به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، علت دیر گرم کردن بخاری ماشین، گرم شدن آهسته خودرو یا کار نکردن بخاری می‌تواند به بخش‌های مختلفی در اتومبیل شما بستگی داشته باشد. به محض اینکه متوجه مشکلی در سیستم گرمایش شدید، بایستی به دنبال دلایل گرم نشدن بخاری خودرو باشید. مشکل دیر گرم شدن بخاری خودرو ممکن است نه تنها بخش گرمایش، بلکه موتور و سیستم خنک کننده ماشین را نیز تحت الشعاع قرار داده باشد و در طولانی مدت به مشکلات جدی‌تری بینجامد.
در این گزارش به علت سرد ماندن بخاری ماشین، روشن نشدن به موقع آن و مشکلات احتمالی مسبب این امر خواهیم پرداخت و راه حل‌هایی محتمل را بررسی خواهیم کرد. البته بعد از مطالعه مقاله، به عیب یابی در خانه اکتفا نکنید و در اسرع وقت برای شناسایی علت دیر گرم کردن بخاری ماشین و رفع آن به تعمیرگاه‌های معتبر مراجعه نمایید.
نحوه عملکرد بخاری خودرو
پیش از اینکه به سراغ علت دیر گرم کردن بخاری ماشین برویم، باید بدانیم سیستم گرمایش خودرو چطور عمل می‌کند و چه مشکلی می‌تواند باعث اختلال در عملکرد آن شود. بخاری اکثر خودروها از قطعه‌ای به نام «هسته بخاری» استفاده می‌کند که ظاهری مشابه یک رادیاتور دارد و نه تنها عملکردی مشابه انجام می‌دهد، بلکه واقعاً یک رادیاتور است. این قطعه شبیه به نسخه‌ای کوچک‌تر از رادیاتور جلوی ماشین شماست و دقیقاً به همان شکل عمل می‌کند.
رادیاتور برای کار کردن به مایع خنک‌کننده نیاز دارد. مایع خنک‌کننده ترکیبی تقریباً ۵۰/۵۰ از آب و ضدیخ است که در موتور پمپاژ می‌گردد تا از گرم شدن بیش از حد آن جلوگیری کند. موتور این مایع را تا دمای نزدیک به جوش (حدود ۲۰۰ درجه فارنهایت) گرم می‌کند. سپس مایع داغ از طریق رادیاتور جریان می‌یابد و حرارت از طریق پره‌های فلزی رادیاتور به هوای عبوری منتقل می‌شود. وقتی بخاری خودرو را روشن می‌کنید، مایع خنک‌کننده داغ از موتور به هسته بخاری که داخل داشبورد خودرو قرار دارد منتقل می‌شود. یک فن (که همان فن مورد استفاده توسط کولر است) هوا را از طریق هسته بخاری می‌دمد و هوای گرم‌شده از طریق دریچه‌های خودرو عبور کرده و فضای داخلی را گرم می‌کند. اگر متوجه اختلالی در عملکرد گرمایشی ماشین شدید، بایستی در این بخش‌ها به دنبال دلایل گرم نشدن بخاری خودرو باشید.
دومین مسئله‌ای که بایستی برای عیب یابی صحیح علت دیر گرم کردن بخاری ماشین بدانید، نحوه تنظیم دمای هوای خروجی از فن خودروست که به شوت هوای گرم، سرد یا میانه می‌انجامد. در سیستم خودرو دریچه‌هایی کوچک قرار دارند که بسته به تنظیمات، باز و بسته می‌شوند تا هوا به موقعیت موردنظر هدایت شود. وقتی بخاری را روشن کنید، یکی از این درها باز می‌شود تا هوای گرم را از هسته بخاری به سوی کابین سوق بدهد. همچنین زمانی که کولر روشن باشد، دریچه بسته می‌ماند. بسته به تنظیماتی که انتخاب می‌کنید، هریک از دریچه‌ها هوا را به سمت شیشه‌پاک‌کن، کف یا داشبورد می‌فرستند.
بیشتر بخوانید: علت صدای زیاد موتور ماشین در سرعت بالا چیست؟
علت دیر گرم کردن بخاری ماشین چیست؟
زمانی که ترموستات خودرو تغییری نمی‌کند و در پایینترین حد خود باقی می‌ماند یا خودرو با مشکل روشن نشدن در صبح و روزهای سرد مواجه باشد، امکان دارد سیستم خنک کننده ماشین به درستی کار نکند و تبدیل به علت دیر گرم کردن بخاری ماشین شود. مشکلات مربوط به خنک کننده که درنهایت به دلایل گرم نشدن بخاری خودرو می‌انجامند، معمولاً شامل عوامل زیر هستند:
- سطح مایع خنک‌کننده: اولین چیزی که باید برای کشف مشکل دیر گرم شدن بخاری خودرو بررسی کنید، سطح مایع خنک‌کننده است. اگر سطح مایع خنک‌کننده پایین باشد، امکان دارد هوا وارد سیستم شده باشد که باعث ایجاد نقاط داغ و سرد موضعی می‌شود. معمولاً دماسنج برای عملکرد صحیح باید درون مایع خنک‌کننده قرار گیرد.
- هوا گرفتن سیستم خنک‌کاری ماشین: اگر در سیستم خنک‌کننده نشتی وجود داشته یا اخیراً سیستم را تخلیه و پر کرده‌اید، ممکن است در سیستم خنک کننده حباب هوا گیر افتاده باشد. در این حالت، حباب هوا یک فضای مسدود به وجود می‌آورد و پیرو ممانعت از گردش صحیح مایع خنک‌کننده موتور، علت سرد ماندن بخاری ماشین نیز خواهد بود.
- دماسنج/سنسور دما: آیا دماسنج به درستی کار می‌کند؟ آیا به درستی دیتا را می‌خواند؟ خودروهای مدرن دارای سنسور الکترونیکی دمای مایع خنک‌کننده هستند که به کامپیوتر OBDII متصل است و دماسنج را از علت دیر گرم کردن بخاری ماشین مطلع می‌کند. اما این سنسورها نیز درست مانند هر بخش دیگری در ماشین ممکن است خراب شوند و چراغ چک خودرو نیز روشن شود. اغلب هنگام دیاگ زدن و خواندن کدهای خطای OBD، مشکل این سنسورها هم مشخص خواهد شد.
- ترموستات: ترموستات معیوب می‌تواند باعث خنک‌کاری بیش از حد یا کمتر از حد شود. اگر ترموستات باز بماند، مایع خنک کننده دائم درحال گردش خواهد بود و در نتیجه، گرم شدن موتور زمان بیشتری می‌برد. برای تست ترموستات می‌توانید آن را باز کنید و در یک ظرف آب نزدیک به جوش تست کنید. ترموستات باید درست قبل از رسیدن به نقطه جوش باز شود و سپس با سرد شدن آب بسته شود. اگر حرکتی نکرد، باید آن را تعویض کنید. وجود ترموستات خراب و تاثیر آن بر بخاری، در طولانی مدت خسارات زیادی به موتور وارد خواهد کرد.
راه حل مشکل دیر گرم شدن بخاری خودرو چیست؟
برای اولین لیست از دلایل گرم نشدن بخاری خودرو که توضیح دادیم، راه حل‌های مختلفی وجود دارد. اگر علت دیر گرم کردن بخاری ماشین مربوط به خرابی ترموستات یا معیوب بودن سنسورهای دمای خودرو باشد، تنها راه برای رفع مشکل تعویض آنها خواهد بود. اگر سطح مایع خنک کننده پایین آمده و یا حباب هوا در سیستم گیر افتاده باشد (به خصوص بعد از تعویض قطعات معیوب) باید سیستم را دوباره به درستی پر کنید. برای این کار، باید کنترل‌های بخاری خودرو را روی حداکثر گرما قرار دهید، درپوش رادیاتور (یا درپوش فشار مایع خنک‌کننده که گاهی روی مخزن سرریز قرار دارد) را بردارید و تا سطح مناسب مخزن را پر کنید. حالا موتور را بدون جایگذاری درپوش روشن کرده و چند دقیقه بگذارید در حالت آرام کار کند. به سطح مایع خنک‌کننده دقت داشته باشید؛ به محض باز شدن ترموستات سطح مایع بایستی کاهش پیدا کند.
همانطور که موتور روشن است، سطح مایع خنک کننده را تا حداکثر پر کنید. شلنگ‌های رادیاتور در قسمت بالا را بفشارید تا هوای سیستم تخلیه شود (مراقب باشید دستتان به قطعات متحرک و به خصوص فن رادیاتور برخورد نکند). حرارت ناشی از فعالیت موتور و پمپ آب باید تمامی هوا را از سیستم خارج کند. وقتی سیستم پر و موتور گرم شد، درپوش مخزن خنک کننده را بگذارید و دوباره ماشین را تست کنید.
بیشتر بخوانید: علت صدای شرشر آب پشت داشبورد خودرو چیست؟
سایر دلایل گرم نشدن بخاری خودرو
گرم شدن تدریجی
بخاری ماشین، حرارت خود را از موتور دریافت می‌کند (مگر در موتورهای الکتریکی که در این صورت، گرما از طریق سیستم برقی خودرو تولید می‌شود). بنابراین اگر خودرو بعد از مدتی فعالیت سرد بماند، علت دیر گرم کردن بخاری ماشین می‌تواند مربوط به مشکلی در موتور باشد. از آنجا که هسته بخاری شبیه به یک رادیاتور دوم عمل می‌کند، در واقع به خنک کردن موتور کمک کرده و مانع از گرم شدن سریع آن می‌شود. اگر فکر می‌کنید بخاری خودرو دیر گرم می‌شود، می‌توانید صبر کنید تا موتور خودرو گرم شود و بعد بخاری را روشن کنید تا سریعتر هوای گرم وارد کابین ماشین گردد.
بخاری کار نمی‌کند، اما موتور گرم و سطح مایع خنک‌کننده پایین است
یک علت دیر گرم کردن بخاری ماشین، این است که مایع خنک کننده کافی به بخاری نمی‌رسد و سیستم نمی‌تواند گرم شود. علت سرد ماندن بخاری ماشین در این حالت، این است که سطح مایع خنک کننده پاسخگوی نیاز موتور نیست و در نتیجه موتور با خطر داغ شدن بیش از حد مواجه خواهد شد. اگر متوجه داغی بیش از حد موتور شدید، کنار بزنید، موتور را خاموش کنید و سطح مایع خنک‌کننده را بررسی کنید. اگر سطح آن پایین باشد، باید مایع خنک‌کننده اضافه کنید و سپس مشکل نشتی را پیدا کرده و به فکر تعمیر آن باشید. حین عیب یابی دلایل گرم نشدن بخاری خودرو حتماً کف ماشین سمت سرنشین را بررسی کنید. اگر مرطوب باشد احتمالاً نشت در خود هسته بخاری رخ داده است.
بخاری کار نمی‌کند، اما موتور گرم و سطح مایع خنک‌کننده پر است
اگر بخاری سرد است و موتور بیش از حد گرم می‌شود ولی سطح مایع خنک‌کننده طبیعی است، احتمالاً مسئله مربوط به مشکلات سیستم خنک‌کننده ماشین می‌شود و مایع خنک‌کننده در سیستم گردش نمی‌کند. این امر ممکن است به معنای خراب بودن پمپ آب باشد، چون این پمپ مسئول گردش مایع خنک‌کننده است. حتی ممکن است به این معنا باشد که شیر ترموستات در وضعیت بسته گیر کرده. در صورتی که هر یک از این قطعات مسبب مشکل دیر گرم شدن بخاری خودرو باشند، راه خاصی برای تعمیر وجود ندارد و قطعات باید تعویض شوند.
بخاری کار نمی‌کند و موتور سرد است
اگر موتور به طرز غیرمعمولی سرد کار می‌کند و در حین رانندگی نیز گرم نمی‌شود، احتمالاً ترموستات در وضعیت باز گیر کرده است. تعویض ترموستات این مشکل را برطرف می‌کند.
بخاری کار نمی‌کند، اما دمای موتور و سطح مایع خنک‌کننده طبیعی است
اگر مشکلی در دمای موتور و سطح خنک کننده وجود ندارد، احتمالاً علت دیر گرم کردن بخاری ماشین مربوط به دریچه هوایی باشد که جریان گرم را به سوی کابین هدایت می‌کند.
جریان هوای گرم ضعیف است
زمانی که هوای گرم وجود داشته باشد اما با فشار کمی به داخل کابین دمیده شود یا اصلاً احساس نشود، ممکن است یکی از دلایل گرم نشدن بخاری خودرو مربوط به خرابی فن دمنده باشد.
بیشتر بخوانید: ۱۱ مشکل که باعث گاز خوردن بی دلیل پراید می‌شوند
نحوه رفع دلایل گرم نشدن بخاری خودرو
اگر علت دیر گرم کردن بخاری ماشین شما ساده باشد و بتوانید آن را تشخیص دهید، شاید بتوانید خودتان آن را در خانه تعمیر کنید. اما برخی مشکلات پیچیده‌تر هستند و برای رفع دلایل گرم نشدن بخاری خودرو، بایستی به یک نمایندگی معتبر یا مکانیکی مورد تایید مراجعه فرمایید. مثلاً اگر بخاری به طور کلی از کار افتاده باشد، یحتمل خرابی‌هایی در موتور دمنده یا کلید آن وجود دارند اما زمانی که بخاری هوای سرد بدمد، امکان دارد مشکل از پایین بودن سطح مایع خنک کننده یا انسداد هسته بخاری باشد. پیشنهاد می‌کنیم همواره در طی ماه‌های گرم سال مراقب وضعیت عملکرد خودرو باشید تا پیش از فرا رسیدن فصول سرد، به دلیل پایین بودن گرمای بخاری ماشین پی ببرید و بتوانید به موقع عیب یابی و رفع علت سرد ماندن بخاری ماشین بپردازید.
در این بخش به رایج‌ترین دلایل گرم نشدن بخاری خودرو و راه حل‌های احتمالی آن نگاهی خواهیم داشت. در بیشتر موارد، برای تعمیر گرم نشدن بخاری ماشین باید مشکلات بخاری را به دو دسته تقسیم نمود.
1. سیستم‌های دمنده هوای بخاری
اگر متوجه شدید که سیستم بخاری خودرو هوای گرم نمی‌دهد؛ بایستی به موارد زیر شک کنید.
- ممکن است انسداد یا مشکلی وجود داشته باشد که مانع حرکت ضدیخ گرم از طریق هسته بخاری می‌شود.
- ممکن است یک سوپاپ یا کلید خراب بوده یا هسته بخاری مسدود شده باشد.
- صبر کنید تا موتور خنک شود و سپس سطح مایع خنک‌کننده را بررسی کرده و در صورت نیاز آن را پر کنید.
2. از کار افتادگی بخش‌های مختلف
اگر بخاری خودرو شما کاملاً از کار افتاده، ممکن است علت دیر گرم کردن بخاری ماشین یکی از موارد زیر باشد:
- موتور دمنده خراب شده است، یا
- مشکلی وجود دارد که مانع از رسیدن برق به موتور دمنده می‌شود. برای رفع دلایل گرم نشدن بخاری خودرو، ممکن است مجبور شوید جعبه بخاری را باز کنید یا بخشی از داشبورد را برای دسترسی به دمنده بالا ببرید.
بخاری ماشین هوای سرد می‌دهد
اگر موتور مدتی روشن بوده و تنظیمات دمای داخل کابین روی حالت گرم قرار گرفته اما بخاری ماشینتان هنوز هوای سرد می‌دمد، احتمالاً یکی از موارد زیر مسبب مشکل باشد.
- انسداد هسته بخاری؛
- پایین بودن سطح مایع خنک کننده؛
- گیر کردن یا خراب شدن دریچه ترکیب جریان هوای سرد و گرم؛
- گیر کردن یا خرابی سوپاپ بخاری؛
- خرابی یا اتصال کلید بخاری.
بیشتر بخوانید: دلیل سنگین استارت خوردن خودرو چیست؟
نحوه عیب یابی سیستم بخاری ماشین
بررسی سطح مایع خنک‌کننده
برای کشف علت دیر گرم کردن بخاری ماشین، پیش از هرچیزی سطح مایع خنک‌کننده را بررسی کنید. صبر کنید تا موتور کاملاً خنک شود، وگرنه ممکن است بسوزید.
- اگر سطح مایع خنک‌کننده کم باشد، یعنی به مقدار کافی از طریق هسته بخاری عبور نمی‌کند. شارژ مجدد مایع خنک کننده در کوتاه مدت می‌تواند برای رفع دلایل گرم نشدن بخاری خودرو مؤثر باشد، اما کم بودن آن نشانه مشکلی جدی‌تر خواهد بود. ممکن است:
- شلنگ یا واشر نشتی داشته باشد؛
- یا بدتر از آن، مایع خنک‌کننده در حال سوختن باشد که احتمالاً به دلیل ترک خوردن واشر سرسیلندر است؛
- اگر رفراکتومتر نشان می‌دهد که pH مایع خنک‌کننده تغییر کرده، احتمالاً یکی از قطعات دچار خوردگی شده و نشتی دارد؛
- تغییر رنگ یا بوی بد مایع خنک‌کننده نیز نشان‌دهنده وجود مشکل در سیستم خنک کنندگی است.
اگر مایع خنک‌کننده کافی بود، موتور را روشن کنید و اجازه دهید گرم شود. سپس دمای جایی که هسته بخاری و شلنگ‌های رادیاتور به همدیگر متصل می‌شوند را بررسی کنید.
چگونه دمای مایع خنک‌کننده را بررسی کنیم؟
بهترین روش تست دمای مایع خنک کننده برای کشف علت دیر گرم کردن بخاری ماشین، استفاده از دماسنج مادون قرمز است که نیازی به تماس مستقیم ندارد.
- اگر یکی از شلنگ‌ها دمای مشابه مایع خنک‌کننده داشته باشد اما دیگری سرد باشد، احتمالاً مشکل دیر گرم شدن بخاری خودرو به علت انسداد هسته بخاری باشد.
- اگر یک سوپاپ در شلنگ معیوب وجود داشته باشد، باید بررسی کنید و ببینید آیا این سوپاپ گیر کرده است یا نه.
چگونه بفهمیم درب ترکیب (Blend Door) گیر کرده است؟
بخاری خودرو را خاموش کنید و گوش دهید تا صدای حرکت درب ترکیب را بشنوید. اگر صدایی نمی‌شنوید، ممکن است:
- مشکلی در دکمه ترموستات وجود داشته باشد (اگر خودروی شما این دکمه را داشته باشد)؛
- لولای درب ترکیب گیر کرده باشد؛
- یا مشکلی در اتصالات یا سیم‌کشی وجود داشته باشد.
خرابی موتور دمنده
اگر موتور گرم است اما بخاری خودرو هوای گرم به کابین نمی‌دهد، احتمال خرابی در موتور دمنده وجود دارد. هرچند ممکن است دلایل دیگری هم در این بخش وجود داشته باشد.
چگونه موتور دمنده خودرو را بررسی کنیم؟
برای بررسی موتور دمنده، ابزارهای تشخیصی لازم هستند که نشان دهند آیا برق به موتور می‌رسد یا خیر. برای عیب یابی علت دیر گرم کردن بخاری ماشین و انجام این کار بایستی مستقیماً به موتور دسترسی داشته باشید. به علاوه امکان دارد که مشکلات دیگری در مشکل دیر گرم شدن بخاری خودرو وجود داشته باشند؛ مثل مقاومت دمنده، معیوب بودن کلید یا رله. این بخش‌ها در هر خودرو متفاوت هستند و بنابراین شناسایی مشکل نیز به مدل خودرو بستگی خواهد داشت. برای بسیاری از خودروها، دستکاری سیستم داخلی توسط افراد غیرمتخصص توصیه نمی‌شود و بایستی برای حل مشکل دیر گرم شدن بخاری خودرو، به مرکز مکانیکی معتبر مراجعه کنید.
برق به موتور دمنده می‌رسد اما بخاری کار نمی‌کند؟
زمانی که برق به موتور می‌رسد اما علت دیر گرم کردن بخاری ماشین همچنان پابرجاست، امکان دارد عیوب زیر در سیستم وجود داشته باشند.
- یا موتور به علت تجمع رسوب و کثیفی مسدود شده و نمی‌تواند درست کار کند،
- بخش‌هایی از موتور دچار زنگ زدگی یا آسیب دیدگی شده‌اند،
- یا در بدترین حالت موتور سوخته است.
اگر برق به موتور می‌رسد، بایستی فیوز دمنده، مقاومت، رله و کلیدها را برای کشف دلایل گرم نشدن بخاری خودرو و رفع آنها بررسی کنید.
تعویض فیوز دمنده
اگر فکر می‌کنید دلایل گرم نشدن بخاری خودرو مربوط به فیوز دمنده است، آن را با فیوزی با همان آمپراژ تعویض کنید.
- ممکن است فیوز به دلیل فرسودگی سوخته باشد یا نشان‌دهنده یک مشکل اساسی دیگر باشد. اگر فیوز جایگزین (با همان آمپراژ) نسوزد، احتمالاً مشکل از کهنگی فیوز قبلی بوده است.
- وسوسه نشوید که فیوز را با فیوزی با آمپراژ بالاتر تعویض کنید تا از سوختن دوباره آن جلوگیری کنید.
جمع بندی
بررسی و عیب یابی علت دیر گرم کردن بخاری ماشین هرچه سریعتر انجام شود، به نفع سلامت فنی و امنیت جیب شماست. منتظر نمانید تا مشکلی روی بدهد و بعد به تکاپوی کشف دلایل گرم نشدن بخاری خودرو بیفتید؛ حتماً طی سرویس‌های دوره‌ای و چک وضعیت فنی خودرو (حتی در فصول گرم) نگاهی به بخاری ماشین بیندازید و مطمئن شوید همه چیز به درستی کار می‌کند. در گزارش امروز رایج‌ترین علت سرد ماندن بخاری ماشین و اختلالاتی که در بخش‌های مربوط به تهویه و تنظیم دما روی می‌دهند را بررسی کردیم. با این وجود، هرگز به چک ماشین در خانه اکتفا نکنید و در صورت مشاهده هرگونه مشکل دیر گرم شدن بخاری خودرو، اتومبیل را در تعمیرگاه معتبر مورد بررسی قرار بدهید./
نظر شما