیست، تصریح کرد: امروز برقی سازی معضل مجموعه‌ای از صنایع و نهادها است، در واقع برقی سازی حمل و نقل به سال‌های زیادی نیاز دارد و این زمان را نمی‌توان بدون برنامه گذراند.

وی در ادامه بزرگ‌ترین خطر جدی ایران و جاده مخصوص را صنعت زدایی زودرس عنوان کرد و افزود: در صورتی که خودروسازان جاده مخصوص می‌خواهند به فعالیت شان ادامه دهند باید به نوآوری در تولید محصول روی آورده و به عرضه محصولاتی با انرژی نو بها دهند.

وی در عین حال برقی سازی حمل و نقل در ایران را نیازمند شناسایی دقیق و رفع گلوگاه ‌ها در حوزه‌ های زیرساخت، تولید و تعامل با مصرف‌کنندگان دانست و تاکید کرد: متاسفانه واژه «گلوگاه» در ادبیات صنعت خودرو فقط منوط به تولید خودرو برقی شده، این درحالی است که واژه مذکور در سطح ملی اصلی ‌ترین مانع تولید انرژی پاک و نوسازی شبکه‌ های برق برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده برق ناشی از پذیرش خودروهای برقی است.

غفلت از گلوگاه‌ها و چالش‌ها، ریسک برقی سازی را بالا می‌برد

این متخصص راهبرد و فناوری خودروهای برقی در ادامه توسعه زیرساخت ‌های شارژ را مهمترین عامل توسعه حمل و نقل برقی عنوان کرد و افزود: توسعه و توزیع برابر زیرساخت ‌های شارژ با توجه به هزینه‌ های بالای نصب مستلزم سرمایه ‌گذاری قابل توجه، هماهنگی ‌های قانونی و راه‌حل‌ های نوآورانه ‌ای مانند مدیریت هوشمند شارژ و انعطاف ‌پذیری شبکه است.

میرزایی یکی از گلوگاه‌های پذیرش خودروهای برقی را از سوی مشتریان دانست و گفت: اگرچه خودروهای برقی به دلیل کاهش هزینه ‌های نگهداری و سوخت معمولا هزینه کمتری در طول عمر مفید خود دارند، ولی قیمت اولیه خرید آن‌ها بسیار زیاد است که این مساله مانع جدی برای بسیاری از خریداران است

وی تصریح کرد: اگر کشوری قصد ورود به برقی سازی حمل و نقل دارد، باید بداند که غفلت از درک درست از گلوگاه ‌های اصلی مربوط به صنعت و بازار خود ریسک تحول برقی سازی را بالا می برد. اگر این گلوگاه را به درستی شناسایی نکرده و به صورت نظام مند رفع نشوند، پیامدهای مالی سنگینی به بار خواهد داشت.

این کارشناس همچنین با تاکید بر این که عدم آگاهی از گلوگاه منجربه ایجاد رفتار آزمون و خطا در برقی سازی و اتلاف زمان خواهد شد، افزود: باید دقت داشت برای یک کشور اجرای حمل و نقل احتراقی و برقی به صورت موازی هزینه های سرسام آوری در درازمدت خواهد داشت. بنابراین باید این نکته را مورد توجه قرار داد که برقی سازی حمل و نقل فقط به خودرو محدود نمی شود، وزارت نیرو، شهرداری ‌ها، شبکه های انتقال و توزیع به مراتب گلوگاه‌ های پیچیده تری نسبت به خودروسازی دارند که تا به امروز در کشور بسیار کم مورد گفتمان قرار گرفته است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که تمام اجزا و نشانه های برقی سازی با یک دیگر در دوره گذار باید رشد کنند یا برقی سازی در کشور ایجاد نخواهد شد.

میرزایی در ادامه به روند توسعه خودروهای برقی در سال ۲۰۲۵  اشاره و تاکید کرد: در سال ۲۰۲۵ صنعت خودرو بیش از هر زمان دیگری تحت تاثیر تحولات فناورانه (هوشمند سازی و برقی سازی) فشارهای ژئوپلتیکی و کشمکش های اقتصادی شرق و غرب قرار خواهد گرفت. در ۲۰۲۵ خودروسازان اهداف تولید خودروهای برقی را نسبتا کاهش خواهند داد اما مدل های جدیدی به بازار معرفی می شوند و در این فرایند انرژی های تجدیدپذیر برای شارژ خودروهای برقی در تمام قاره ها گسترش پیدا خواهد کرد.

وی افزود: با این حال پذیرش خودروهای تمام برقی کُندتر پیش خواهد رفت اما فناوری هیبرید باوجود محدودیت قدرت خرید از سمت مصرف کننده، رشد نسبی در بازارها خواهد داشت.

مهمترین چالش‌هایی که توسعه خودروهای برقی را در کشور مختل می‌کند؟

در ادامه این نشست عادل دمشقی مدیر عامل شرکت خدمات شارژ مپنا ( شارینت) ضمن اشاره به تجربه جهانی و چالش های توسعه خودروهای برقی گفت: یکی از مهمترین مباحث در جریان استفاده از انرژی های نو و به نوعی اکوسیستم خودرو برقی در کشور، موضوع توسعه ایستگاه های شارژو توزیع انرژی است.

وی افزود: امروز ترغیب مردم و مسئولان به استفاده از خودروهای برقی مستلزم توجیه اهمیت برقی سازی در حمل و نقل توسط کارشناسان و بیان صحبت های امید بخش در این زمینه است.

 وی در توضیح مسائل موجود در برقی سازی به چالش های زیرساختی توسعه ایستگاه های شارژ خودروهای برقی اشاره و تاکید کرد: در حال حاضر علاوه بر برخی چالش های زیرساختی برای توسعه شبکه شارژ خودروهای برقی، روند برقی سازی حمل و نقل با چالش های فرهنگی و اقتصادی هم روبرو است.

وی افزود: در بخش چالش های زیرساختی، مواردی چون زیرساخت های شارژ و استقرار شبکه ای کافی و گسترده در سطح کشور مطرح است که نیاز اصلی برای گسترش خودروی برقی است البته ظرفیت شبکه و نیاز به توسعه موضوع بعدی است در بخش چالش های زیرساختی اهمیت دارد. در واقع افزایش مصرف در شبکه حمل و نقل نیاز به افزایش تولید را ایجاد می کند بنابراین گسترش شبکه شارژرها با توان های مختلف در مناطق دور از دسترس تر و با ایجاد فشار روی شبکه توزیع نیاز به بازسازی شبکه توزیع و یا افزایش توان تولیدی را سبب می شود و در نهایت از چالش های زیرساختی سرعت شارژ و استانداردها است که متناسب با گسترش خودروهای بر نیازبه تصمیم گیری در این زمینه و سرمایه گذاری دارد.

معاون مدیرعامل در کسب و کار بری سازی شرکت مکو در ادامه با اشاره به چالش های فرهنگی در توسعه حمل و نقل برقی گفت: نبود آگاهی مشتریان نسبت به مزایا، تکنولوژی و زیرساخت های خودرو برقی و لزوم آموزش، برداشت های نادرست نسبت به نگرانی های پیمایش، عمر باتری و عملکرد خودروهای برقی و مقاومت نسبت به تغییری که ناشی از نبود آگاهی نسبت به زیرساخت های خودروهای برقی ایجاد شده از چالش های فرهنگی است که روند گسترش خودروهای برقی را در کشور مختل و کند می‌کند.

دمشقی همچنین در تشریح چالش های اقتصادی توسعه خودروهای برقی گفت : هزینه اولیه زیاد خرید خودروهای برقی در مقایسه با خودروهای بنزینی ، هزینه های باتری و زنجیره  تامین که منجر به مشکلاتی طی سال های اخیر شده و همچنین عدم وجود مشوق های دولتی و سیاست ها از چالش های اقتصادی توسعه خودروهای برقی است  که با رفع آن ها می توان به توسعه حمل و نقل برقی در کشور امیدواربود.

وی در ادامه با توجه به برخی چالش های پیش رو در توسعه ایستگاه های شارژ خودروهای برقی تاکید کرد : نبود دستورالعمل مشخص در خصوص نصب و راه اندازی ایستگاه های شارژ، عدم تشکیل کارگروه تخصصی بین وزارت صمت ، وزارت نیرو و وزارت کشور جهت ساماندهی زیرساخت ها در کشور ،عدم اعلام مجوزه های مورد نیاز در خصوص راه اندازی ایستگاه های شارژ و نهادهای فعال در این حوزه و عدم تعیین تعرفه برق ایستگاه های شارژ عمومی بخشی از جالش های پیش روست .

 دمشقی همچنین به مساله شارژرهای خصوصی اشاره کرد و با تاکید بر این که این موضوع نیازمند مدیریت انرژی در ساختمان هاست ، افزود : البته استفاده از کنتور مشاع و حتی شخصی در ساختمان ها مسلما مسائلی را به دنبال خواهد داشت اما راهکارپیشنهادی ما با توجه به مزایا و معایب آن استفاده از کنتورهای مشاع  مختص خودروهای برقی در هر ساختمان است .

چالش ایران خودرو برای استفاده محصولات برقی خود در ناوگان حمل و نقل عمومی / سهم ایران خودرو در بازار خودروهای برقی چه میزان است؟

در ادامه این نشست طریقتی رئیس اداره استراتژی بازار و محصول شرکت ایران خودرو با اشاره به مساله انرژی در کشور و اقدامات ایران خودرو در  عرضه خودروهای برقی گفت: تاکنون بیش از ۲۰۰۰ دستگاه خودرو برقی توسط شرکت ایران خودرو به بازار عرضه شده است اما همچنان در مورد  استفاده این خودروها در ناوگان حمل و نقل عمومی با چالش های بسیاری روبه رو هستیم .

وی در ادامه به مقایسه سهم خودروهای انرژی نو و هیبریدی و برقی  در سال های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ در جهان اشاره و تاکید کرد: آمارها نشان می دهد که سهم خودروهای انرژی نو هیبریدی و برقی در کل جهان رو به افزایش میباشد اما از شتاب آن کاسته شده است به طوری که از ۲۳.۳ درصد در ۹ ماهه سال ۲۰۲۳ به ۲۷.۹ درصد در ۹ ماهه سال ۲۰۲۴ رسیده است.

چرا سهم خودروهای هیبریدی و پلاگین هیبرید در دنیا رو به افزایش است ؟

وی گفت : البته ترکیب خودروهایی   NEV یا همان انرژهای نو در کشورهای مختلف براساس شرایط هر بازار (رفتار خرید مشتریان ، هزینه خرید و استفاده ، سیاستهای سید سوختی، سیاستهای تشویقی دولت شرایط اقلیمی ...  ) متفاوت است با این حال در غالب کشورها چه توسعه یافته و چه در حال توسعه سهم خودروهای هیبریدی بیشتر از سهم خودروهای برقی است.

این مقام مسئول در شرکت ایران خودرو افزود : هرچند در کشور چین به عنوان موتور محرک خودروهای NEV ،رشد خودروهای پلاگین هیبرید (PHEV) از خودروهای برقی شتاب بیشتری گرفته است. همچنین علی رغم قیمت بالای سوخت های فسیلی در برخی از کشورهای در حال توسعه همچون ترکیه خودروهای احتراقی همچنان سهم بالایی از فروش خودرو را به خود اختصاص داده اند و سهم خودروهای برقی زیر ۵ درصد می باشد.

سیاست های حمایتی و اقدامات مالی دولت ها بستری برای توسعه خودروهای برقی و هیبریدی

طریقتی همچنین به انواع سیاستهای حمایتی کشورهای پیشرو در حوزه خودروهای هیبریدی و الکتریکی اشاره و تاکید کرد : مشوق های خرید خودروهای الکتریکی ،تخفیف در قیمت فروش خودرو نو و همچنین معافیت از مالیات خرید و همچنین مشوق های برای استفاده و تردد خودروهای الکتریکی از جمله  معافیت مالیات بر تردد (عوارض سالیانه) ، تخفیف در استفاده از پارکینگ اتوبان ها و... معافیت و یا کاهش هزینه تامین برق و دسترسی به محدوده طرح ترافیک و خطوط ویژه را خریداران خودروهای برقی و همچنین سیاست تشویقی را برای ترغیب تولیدکنندگان در نر می گیرند مانند مشوق های مالیاتی برای تولید کنندگان خودروی برقی و باتری این خودروها و مشوق هایی که برای کسب و کارها برای نصب ایستگاههای شارژدر نر گرفته می شود .

وی در ادامه به بخشی از اقدامات مالی دولت ها جهت گسترش خودروهای هیبریدی و برقی پرداخت و گفت : کمکهای مالی به شرکتهای تجاری جهت تحقیق و توسعه در حوزه خودروهای هیبریدی و برقی ، حمایت مالی از ایجاد و توسعه پروژه های حمل و نقل برقی ، خرید خودروهای برقی از تولید کنندگان و استفاده از آنها در ناوگان های حمل و نقل عمومی ، تخفیف با شارژ رایگان در ایستگاه های شارژ ، نصب شارژرهای پرسرعت در شهر و نصب رایگان شارژرهای خانگی با کمک هزینه برای نصب و راه اندازی آن بخشی از اقدامات مالی دولت ها در توسعه خودروهای برقی و هیبریدی است .

رئیس اداره استراتژی بازار و محصول شرکت ایران خودرو همچنین به بخشی از اقدامات غیر مالی دولتها جهت گسترش خودروهای هیبریدی و برقی اشاره کرد و افزود : الزام سازمان ها و موسسات دولتی به خرید و استفاده از خودروهای برقی و هیبریدی،اختصاص بخشی از فضای پارکینگهای عمومی به خودروهای برقی ، برنامه به اشتراک گذاری خودروهای برقی اجاره ای ارزان و ارایه و تصویب قوانین استانداردها و علایم راهنمایی و رانندگی مرتبط با خودروهای برقی از جمله این اقدامات است .

طریقتی در ادامه با اشاره به وضعیت کنونی تامین انرژی در کشور و توسعه اندک زیر ساختهای شارژ وهمچنین قیمت سوخت و شرایط اقلیمی ایران پیش بینی کرد که در میان مدت تقاضای انواع خودروهای هیبریدی بسیار بیشتر از خودروهای برقی خواهد بود. لذا با توجه به این که اغلب پلتفرم های جاری در شرکت های خودروسازاحتراقی است انطباق پلتفرم های موجود با پیشرانه هیبرید نسبت به سایر پیشرانه های NEV سهولت بیشتری خواهند داشت.

وی در پایان با توجه به سهم بالای خودروهای احتراقی در کشورهای در حال توسعه و همچنین لزوم مدیریت مصرف سوخت تصریح کرد : عرضه محصولاتی با تکنولوژی هیبرید ضمن دستیابی به اهداف کاهش مصرف سوخت و آلایندگی و همچنین ارتقای عملکرد فنی ، حساسیت کمتری به کیفیت سوخت در قیاس با سایر تکنولوژیهای از جمله توربو و یا تزریق مستقیم خواهند داشت.