به گزارش پرشین خودرو، برای تهیه گزارش درباره تبلیغات روی بدنه اتوبوس‌های درون شهری پایتخت با معاون تبلیغات سازمان زیباسازی شهر تهران تماس گرفتیم و از اعتراض شهروندان و اعضای شورای شهر در این زمینه پرسیدیم؛ وی ابتدا عصبانی شد و بعد از کلی دفاع از وضعیت این نوع تبلیغات گفت که در خارج از کشور هم وضع همینطور است.
اخیرا برخی اعضای شورای اسلامی شهر تهران نسبت به اقدام شهرداری در نحوه تبلیغات اتوبوس های شهری پایتخت که کل بدنه اتوبوس را می پوشاند اعتراض کردند که خبر آن نیز رسانه ای شد.
به گفته اعضای شورای شهر تهران، تبلیغات به این شکل که کل بدنه اتوبوس را بپوشاند 'خلاف قانون' است.
درهمین رابطه، برخی از شهروندان تهرانی نیز با بیان اینکه مدتها است چهره اتوبوس های شهری با تبلیغات مختلفی که بر بدنه آن نقش بسته تغییر کرده، از بی توجهی به اصل مهم حقوق شهروندی در انجام این تبلیغات گلایه می کنند.
معاون تبلیغات سازمان زیباسازی شهر تهران در پاسخ به سئوال خبرنگار ایرنا در خصوص اعتراض شهروندان، در ابتدا اعتراض شهروندان و مسافران را غیرمنطقی خواند و معترضان به این موضوع را «پیمانکاران رقیب» عنوان و از پیگیری رسانه ای این موضوع نیز انتقاد کرد.

«هادی صادقی» با بیان اینکه شما خبرنگاران که به نداشتن درآمد پایدار شهرداری تهران معترض هستید چرا به تبلیغات روی اتوبوس ها که درآمدزاست، ایراد می گیرد.
توضیح داد مسافران گلایه دارند وقتی سوار بی آر تی های پوشانده شده از تبلیغات می شوند، حس ورود به اتاقی تنگ و تاریک را دارند، زیرا بیرون دیده نمی شود و پنجره ای هم برای باز شدن در دسترس ندارند؛ وی از طریق تلگرام دو قطعه عکس فرستاد و مدعی شد که این نوع تبلیغات نه تنها بد نیست بلکه سبب جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید نیز می شود و در کشورهای دیگر از جمله سوییس و هلند هم رواج دارد.

عکس های ارسالی این مسئول شهرداری نزد خبرنگار ایرنا موجود است اما نکته قابل تامل اینکه عکس های ارسالی مربوط به اتوبوس نیست؛ عکس های ارسالی وی که تبلیغات روی کل بدنه را نشان می دهد متعلق به 'تراموا' و 'ال.آر.تی' است که وسیله حمل و نقل ریلی محسوب می شوند.
نکته دیگر اینکه حتی درصورت وجود نمونه ای از این نوع تبلیغ در یک کشور دیگر ملاک برای استفاده ما نیست زیرا ما از قوانین سایر کشورها تبعیت نمی کنیم.

*اصل ماجرای تبلیغات

صرفنظر از پاسخ های کامل این مسئول شهرداری تهران و نیز اعتراض شهروندان و اعضای شورا، بد نیست با نوع تبلیغات اتوبوسی که البته در بیشتر کشورها نیز رواج دارد آشنا شویم.
تبلیغات تجاری از طریق بیلبوردهای سطح شهر، مترو و اتوبوس همواره به عنوان یک منبع درآمد مورد توجه شهرداری تهران بوده است.

این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که تا سال 90 تبلیغات در اتوبوس و مترو زیر نظر سازمان های مربوطه بود و از آن سال تصمیم گرفته شد که کل تبلیغات در اتوبوس و مترو زیر نظر سازمان زیباسازی شهر تهران انجام شود که شرکت مترو تهران تاکنون از این مصوبه تمکین نکرده است.

در این میان از تبلیغات بر روی بدنه اتوبوس ها با عنوان بیلبوردهای متحرک یاد می‌شود که در مقایسه با برد رسانه‌ای نسبت به سایر تبلیغات کم‌هزینه‌تر است.
براساس اعلام یکی از شرکت های تبلیغاتی، هر اتوبوس به طور متوسط در روز توسط سرنشینان 400 هزار خودرو دیده می شود که این آمار به جز افراد پیاده‌ای است که اتوبوس‌ها را می بینند.
بنابراین با احتساب متوسط سرنشینان یک خودرو (در بزرگراه ها دو نفر و در شهر بیش از سه نفر) می توان تأثیر مناسب این رسانه را در یک کمپین انتظار داشت.
توجه به اینکه اغلب اتوبوس ها در مسیرهای درون شهری و پرترافیک تردد می‌کنند نشانگر تأثیرگذاری بالای این رسانه است.

براساس آمار شرکت واحد اتوبوسرانی تهران روزانه بیش از چهار میلیون و 500 هزار مسافر بوسیله اتوبوس در پایتخت جا به جا می شوند.
طبق گزارش های سازمان حمل و نقل و ترافیک تهران بیش از 70 درصد از جمعیت ساکن و مهاجر به تهران در شبانه روز در خیابان های شهر تردد می کنند که با توجه به مسیرهای خطوط اتوبوسرانی که از معابر اصلی و مهم شهر گذر می کنند، این رسانه را تبدیل به یکی از قدرتمندترین رسانه های محیطی این استان از لحاظ فرکانس و میزان دسترسی به مخاطبان قرار می‌دهد.

*تعرفه تبلیغات اتوبوسی

بر اساس اطلاعات دریافتی از یک شرکت تبلیغاتی تعرفه تبلیغات روی بدنه اتوبوس های شهر تهران به شرح زیر است:
* تعداد 10 تا 30 اتوبوس ماهانه 12 میلیون تومان
* تعداد 30 تا 50 اتوبوس ماهانه 11 میلیون تومان
* تعداد 50 تا 70 اتوبوس هرماه 10 میلیون تومان
* تعداد 70 تا 100 اتوبوس ماهانه هشت میلیون تومان
بر اساس قوانین این شرکت هزینه چاپ و نصب به ازای هر دستگاه اتوبوس با توجه به نوع اتوبوس و طرح مورد نظر جداگانه محاسبه شده و حداقل دوره قرارداد سه ماهه و حداقل تعداد دستگاه مورد قرارداد 10 دستگاه اتوبوس است.

*مشکلات این نوع تبلیغات

دیر زمانیست، شهروندان در سطح شهر با تبلیغات روی بدنه اتوبوس ها مواجه هستند اما به تازگی شهروندان تهرانی با شیوه جدیدی از تبلیغات بر روی اتوبوس های شهر روبه رو شده اند که آن هم پوشش کامل بدنه اتوبوس ها با تبلیغات است.
کارشناسان طی سال های گذشته همواره بر این نوع تبلیغات ایرادهای مختلفی گرفته اند، از جمله جلب توجه و برهم زدن تمرکز رانندگان خودرو و امکان بروز حادثه تا معایب دیگر؛ اما آنچه بیشتر مد نظر قرار می گیرد اینکه علاوه بر آن معایب این نوع تبلیغات اعم از ایجاد آلودگی بصری در سطح شهر، برهم زدن تمرکز راننده، این شیوه جدید مورد اعتراض شهروندانی هم که هر روز از اتوبوس استفاده می کنند قرار گرفته است.
عمده شکایت شهروندان مربوط به محدود شدن دید آنهاست و اینکه وقتی وارد این اتوبوس می شوی، انگار داخل اتاقی تنگ و تاریک شده اید.
افرادی که سوار این اتوبوس ها شده اند می دانند که به محض ورود، تصور می شود که وارد فضایی بسته و خفه شده اند و دسترسی به بیرون تقریبا غیرممکن است.

* اعتراض اعضای شورای شهر تهران

گلایه شهروندان تهرانی دراین خصوص به جایی رسید و همین امر موجب شد تا تعدادی از اعضای شورای اسلامی شهر تهران نیز اخیرا نسبت به این موضوع واکنش نشان دهند.
رئیس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران از جمله معترضین بود که در جلسه غیرعلنی شورای شهر گفت: هرگونه تبلیغات بر روی شیشه اتوبوس ها ممنوع است چرا که با این تبلیغات اتوبوس ها شبیه زندان های متحرک شده اند.

اقبال شاکری افزود: به شهرداری تهران تذکر داده می شود که در خصوص رعایت ضوابط ایمنی و بصری و رعایت فرهنگ ایرانی - اسلامی در تبلیغات روی بدنه اتوبوس ها نظارت کامل تری را اتخاذ کند.
عضو شورای اسلامی شهر تهران ادامه داد: در حال حاضر با وجود اینکه دستورالعمل ضوابط تبلیغات در ناوگان حمل و نقل عمومی کشور از طرف وزارت کشور و شورای عالی ترافیک از سال 89 ابلاغ شده اما مشکلات زیادی در تبلیغات روی بدنه اتوبوس ها در سطح شهر دیده می شود.

وی با برشمردن برخی مشکلات در این زمینه تصریح کرد : مشکل دید مسافران در اثر پوشیده شدن شیشه ها، مشکل کاهش تمرکز خودروهای مجاور و آلودگی بصری در انتخاب تبلیغات نامناسب و در آخر مشکل تبلیغ کالاهای خارجی روی بدنه اتوبوس ها که باید هر چه سریعتر به این موارد رسیدگی شود.

شاکری خاطرنشان کرد: هر گونه تبلیغات بر روی شیشه اتوبوس ها ممنوع است، با این تبلیغات اتوبوس ها شبیه زندان های متحرک شده اند.
عضو شورای اسلامی شهر تهران افزود: مسافرانی که داخل اتوبوس ها هستند بر اثر این تبلیغات بر روی شیشه ها از موقعیت مکانی خود خبر ندارند و این در حالی است که پنجره اتوبوسها نیز امکان باز و بسته شدن ندارد.

*پاسخ مسئولان شهرداری تهران

دراین میان، صادقی معاون تبلیغات سازمان زیباسازی شهر تهران ابتدا مسافران معترض به این نوع تبلیغ را «پیمانکاران ناراضی» از این طرح معرفی می کند و مدعی شد که این پیمانکاران با اسامی و شماره های مختلف با رسانه ها تماس می گیرند.

وی با طرح این ادعا که «تمامی شهروندان از این اقدام راضی هستند» افزود: پیش از این آفتاب تابستان مردم را بیچاره می کرد و تمام مردم مجله دستشان بود تا جلو آفتاب را بگیرند.
صادقی ادامه داد: در حال حاضر آفتاب وارد اتوبوس ها نمی شود و سیستم تهویه اتوبوس ها پاسخگوست.
وی همچنین یادآورشد: علاوه بر آن وضعیت نظافت اتوبوس هایی که دارای تبلیغات است به مراتب بهتر از اتوبوس هایی است که تبلیغات ندارند.
وی درادامه تاکید کرد که هیچگونه محدودیتی برای دید شهروندان ایجاد نشده ضمن اینکه انجام تبلیغات بر روی تمام بدنه اتوبوس در سایر کشورها نیز مرسوم است.
 بیشتر تبلیغات روی اتوبوس های دو کابین بی آر تی نصب می شود؛ براساس گزارش ها، بیشتر این نوع اتوبوس ها از نوع خارجی و وارداتی است.

*درآمد حاصل از تبلیغات

معاون سازمان زیباسازی شهرداری تهران معقتد است:‌رسانه ها که قبلا به شهرداری در زمینه درآمدهای پایدار انتقاد می کردند اکنون که با اینکار ارزش افزوده ای ایجاد شده و درآمد پایدار است آن را مورد اعتراض قرار می دهند.
صادقی افزود: تبلیغات روی اتوبوس ها با مزایده عمومی انجام می شود و معترضان به این امر همان پیمانکاران رقیب هستند.
وی تعداد اتوبوس های شهر تهران را که تبلیغات روی آنها انجام شده 400 دستگاه عنوان کرد و گفت: 77 درصد درآمد حاصل از تبلیغات به سازمان اتوبوسرانی و برای نوسازی ناوگان و کمک به معیشت رانندگان پرداخت می شود.

* تبلیغات بدون مصوبه

این درحالیست که ابوالفضل قناعتی عضو هیات رئیسه شورای اسلامی شهر تهران می گوید شورا مصوبه ای برای انجام تبلیغات به این شیوه در اتوبوس های شهری نداشته و انتقادهای مردم در خصوص مشکلاتی که تبلیغات اتوبوس ها برای آنان ایجاد کرده، منطقی است.

وی افزود: دو موضوع وجود دارد اینکه تبلیغات توسط بخش خصوصی انجام یا اینکه تبلیغات با استفاده از اختیارات شهرداری و در پی تفاهم سازمان زیباسازی شهر تهران با سازمان اتوبوسرانی انجام شده است.
عضو هیات رئیسه شورای اسلامی شهر تهران گفت: از آنجا که این تبلیغات مجوز و مصوبه شورا را ندارد، شهرداری تهران باید دراین زمینه پاسخ دهد.
قناعتی در ادامه یادآور شد که شورای اسلامی شهر تهران در موضوع تبلیغات، بطور جزئی تعیین تکلیف نکرده و فضاهای تبلیغاتی برای تبلیغات شهری و فعالیت اقتصادی درصد بندی کرده است.
وی با بیان اینکه هنوز شهرداری تهران در این خصوص پاسخ نداده و منتظر پاسخ هستیم خاطر نشان کرد: اگر محرز شود که این تبلیغات اشتباه است، باید جمع آوری شود.

قناعتی تاکید کرد: تبلیغات محلی برای درآمد شهری است و باید برای رفاه شهروندان هزینه شود؛ تبلیغات برای خدمت رسانی به مردم است و نباید موجب عذاب شهروندان باشد.
موضوع تبلیغات درحالیست که در عموم کشورهای دیگر هم رواج دارد؛ اما نکته قابل توجه اینکه نخست باید همراه با مجوزهای لازم باشد و دیگر اینکه زمینه ایجاد ناامنی و شرایط پرخطر برای مسافران یا اذیت آنان را فراهم نکند.
بسیاری از کارشناسان وجود اتوبوس های بی آر تی در تهران را تجربه ای موفق می دانند و از این اقدام شهرداری اظهار رضایت می کنند، البته گلایه هایی هم وجود دارد و اینکه می توان با مدیریت بهتر بر این سامانه، خدمات رسانی بر مسافران را بهبود بخشید و باید در ارتباط مستمر با مسافران، زمینه دریافت نظراتشان را فراهم و به آنها جامه عمل پوشاند.