با این حال، واقعیت این است که حتی آنچه این روز‌ها به وضعیت ایمن یا سالم در حوزه سنجش و شاخص میزان آلودگی هوا معروف است هم احتمالا مضر است. مطالعه‌ای نشان داده که کودکان در رحم مادرشان هم در صورتی که در معرض آلودگی هوا در سطح ایمن یا سالم قرار گیرند، ممکن است دچار اختلالات مغزی باشند که بر عملکرد قوای شناختی آن‌ها طی دوران مدرسه اثرگذار است.

اتحادیه اروپا ذرات معلق را در سطح ۲۵ میکروگرم بر متر مکعب، سطحی ایمن یا سالم از آلودگی هوا اعلام کرده است. مطالعات قبلی متذکر شده‌اند که این سطوح قابل قبول در آلودگی هوا بر ریه‌ها، قلب و اندام دیگر بدن اثرگذار است و از جمله با کاهش رشد مغز جنین و قوای شناختی او مرتبط دانسته‌اند.

تحقیقی تازه معلوم کرده است که سطوح آلودگی هوا با تغییرات مغزی کودک درون رحم مادر مرتبط است چراکه جنین هنوز مکانیسمی برای محافظت از مغز در برابر سموم محیطی حتی با میزان موسوم به ایمن ندارد.

این پژوهش که از سوی موسسه بهداشت جهانی بارسلونا (Barcelona Institute for Global Health) در اسپانیا صورت گرفته، تاکید کرده است که قرار گرفتن در معرض تنفس ذرات ریز معلق در هوا طی دوران جنینی بر لایه‌ای از مغز موسوم به کورتکس و در چنین ناحیه آن اثرگذار است و باعث پدید آمدن اختلالاتی مغزی در قسمت‌هایی می‌شود که با کنترل مهارت و توانایی مهار وسوسه‌ها، رفتار‌های اعتیادآور، اختلال توجه، و اختلال بیشفعالی مرتبطند.

محققان اظهار کرده‌اند تاخیرات شناختی مشاهده‌شده در سنین اولیه ممکن است پیامد‌های چشمگیری همچون افزایش خطر ابتلا به اختلالات روانشناختی و پیشرفت‌های تحصیلی پایین در درازمدت برجابگذارند.

گروه مطالعاتی برای انجام این تحقیق که جزئیات بیشتری از آن در مجله Biological Psychiatry منتشر شده، آثار دی‌اکسید نیتروژن ناشی از ترافیک و سیگار، و همچنین ذرات درشت و ریز معلق در محیط خانه را بر زندگی جنینی ۷۸۳ کودک بررسی کردند. تجزیه و تحلیل تصویربرداری‌های مغزی این کودکان در ۶ و ۱۰ سالگی به گفته محققان، حاکی از وجود اختلالاتی در کورتکس مغزی بوده است.