به گزارش «پرشین خودرو» به نقل از ایسنا، مهدی غضنفری خوانساری كه امسال پس از ادغام وزارتخانه‌های صنایع و معادن و بازرگانی به عنوان نخستین وزیر صنعت، معدن و تجارت به این وزارتخانه راه یافت، در یكی از پنجشنبه‌های مهر ماه سال جاری در ساختمان وزارت بازرگانی سابق و وزارت صنعت، معدن و تجارت فعلی در خیابان ولیعصر میزبان خبرنگاران ایسنا بود و به سوالات آنها در حوزه‌های مختلف پاسخ داد. وی با اشاره به این‌كه در فرایند ادغام وزارتخانه‌های صنایع و معادن و بازرگانی تاكنون كار ارباب رجوع روی زمین نمانده، به صورت تلویحی از عملكرد صادراتی خودروسازان داخلی انتقاد كرد و گفت:‌ ما خودرویی نمی‌خواهیم كه جذابیتی برای مشتری ایرانی و خارجی ندارد. وزیر 51 ساله و الیگودرزی صنعت، معدن و تجارت این را هم گفت كه هنوز پولی از ستاد هدفمندی‌ یارانه‌ها برای بازسازی بزرگ و اجرای بسته سوم حمایتی به صنایع اختصاص نیافته است. متن گفت‌وگو با نخستین وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران درباره موضوعات مربوط به بخش تولید و صنعت در ادامه می‌آید: در حال حاضر ادغام وزارتخانه‌های صنایع و معادن و بازرگانی سابق درچه مرحله‌ای قرار دارد و آیا شرح وظایف وزارتخانه جدید مشخص شده است یا خیر؟ در مورد ادغام سه بخش متصل به هم وجود دارد. یك بخش تئوری و دیدگاهی كه ادغام براساس آن شكل گرفت. بخش دیگر شرح وظایف، برنامه‌ها و مسئولیتهایی كه در رابطه با وزارتخانه جدید از سوی دولت به صورت لایحه به مجلس ارائه می‌شود و بخش سوم نمودار سازمانی و تعداد معاونتهاست كه این بخش در اختیار دولت قرار دارد و باید براساس شرح وظایف شكل گیرد. بنده در مورد بخشهای دوم و سوم نگرانی ندارم. در مورد تهیه شرح وظایف قدمهای خوبی برداشته و مجلس هم شش ماه فرصت داده است كه فكر می‌كنم زودتر از این موعد شرح وظایف نهایی شود. كارگروه ادغام مقدمات كار را انجام داده و مراحل تقنینی كار به پایان خود نزدیك شده است و چالشی در این زمینه وجود ندارد و مسیر سر راست است. در مورد تهیه نمودار سازمانی هم كارگروه ادغام آن‌را تهیه كرده اما نهایتا نیاز به تصویب در معاونت منابع انسانی ریاست جمهوی دارد. جلسات متعددی در این زمینه انجام شده و نمودار نهایی تصویب خواهد شد كه با نمودار فعلی خیلی تفاوت ندارد؛ اما باید بار دیگر این سوال را مطرح كرد كه چه تئوری‌ای توجیه‌كننده‌ مدیریت همزمان سه بخش صنعت، معدن و تجارت است. این موضوع در رسانه‌ها به خوبی تبیین شده، اما به نظر من باز هم درباره آن باید كار شود. از نظر من هدف اصلی ادغام توسعه صادرات غیرنفتی است. تولید برای بازار داخل باید به سمت تولید برای تامین نیاز بازارهای خارجی سوق پیدا كند و صادرات باید هدف نهایی تولید قرار گیرد. حمایت از تولید داخل جزو اهداف میانی است و این هدف باید در خدمت صادرات قرار گیرد. اگر این موضوع را بپذیریم، حمایت از تولید داخل و تنظیم بازار صورت ساده‌تری پیدا می‌كند و سرمایه‌گذاریها در راستای صادرات قرار می‌گیرد. وزارتخانه جدید باید به محلی برای امور صادراتی و روابط بین‌الملل تبدیل شود. اهدافی مثل اشتغال و استقلال صنعتی در قالب این تئوری دست یافتنی هستند. باید نوع تولیدی را انتخاب كنیم كه در بازارهای هدف ماندگار باشند. در این صورت تولید ما دیگر با واردات ضربه نمی‌خورد و قابل رقابت است و اشتغال هم از بین نمی‌رود. نگاه به صادرات به همه سرمایه‌گذاریهای ما جهت می‌دهد. البته رسیدن به این هدف بزرگ پنج تا 10 سال زمان می‌برد و پس از آن دیگر سرمایه‌گذاری در كشور انجام نخواهد شد، مگر این‌كه در بازارهای داخلی و خارجی پایداری داشته باشد. در حال حاضر در پروژه‌های اجرایی به بحث ماندگاری در بازارهای صادراتی كمتر توجه می‌شود، اما این كار به مرور شروع شده است و باید در مطالعات توجیهی صادرات و ماندگاری در بازارهای هدف اولویت قرار گیرد. به هر حال ماندگاری در بازارهای هدف و صادرات نیاز به ابزارهایی دارد كه به نظر می‌رسد ما بسیاری از این ابزارها را در حال حاضر نداریم! نمی‌خواهم بگویم كه هم‌اكنون همه زیرساختهای لازم برای افزایش صادرات كشور مهیا هستند. ما یك آرمان مشترك می‌خواهیم. اگر یك سوال مهم هم‌اكنون مطرح باشد این است كه آیا تولید مهمتر است یا تجارت؟ من می‌خواهم بگویم كه هر كدام بهتر در خدمت آرمان مشترك باشند، مهم‌ترند. یعنی هم تولید و هم تجارت باید خود را با نگاه صادراتی تعریف كنند و ارز‌آوری داشته باشند. این تئوری به همه كارهای ما جهت می‌دهد و اولویتهای ما را دستخوش تغییر می‌كند و حتی خرج منابع مالی نیز هدفمند می‌شوند. لازم نیست ما تولیدكننده همه چیز باشیم، بلكه باید مطمئن باشیم كالایی كه تولید می‌كنیم درجهان مرجع باشد. مثلا موبایل كه در آن مزیتی نداریم؟ بله. البته بحث كالاهای استراتژیك مانند گندم و كالاهای دفاعی جدا بوده و آنها استثنا هستند، اما در مورد كالاهای تجاری باید سراغ تولید كالاهایی برویم كه در آنها مزیت داریم. كتاب تعرفه ما هفت هزار ردیف تعرفه دارد، ولی ما نباید همه آنها را تولید كنیم، بلكه باید سراغ تولید آنهایی برویم كه تجارت آن كالاها در خارج از كشور برای ما امكان‌پذیر باشد. با این اوصاف به نظر می‌رسد صنعت خودروسازی مزیت چندانی برای ما ندارد، چرا كه این صنعت صادرات چندانی ندارد! ‌نمی‌گویم ما خودرو نمی‌خواهیم. ما خودرویی نمی‌خواهیم كه نتوانیم آن‌را صادر كنیم. ما خودرویی نمی‌خواهیم كه دیگران سوارش نمی‌شوند و قابل رقابت نیست. ما خودرویی نمی‌خواهیم كه برای مشتری داخلی و خارجی جذاب نباشد. ما خودرو می‌خواهیم و واقعا هم در این صنعت پتانسیل داریم؛ اما آن خودرویی ماندگار است كه در خارج از مرزها بتواند با تویوتا، خودروسازان كره‌ای یا آلمانی رقابت كند. نگاه مدیران ما از تولید خودرو باید این‌طور باشد. نباید مدیران ما فقط بگویند كه 1.5 میلیون دستگاه خودرو در سال تولید و نیاز داخلی را تامین كرده‌اند و سپس نتیجه بگیرند كه خودروسازان خوبی هستند. طبق این تئوری این نتیجه‌گیری غلط است، چون فقط هدف میانی ارضا شده و هدف نهایی یعنی صادرات موفق نبوده است. اگر ماندگاری در بازارهای جهانی را هدف‌گذاری نكنیم، شركتهای خارجی حتی در بازار داخلی نیز محصولات ما را شكست می‌دهند. حجم بالای تولید امروزه در دنیا كار ساده‌ای شده و اغلب شركتها با تولید انبوه قیمت خود را پایین می‌آورند. ما با یك برنامه‌ریزی استراتژیك باید اولویتهای صنعتی و معدنی خود را مشخص كنیم تا بخش دولتی و خصوصی برای سرمایه‌گذاری سراغ همان بخشها بروند در حال حاضر معاونت برنامه‌ریزی وزارتخانه این موضوع را دنبال می‌كند. از سوی دیگر باید زیرساختهای تجاری در كشور به اندازه كافی ایجاد شوند، چون زیرساختهای تجاری زیربنای حركت تولید هستند. زیرساختهای تجاری تولید را به سمت صادرات هدایت می‌كنند. در معاونت برنامه‌ریزی وزارتخانه، كار روی اولویتهای صنعتی و معدنی شروع شده و ما دیگر در رشته‌هایی كه نیاز خاصی نداریم، توصیه به سرمایه‌گذاری نمی‌كنیم. سامانه سرمایه‌گذاری در رشته‌های اولویت‌دار نیز در وزارتخانه راه‌اندازی شده است. شما قبل از كسب رای اعتماد از مجلس وعده‌هایی را در ارتباط با حمایت از صنایع مطرح كردید. تاكنون چقدر در دستیابی به این اهداف موفق بوده‌اید؟ برنامه‌ای كه من به مجلس دادم قید زمان نداشت. من بعد از رای اعتماد كارم را شروع كردم و در راستای برنامه‌ها كارم را پیش بردم. یكی از برنامه‌های مهم تكمیل پروژه‌های نیمه‌تمام بود و دیگری پر كردن ظرفیتهای نیمه خالی. در حال حاضر هر هفته در كمیته پایش طرحها تك تك طرحهای نیمه تمام مورد بررسی قرار می‌گیرند و آخرین پیشرفت آنها بررسی می‌شود. البته در این كمیته اولویت به طرحهای با سرمایه‌گذاری بالا داده شده است. كمیته پر كردن ظرفیتهای خالی بخش صنعت نیز فعال شده و سعی می‌كنیم با راهكارهای مختلف ظرفیتهای خالی موجود را در بخش صنعت پر كنیم. كار دیگری كه انجام شد تعامل بیشتر با نخبگان از طریق راه‌اندازی اتاق فكر تولید و تجارت بود. در حال حاضر در اتاق فكر اولویت به بنگا‌ههای كوچك و متوسط داده شده است، چون این بنگاه‌ها در كف ساختار اقتصادی كشور هستند. ما دنبال این هستیم كه صنایع خرد و صنوف تولیدی را به چرخه صنعت كشور متصل كنیم. از سوی دیگر قول داده بودم كه در فرایند ادغام كار ارباب رجوع در وزارتخانه جدید روی زمین نماند. ستاد تسهیل و كارگروه حمایت از تولید هم‌اكنون به صورت مرتب جلسه دارند. حفظ فعالیتهای جاری در دو وزارتخانه قول من بود كه به آن عمل كردم. به همه معاونان گفتم كه اگر كار خود را درست انجام دهند در پست خود ابقا می‌شوند؛ فقط چند معاونت موازی با هم ادغام شدند و بقیه مدیران همه بر سر كار خود باقی ماندند. شما وعده داده بودید كه به برخی از صنایع كمك بلاعوض پرداخت می‌شود. به نظر می‌رسد طبق گفته تولیدكنندگان این وعده محقق نشده است! البته این كه گفته باشم به صنایع كمك بلاعوض می‌دهیم را به یاد نمی‌آورم. این جمله را دقیقا در حاشیه جلسه دولت و درباره واحدهای تولید آجر و سیمان گفتید. بله. این موضوع درباره خط اعتباری انرژی بود. ما سه بسته حمایتی داریم. خط اعتباری انرژی، بازسازی كوچك و بازسازی بزرگ. در مورد خط اعتباری انرژی ما به 25 رشته صنعتی كمك كردیم تا بتوانند پول قبوض آب، برق و گاز خود را پرداخت كنند. این موضوع بعد از هدفمندی‌ یارانه‌ها آغاز شد. برخی از رشته‌های صنعتی نیز بابت هزینه سوخت خود یعنی نفت كوره و گاز مایع به ترتیب 500 و سه هزار ریال كمك هزینه سوخت دریافت كردند. البته موضوع اصلی اینجاست كه صنایع می‌گویند سهم 30 یا 20 درصدی آنها از درآمد هدفمندی‌ یارانه‌ها محقق نشده است. حتی زمانی كه خبرنگاران از معاون برنامه‌ریزی وزارتخانه درباره منابع مالی اختصاص یافته به صنعت پرسیدند، وی در پاسخ گفت كه مگر شما مستشار دیوان محاسبات هستید كه این سوال را مطرح می‌كنید؟! همچنین قرار بود ظرف12 ماه بعد از هدفمندی‌ یارانه‌ها چهار هزار و 500 میلیارد تومان به صنایع اختصاص داده شود كه به نظر می‌رسد كه كمتر از دو هزار میلیارد تومان اختصاص یافته است. سوال اصلی اینجاست كه سهم صنایع از درآمد هدفمندی یارانه‌ها چه شد؟ این سوال، سوال مهمی بوده و مطالبه همه صنعتگران و معدن‌كاران است. آقای فاطمی امین هم نباید آن جمله را در مورد خبرنگاران به كار می‌برد. ما سه بسته حمایتی مطرح كردیم كه از زمان وزارت صنایع و معادن سابق به اجرا درآمد. در مورد خط اعتباری انرژی حدود هزار میلیارد تومان تخصیص داده شد. برای بازسازی كوچك ما با محدودیت منابع روبرو بودیم و خودمان شروع كردیم و برای هر پروژه 100 تا 150 میلیون اختصاص یافت. اما باید بگویم كه مهمترین كاری كه در حوزه صنعت بعد از هدفمندی‌ یارانه‌ها باید انجام شود، بازسازی بزرگ است كه در این فرآیند تجهیزات انرژی‌بر تغییر كرده و فرایندها نیز عوض می‌شوند. ما برای بازسازی بزرگ هنوز پولی از ستاد هدفمندی‌ یارانه‌ها دریافت نكرده‌ایم و همچنان منتظریم كه به ما پول بدهند. صریحا می‌گویم كه جان مایه هدفمند شدن یارانه‌ها در بسته اول حمایتی محقق نمی‌شود، بلكه در بسته سوم محقق می‌شود كه طی آن فرایند‌های انرژی‌بر حذف می‌شوند؛ اما متاسفانه ما هنوز برای اجرای این بسته پولی دریافت نكرده‌ایم. چندین بار این موضوع را در ستاد هدفمند شدن یارانه‌ها مطرح كرده‌ایم و هم اكنون در نوبت هستیم و امیدواریم دو تا سه هزار میلیارد تومان به ما پول بدهند. به این ترتیب شما معتقدید كه بسته‌های اول و دوم حمایتی به طور كامل اجرا شدند؟ خط اعتباری انرژی كاملا محقق شد. بخشی از بازسازی كوچك اجرا شد و بقیه آن در حال اجرا است. بازسازی بزرگ هنوز اصلا اجرا نشده است. از مبلغ چهار هزار و 500 میلیارد تومان چه میزان به صنعت تخصیص یافته است؟ ستاد هدفمندی‌ یارانه‌ها در این زمینه استدلالی دارد كه ما نیز آن‌را پذیرفته‌ایم و قرار است طی گزارشی كه به زودی به مجلس می‌دهیم نظر خود را درباره آن اعلام كنیم. استدلال ستاد هدفمندی‌ یارانه‌ها این است كه می‌گوید این ستاد تاكنون حدود هزار و 400 میلیارد تومان به صورت نقدی به صنایع اختصاص داده است، اما به غیر از این پول بابت تسهیلات خرید سوختهای نفت كوره و گاز مایع نیز به صنایع كمك مستقیم شده كه حجم این كمك هنوز مشخص نشده است. ما چند نفر را مامور محاسبه رقم كمك شده به صنایع از طریق تسهیلات خرید سوخت كرده‌ایم. قطعا اگر آن رقم محاسبه شود، رقم پرداختی به صنایع بعد از هدفمندی‌ یارانه‌ها بیشتر خواهد شد. البته ستاد هدفمندی‌ یارانه‌ها اعلام كرده كه اگر صنایع همچنان مطالبه‌ای داشته باشند، مطالبه آنها پرداخت می‌شود. ما استدلال ستاد هدفمندی‌ یارانه‌ها را پذیرفته‌ایم و قرار شد در گزارشی كه مجلس می‌دهیم درباره آن نظر خود را اعلام كنیم. البته باز هم ضمن تشكر از ستاد هدفمندی‌ یارانه‌ها صریحا اعلام می‌كنم كه كمك به بازسازی بزرگ ضرورتی اساسی دارد. ضمن این‌كه اجرای پروژه‌های بازسازی بزرگ بخش صنعت كشور را برای فاز بعدی هدفمندی‌ یارانه‌ها آماده می‌كند، چون به هر حال هدفمندی تا پنج سال ادامه دارد. ماندگاری صنعت منوط به بازسازی بزرگ است. در هر صورت اعلام كردیم كه اگر ستاد هدفمندی آمادگی پرداخت پول بازسازی بزرگ را ندارد، بهتر است در حال حاضر تسهیلات از صندوق توسعه ملی به صنایع اختصاص یابد، چون برای صنعتگر خیلی فرقی ندارد كه منشاء تسهیلات و وام‌دهنده كجاست. ستاد هدفمندی‌ یارانه‌ها یا صندوق توسعه ملی. این حرف را آقای فاطمی‌امین هم مطرح كرد كه منشاء پول برای صنایع مهم نیست، ولی به هر حال از نظر اقتصاد كلان و برنامه‌ریزی این موضوع اهمیت دارد. حرف شما كاملا درست است، ولی به هر حال سازمان هدفمندی‌ یارانه‌ها استدلالی را مطرح كرده و گفته اگر صنایع طلبكار هم باشند، طلب آنها پرداخت می‌شود؛ ولی در شرایط موجود بهترین كار استفاده از تسهیلات صندوق توسعه ملی است. به نظر می‌رسد بعد از اعلام فراخوان كسی برای خرید هشت طرح فولادی مراجعه نكرده است. این طور است؟ ‌الان گزارش دقیقی درباره این موضوع ندارم، ولی می‌دانم كه بانكها متقاضی خرید این طرحها هستند. البته اسم این بانكها را نمی‌دانم. شركت دخانیات ایران مدتهاست كه مدیرعامل نداشته و از سوی دیگر گفته می‌شود كه جریان به اصطلاح انحرافی مانع واردات سیگار مارلبورو به كشور شده است. این در حالی است كه وزارت امور خارجه تولیدكننده این سیگار را صهیونیستی تشخیص نداده است. نظر شما در این باره چیست؟ در جریان جزئیات این موضوع نیستم، ولی می‌پرسم و به شما می‌گویم. آیا با جدایی سازمان استاندارد از وزارت صنعت، معدن و تجارت موافقید؟ ‌به هر حال چون این موضوع مصوبه شورای عالی استانها است، من به عنوان عضوی از دولت آن مصوبه را اجرا می‌كنم و تسلیم نظر آن هستم. اما از نظر یك كارشناس فكر می‌كنم اگر به ما مهلتی می‌دادند تا به وضوح، استقلال سازمان استاندارد را به همه نشان می‌دادیم، بهتر بود. من هم معتقدم كه سازمان استاندارد باید مستقل باشد، مانند سازمان حمایت از حقوق مصرف‌كنندگان و تولیدكنندگان. البته مقداری شائبه وجود داشت كه سازمان استاندارد بیشتر از تولیدكنندگان حمایت می‌كند. شاید این موضوع باعث شد كه استاندارد از وزارتخانه جدا شود، اما اگر فرصت بیشتری داشتیم، نشان می‌دادیم كه این سازمان واقعا مستقل است. سرنوشت اختلاف آماری وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت با بانك مركزی در مورد تعیین نرخ رشد صنعت كشور به كجا رسید؟ كارشناسان ما چند جلسه تخصصی در این زمینه برگزار كردند. بحث محاسبات وكارهای مربوط به آن به عهده مراكز اصلی و تخصصی گذاشته شد و ما در این زمینه ورود پیدا نكردیم. ولی قرار شد داده‌های دقیق‌تری مورد استفاده این مراكز برای محاسبه نرخ رشد صنعتی كشور قرار گیرد. آیا استراتژی صنعتی كشور تا پایان امسال برای اجرا ابلاغ می‌شود؟ چند دیدگاه در این زمینه وجود دارد. یكی این‌كه منظور از ابلاغ و تصویب در خود وزارتخانه باشد یا دولت یا مجلس. اگر قرار بر تصویب در مجلس باشد، بعید به نظر می‌رسد استراتژی توسعه صنعتی تا پایان سال تصویب و ابلاغ شود؛ اما اگر منظور در وزارتخانه باشد، انشاالله این كار انجام می‌شود. بالاخره در كشور اسكله غیرقانونی وجود دارد یا خیر؟ این را باید از اهلش بپرسید. شما چند بار در صحبتهای خود به مبادی غیررسمی ورود كالا به كشور اشاره كردید! بله. اتفاقا معابری در شهرهای غربی كشور باز شده كه كالا بدون نظارت از آنها وارد كشور می‌شود و این معابر همچنان باز هستند. البته این معابر اسكله نیستند و واژه‌ای كه من به كار بردم، اسكله نبود، بلكه گمرك یا كسی دیگری این واژه را به كار برد. تكلیف خودرو ارزان‌قیمت و تولید آن در كشور به كجا می‌رسد؟ اساسا با تولید این خودروها تحت هر شرایطی موافقید؟ مصرف‌كننده باید بتواند كالای ارزان و كیفی را در اختیار داشته باشد. حال این كالا می‌خواهد خودرو باشد یا هر كالای دیگری. مطالبه همیشگی مصرف‌كننده خودرو ایرانی بهبود كیفیت بوده است. مصرف‌كننده ایرانی احساس می‌كند به اندازه پولی كه برای خرید خودرو پرداخته، كیفیت دریافت نكرده است. آیا قرار است تعرفه واردات خودرو تغییر كند؟ مجلس در مورد تعرفه واردات خودرو تصمیم‌گیری می‌كند و ما منتظر تصمیم نمایندگان هستیم. البته بحث در مورد تعرفه واردات خودرو بحثی پیچیده و چندجانبه بوده كه نیاز به فرصت بیشتری برای بررسی آن است.