پروژه بین المللی جاده جدید ابریشم یک فرصت برای ایران

پرشین خودرو: تمرکز بر ظرفیت های سیاسی و اقتصادی جدید در آسیای دور و خاورمیانه راهبردی است که سیاست ورزان ایران طی سال های گذشته توجه ویژه ای به آن داشته اند. نقش آفرینی در پروژه بین المللی جاده جدید ابریشم یکی از مصادیق این راهبرد است.

به گزارش پرشین خودرو به نقل ازایرنا، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، ارتباط میان دو قطب شرق و غرب جهان از همان نخستین سال های تشکیل، تشکل های اجتماعی انسان، اولویت و نیاز مهم جوامع بشری از چین تا روم باستان بوده است. جاده ابریشم یا شبکه راه های به هم پیوسته ابریشم به عنوان یکی از مهم ترین مسیرهای ارتباطی در پاسخ به چنین نیازی به دست بشر ایجاد شد و قرون متوالی به عنوان شاهراه حیاتی این ارتباط مورد توجه و استفاده قرار گرفت. این جاده استراتژیک از غرب چین تا شرق اروپا امتداد داشته و سال های نه چندان دور بر سر تسلط به منابع این مسیر، میان شاهان ایرانی و عثمانی رقابت شدید وجود داشته است. این شاهراه، پل اصلی بازرگانی در آسیا، اوراسیا، شمال آفریقا و شرق اروپا بود. گرچه این مسیر به سبب ظهور فناوری های نوین ارتباطی در سده های اخیر از یک سو و تغییر مرزهای جغرافیایی برخی سرزمین ها و ایجاد جمهوری های تازه در آسیای میانه از دیگر سو مورد غفلت واقع شد اما سال 2013 میلادی را شاید بتوان آغازی بر پایان این غفلت دانست. چین به عنوان یکی از برترین قدرت های اقتصادی جهان با درک ارزش این شاهراه حیاتی پروژه ای با عنوان راه جدید ابریشم را در این سال کلید زد. جاده ابریشم جدید چین عنوان برنامه چند میلیارد دلاری «شی جین‌پینگ» رئیس جمهوری این کشور است که با نام «یک کمربند، یک جاده» شامل برنامه اتصال چین به کشورهای آفریقایی، آسیایی و اروپایی از طریق بنادر، خطوط ریلی و جاده است. در پروژه جاده ابریشم 65 کشور که 60 درصد از جمعیت جهان و حدود یک سوم از تولید ناخالص داخلی دنیا را تشکیل می دهند حضور دارند که ایران هم یکی از این جوامع و کشورهاست. پروژه ای که اهمیت سیاسی و اقتصادی آن، رهبران بیش از 30 کشور را در مه 2017 در پکن گرد هم آورد تا طرحی نو دراندازند و از منافع و منابع این شاهراه بهره جویند. پروژه بین المللی راه جدید ابریشم گرچه از سوی برخی از دولت های غربی بلندپروازی پکن برای فزونی هژمونی خود در آسیا تفسیر شد اما فرصت مناسبی را در اختیار ایران قرار می دهد تا در موازنه قدرت بلوک شرق و غرب، بتواند تاثیرگذاری خود را افزایش دهد. دولت چین در سال 2013 اعلام کرد که نزدیک به 900 میلیون دلار در احیای راه جدید ابریشم سرمایه گذاری خواهد کرد. مبلغی که به گفته ناظران اقتصادی بزرگترین نوع سرمایه گذاری یک کشور در خارج از مرزهایش خواهد بود و به گفته تحلیلگران سیاسی قدرت نمایی پکن در آسیا را در پی خواهد داشت. ایران اما این میان می تواند بهره برداری بسیار موفقی هم در عرصه اقتصاد و هم در زمینه سیاست خارجی از احیای دوباره این جاده داشته باشد. جغرافیای پهناور ایران را می توان به عنوان یکی از مهمترین سرزمین های ویژه وبکر واقع شده در مسیر جاده ابریشم قلمداد کرد. دسترسی به آب های آزاد جهان از طریق آب های جنوب ایران، ارتباط با جنوب غرب آسیا و منابع نفت و گاز موجود در منطقه خاورمیانه، منابع گسترده نفت و گاز داخل کشور، سیستم حمل و نقل پیشرفته در قیاس با دیگر کشورهای همجوار واقع در جاده ابریشم، امنیت و ثبات پایدار در داخل و نیز گستره فرهنگی که تا هزاران کیلومتر دورتر از مرزها نفوذ داشته است، نمونه هایی از اهمیت سنجی حضور ایران درمسیر جاده ابریشم است. جاده جدید ابریشم گرچه از کشورهای بسیاری در اروپا، آفریقا و آسیا عبور می کند اما در معادلات کنونی جهان شاید بتوان ترکیه، ایران و چین را مهمترین کشورهای مسیر این جاده ارزیابی کرد. این موضوع در روزهایی که «دونالد ترامپ» رییس جمهور سلطه طلب آمریکا از قدرت گیری هر سرزمینی هراس دارد، بسیار اهمیت می یابد. پکن در موازنه قدرت جهانی مسیر مقتدرانه ای را طی می کند و این موضوعی نیست که واشنگتن به راحتی از کنار آن عبور کند. این میان حضور ایران و ترکیه به عنوان کشورهای در حال توسعه که نقش ویژه ای نیز در رویدادهای خاورمیانه ایفا می کنند، در کنار چین می تواند مثلثی را ایجاد کند که قدرت یابی آن نه به مذاق آمریکا خوش می آید و نه اروپایی ها از آن استقبال می کنند. مسیر جاده جدید ابریشم می تواند دوام همکاری این مثلث را قوام دهد و در سایه این همکاری تهدیدات منطقه ای و فرا منطقه ای علیه ایران را تا حدی دور کند. نفت به عنوان سرمایه ایران و نیاز غیرقابل انکار شرق آسیا، قفقاز و حتی اروپا، یکی از مهمترین دلایل ترغیب چین به سرمایه گذاری عظیم در مسیر احیای جاده ابریشم است. انتقال نفت به چینی که برای توسعه روزافزون خود به آن نیاز حیاتی دارد، موجب شده است که در مسیریابی دریایی و زمینی برای این انتقال مصمم باشد. از دیگر سو این کشور صادر کننده عظیم کالا به ایران، ترکیه و اروپا است که چنین مسیری می تواند به این صادرات سرعت و کیفیت بخشد. نظام مند شدن نقل و انتقال در این کریدور و انسجام صادرات و واردات از دیگر موضوعاتی است که کشورهای حاضر در پروژه احیای جاده ابریشم بر آن تاکید دارند. این موضوع می تواند بسترهای مناسبی برای افزایش ظرفیت صادرات غیرنفتی در ایران فراهم کند. تکیه بر مسیرهای تازه واردات هم می تواند امنیت مورد نظر را در هیاهوی جنگ طلبی های ترامپ برای ایران فراهم سازد.
کد خبر 92808

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha