به گزارش پرشین خودرو،  براساس آنچه سوابق قانون هوای پاک نشان می‌دهد 31شهریور 93نخستین نسخه از لایحه این قانون به مجلس شورای اسلامی رسید. بدین‌ترتیب لایحه این قانون 1057روز در مرحله قانونگذاری باقی ماند تا عمر دولت یازدهم به اجرای این قانون قد ندهد. هم‌اکنون که مجالی برای اجرای این قانون در دولت دوازدهم پدید آمده، می‌توان دورنمای این قانون را بررسی کرد تا مشخص شود مهم‌ترین گام 2قوه کشور یعنی دولت یازدهم و مجلس دهم برای هوای پاک تا چه حد به هوای پاک ارتباط داشته و چه اندازه قابلیت اجرا دارد؟

براساس آنچه در 30ماده مهم مصوب قانون هوای پاک آمده تنها 8ماده به‌صورت مستقیم به چالش هوای پاک در 6کلانشهر تهران، کرج، تبریز، مشهد، اصفهان و شیراز اختصاص دارد. این کلانشهرها بیش از همه از وجود وسایل نقلیه آلاینده در تهدید هستند و جمعیتی بیش از 30میلیون نفر ساکن دارند. از طرفی در 22بند باقیمانده لایحه هوای پاک موضوعاتی نظیر کنترل صنایع آلاینده(چالش شهر اراک)، حفظ منابع انرژی، کنترل بیکاری، درآمدزایی، آلودگی امواج و صوتی، کنترل گردوغبار(بحران اهواز و زابل) و شهرسازی مطرح شده که هیچ‌گونه ارتباطی با بحث هوای پاک ندارند.

ناامیدی از معاینه فنی دوساله

فارغ از بحث آماری درخصوص قانون هوای پاک، در بحث محتوایی و کیفی نیز نکاتی چند مطرح است که باید پیش از اجرا درنظر گرفت. برای نمونه قانون هوای پاک در یکی از مهم‌ترین گام‌ها قرار بود معاینه فنی 5ساله خودروهای غیرنو را به 2سال کاهش دهد اما در نهایت این معافیت به 4سال رسید. کارشناسان محیط‌زیست معتقدند معاینه فنی مستمر 10تا 15درصد از آلودگی هوای کلانشهرهای کشور می‌کاهد اما با معافیت چهارساله خودروها از معاینه فنی، وضع به همان روال سابق دنبال خواهد شد. نواب حسینی‌منش، مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران درخصوص جزئیات اجرایی قانون هوای پاک در خطوط معاینه فنی به همشهری گفت: این قانون برای ما از روز ابلاغ لازم‌الاجراست و همانطور که از سال 95در مورد طرح کاهش آمادگی اجرا داشتیم، در این مورد هم آمادگی معاینه خودروها را داریم.

به گفته وی، با ابلاغ قانون هوای پاک، خودروهای مدل 2012میلادی و قبل از آن و خودروهای داخلی مدل 91و قبل از آن باید برای دریافت برگه معاینه فنی به مراکز مراجعه کنند. بنابراین بهتر است پیش از اجرای رسمی این قانون، این خودروها معاینه فنی خود را دریافت کنند. حسینی‌منش افزود: البته پلیس راهور نیز باید در مسیر اعمال قانون وارد شود و پای کار بیاید.

پشت دودها شهریست

براساس آخرین مطالعات علمی انجام شده در شرکت کنترل کیفیت هوای تهران 80درصد علت آلودگی هوای تهران و 5کلانشهر کشور، وسایل نقلیه‌ای هستند که از کیفیت پایینی در کنترل میزان آلایندگی برخوردارند و اندکی پس از ساخت، خود را برای تولید دود آماده می‌کنند. بر این اساس خودروهای شخصی کاربراتوری در شهری نظیر تهران روزانه 640تن آلودگی تولید می‌کنند. موتورسیکلت‌های کاربراتوری روزانه 380تن آلودگی تولید می‌کنند. همچنین اتوبوس‌ ادارات و مینی‌بوس‌ها روزانه 340تن گازهای آلاینده وارد هوا می‌کنند و کامیون‌ها روزانه 140تن در هوا سمی به نام دوده یا کربن سیاه را می‌پراکنند.

از جیب مردم به هوای قانون

وحید حسینی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در یادداشتی اختصاصی برای همشهری پیرامون قانون هوای پاک نوشت: مهم‌ترین نکته این قانون آن است که گارانتی تجهیزات کنترل آلایندگی خودرو فقط 2سال درنظر گرفته شده و در بقیه نقاط دنیا این مقدار حدود 8سال است درحالی‌که نخستین زمان برای رسیدن به معاینه فنی و طبیعتا چک کردن میزان آلودگی خودرو 4سال است. از این‌رو قطعا در نخستین معاینه فنی، گارانتی تجهیزات کنترل آلایندگی خودرو تمام‌شده و مردم باید با هزینه شخصی، ایراد کنترل آلایندگی خودروی خود را برای پاس کردن معاینه فنی از جیب پرداخت کنند. در عین حال این روند باید کاملا برعکس باشد یعنی نخستین زمان معاینه فنی خودرو خیلی زودتر از اتمام گارانتی تجهیزات کنترل آلایندگی فرابرسد.

در این قانون به جای فشار آوردن به‌خودروساز برای نصب تجهیزات کنترل آلایندگی مناسب و باکیفیت، به مردم فشار می‌آید که با هزینه خودشان این ضعف کیفیت را جبران کنند. در عین حال به این نکته توجه کنید که گارانتی تجهیز کنترل خودرو یک موضوع حاکمیتی است، به سلامتی مردم مربوط است و باید از طرف حاکمیت اعمال شود و عمر مناسبی هم داشته باشد. در عین حال گارانتی خودرو اصلا موضوع حاکمیتی نیست و رقابتی است بین خودروهای مختلف که بازار آن را تعیین می‌کند. بدین‌ترتیب در بحث گارانتی تجهیزات کنترل آلایندگی، حاکمیت باید ورود بهتری داشته باشد.

همشهری