به گزارش پرشین خودرو، ترکیه یکی از تولیدکنندگان پیشرو خودرو در اروپا است. مجموع تولید خودرو در ترکیه در شش ماهه نخست سال ۲۰۲۳ با ۱۳ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۷۳۵ هزار و ۲۳۱ دستگاه رسیده است.

صادرات انواع خودروی سواری و تجاری ساخت ترکیه در ۶ ماهه نخست سال ۲۰۲۳ با ۸ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۲ به ۵۰۵ هزار و ۹۲۶ دستگاه افزایش یافت است.

فروش خودروهای برقی ترکیه در سال ۲۰۲۳ از مرز ۶۵ هزار دستگاه عبور کرد که از بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا پیشی گرفت و جایگاه ششم را در رتبه‌بندی فروش این خودروها در اتحادیه اروپا به خود اختصاص داد.

لذا سوالی که در اینجا مطرح هست این است که با توجه به اینکه در ترکیه مشوق‌های رایج نظیر اعطای یارانه خرید برای توسعه بکارگیری خودروهای برقی وجود ندارد، چطور سهم فروش بازار خودروهای برقی افزایش یافته است؟

با توجه به روندهای موجود، می‌توان ابعاد زیر را در افزایش سهم فروش خودروهای برقی در ترکیه مورد توجه قرار داد:

الف) تشویق مصرف‌کنندگان به خرید خودروهای برقی از طریق کاهش مالیات خودرو توسط دولت ترکیه:

مالیات خودرو در ترکیه شامل مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر مصرف ویژه Special Consumption Tax (SCT)   و مالیات بر وسایل نقلیه موتوری Motor Vehicle Tax (MVT) است که مشوق‌های ذیل در ارتباط این مالیات‌ها در ترکیه تعریف شده است.

• معرفی اولین مشوق خرید خودروهای برقی در سال ۲۰۱۱ در قالب معافیت‌های مالیاتی

• وسایل نقلیه برقی باتری‌دار از مالیات بر وسایل نقلیه موتوری (MVT) معاف هستند؛ با این وجود، در سال ۲۰۲۰، ترکیه سیاست جدیدی را برای افزایش مالیات بر وسایل نقلیه برقی باتری‌دار اعمال کرد تا از واردات آنها جلوگیری و از صنعت تولید محلی حمایت کند.

• خودروهای وسایل نقلیه برقی باتری‌دار با موتور الکتریکی از ۸۵ کیلووات تا بالای ۱۲۰ کیلووات دارای نرخ مالیات بر مصرف ویژه (SCT) متغیر هستند (در ترکیه نرخ SCT با در نظر گرفتن عوامل متعددی مانند ظرفیت موتور، نوع وسیله نقلیه و قیمت خودرو متغیر می‌باشد).

ب‌) معرفی مشوق‌های غیرمالی:

• با توجه به روند فزاینده اقبال خریداران به خودروهای برقی در ترکیه، دولت همچنین مشوق‌های غیرمالی را معرفی می‌کند که شامل الزامات پارکینگ اجباری تحت آیین‌نامه مناطق پارکینگ است. این مقررات بیان می‌کند که حداقل یکی از هر ۵۰ جای پارک باید دارای ایستگاه شارژ در پارکینگ مراکز خرید، پمپ بنزین‌ها و سایر مکان‌های مناسب باشد.

ج‌) رهبری تولید خودروهای برقی در ترکیه توسط گروه سرمایه‌گذاری مشترک خودرو ترکیه (تاگ):

• در سال ۲۰۱۸ به دستور رئیس جمهور ترکیه، گروه سرمایه‌گذاری مشترک خودروی ترکیه، با مشارکت بخش خصوصی و دولت تاسیس شد. گروه آنادولو، بی.‌ام.سی، ترک‌سل و هلدینگ زورلو هر یک با سهم ۲۳ درصد و اتحادیه اتاق‌ها و بورس‌های کالای ترکیه با سهم ۸ درصد، سهامداران این سرمایه‌گذاری مشترک هستند. تولیدات این گروه از سال ۲۰۲۳ آغاز شده است.

• استفاده از مشوق‌هایی از قبیل معافیت مالیات بر ارزش افزوده و عوارض گمرکی، پرداخت کمک هزینه دستمزد برای استخدام پرسنل، معافیت از پرداخت بهره و یا سود سهام، تضمین خرید تولیدات تا سقف ۳۰ هزار دستگاه و اعطای زمین برای تاسیس کارخانه توسط دولت ترکیه برای شرکت‌های کنسرسیومی.

با توجه به تجربیات کشور ترکیه در زمینه گسترس استفاده از خودروهای برقی، پیشنهادات زیر قابل ارایه است:

• در زمینه مشوق های مالی؛ برخی از مشوق‌ها مانند اعتبار مالیاتی و کمک هزینه خرید خودرو برقی می‌تواند در قالب لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ و یا قانون برنامه هفتم توسعه پیش‌بینی شود و یا از ظرفیت قوانین و مقررات موجود نظیر ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید استفاده شود.

• در زمینه مشوق‌های غیرمالی؛ می‌توان به اعطای تسهیلات برای خرید خودرو، کمک هزینه برای خرید خودرو، مشوق‌های بیمه‌ای، طرح‌های اجاره باتری‌های برقی، افزایش سهمیه تردد در مناطق تردد محدود، اولویت در دسترسی به خطوط ویژه حمل‌ونقل عمومی، لغو عوارض جاده‌ای و پارکینگ رایگان یا تخفیف‌دار در پارکینگ‌های عمومی اشاره کرد.

• پیشنهاد می‌شود با توجه به کمبود منابع ارزی؛ کشور به جای اینکه منابع خود را صرف واردات مستقیم خودروی برقی نماید، با سرمایه‌گذاری بر روی تحقیق و توسعه و شرکت‌های دانش بنیان، بر روی ورود معقول زمانی به این صنعت تمرکز کند.

• برنامه‌ریزی برای سرمایه‎گذاری در بخش توسعه خودروهای برقی به صورت مشترک با خودروسازان برقی چینی برای تولید باتری و درایور خودروهای برقی.

- گزارش از میثم فخاریان و غلامرضا عینی، پژوهشگران موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی.