در گفت و گوی «پرشین خودرو» با مهدی دادفر (کارشناس صنعت خودرو) پیشینه تحقیق و تفحص های ادوار قبلی مجلس و علت ناکام ماندن آن طرح ها در ایجاد تحول در صنعت خودروی ایران بررسی شده است.

در بخش نخست گفت و گو، دادفر از ویژگی ها و ضعف های هر یک از تحقیق و تفحص های قبلی از صنعت خودرو می گوید و این که مجلس نهم، چه بودجه ای به تحقیق و تفحص خودرویی خود اختصاص داد. بخش دوم و پایانی این گفت و گو، در روزهای آتی منتشر می شود.

*****

*تحقیق و تفحص، یکی از اقداماتی است که نمایندگان مجلس در چارچوب وظیفه «نظارت» می توانند انجام بدهند. در حال حاضر، نمایندگان مجلس فعلی یا یازدهم یک طرح تحقیق و تفحص از صنعت خودروی ایران را ارائه کرده و این کار را شروع کرده اند.

در تحقیق و تفحص های متعددی که در دوره های مختلف مجلس درباره صنعت خودرو انجام شده، جنابعالی در برخی از آنها فعالیت داشته و به نمایندگان برای انجام آن تحقیق و تفحص کمک کرده اید. دقیقاً شما در کدام طرح های تحقیق و تفحص از صنعت خودرو، به عنوان کارشناس هیأت حضور داشته و فعالیت داشته اید؟

-بنده در تحقیق و تفحص مجلس نهم (1395- 1391) به طور مستقیم و کامل، فعالیت داشتم یعنی مسئول کار بودم. در تحقیق و تفحص مجلس دهم (1399- 1395) نیز، به عنوان یکی از اعضای مشورت دهنده و جمع آوری کننده اطلاعات و تحلیل ها بودم. طرح تحقیق و تفحص مجلس نهم، توسط آقای علیلو و برخی دیگر از نمایندگان مجلس مطرح شد و طرح تحقیق و تفحص مجلس دهم توسط آقای دکتر نجفی، ارائه شد.

اگر تحقیق و تفحص مجلس نهم را در کنار تحقیق و تفحص مجلس دهم قرار بدهید، تفاوت زیادی از نظر ساختاری دارد. به این مفهوم که مجلس نهم، عمدتاً در خصوص کیس ها و موارد مختلف، دلایل و نقطه ضعف های صنعت خودرو کار کرد ولی مجلس دهم، بر موضوع راه حل ها و افزایش بهره وری صنعت خودرو تمرکز کرد.

ما در زمان تحقیق و تفحص مجلس دهم، چندین جلسه بحث کردیم و بنده خواهش کردم که راه قبلاً طی شده در تحقیق و تفحص قبلی را دوباره نرویم. چرا که یکبار از آن راه رفته ایم و دستاوردهای آن تحقیق و تفحص معلوم است.

در آن زمان گفتم که از آن دستاوردها استفاده کنیم و با یک نگاه ویژه، گزارش جامعی تهیه شود. بنابراین، دغدغه های مجلس دهم در حوزه تحقیق و تفحص از صنعت خودرو، نسبت به مجلس نهم کامل تر بود.

*مرکز پژوهش های مجلس، به عنوان مغز متفکر قوه مقننه فعالیت دارد. آیا این مرکز در دوره های مختلف، توان کارشناسی اش تغییر کرده و چقدر می تواند به تهیه یک گزارش دقیق در قالب طرح تحقیق و تفحص کمک کند یا کمک کرده است؟

-انجام تحقیق و تفحص در اختیار نمایندگان مجلس بوده و همان نمایندگان تقاضا کننده طرح تحقیق و تفحص، هیأتی را برای اجرای آن تعیین می کنند یعنی آن نمایندگان مجلس تصمیم می گیرند از چه کسانی برای همکاری با هیأت دعوت کنند.

برای مثال، نمایندگان مجلس برای انجام تحقیق و تفحص، از نیروهای دیوان محاسبات کشور و مرکز پژوهش های مجلس، استفاده می کنند. نکته این است که در انجام تحقیق و تفحص، مرکز پژوهش ها ورود نمی کند. مرکز پژوهش های مجلس، فقط گزارش های خاص مورد تقاضای نمایندگان مجلس و اعضای کمیسیون های مجلس را تهیه می کند.

گزارش های مرکز پژوهش ها، گزارش های خوب و تخصصی است، اما نکته مهم این است که وقتی این گزارش های مرکز، به نمایندگان و قانونگذاران تحویل داده می شود، اکثراً این گزارش ها را نمی خوانند یا این که این گزارش ها برای آنها مهم نیست.

من با صراحت این موضوع را مطرح می کنم. البته علت آن را نیز می گویم و شاید برخی از نمایندگان مجلس بابت این  صحبت ها ناراحت شوند. اساساً قانونگذاری، کار «حقوقدانان» است که جامع و مانع، قانون بنویسند. وقتی حقوقدان ها، متن قوانین را ننویسند، همین وضع پیش می آید که الان به وجود آمده.

ما الان انباشت قوانین و مقررات ناسخ و منسوخ را داریم و همگی دور هم می چرخیم. در نتیجه، هیچ گرهی از کارها باز نمی کنیم. حتی گره های جدید اضافه می کنیم و روی گِره، گره می زنیم.

*انجام طرح تحقیق و تفحص از صنعت خودرو، فقط محدود به دوره های مجلس نهم یا مجلس دهم نبوده. حتی در مجلس دوره چهارم یعنی اوایل دهه 70 شمسی، تحقیق و تفحص از صنعت خودرو انجام شده.

-بله. در دوره چهارم مجلس، تحقیق و تفحص انجام شده ولی به علت تکمیل نشدن گزارش مربوطه، آن گزارش در صحن علنی مجلس قرائت نشد. در مجلس اول و مجلس دوم هم، تحقیق و تفحص از صنعت خودرو انجام شده و موضوع تحقیق و تفحص مجلس دوم، تحقیق از شرکت سایپا بوده است.

در آن دوره، آقای بهزاد نبوی، وزیر صنایع بوده و شرکت های خودرو سازی، زیر مجموعه وزارتخانه بودند. تحقیق و تفحص اول و دوم، اصلاً هیچ جایی از اعراب ندارد و سومین تحقیق و تفحص، قرائت نشده. چهارمین طرح تحقیق و تفحص از صنعت خودرو، مربوط به مجلس نهم بود و پنجمین تحقیق و تفحص، در مجلس دهم انجام شد.

*به چه علت می گویید دو تحقیق و تفحص اول مجلس، محلی از اعراب نداشتند و مگر آن طرح ها چه ضعف هایی داشتند؟

-تحقیق و تفحص یعنی نگاه کنکاش گر مطالعاتی به موضوع همه جانبه خودرو نبود. آن تحقیق و تفحص، عمدتاً یک نگاه بازرسی بود و این طور بوده که برویم و یک گزارش بنویسیم که سایپا اینطور عمل کرده است. در آن دوره، اعضای هیأت تحقیق و تفحص، از شرکت سایپا بازدید کرده و برگشته اند.

*آیا مجلس چهارم نسبت به دوره های قبل از آن، تحقیق و تفحص بهتری در حوزه صنعت خودرو انجام داده؟

-خیر. من گزارش آن تحقیق و تفحص را دیده ام و اصلاً بهتر نبوده است.

*به گزارش همان تحقیق و تفحص چه اِشکالی وارد می کنید؟

-هر چه جلوتر آمده ایم تحقیق و تفحص ها، پخته تر شده و تحقیق و تفحص های اولیه، دقت کافی نداشته اند. اساساً تحقیق و تفحص، باید سراغ موضوع برود و نه افراد. این که فلان مدیر یا مسئول چه کار کرد، به درد نمی خودرد و دردی را دوا نمی کند.

بر این اساس، تحقیق و تفحص باید بر موضوع خودرو تمرکز کرده و تحقیق کند و نه این که در مورد آدم ها صحبت کند. تحقیق و تفحص مجلس چهارم، نگاه آدم گرایانه زیادی داشته است.

*در روهای اخیر، آقای شافعی رئیس اتاق بازرگانی و صنایع ایران گفت که نمایندگان مجلس فعلی، عمق زیادی در بحث های اقتصادی ندارند و نمی دانیم آنها چگونه می خواهند کشور را اداره کنند.

در حالی که جنابعالی می گویید تحقیق و تفحص های نمایندگان دوره های اول، کیفیت نداشته و تحقیق و تفحص های جدیدتر جامع و کامل بوده است. چگونه این دو دیدگاه متفاوت نسبت به نمایندگان سابق و فعلی به وجود آمده است؟

-اصلاً گزارش های تحقیق و تفحص های دوره های اول مجلس، کیفیت ندارد. گزارش های آنها در سایت اینترنتی مرکز پژوهش های مجلس بارگذاری شده. آن گزارش ها، به درد نمی خورد و اصلاً تحقیق و تفحص نیست.

البته تحقیق و تفحص های مجلس های نهم و دهم، به جای مطلوبی که باید می رسید، نرسیده ولی خیلی از تحقیق و تفحص های قبلی بهتر است و تفاوت از زمین تا آسمان است. حتی تحقیق و تفحص مجلس دهم، خیلی بهتر از تحقیق و تفحص مجلس نهم است.

اساساً هر روز یک عده را جمع کردن و تحقیق و تفحص کردن، هنر نیست. اینهمه تحقیق و تفحص در مجلس انجام شده ولی چه خاصیتی داشته اند.

در آخرین مورد و در همین مجلس یازدهم که از بنده خواستند دوباره برای تحقیق و تفحص فعالیت کنم، یک طرح نوشتم که ای بزرگواران، اینهمه طرح تحقیق و تفحص انجام دادن بس است و کار مطالعاتی عمیق انجام شده شما بیایید دستاوردهای تحقیق و تفحص های قبلی را جمع بندی کنید.

به این نمایندگان گفتم که یک بررسی مجدد انجام بدهیم و ببینیم آنها چه گفته اند و بعد به دنبال اجرای نکات مطرح شده در تحقیق و تفحص های قبلی باشیم. الان اگر 20 بار دیگر از صنعت خودرو سازی تحقیق و تفحص شود، گزارش های آنها بهتر از تحقیق و تفحص های مجلس های نهم و دهم نمی شود.

*اگر نمایندگان فعلی مجلس از دستاوردهای تحقیق و تفحص های قبلی استفاده کنند، پس همین نمایندگان مجلس می توانند کارآمدی بیش تری در عمل داشته باشند؟

-اجرای سطر به سطر گزارش های دو تحقیق و تفحص قبلی، مشکلات صنعت خودرو را حل می کند یعنی هر سطر آن گزارش ها، یک معضل موجود را برطرف می کند.

*وقتی که رئیس اتاق بازرگانی می گوید نمایندگان فعلی  مجلس در مسائل اقتصادی عمق ندارند، آیا واقعاً چنین حالتی وجود دارد یا آن اظهار نظر بدبینانه بوده و این نمایندگان مجلس می توانند با استفاده از نکاتی که  فرضاً شما پیشنهاد کرده اید برای حل مشکلات این صنعت اقدام کنند؟

-من کاری به آن نظر آقای شافعی ندارم چون ایشان نظر خودش را اعلام کرده است. قاعدتاً ایشان با برخی نمایندگان مجلس ارتباط داشته و این نظر را اعلام کرده است.

*منظور این است که الان  که نمایندگان فعلی مجلس به دنبال انجام طرح تحقیق و تفحص هستند جای امیدواری وجود دارد؟

-از نظر من، جای امیدواری ندارد.

*اگر نمایندگان مجلس، نظر شما را اجرا کنند، دستاوردهای تحقیق و تفحص های قبلی را پیگیری کنند و بعد به دبنال راهکار باشند، آیا همین نمایندگان می توانند بهتر عمل کنند و دیدگاه شما در مورد اثرگذاری همین نمایندگان تغییر کند؟

-اصلاً شک نکنید که با انجام آن کار، یک تحول به وجود می آید ولی شما الان به نمایندگان فعلی مجلس زنگ بزنید و سوال کنید که آیا گزارش های تحقیق و تفحص های قبلی صنعت خودرو را مطالعه کرده اید یا نه. می توان از نمایندگان سوال کرد که آیا حتی تحقیق و تفحص مجلس دهم را خوانده اند یا نه.

اگر یک نماینده فعلی بگوید بله گزارش آن را خوانده ام، در ادامه می شود از او سوال کرد که کلیات آن گزارش چه بود. به نظر بند، این نمایندگان مجلس نمی توانند کلیات گزارش تحقیق و تفحص قبلی را بگویند. چون نمایندگان مجلس، این گزارش ها را نمی خوانند.

بر این اساس، می گویم که شک نکنید که اگر نمایندگان مجلس گزارش های تحقیق و تفحص های قبلی را بخوانند، اصلاً دیگر به دنبال انجام تحقیق و تفحص نمی روند.

*در هر تحقیق و تفحص از صنعت خودرو که انجام می شود چند هزار صفحه تهیه و ارائه می شود. آیا نماینده مجلس، اینقدر وقت دارد که  گزارش های صدها صفحه ای را مطالعه کند؟

-قرار نیست یک نماینده چند هزار صفحه بخواند. همان جزوه نهایی که تهیه شده باید بخواند که در حد 20 صفحه یا 40 صفحه است. اگر قرار باشد همه متن گزارش تحقیق و تفحص را بخواند وقت کم می آورد.

در تحقیق و تفحص مجلس نهم، ما فقط 22 هزار صفحه مستندات داشتیم. بالاخره باید مستندات جمع کنیم و حرفی که می زنیم بر اساس سند و مدرک باشد یعنی نباید حرف بی پایه و اساس بزنیم. با این حال، نمایندگان مجلس این همه مستندات را بررسی نمی کنند. چرا که نمایندگان مجلس، کارهای مهمتر از خواندن تحقیق و تفحص و گزارش ها دارند.

*با خواندن یک گزارش خلاصه 20 یا 30 صفحه ای، نمایندگان مجلس به طور عمیق متوجه مشکلات صنعت خودرو می شوند؟

-هر کسی بخواهد متن تحقیق و تفحص مجلس دهم را بخواند، مطالعه آن بیش از دو ساعت هم وقت نمی برد. واقعاً اگر فردی این تحقیق و تفحص را بخواند سوال و ابهامی برایش باقی نمی ماند. چرا که کار به طور کامل شکافته شده و واقعاً تحقیق انجام شده.

بعداً نیز، کار جمع بندی و تحلیل شده. بعد از تحلیل، نتیجه گیری شده و راهکار ارائه شده. با استفاده از راهکارهای آن تحقیق و تفحص می توان هر کدام از معضل های صنعت خودرو سازی را حل کرد.

*در حال حاضر و در طرحی که نمایندگان مجلس یازدهم برای تحقیق و تفحص تهیه کرده اند، قرار است 15 محور در این صنعت مورد بررسی قرار بگیرد. محور اول این تحقیق و تفحص در خصوص بررسی وضعیت گذشته و موجود صنعت خودرو بوده و این که چه تعداد شرکت تولید کننده وجود دارد و ظرفیت و تیراژ چگونه است.

به نظر می رسد بررسی همین یک محور،  در حد یک کتاب می شود تا کل تاریخچه صنعت خودرو توضیح داده شود.

-من از همه نمایندگان مجلس فعلی که طرح تحقیق و تفحص از صنعت خودرو را امضاء کرده اند و به شما و همه کسانی که می خواهند بفهمند خودرو سازی ایران یعنی چه، چگونه ایجاد شده، چالش های آن چه بوده و چه هست و باید به کدام سمت برود، دعوت می کنم که دو گزارش تحقیق و تفحص مجلس نهم و مجلس دهم را بخوانند.

یک گزارش هم توسط مرکز پژوهش های بازرگانی منتشر شده که گزارش تحلیلی خوبی است. هر فردی که این سه گزارش را مطالعه کند به طور کامل متوجه می شود که رابطه مستقیمی بین تولید ما و واردات قطعات خارجی خودرو بوده و هست.

همچنین رابطه مستقیمی بین فساد و عدم پژوهش زیرساختی در صنایع خودرو سازی ما وجود دارد. علاوه بر این موارد، مافیا و کارتل های قوی و ذی نفوذ در صنعت خودرو سازی،  وجود دارد که اجازه نمی دهد صنعت خودرو سازی ما، از تولیدات فعلی خود، به سمت تولیدات به روز و جدید جهانی، شیفت کند.

همه این نکات، در این سه گزارش وجود دارد و هر فردی که آنها را بخواند متوجه می شود که دیگر تحقیق و تفحص نیاز نیست و لازم نیست به جاده مخصوص کرج برود و وضعیت شرکت های خودرو سازی را بررسی کند.

اساساً تحقیق و تفحص جدید، اشتباه در اشتباه است ولی به هر حال، یک تحقیق و تفحص جدید در مجلس فعلی مطرح شده.

*به هر حال، برای انجام یک تحقیق و تفحص  مجلس، تعداد زیادی می توانند از طریق گروه کارشناسی که نمایندگان تشکیل می دهند چند ماه مشغول به کار شوند.

-اتفاقاً این طور نیست چرا که در هیأت های تحقیق و تفحص، بحث اشتغال مطرح نیست. به دلیل این که چیزی نمی دهند و خبری نیست.

*بالاخره برای انجام هر تحقیق و تفحص، باید یک بودجه چند صد میلیون تومانی تخصیص داده شود.

-در این حد بله. یک بودجه عظیم و وقت زیادی صرف می شود ولی دوباره همان نوشته های تحقیق و تفحص های قبلی، کپی برداری می شود. خواهش من این است که هر فردی که علاقه مند است، حتماً این سه گزارش را مطالعه کند.

هر فردی که می خواهد وارد مقوله خودرو شود و بخواهد اظهار نظر کند، اگر این سه گزارش را با دقت بخواند، می تواند اظهار نظر کند.

*رقم بودجه تخصیص داده شده توسط مجلس نهم برای اجرای تحقیق و تفحص از صنعت خودرو  چقدر بود؟

-بودجه آن 110 میلیون تومان بود.

*مجلس دهم چطور؟

-در تحقیق و تفحص مجلس دهم، مسئول بودجه نبودم ولی در دوره نهم، خودم مسئول کار بودم و 110 میلیون تومان بود. بودجه تحقیق و تفحص مجلس نهم از صنعت خودرو، کمتر از بودجه تحقیق و تفحص های دیگر مجلس نهم بود.

یک تحقیق و تفحص دیگر انجام شد که یک هیأت دیگر و برای موضوع دیگری انجام شد ولی بودجه آن 350 میلیون تومان بود. کمترین بودجه تحقیق و تفحص در مجلس نهم، مربوط به تحقیق و تفحص از صنعت خودرو بود.

ما کمترین میزان هزینه را برای انجام آن تحقیق و تفحص، تحمیل کردیم. در مجلس دهم، من مسئول کار تحقیق و تفحص نبودم.

*همان 110 میلیون تومان که ده سال قبل برای انجام تحقیق و تفحص تخصیص داده شد، به چند کارشناس و صاحب نظر عضو هیأت تحقیق و تفحص تعلق گرفت؟

-اصلاً بحث تحقیق و تفحص، یک بحث استخدامی نیست و کارشناسانی هم که عضو هیأت تحقیق و تفحص می شوند حقوق نمی گیرند. با آن 110 میلیون تومان بودجه تحقیق و تفحص، باید محل مناسبی را اجاره می کردیم و همچنین باید به اعضای آن هیأت آب، نان و غذا داده می شد.

دوره انجام یک تحقیق و تفحص، سه ماهه است. در سه ماه تمام، خوردن صبحانه، ناهار و شام هزینه دارد و باید کار مستمر در قالب تحقیق و تفحص انجام شود. گاهی اوقات، بعضی کارشناسان هدیه می گیرند و حالت استخدام وجود ندارد.

*چرا در مجلس یا مرکز پژوهش های مجلس، جایی را در اختیار اعضای یک هیأت تحقیق و تفحص قرار نمی دهند که کارشناسان هیأت با خیال آسوده شروع به کار کنند؟

-شرکت های خودرو سازی، جایی را در اختیار هیأت تحقیق و تفحص قرار دادند ولی من آن موقع که مسئول انجام تحقیق و تفحص مجلس نهم بودم، قبول نکردم. البته دفتر کاری را تهیه کردیم ولی در آنجا استقرار نداشتیم.

*دفتر در شرکت خودرو سازی در اختیار شما گذاشته شد؟

-بله. در همان شرکت خودرو سازی بود.

*هزینه اجاره محلی که در آن حضور داشتید چقدر شد؟

-اول قرار بود که یک جایی را اجاره کنیم ولی در نهایت اجاره نکردیم. ما از یک نهاد خواهش کردیم که سه ماه، جایی را در اختیار ما قرار بدهند تا این تحقیق و تفحص را انجام بدهیم. آن نهاد هم، آن محل را در اختیار ما گذاشت.

*آن محل مربوط به کدام نهاد و سازمان بود؟

-یکی از نهادهای موجود بود.

*منظورم این است که آن نهاد، نزدیک و وابسته به خودرو سازان بود؟

-خیر. از نظامی ها خواهش کردیم و آنجا را موقتاً در اختیار ما گذاشتند.

*از بین شش دوره اول مجلس شورای اسلامی، بیش ترین طرح تحقیق و تفحص در دوره مجلس ششم انجام شده و یکی از تحقیق و تفحص های مهم مجلس ششم، درباره صنعت خودرو بوده است.

احیاناً چه  باوری از تحقیق و تفحص وجود داشته که نمایندگان آن دوره، فکر می کردند این تحقیق و تفحص ها می تواند کارساز باشد و در نتیجه تعداد زیادی تحقیق و تفحص انجام شده و حتی راجع به بازداشت یک پژوهشگر هم تحقیق و تفحص شده بود؟

-نمایندگان مردم می گویند جامعه نسبت به چه چیزی حساسیت دارد چون بالاخره نمایندگان مجلس، نماینده مردم هستند. بعد همین نمایندگان می گویند چرا این معضل مردم حل نمی شود؟ به همین دلیل، به طور مکرر از وزیر مربوطه سوال می کنند یا از مدیر و معاون وزیر سوال می کنند یا از معاون پارلمانی رئیس جمهور سوال می کنند.

وقتی نمایندگان مجلس، جواب آنها را می شنوند، انگار آنها درباره چیز دیگری صحبت می کنند یعنی انگار این طور است که نمایندگان با زبان فارسی صحبت می کنند و مقامات دولتی، فرضاً به زبان چینی صحبت می کنند. به همین دلیل، نمایندگان مجلس می گویند ما صحبت آنها را متوجه نمی شویم پس خودمان تحقیق و تفحص کنیم.

داستان، این طور است و اگر کارها به درستی انجام شود و مطالبه عمومی نباشد، کسی  راجع به آنها تحقیق و تفحص انجام نمی دهد، اما موضوع خودرو، یک معضل دائمی کشور است چون یک عده نمی خواهند زیر بارش بروند یعنی نمی خواهند متوجه شوند که صنعت خودرو، هزینه اجتماعی نظام جمهوری اسلامی ایران را به شدت بالا بُرده است.

علت هزینه زایی صنعت خودرو، به خاطر عدم حضور متخصصان در صنعت خودرو است و به خاطر جبهه بندی در این صنعت، به خاطر یارگیری های گروه های سیاسی در این صنعت، به خاطر مفاسد و سوء جریان ها در این صنعت، به خاطر عدم شایسته سالاری در این صنعت، به خاطر عدم حفظ، نگهداشت و بهداشت نیروهای متخصص و تکنوکرات در این صنعت، به خاطر گسترش بی رویه در این صنعت از نظر طولی و عرضی و کارخانه ای و به خاطر رشد بی رویه این صنعت.

البته رشد صنعت خودرو با توسعه صنعت خودرو متفاوت بوده و الان در صنعت خودرو، رشد بی رویه اتفاق افتاده است. همچنین عوامل دیگر هزینه زایی، شامل هدفگذاری تعدادی در این صنعت به صورت ذهنی و فضایی بوده و نکته دیگر این است که در این صنعت، استراتژی وجود ندارد.

اساساً این صنعت هیچگونه استراتژی ای را دنبال نمی کند. با تغییر مدیران عامل شرکت های خودرو سازی، همه فکرها، مدل ها و طرح ها زیر و رو می شود. نتیجه این وضع، این می شود که صنعت خودرو، به یک معضل اجتماعی برای کُل کشور تبدیل شده.

اگر با مردم درباره پنج نارضایتی صحبت کنید و بگویید چه چیزهایی برای شما ناراحتی ایجاد کرده، حتماً موضوع خودرو را به عنوان یکی از موضوعات عنوان می کنند. یک موضوع دیگر که باعث نارضایتی شده گرانی مسکن بوده و یک موضوع هم، کمبود اشتغال است.

وقتی که این طور است باید سوال شود که چرا این طور عمل می کنیم. این وضع، باعث می شود هر دوره ای که نمایندگان جدید، وارد مجلس می شوند، بگویند برویم و این گِره را باز کنیم.

متاسفانه نمایندگان جدید مجلس، به حرف نمایندگان قبلی هم، توجه نمی کنند. این نمایندگان جدید، یک تحقیق و تفحص جدید انجام می دهند و دوباره همان نکاتی که قبلا ما گفته ایم، دوباره مطرح می کنند، اما هیچکس آن را اجرا نمی کند.

البته زور نمایندگان مجلس نیز، به این افراد نمی رسد. ما باید بپذیریم که زور نمایندگان به مدیران خودرو سازی ها نمی رسد یعنی اصلاً شرایط این طور است. شاید این موضوع، تلخ باشد اما واقعیت، همین است.

نمایندگان مجلس، جایی از اِعراب ندارند و مجلس در مقابل خودرو سازی، قدرت ندارد. برای مثال نمایندگان مجلس، مدیران را به کمیسیون های تخصصی مجلس دعوت می کنند و نمایندگان از آنها سوال می کنند که چرا وضعیت صنعت خودرو این طور است؟

مدیران شرکت های خودرو سازی هم می گویند ما تحریم هستیم یا می گویند قیمت ورق فولادی گران شده. حتی مدیران شرکت های خودرو سازی، به نمایندگان مجلس می گویند خود شما چند نفر را معرفی کردی که مشغول به کار کنیم.

*بالاخره نمایندگان دوره های مختلف مجلس، به طور توصیه ای و سفارشی، افراد زیادی را به شرکت های خودرو سازی معرفی کرده اند و هم این که نمایندگان، نقش داشته اند در این که شرکت های خودرو سازی، سایت های تولیدی استانی تاسیس کنند.

-همه این کارها غلط است و با این کارها به جایی نمی رسیم.

*به هر حال اگر ناکارآمدی در صنعت خودرو وجود دارد، نمایندگان مجلس هم نقش داشته اند یعنی بی تاثیر نبوده اند.

-ما همه با هم نقش داشته ایم و فقط نمایندگان مجلس نبوده اند. من و شما نیز در این زمینه نقش داشته ایم. من و شما هم وقتی تماشا کنیم و شرکت های خودرو سازی، خودروهای با کیفیت پایین تولید کنند و ما مردم برای خرید آنها صف ببندیم، در نتیجه ما هم نقش پیدا می کنیم.

الان خودروهایی در کشور ما تولید می شود که حتی با تصادف در سرعت های پایین، سرنشینان آنها کشته می شوند. به همین دلیل، ما مردم نیز در این فرآیند تاثیر داریم. البته تعدادی کارگر، در این شرکت های خودرو سازی مشغول به کار هستند.