به گزارش پرشین خودرو به نقل از ایرنا، تنها چند روز کافی بود طرح تخصیص سوخت به ازای هر فرد، به‌جای وسیله نقلیه، مطرح شود و کمیسیون تلفیق آن را رد کند. وضعیت مصرف بنزین و همچنین انگیزه بالای قاچاقچیان باعث اختلاف قیمت این حامل انرژی در ایران با کشورهای همسایه شده تا به گفته کارشناسان اقتصادی، ادامه وضعیت پرداخت سوبسید به‌شکل فعلی ممکن نباشد.
تغییر وضعیت پرداخت سوبسید حامل‌های انرژی قطعاً با نارضایتی‌هایی مواجه خواهد بود و احتمالاً مجلس و دولت هیچ‌یک تمایلی ندارند تا این تغییر به نام آن‌ها تمام شود. حال راهکار چیست؟ ادامه دادن به وضعیت پرداخت یارانه بنزین با شرایط موجود، یا اتخاذ تصمیم صحیح، هر چند که دشوار باشد؟
جلال میرزایی، عضو منتخب کمیسیون انرژی در کمیسیون تلفیق بودجه سال 1398 در این رابطه به ایرناپلاس می‌گوید: طرح یاد شده به‌گونه‌‌ای نبود که همه جوانب را در نظر گرفته باشد. شرایط فعلی جامعه و امکانات وزارت نفت برای اجرای این طرح مد نظر نبوده است. حتی یک بار از وزارت نفت سؤال نشده که توانایی اجرای این طرح از نظر فنی وجود دارد یا خیر.
وی ادامه می‌دهد: نویسندگان این طرح فرضیاتی دارند که طرح را بر اساس آن تدوین کرده‌اند و به نظر می‌رسد این افراد دنبال هدف دیگری هستند. برای نمونه اینکه گفته می‌شود 6 میلیون خانواده کمیته امدادی داریم که از این تعداد، 95 درصد خودرو ندارند و بنابراین باید به‌جای سوخت به آن‌ها پول دهیم. با این حال، دغدغه‌هایی که بر اساس آن یارانه‌ها هدفمند شد و مواردی مانند جلوگیری از قاچاق و کاهش مصرف سوخت که نویسندگان طرح طی یکی دو سال گذشته روی آن تأکید می‌کردند، اصلاً مطرح نمی‌شود.
میرزایی با بیان اینکه کشورهای دیگر هم یارانه پرداخت می‌کنند، اظهار می‌کند: کشورهای اروپایی در قالب کمک‌های رفاهی برای جوان‌هایی که بیکارند این کار را انجام می‌دهند. دولت تا زمانی که این افراد سر کار نرفته‌اند، مبلغی را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد. به‌محض اینکه سر کار بروند، بیمه آن‌ها رد می‌شود و کمک‌های دولت نیز قطع می‌شود. هر کشور یک سازوکار و چارچوب دقیقی دارد، در حالی که اینجا این‌گونه نیست.
**با این روند، واردکننده بنزین خواهیم شد
وی با بیان اینکه باید توجه کنیم که هدف از ایجاد تغییر در رویه فعلی چیست، یادآوری می‌کند: صرفه‌جویی در مصرف سوخت یکی از این اهداف بوده، زیرا اگر این روند ادامه پیدا کند تا چند سال آینده دوباره به واردکننده بنزین و گازوئیل تبدیل می‌شویم. مصرف رو به رشد است، از آنجایی که قیمت‌ها پایین است، بخشی از تولید داخلی به کشورهای همسایه قاچاق می‌شود. ضمن اینکه منابع نیز هدر می‌رود. می‌توان این سوبسیدها را در حوزه زیربنایی هزینه کرد تا باعث شکوفایی و بالندگی کشور شود.
عضو کمیسیون انرژی تأکید می‌کند: باید یارانه برای تولید، گسترش زیرساخت‌ها و توسعه کشور پرداخت شود، نه برای مصرف. در کشورهای مختلف برای مصرف یارانه نمی‌دهند، مگر مورد خاصی باشد. اما در طرحی که ارائه شده، این هدف‌ها گم شده و دوباره می‌خواهند ما را در شرایطی قرار دهند که اصلاح آن دشوار خواهد بود. مانند اینکه اکنون به 70 تا 75 میلیون نفر یارانه می‌دهیم و هیچ شخصی هم حاضر به انصراف نیست، اما در عین حال دولت نیز نمی‌تواند این وضعیت را تغییر دهد.
**طرفدار آزادسازی قیمت هستم
میرزایی با اشاره به اینکه آزادسازی قیمت‌ها نیاز به یک شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی باثبات‌تری دارد، یادآوری می‌کند: من از کسانی هستم که در برنامه ششم توسعه، طرفدار این موضوع بودم و حتی اعتقاد داشتم که بحث مربوط به تعدیل یارانه‌ها باید در احکام برنامه ششم برای سال اول بیاید، اما متأسفانه این‌گونه نشد. اما اکنون شرایط کشور با توجه به فشارهایی که از خارج به کشور وارد می‌شود و نارضایتی‌هایی که در داخل وجود دارد، برای اجرای آزادسازی قیمت‌ها فراهم نیست.
وی در این باره اضافه می‌کند: در دنیا اصلاحات ساختاری را معمولاً زمانی انجام می‌دهند که از نظر سیاسی دولت آن کشور از مشروعیت و محبوبیت بالایی برخوردار بوده و در خارج از کشور فشاری وجود نداشته باشد. ضمن اینکه دسترسی به منابع مالی خارجی، وام‌های کم‌بهره بانک‌های جهانی و صندوق بین‌المللی پول خیلی راحت باشد و اختلالی در رابطه آن کشور با نظام اقتصاد بین‌الملل وجود نداشته باشد، مانند ترکیه. کشورهایی که به اصلاحات دست زده‌اند، هزینه‌اش برای آن‌ها قابل مدیریت بوده، ولی در شرایط امروز جامعه ما که مشکلات روی هم متراکم شده، مشخص نیست که اجرای چنین طرحی به صلاح باشد و بتوان هزینه‌های اجتماعی و پیامدهای سیاسی آن را کنترل کرد.
**به اجماع دولت و مجلس نیاز است
عضو کمیسیون تلفیق بودجه سال 1398 پیشنهاد می‌دهد: دولت، مجلس و جریان‌های سیاسی پای این قضیه بیایند و با تعامل با یکدیگر به یک جمع‌بندی برسند و از این تصمیم استفاده انتخاباتی نکنند. اینکه یک طیف با رویکردی معطوف به کمیته امداد، طرحی را رونمایی کرده و بعد هم از سوی تلویزیون دعوت شود و شعار دهد و دولت را متهم کند که کاری انجام نداده، حرکتی است که از ابتدا با اشکالاتی مواجه است که باعث می‌شود اجرایی نباشد.
میرزایی در این باره می‌افزاید: اکنون با مشکلاتی مواجهیم، از جمله اسراف منابع، قاچاق سوخت و نگرانی از اینکه در آینده وضعیتمان بدتر شود. باید این‌ها را مبنا قرار دهیم و با توجه به آن‌ها جلو رویم و بدانیم که چگونه دست به اصلاح بزنیم تا در نهایت راه کم‌هزینه‌ای را انتخاب کنیم. هیچ تحولی در این زمینه بی‌هزینه نیست، اصلاً نباید در پی راهکاری باشیم که بی‌هزینه باشد، اما باید راهی پیدا کرد که هزینه آن قابل کنترل باشد. باید روی چنین راهکاری اجماع کنیم. نیاز است همه از آن دفاع کنند و دنبال عوام‌فریبی نباشیم.
عضو کمیسیون انرژی مجلس می‌گوید: موافقان و مخالفان این طرح اهداف سیاسی را دنبال می‌کنند. طیف دولت نگران است که اکنون شرایط آماده نیست و می‌ترسد اقدامی در این زمینه انجام دهد. کما اینکه به همین علت پیشنهاد واضحی را در لایحه بودجه سال 1398 مطرح نکرده است. طرف مقابل می‌خواهد در این زمینه ابتکار عمل را در دست بگیرد، اما رویکردش انتخاباتی است و روی طبقات پایین به‌ویژه افراد تحت پوشش کمیته امداد مانور می‌دهد.
**حمایت همه جریان‌های سیاسی لازم است
وی تأکید می‌کند: ما باید شهامت لازم را برای یک برنامه عملیاتی داشته باشیم، اما برای آنکه ضمانت اجرایی آن بالا برود و بتوانیم هزینه‌های آن را نیز برای چند ماه آینده مدیریت کنیم، باید همه جریان‌های سیاسی از این تصمیم حمایت کنند. باید جریان‌های مختلف در روند تصمیم‌گیری مشارکت کنند و آماده تعدیل نظرات خود نیز باشند. باید هر یک از سناریوها بازگو شود و تبعات سیاسی و اجتماعی هر کدام از آن‌ها را بسنجند و به‌سمت سناریویی برویم که هزینه کمتری دارد و می‌توان ضمن اجرای آن، هزینه‌های آن را نیز مدیریت کرد.
نظر شما