به گزارش «پرشین خودرو»،  در بخش اول سر مقالات آشنایی با سیستم CVT با کارکرد کلی این جعبه دنده آشنا شدید و حالا در این قسمت با جزئیات بیشتری نیز آشنا خواهید شد.

سیستم CVT با قابلیت تعویض دستی

کمپانی نیسان این جعبه دنده‌ را با همکاری سوبارو طراحی و ساخته است. نخستین مدل از این جعبه دنده M6 Hyper-CVT نام دارد و برای اولین بار در مدل نیسان پریمرا مورد استفاده قرار گرفت. این جعبه دنده با هدف وارد کردن توانایی تعویض دستی دنده‌ها به دنیای جعبه دنده‌های CVT ساخته شد. این جعبه دنده در کنار حالت تمام خودکار دارای حالت تعویض دستی تیپ ترونیک نیز است و می‌تواند شش ضریب فرضی را در اختیار راننده قرار دهد و عملکرد یک جعبه دنده‌ی خودکار شش سرعته را شبیه سازی کند.

این جعبه دنده با چنین توانایی‌هایی در زمان خود پیشرفته‌ترین جعبه دنده‌ی CVT جهان بود. این جعبه دنده به پیشرانه‌ی ۲ لیتری نیسان پریمرا کوپل شده بود که می توانست به کمک وجود تکنولوژی زمانبندی متغییر سوپاپ‌ها ۱۹۰ اسب بخار قدرت و ۲۰۳ نیوتون متر گشتاور را تولید کند که چنین قدرت و گشتاوری در زمان خود یک رکورد جدید برای جعبه دنده‌های CVT به حساب می‌آمد. در این جعبه دنده همانند جعبه دنده‌های خودکار متداول از یک مبدل گشتاور استفاده شده است و کارکرد نرم و پاسخ دهی مناسبی دارد. البته همچنان امکان استافده از این جعبه دنده در کنار پیشرانه‌هایی که گشتاور خیلی بالایی داشته باشند وجود ندارد.

این جعبه دنده در خودروهایی مانند نیسان تینا، نیسان کیوب و هوندا فیت مورد استفاده قرار گرفته است.

جعبه دنده‌ی Multitronic CVT آئودی

گرچه جعبه دنده‌های CVT از نظر تئوری ضمن داشتن مصرف سوخت پایین شتاب بهتری را نیز ارایه می دهند اما در عمل شتابگیری با آن‌ها به کندی صورت می گیرد. با این وجود آئودی با ارائه‌ی جعبه دنده‌ی مولتی ترونیک CVT مدعی شده است که توانسته به جعبه دنده ای سریع‌تر از انواع خودکار و یا دستی دست پیدا کند. آئودی برای اثبات این مدعا نتایج به دست آمده از استفاده از این جعبه دنده را بر روی مدل A6 منتشر کرد. مقاسیه‌ی این نتایج با نتایج به دست آمده توسط مدل‌های دستی و خودکار A6 به خوبی صحت ادعای آئودی را اثبات خواهد کرد.

سیستم مولتی ترونیک CVT آئودی از برخی جهات متفاوت به یک جعبه دنده‌ی CVT عادی است. نخست این که این جعبه دنده از یک زنجیز به جای تسمه استفاده میکند و دوم وجود سنسور گشتاور در این جعبه دنده است که در سایر جعبه دنده‌های CVT وجود ندارد.

بیشتر جعبه دنده های CVT از تسمه ای V شکل استفاده می‌کنند و میزان گشتاور انتقالی توسط جعبه دنده کاملا به مقاومت و توانایی این تسمه وابسته است. سیستم قبلی مورد استفاده توسط نیسان در بهترین حالت همان توانایی دریافت حداکثر ۲۰۳ نیوتون متر را داشت اما آئودی با جایگزین کردن این تسمه با یک زنجیر توانسته مقاومت جعبه دنده را تا حدی افزایش دهد که امکان تحمل گشتاور ورودی ۳۰۰ نیوتون متری نیز وجود داشته باشد.

سنسور گشتاور قرار گرفته در این جعبه دنده نیز از استهلاک آن کاسته و باعث بهبود راندمان آن شده است. این جعبه دنده نیز می‌تواند ۶ سرعت فرضی را نیز به صورت تیپ ترونیک در اختیار راننده قرار دهد و توانایی انجام حالت ترمز موتوری را نیز دارد.

بیشتر جعبه دنده‌های CVT برای ارتباط پیشرانه و جعبه دنده به کلاچ‌های الکتروهیدرولیکی و یا مبدل گشتاور مجهز هستند اما آئودی در مولتی ترونیک از کاچ چند صفحه ای استفاده کرده است. استفاده از کلاچ چند صفحه ای با اینکه پیچیده‌تر هستند اما نرمی کارکرد آن‌ها فوق العاده است.

جعبه دنده‌ی Extroid CVT نیسان

اگر مولتی ترونیک آئودی را نمونه ای تکامل یافته از یک جعبه دنده‌ی CVT بدانیم، جعبه دنده‌ی Extroid نیسان را باید یک انقلاب نامید. در این جعبه دنده به جای استفاده از تسمه و یا زنجیر از دو غلطک استفاده شده است که در بین دو دیسک محرک و متحرک قرار دارند و انتقال نیرو و گشتاور از طریق آن‌ها انجام می‌شود. با تغییر زاویه‌ی غلطک‌ها ضرایب مختلف دنده به دست می‌آید، برای مثال برای دستیابی به ضریب دنده‌ی سنگین، غلطک‌ها در قطر داخلی دیسک محرک (ورودی) و در قطر خارجی دیسک متحرک (خروجی) قرار می‌گیرند. با قرار گیری بر عکس غلطک‌ها نیز می‌توان به ضرایب دنده‌ی سبک دست پیدا کرد. در شکل زیر نمایی کلی از عملکرد این سیستم را می‌توانید مشاهده کنید.

غلطک‌ها در مقایسه با تسمه و یا زنجیر گشتاور بسیار بالاتری را می توانند انتقال دهند. از طرفی همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید دیسک ورودی و خروجی هر دو بر روی یک محور سوار شده اند و به این ترتیب امکان استفاده از این جعبه دنده در آرایش دیفرانسیل عقب نیز میسر شده است. این جعبه دنده در دو مدل دیفرانسیل عقب نیسان یعنی مدل سدریک و گلوریا مورد استفاده قرار گرفته است. 

در این جعبه دنده غلطک‌ها به طور مستقیم با دیسک‌ها در تماس نیستند و بین آن‌ها لایه ای نازک از روغن وجود دارد که وجود این روغن علیرغم کاهش جزئی اصطکاک باعث افزایش طول عمر جعبه دنده شده است. 

این جعبه دنده نیز می‌تواند‌ شش دنده را به صورت تیپ ترونیک در اختیار راننده قرار دهد.

منبع: زومیت