به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، پراید خودرویی است کاملا داخلی که سهم بزرگی از خانواده پرجمعیت خودرویی کشور را به خود اختصاص داده و با توجه به جایگاه ویژه‌ای که درمیان مردم دارد، معیشت بخش زیادی از مردم به آن وابسته شده است.
با در نظر داشتن هزینه تعمیرات نسبتا پایین این خودرو، کم مصرف بودن و نیاز به فضای کم برای پارک کردن، مورد اقبال بسیاری قرار گرفته است.
پراید تامین بخشی از اشتغال کشور و درآمد قشر کم درآمد جامعه را برعهده دارد، با خارج شدن این خودرو از چرخه تولید، این خانوارها با مشکل روبرو می شوند.

پراید در گذر زمان
اولین بار این خودرو در مزدا و به سفارش فورد طراحی و بین سال‌های ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۰ تولید شد. این اتومبیل در ژاپن به نام مزدا ۱۲۱، در آمریکا به نام فورد فستیوا ‌و در کره جنوبی و ایران به نام پراید شناخته می‌شود.
خودروی پراید در دهه ۷۰ پس از توقف تولید پیکان، جزو یکی از خواسته‌های بزرگ یک خانواده متوسط ایرانی بود.
سایپا، مونتاژ و تولید پراید را از سال ۱۳۷۲ در دست گرفت؛ خودرویی که برای مصارف شهری یک خانواده‌ کم‌جمعیت ایرانی مناسب بود. پراید تا به امروز در انواع کلاس‌های صندوق‌دار، هاچ‌بک، استیشن و وانت عرضه شده است.
حتی با وجود رشد قیمت پراید تا مرز 20 و 21 میلیون تومانی نیز همچنان این خودرو به عنوان هدف نهایی طبقه متوسط شناخته می شود چراکه پراید در قیاس با نمونه های دیگر با هزینه های جانبی کمتری مواجه است.

سهم «پراید» دراقتصاد و زندگی مردم
محسن یک کارشناس خودرو است؛ به نظر او پراید از لحاظ هزینه‌های تمام شده، خدمات پس از فروش و به دلیل استفاده همگانی مردم از این خودرو محبوب قشر زیادی است اما او معتقد است: ما باید دنبال این باشیم که به کیفیت بالاترهم فکر کنیم و صرفا در پراید متوقف نشویم باید با تدبیری کار کرد که زیرساخت‌ها برای تولید خودروی بعدی هم به کار آید.
این کارشناس خودرویی می گوید: نباید با تصمیم‌های غیرکارشناسانه و یکباره زندگی مردم را تحت تاثیر قرار دهیم. باید با اعطای تسهیلات ارزان قیمت به اقشار کم درآمد قدرت خرید آنها را تقویت کرد که با حذف پراید این افراد آسیب جدی نبینند.
به گفته محسن، هزینه‌های تمام شده را هم می توان کاهش داد، و برای این کار هم دولت و هم خوروساز باید جدای از یکدیگر عمل نکنند. خودروسازی باید نگاه صادراتی داشته باشد و مسوولین نیز سعی کنند که خودروهای جایگزین برای پراید و در همین محدوده قیمتی پیدا کنند، در غیر این صورت معیشت درصد زیادی از مردم به مشکلات اساسی برخورد می کند.

وضعیت بازار نابسامان رانندگان پس از بازنشستگی پراید
ابراهیم اهل آبادان است. یک پراید سبز رنگ قدیمی دارد. او بیکاری را علت اصلی شغل مسافرکشی می‌داند و می‌‌گوید: چاره‌ای جز جابجایی مسافر ندارم. خرج چهار سرعایله را باید دربیاورم.
او با لهجه شیرین آبادانی می افزاید: وضعیت معیشتیمان خراب است. راهی نداریم جز اینکه خلأ درآمدی خود را با مسافرکشی پرکنیم.

ماشینم اسقاطی است ...
آن یکی می‌گوید: «ماشینم از رده خارج است اما چه کنم که نمی توانم ماشین ٣٠‌میلیونی بخرم ... هزینه های پراید کمتر است. ما را در خطهای اصلی تاکسیرانی راه نمی دهند چون ماشینمان پراید مدل پایین است.

خودروی مناسب تامین هزینه های دانشگاه
رضا 25 سال سن دارد و دانشجوی فوق لیسانس معماری است؛ او می گوید برای تامین هزینه های دانشگاه در ساعات بیکاری، با ماشین پدرم کار می کنم چون هزینه های جانبی این ماشین زیاد نیست.

افزایش بیکاری های فصلی
اما در این بین یک جامعه شناس معتقد است: بحران‌های اخیر، حالا در قالب بیکاری پنهان به‌ عنوان شغل مسافرکشی نمایان شده است. این جامعه ‌شناس به دیگر جنبه‌های این اتفاق اشاره می‌کند، جنبه‌هایی که ساختارهای اجتماعی را تحت‌ تأثیر قرار می‌دهد.
وی می افزاید: به ‌هرحال با تغییراتی که اتفاق می افتد و قشر کم در آمدی که به ناچار تن به مسافرکشی می دهند، خود این افراد هم تحت فشار هستند، آنها از روی ناچاری تبدیل به حاشیه‌نشین و کارتن خواب می شوند، به همین خاطر خودشان احساس می‌کنند به آنها توهین شده و قربانی شرایط شده‌اند.
او ادامه می‌دهد: « خانواده این افراد هم تحت‌تأثیر این مسایل هستند، آنها هم احساس ناامنی می‌کنند، منتظرند تا خرجی‌شان از راه مسافرکشی تامین شود.» با در نظر گرفتن چنین شرایطی اگر تنها وسیله تامین مایحتاج زندگی از این افراد گرفته شود معلوم نیست چه تاثیر نابهنجاری در میزان بزهکاری جامعه خواهد گذاشت.
وی با بیان اینکه مشاغلی چون مسافرکشی مورد تایید نیست، اضافه می کند: مسوولین قبل از تصمیم به حذف برخی خودروها و بالا بردن ضریب امنیت آنها فکری به حال وضعیت معیشتی مردم کنند.

مسوولین از پراید چه می گویند؟
وزیر صنعت، معدن و تجارت وقت، در پاسخ به سوالی مبنی بر زمان توقف خط تولید پراید، اعلام کرد: "در زمانی که دولت به روی کار آمد، بیش از ۷۰ درصد تولیدات شرکت‌ سایپا مربوط به پراید بود، اما در سال ۱۳۹۵ این رقم به ۳۴ درصد کاهش یافت و در سال جاری نیز به ۲۸ درصد کاهش خواهد یافت و این یعنی تولید انواع دیگر خودرو افزایش یافته و ما باید بدانیم توقف یکباره خودرو موجب بهم ریختن بازار می‌شود."
مهدی جمالی مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا نیز می گوید: یکی از کارهای بسیار سخت در صنعت خودروسازی تصمیم گیری در مورد آینده پراید است زیرا این محصول با توجه به قیمتی که دارد از کیفیت بالایی نیز برخوردار بوده و همچنان ۲۰ درصد کل تقاضاهای بازار خودرو متعلق به پراید است.
وی ادامه می دهد: با خودروسازان خارجی در مورد خودروی جایگزین پراید صحبت کرده و مذاکراتی داشتیم اما هیچ کدام نتوانستند محصولی زیر ۳۰ میلیون تومان برای عرضه در ایران معرفی کنند.

خودروهم قیمت پراید، آب یا سراب ...
توقف تولید پراید به معنای حذف خودروهایی با قیمتی کمتر از 30 میلیون تومان است و توقف یکباره خودرو موجب بهم ریختن بازار می‌شود. همانطور که قبل از توقف تولید پیکان در ایران‌خودرو، پراید در محدوده قیمتی پیکان، جایگزین شد.
راه‌اندازی خط جدید تولید خودروی جایگزین، زنجیره وار در کنارهم قرار دارد و نیاز به راهکارهای متفاوتی در تمام عرصه‌های این زنجیره می باشد.
قطعه‌سازان به‌عنوان یکی از اجزای این زنجیره، نقش مهمی را در تولید خودروهای جدید ایفا می‌کنند اما همواره از مشکلات کمبود نقدینگی می‌گویند و اینکه حمایتی از آن‌ها نمی‌شود.
از سوی دیگر، با اینکه موارد مرتبط با ایمنی خودرو مانند ایربگ و کمربند ایمنی هم پس از سال‌ها مجادله به اجرا رسید و هنوز هم بر ایمنی برخی خودرو‌ها تردید جدی وجود دارد!
قیمت‌گذاری خودروهای جایگزین نیز باید تابع ضوابط بازار عرضه و تقاضا و ضوابط قیمت‌گذاری شورای رقابت و سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده باشد، صنعت خودروسازی توسعه‌یافته‌ترین کشورهای جهان نیز خودروهایی در کلاس قیمتی ارزان برای عرضه به طبقات متوسط و ضعیف درآمدی تولید می‌کنند.
اما چنانچه این گام(حذف پراید از چرخه تولید) حساب نشده و بدون در نظر گرفتن شرایط گوناگون و نادیده گرفتن برخی نکات برداشته شود، نتیجه ای جز شکست نخواهد داشت و سرمایه گذاری بی سرانجامی خواهد بود؛ زیرا پراید تنها یک خودرو مانند سایر خودروها نیست و در زندگی اجتماعی مردم نقش پررنگی دارد و اقتصاد بسیاری از خانواده های ایرانی وابسته به این خودرو می باشد.
حال تصور کنیم که خودرویی در بازه قیمتی پراید از چرخه تولید حذف شود چه نسخه جایگزینی برای این خودرو وجود دارد. اصلاً این جایگزین در بازه قیمتی پراید قرار می‌گیرد؟! آیا می‌تواند همان کارآمدی‌های پراید را از این جانشین انتظار داشت؟! بالاخره پراید خودرویی است که به اقتصاد و زندگی خانواده‌ها گره‌خورده و جمعیت گسترده‌ای از قشر متوسط رو به پایین جامعه تنها خودرویی که می‌توانند تهیه کنند، پراید است. پس نمی‌توان تغییرات را تنها در حد یک خودرو دید، بلکه باید تأثیرات آن بر اقتصاد خانوارها را بررسی کرد.
تغییر و عبور از یک خودروی قدیمی، اتفاق خوش‌یمنی است و نشان از اراده‌ای برای حرکتی مثبت در عرصه تولید خودرو در کشور دارد؛ اما آنچه که این جایگزینی را با مشکل مواجه می‌کند، قیمت خودروی پراید است.
یادآور می شود: تقریباً هیچ خودرویی در کشور و در جهان تولید نشده است که قابلیت‌های این خودرو و قیمت مناسب آن را هم‌زمان داشته باشد؛ و یا خودرویی است بسیار کوچک و یا به‌شدت بی‌کیفیت که حتی پراید نسبت به آن اولویت دارد. از سوی دیگر پراید با توجه به قیمت و توانایی‌هایی که دارد، در چرخه اقتصادی خانواده‌ها بسیار پراهمیت است؛ یعنی باید در نظر داشت که نمی‌توان خودرویی در کلاس حتی یکسان اما با قیمتی بالاتر را جایگزین پراید کرد.

گزارش از راحله فرخی