واحد تولیدی در زمینه دوچرخه و موتورسیکلت مشغول کار هستند؟

در زمینه تولید دوچرخه فعالیت چندانی نداریم، بجز این که برخی تولیدکنندگان، مونتاژ قطعات دوچرخه را در واحدهای کوچک انجام می‌دهند، اما در بخش موتورسیکلت 40 واحد تولیدی داریم. البته به زودی شاهد افتتاح دو کارخانه استاندارد و قابل قبول تولید دوچرخه در ایران خواهیم بود.
میزان وابستگی به قطعات وارداتی در صنعت دوچرخه و موتورسیکلت چگونه است؟

درباره موتورسیکلت، خوشبختانه تولیدکنندگان ایرانی به غیر از موتور، باقی قسمت‌ها را با کیفیت بسیار بالا که حتی چین قدرت رقابت با آن را ندارد تولید می‌کنند؛ اما در بخش دوچرخه بخشی از قطعات داخلی است و اغلب موارد به صورت وارداتی صرفا داخل ایران مونتاژ می‌شوند.
آیا تاکنون سرمایه‌گذاری برای تولید موتور موتورسیکلت صورت نگرفته است؟

تا چندی پیش خیر، ایران صرفا با استفاده از واردات نیازش را تأمین می‌کرد، اما مدتی است دو کارخانه مطرح کشورمان به‌دنبال تولید موتور در کشورمان هستند که با افتتاح خطوط تولید این کارخانه‌ها وابستگی تولید ایران به صفر نزدیک می‌شود.

اشتغال زایی در این صنعت چگونه است؟

در واحدهای تولید موتورسیکلت، 30 هزار نفر به صورت مستقیم و تقریبا همین مقدار آن به صورت غیرمستقیم فعال هستند، اما درباره تولید دوچرخه همان‌طور که اشاره شد، بیشتر تولید در واحدهای کوچک صورت می‌گیرد و اطلاعات دقیقی نداریم. این در حالی است که اگر فقط به تعداد واحدهای صنفی موجود تهران یعنی 1400 عضو اتحادیه توجه داشته باشیم، میزان اشتغال کل صنعت به بیش از 60 هزار نفر می‌رسد.

نظر شما درباره واردات یا قاچاق کالا در این بخش چیست؟

این صنعت نیز همانند دیگر صنایع درگیر معضل یا پدیده شوم قاچاق است، اما این که بخواهیم آمار دقیقی از آن بدهیم، امکان‌پذیر نیست. به هر حال، شیوه‌های مختلف کم‌اظهاری یا استفاده از برخی شیوه‌ها برای دور زدن قانون نیز می‌تواند عامل افزایش سهم کالاهای غیرقانونی باشد، ولی به طور کلی میزان قاچاق در این صنعت بسیار کم و در صورت رونق تولید داخل به صفر نزدیک می‌شود. اکنون مشکل اصلی میزان واردات بی‌رویه در بخش‌های مختلف صنعت است که تولید را با چالش مواجه کرده و باید با استفاده از حمایت تولیدکنندگان آن را به حداقل رساند.

چرا بیشتر، واردات دوچرخه داریم و تمایلی به تولید در کشور نیست؟

توجه داشته باشید قطعات دوچرخه به صورت منفصل وارد می‌شود و داخل کشورمان مونتاژ می‌شود و دلیل تمایل به این رویه صرفا هزینه‌های سربار تولید داخل ایران است، به صورتی که قدرت رقابت با کالای چینی یا دیگر کشورها برای تولیدکنندگان داخلی کم می‌شود و بیشتر تمایل به واردات شکل می‌گیرد. این روند افزایش هزینه‌های سربار بعضا باعث شده، برخی سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده با مشکل مواجه و در نهایت، کارخانه تعطیل شود.

وضعیت حمایت دولت از این صنعت چطور است؟

موضوع حمایت دولت امری قدیمی است که اصول تولید نیازمند آن است. نکته اینجاست که برداشت اشتباه از آن می‌شود. منظور از حمایت صرفا ارائه تسهیلات بانکی نیست چون فضای کسب و کار در این زمینه بیشتر تعیین‌کننده است. امروز تولیدکنندگان ما باید علاوه بر تسهیلات ارزان‌قیمت، امتیازهای دیگری ازجمله معافیت مالیاتی و معافیت بیمه‌ای داشته باشند در حالی که نه‌تنها حمایت مالی نداریم بلکه موارد مورد نیاز دیگر را هم از تولید گرفته‌اند. من بارها در رسانه‌ها اعلام کرده‌ام، اگر دولتمردان از این صنعت حمایت کنند، میزان ارزآوری و کاهش خروج ارز از کشور چنان است که می‌تواند برای اقتصاد کشورمان قابل توجه باشد.

پیشنهاد شما برای بهبود شرایط و منطقی شدن سرمایه‌گذاری چیست؟

نسخه پیچیدن برای شرایط اقتصادی کار مشخص و قابل درکی است، اما نکته اصلی که باید در این زمینه مسئولان به آن توجه ویژه‌ داشته باشند، این است که اگر می‌خواهیم صنعت تولید دوچرخه و موتورسیکلت رونق داشته باشد، باید به بخش خصوصی اعتماد کنند و از نظر کارشناسی تولیدکنندگان بخش خصوصی که دارای تجارب ارزنده‌ای در این صنف هستند، استفاده کنند. به این ترتیب که قبل از هرگونه سیاستگذاری در زمینه صنعت بهتر است کارگروه‌های تخصصی میان شناسنامه‌داران صنف و مسئولان ایجاد شود تا نیازها و پتانسیل‌های دقیق صنعت مشخص و براساس آنها سیاستگذاری و تصمیم‌گیری شود، اما متاسفانه تا امروز این‌گونه نبوده و صرفا تصمیم‌گیری‌ها پشت درهای بسته صورت گرفته که اغلب در واقعیت صنعت نتیجه معکوس داشته است.
شما به ارزآوری اشاره کردید. بازارهای صادراتی ایران کدام کشورها هستند؟

در بخش دوچرخه بازار صادراتی قابل توجهی موجود نیست، اما در بخش تولید موتورسیکلت کشورهای عراق، افغانستان و آفریقای جنوبی بازارهای مناسبی برای تولیدات ایران هستند.

چرا در بخش دوچرخه هنوز بازار صادراتی نداریم؟

هنوز تولیدکننده عمده‌ای که بتواند همانند تایوان، چین یا دیگر کشورها دوچرخه با فناوری‌های نوین تولید کند، نداریم و همان طور که قبلا اشاره کردم، اگر دو کارخانه جدید افتتاح شود، می‌توانیم به دنبال بازارهای صادراتی باشیم، اما درباره موتورسیکلت، توانمندی تولیدکنندگان ایران قابل قبول است و بازارهایی داریم.
شما به تسهیلات اشاره کردید‌
تولیدکنندگان این صنعت، از تسهیلات بسته خروج از رکود استفاده کردند؟

اجازه دهید بگویم مسئولان کافی است فضای کسب و کار را برای تولیدکنندگان این صنعت فراهم کنند. بخش خصوصی می‌تواند خودش را مدیریت کند، اما پاسخ صریح شما خیر است.

آیا این صنعت درگیر رکود است؟

رکود در اکثر صنایع کشور دیده می‌شود و صنعت تولید دوچرخه و موتورسیکلت ‌هم از آن مستثنی نیست، اما همان طور که اشاره کردم، نبود حمایت‌ لازم از صنعت باعث شده برخی کارخانه‌ها را تعطیل کنند و به فکر واردات باشند و گروهی هم تعدیل نیرو داشتند. به عنوان مثال، کارخانه‌ای در قم بود که 500 نفر پرسنل داشت، اما امروز این کارخانه بخشی از نیروهایش را به دلیل شرایط نامناسب اقتصادی تعدیل کرده است.

پس از اجرای برجام آیا سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت شما انجام شده است؟

با توجه به شرایط جدید، موتورسیکلت‌سازی یاماها از ژاپن به بازار ایران بازگشته و احتمالا بزودی خبر نهایی شدن قرارداد تولید آنها منتشر می‌شود. این قرارداد از آنجا اهمیت دارد که قرار است تولید داخلی کشور صورت پذیرد که در این صورت، زمینه انتقال فناوری و صادرات محصولات تولیدی فراهم خواهد شد. امیدوارم در آینده دیگر برندهای معتبر جهان نیز همچون گذشته به ایران بازگردند و زمینه تولید برایشان فراهم شود.

جام جم