به گزارش «پرشین خودرو»، شاید فکر کنید که سخن گفتن از اخلاق خودروسازی آن هم در روزگاری که صنعت خودرو حال خوشی ندارد کاریست عبث و بیهوده، آمارها نشان می‌دهد که تولید خودروسازان کاهش یافته، بازار آنها بی رمق مانده و بدهی‌های هنگفتی توش و توان آنها را گرفته، در این شرایط کدام اخلاق! یا اصلاً به تعبیری بگوییم اخلاق کیلویی چند؟ اما اگر خوب دقت کنیم خواهیم دید که به مدد همین اخلاق می‌توان بر مشکلات زیادی غلبه کرد و از مسائل بسیاری هم دور ماند. تجربه کشورهای توسعه یافته نشان‌ می‌دهد که مفهوم اخلاق در فضاهای تولیدی و صنعتی آنها غلظت بسیاری یافته و توانسته‌اند به مدد «اخلاق» بر گرد مدار توسعه یافتگی بگردند. در این فرصت ما سعی خواهیم کرد تا نشان دهیم که چگونه نسبتی بین اخلاق و صنعت خودروسازی برقرار است و اصولا تولید خودرو بر مدار مفهومی به نام اخلاق چگونه شدنی است. می‌دانیم که پیدایش صنعت برای انسان همراه با یک هدف ذاتی بوده است، انسانی که از صبح زود تا پاسی از شب با مرارت و رنج بسیار کار می‌کرد به پشتوانه صنعت از آن مرارت و رنج رهایی یافت به عبارت دیگر رفاه بزرگترین هدیه صنعت به انسان بود به نوعی که انسان با به خدمت گرفتن صنعت توانست از کمند رنج رهایی یابد. اگر به سابقه و روند رو به رشد خودروسازی نگاهی بکنیم متوجه می‌شویم که با پیشرفت بیشتر صنعت رفاه بیشتری هم برای مصرف‌کنندگان به وجود آمده است به نوعی که امروزه وسایط نقلیه دیگر تنها وسایط نقلیه نیستند بلکه سوئیت‌های متحرکی هستند با امکاناتی باور نکردنی برای رفاه بیشتر، انواع و اقسام آپشن‌ها، لوازم ایمنی و رفاهی در صنعت خودروسازی جهانی با هدف افزایش رفاه برای مصرف کنندگان به کار گرفته شده است چنانچه که گویی مسابقه‌ای در بین خودروسازان درافتاده که هر یک رفاه بیشتری برای مصرف کننده در نظر بگیرند. نوآوری در صنعت خودرو حد و مرزی نمی‌شناسد. طراحان خودرو با به کارگیری خلاقیت و ایده‌های جدید درصدد هستند تا احساس آسایش و آرامش بیشتری برای خریداران به وجود آورند. این همان چیزی است که در ذات صنعت وجود دارد یعنی ایجاد رفاه بیشتر؛ پس نکته مهم اینجاست که بدانیم صنعت برای ایجاد اشتغال یا برای تولید و ایجاد ثروت بیشتر نبود بلکه هدف ذاتی صنعت ایجاد رفاه بوده است. اگر نگاهی به نهاد اخلاق و اثرات این نهاد بر جامعه داشته باشیم می‌توانیم بگوییم که اخلاق نیز در بن خود معطوف به تقلیل مرارت است بدین معنا که هر چه افراد بکوشند تا رنج انسانی را کاهش دهند امری اخلاقی انجام داده‌اند. خب با این تعریف می‌بینیم که بی‌راه نیست اگر بگوییم صنعتگران چه بخواهند و چه نخواهند در بن فعالیت خود امری اخلاقی صورت می‌دهند چرا که به سبب فعالیت و تولیدات صنعتی رنجی از رنج‌های بشری را کاهش می‌دهند. به همین قیاس می‌توانیم این گونه نیز بگوییم که خودروسازان به میزانی که به کاهش رنج مصرف کنندگان کمک می‌کنند اخلاقی‌تر رفتار می کنند. اخلاق خودروسازی این نیست که خودروسازان موضوعات پیچیده فلسفی را بخواهند دریابند. اخلاق خودروسازی این نیست که تولیدکنندگان ما چند ترم سر کلاس‌های اخلاق بنشینند تا بعد از گذراندن واحدهای درسی بتوانند تولیدات اخلاقی انجام دهند. اخلاق خودروسازی به همین سادگی است: آنچنان تولید کن که گویی خودت می‌خواهی همین تولید را مصرف کنی! آنچنان تولید کن که موجب کاهش رنج و مرارت نوع بشر باشی! آنچنان تولید کن که به امداد رفاه انسان بیایی. حال بر اساس چنین تعبیری می‌توان صنعت خودروسازی را در برابر سوال مهمی قرارداد و آن اینکه آیا صنعت خودروسازی ایران زمین صنعتی اخلاق‌مدار است؟ به عبارت دیگر آیا مصرف کنندگان ایرانی با خرید خودروهای وطنی رنج‌شان تقلیل می‌یابد یا آنکه رنجی بر رنج‌های قبلی‌اشان افزوده می‌شود؟ راهکاری برای تولید اخلاقی خودروسازان: خودروسازان ایرانی برای آنکه بتوانند در بستر اخلاقی رشد نمایند ضروریست تا چند آمادگی برای خود ایجاد کنند: • تعیین اصول و مرامنامه اخلاقی که بتواند در جان و نهاد همه کسانی که در تولید خودرو سهمی دارند عزمی ملی ایجاد نماید بدین معنا که به گونه‌ای تولید کنند تا گامی در مسیر کاهش رنج مصرف‌کنندگان بردارند. • تعیین وضعیت مالکیت و سهام خودروسازان؛ گذر واقعی از بنگاه داری دولتی و شبه دولتی به بنگاه داری خصوصی • تاکید بر استفاده از نیروهای متخصص داخلی و ایجاد سیستم شایسته سالاری در صنایع از وضعیت شعاری به وضعیت شعوری و تمرکز بر بهره‌وری نیروی انسانی • همکاری با خودروسازان معتبر خارجی به منظور انتقال دانش فنی و ایجاد پایگاه‌های صادراتی • همکاری نزدیک مراکز تحقیقات و توسعه‌ خودروسازان به منظور تمرکز بیشتر در استفاده از امکانات موجود. امید است با ایجاد ساز و کارهای مناسب و تاکید بر تولیدات اخلاقی زمینه ساز پیشرفت و توسعه ایران زمین باشیم. - احمد فرهادی