به گزارش «پرشین خودرو»، هرچند سه خودروساز بزرگ و اصلی کشور (ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو) تا به امروز از حمله چینی‌ها در امان مانده‌اند، اما بخش خصوصی صنعت خودرو ایران را چینی‌ها مدت‌ها است بلعیده و به این واسطه، حضورشان در بازار خودرو داخل، مشهود و ملموس است. البته در کنار بخش خصوصی، «واردات» نیز به چینی‌ها کمک کرده تا نقشی نسبتا پررنگ در بازار خودرو ایران داشته باشند و این روزها دیگر خیابان‌ها و جاده‌های کشور با خودروهای چینی غریبه نیست.
در واقع چینی‌ها پس از چند سال دامپینگ قیمتی، هم‌اکنون به یکی از اعضای دائم بازار خودرو ایران تبدیل شده و اتفاقا مردم نیز استقبال مناسبی از محصولات آنها به عمل آورده‌اند. از همین رو است که به نظر می‌رسد چینی‌ها بابت حضور خودروسازان معتبر دنیا در ایران، نگران بوده و منافع خود را در خطر می‌بینند، چه آنکه با آمدن احتمالی امثال پژوسیتروئن و جنرال موتورز و هیوندایی و کیا، مشتریان ایرانی قطعا از خودروهای چینی روی می‌گردانند.
چینی‌ها طی یک دهه گذشته و با استفاده از فرصتی تاریخی که تحریم‌های بین‌المللی به آنها داد، تا حد امکان در بازار ایران نفوذ کردند و «بازار خودرو» نیز از این بابت در امان نماند. آنها کار خود را با خودروهای کوچک و کم مصرف و ارزان آغاز کردند و از آنجاکه مجوز ورود به حریم خودروسازان دولتی را نیافتند، به سراغ بخش خصوصی رفته و از همان جا استارت تجارت پرسود خود در بازار ایران را زدند.
اوایل تنها یک خودروساز چینی به نام چری در ایران حضور داشت، اما رفته رفته پای دیگر چشم بادامی‌های خودروساز نیز به کشور باز شد، تا جایی که هم‌اکنون هشت خودروساز چینی در ایران حضور دارند. حاصل کار این هشت خودروساز، عرضه 27 مدل خودرو است که در مدل‌ها و محدوده‌های قیمتی مختلفی میهمان خیابان‌های کشور شده‌اند. چینی‌ها حالا دیگر مانند 10 سال پیش که تازه به ایران آمده بودند، ارزان فروشی نمی‌کنند و در بازار خودرو کشور می‌توان محصولاتی از آنها را یافت که بالای 60 میلیون تومان قیمت دارند.
حضور چینی‌ها در صنعت خودرو ایران به حدی پررنگ شده که بخش خصوصی این صنعت را عملا باید چینی دانست. تاریخ یک دهه اخیر خودروسازی بخش خصوصی نشان می‌دهد هر جا شرکت‌های معتبر پا پس کشیده‌اند، چینی‌ها به سرعت جایگاه آنها را فتح کرده و هم‌اکنون نیز جمع شان جمع است، آن هم در شرایطی که خود بازار چین به مامنی برای خودروسازان بزرگ دنیا تبدیل شده و خیلی از آنها، بحران‌های فروش خود را به مدد بازار چین از سر رد کرده‌اند.
چری،‌هافی موتور، لیفان، گریت وال، جیلی، جک و ام جی، از جمله خودروسازان چینی هستند که طی یک دهه گذشته روانه ایران شده و سهمی از بازار کشور را به خود اختصاص داده‌اند و در این بین، چری توانسته بیش از سایر هموطنانش، از فرصت استفاده و ایرانی‌ها را مشتری خود کند.کارشناسان در باب اینکه چرا بخش خصوصی از شراکت با امثال جنرال موتورز و فولکس واگن و پروتون و... به همکاری و تولید مشترک با خودروسازان چینی رضایت داده، معتقدند شرایط اقتصادی و سیاسی کشور، دلیل اصلی این ماجرا است.
نگاهی به تاریخچه خودروسازان خصوصی ایران نشان می‌دهد آنها زمانی با بزرگان همنشین بوده‌اند؛ اما تحریم‌ها در درجه اول و مشکلات مالی در درجه دوم، آنها را مجبور به همکاری با چینی‌ها کرده است. به عنوان مثال، صنایع خودروسازی کرمان دارای سابقه‌ای طولانی است که روزگاری با دووموتورز کره کار می‌کرد، اما پس از آنکه جنرال موتورز آمریکا این شرکت را خرید، همکاری با آن محدود شد و کرمان خودرو از تولید دوو سیلو به محصولات چینی روی آورد یا مثلا کرمان موتور نیز به عنوان یکی دیگر از خودروسازان بخش خصوصی، با محدودیت‌های بین‌المللی روبه‌رو شد و هم‌اکنون تولیدکننده لیفان و «JAC» است، حال آنکه زمانی هیوندایی ورنا و آوانته را تولید می‌کرد.
کارشناسان معتقدند با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی کشور در یک دهه گذشته، حضور چینی‌ها در صنعت و بازار خودرو ایران چندان هم عجیب و غیرمنطقی نبوده است. به گفته آنها، اگر خصوصی‌ها دست همکاری به سمت خودروسازان چینی دراز نمی‌کردند، با ركود مواجه می‌شدند و شاید دیگر توان سرپا ماندن را نداشتند. به هر حال محدودیت‌های بین‌المللی دلیل اصلی چرخش خودروسازان خصوصی به سمت چینی‌ها بوده و این وسط مشتریان ایرانی چندان سودی از این ماجرا نبرده‌است. با این حال، احتمالا مشتریان ایرانی‌ هم با درک شرایط کشور، حالا می‌دانند که محدودیت بین‌المللی چاره‌ای را جز همکاری با چینی‌ها بر سر راه خودروسازان خصوصی قرار نداده و آنها مجبور شده‌اند خودرو چینی به تولید برسانند، وگرنه باید در کارخانه‌هایشان را بسته و کارگرانشان را اخراج کنند.
چینی‌ها البته گاهی با کلی اما و اگر و حتی منت گذاشتن، قطعه در اختیار خودروسازان خصوصی قرار می‌دهند و این تاییدکننده فرصتی استثنایی است که تحریم‌ها در اختیارشان قرار داد. برخی کارشناسان، اما معتقدند اینکه حضور چینی‌ها در ایران به نفع خودروسازان خصوصی باشد یا به ضرر آنها، به نوع مدیریت این ماجرا بستگی دارد. به اعتقاد آنها، خودروسازان خصوصی طی سال‌های اخیر در کل دو راه بیشتر برای ادامه فعالیت نداشته‌اند، به نحوی که یا باید به خارجی‌ها می‌پیوستند و پلت‌فرم می‌ساختند یا محصولات چینی را مونتاژ می‌کردند، که مجبور شدند راه دوم را انتخاب کنند.آمارها نشان می‌دهد حضور چینی‌ها در صنعت خودرو ایران طی سال‌های گذشته، روندی صعودی داشته و این روند رو به رشد، نه تنها در حضور مستقیم خودروسازان چینی، بلکه در واردات نیز خود را نشان داده است.
به گزارش دنیای اقتصاد، طبق آمار، تولید و واردات خودروهای چینی در بازار ایران طی سال 90، رشدی 140 درصدی در مقایسه با سال 89 داشته و این می‌تواند نشان از استقبال ایرانی‌ها از خودروهای چینی یا ضعف خودروسازان داخلی داشته باشد. همچنین در سال 90 نیز چینی‌ها توانسته‌اند تولید و واردات خودروهای خود را به ایران، 105 درصد رشد بدهند و حالا باید منتظر ماند و دید در سال 92 چه آماری از آنها به جا خواهد ماند. چینی‌ها در سال 89 حدود 11 هزار و 100 دستگاه انواع خودرو را در ایران تولید یا وارد کرده‌اند، این در حالی است که در سال 91، این رقم به بالای 54 هزار دستگاه رسیده است.
همچنین در چهار ماه ابتدایی امسال نیز چینی‌ها توانسته‌اند بیش از هفت هزار خودرو را تولید یا به ایران وارد کنند. بنابر آمار، خودروسازان چینی طی سال 89 کمتر از یک درصد سهم بازار خودرو ایران را در اختیار داشته‌اند و این رقم در سال 91 به بالای 5/6 درصد رسیده است. آمار می‌گوید، در چهار ماه ابتدایی امسال نیز چینی‌ها توانسته‌اند بیش از چهار درصد سهم بازار خودرو ایران را در اختیار بگیرند.