به گزارش پرشین خودرو، محمد حاجیان شهری امروز در هشتمین جلسه علنی شورای اسلامی شهر مشهد، بیان کرد: طی سال‌ها، رشد روزافزون جمعیت جهان، منجر به پیدایش شهرها و کلان‌شهرها شده است و در این مسیر، محیط‌زیست به‌عنوان بستر توسعه، نقش به‌سزایی در روند شکل‌گیری شهرها داشته و دارد، اما این مهم متاسفانه در طی سال‌ها به‌درستی مورد توجه و عنایت برنامه‌ریزان شهری قرار نگرفته است.

وی افزود: از آن‌جا که هدف کلان‌سیستم مدیریت شهری تقویت فرایندهای توسعه پایدار شهری است، شهرداری‌ها به‌عنوان متولیان اصلی در مدیریت شهری، از ابعاد وسیع و جنبه‌های گوناگون از جمله مدیریت پسماند، مدیریت فضای‌سبز، توسعه حمل‌ونقل شهری، انجام امور عمرانی، برنامه‌ریزی در جهت شهر هوشمند، اعطاء مجوز‌ها و غیره با محیط‌زیست شهری درگیر هستند.

حاجیان‌شهری با بیان اینکه «گرچه عنوان واژه "محیط‌زیست" به حوزه خدمات شهری افزوده شده است»، تصریح کرد: انتظار می‌رود اقدامات زیست‌محیطی بیشتری در این معاونت متمرکز گردد، اما واقعیت آن است که تمامی حوزه‌های شهرداری بر محیط‌زیست شهری تأثیرگذار هستند و لازم است به مبحث پایداری محیط‌زیست در تمامی این حوزه‌ها توجه شود.

وی با اشاره به اینکه «متاسفانه با افزایش جمعیت و توسعه و گسترش شهرنشینی، انسان‌ها به‌تدریج از طبیعت دور شده‌اند»، گفت: تراکم بیش از حد جمعیت، دخالت در محیط طبیعی و ایجاد محیط‌های انسان‌ساخت، نیازهای زیست‌محیطی انسان را بیشتر نشان داده است.

حاجیان‌شهری اضافه کرد: امروزه شهرهای ایرانی در حال تبدیل به جزایری حرارتی و مصرف‌کننده شتابان آب و انرژی هستند. میزان مصرف انرژی در کشور ما 9 برابر میانگین جهانی است و در بحث تغییر اقلیم در جهان، رتبه پایین‌تر از 10 را دریافت کرده‌ایم. رویداد نامیمونی که منجر به کاهش میانگین بارش‌های آسمانی شده است.

وی ادامه داد: این درحالی است که کیفیت سکونت‌گاه‌های شهری، در کشوری که حدود 75درصد مردمانش را در خود جای داده، نقش مهم و بی‌رقیبی در کیفیت سلامت، شادابی و شهروندان ایرانی دارد. در حال حاضر، نسبت فضایی که در شهرها در اختیار خودروهای موتوری قرار دارد، بین 8 تا 15 برابر فضایی است که در اختیار عابران پیاده قرار گرفته و بدین ترتیب، ازدحام، ترافیک، آلودگی هوا، کم‌تحرکی، سرانه پایین فضای سبز و آلودگی صوتی عقوبت چنین نگاهی است که سبب شده تا انسان‌محوری را در پای منافع خودرومحوری ذبح کند.

حاجیان‌شهری با بیان اینکه «بررسی‌های جدید بانک جهانی نشان می‌دهد آلودگی هوا چهارمین عامل مرگ‌ومیر زودرس در جهان است»، تشریح کرد: همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهند هوای آلوده عوارض اقتصادی سهمگینی برای کشورهای درحال‌توسعه به همراه دارد و سالانه بیش از ۵ تریلیون دلار هزینه در سطح جهانی، هزینه صرف تعطیلی روزهای کاری در اثر آلودگی هوا و هزینه‌‌های پیشگیری از مرگ‌ومیر زودرس می‌شود. برآورد خسارت اقتصادی ناشی از آلودگی هوا در ایران هر سال حدود ۲۳ میلیارد دلار، معادل9۰ هزار میلیارد تومان، است .

رییس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر مشهد، اظهار کرد: آمارها نشان می‌دهند در هر شبانه‌روز، بیش از 6 میلیون سفر درون‌شهری در مشهد صورت می‌گیرد، اما تنها 44 درصد این سفرها در مشهد توسط ناوگان حمل‌ونقل عمومی انجام می‌شود.

وی ادامه داد: در زمان حاضر، سهم اتوبوسرانی از جابه‌جایی مسافر21‌، تاکسیرانی 20 و قطار شهری2 درصد است، در حالیکه این میزان تا پایان برنامه پنجم توسعه می‌بایست به 75 درصد می‌رسید. 10سال از تصویب این قوانین می‌گذرد، اما متاسفانه نه تنها به این میزان نرسیدیم بلکه فاصله ما روزبه‌روز بیشتر نیز شده است.

حاجیان‌شهری با بیان اینکه «در حال حاضر، حدود 17.5 میلیون دستگاه خودرو در کشور تردد می‌کنند که دوبرابر استانداردهای جهانی است»، افزود: بر اساس ارزیابی‌ها موتورسیکلت‌ها 21 درصد، خودروهای سواری 43 درصد و وانت‌بارها و سایر وسایل نقلیه 36 درصد در میزان آلودگی هوا نقش دارند. در حال حاضر روزانه، 1.2 میلیون خودرو در شهر مشهد تردد می‌کنند که در سال ۲۰۰ هزار تن آلودگی تولید می‌کنند که هر روز ما آن را تنفس می‌کنیم.

وی افزود: در حالیکه در اغلب کشورهای اروپایی یکی از سیاست‌های راهبردی برای کاهش آلودگی هوای کلان‌شهرها، کاهش استفاده از خودروی شخصی است. ٤٥ درصد از خانوارهای برلین خودروی شخصی ندارند. در حالی که فقط حدود۱۰ درصد خانواده‌های تهرانی خودرو شخصی ندارند. چرا این نسبت در پایتخت ثروتمندترین کشور اروپایی بیش از ۴ برابر است؟ آن هم در کشوری که درآمد سرانه مردمانش، بیش از ۱۰ برابرِ ایرانی‌هاست.

حاجیان شهری ادامه داد: چرا در حالیکه یکی از امتیازهای جذاب در خرید و اجاره آپارتمان در کلان‌شهرهای ایران، تعداد پارکینگ خودرو است، در آلمان هرچه می‌گذرد، رغبت مردم به استفاده از خودرو شخصی کمتر می‌شود؟ در حالیکه در و دیوار و بیلبوردهای تبلیغاتی شهرهای ایرانی پر از معرفی مدل‌های رنگارنگ از خودروهای جدید ایرانی و فرنگی است.

وی با بیان اینکه «ما کجای راه را اشتباه رفتیم که ضد ارزش‌ها‌ در نزد ما، ارزش و نشانه رفاه تلقی می‌شود»، اظهار کرد: چرا یادمان رفته که نشانه یک جامعه توسعه‌یافته و مرفه، آن نیست که مردمش برخوردار از خودرو شخصی باشند؛ بلکه آن است که ثروتمندان و نخبگان جامعه از وسایل نقلیه عمومی و دوچرخه استفاده کنند.

حاجیان شهری افزود: بر اساس گزارش مرکز پایش آلاینده‌های زیست‌محیطی شهرداری، شهر مشهد در سال 1395 در مجموع 25 روز هوای پاک، 249 روز هوای سالم، 88 روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و 4 روز ناسالم برای تمامی گروه‌ها را تجربه کرده است. در سال جاری با گذشت ۲۲۷ روز، ۹ روز هوای پاک،۱۸۰ روز هوای سالم و ۳۶ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس، ثبت شده است در حالی که این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۱۷ روز بوده است.

رییس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر مشهد ادامه داد: در نگاه اول به ذهن می‌رسد باید سیاست افزایش سرانه فضای سبز حتی بالاتر از حد استانداردهای پذیرفته‌شده، با قوت ادامه یابد و اجازه قطع درختان به بهانه‌های مختلف داده نشود؛ اما متاسفانه در این مسیر با دو محدودیت عمده روبه‌رو هستیم: 1. درست است که یکی از روش‌های مؤثر بر کاهش آلودگی هوای شهرها، توسعه جنگلداری شهری با استفاده از گونه‌های مناسب با کارکرد موثر اکولوژیکی است،‌ اما پوشش مناسب جنگلی و فضای سبز، حدود 10 درصد در کاهش کربن هوا مؤثر است؛ 2. شهر زنده برای توسعه پایدار نیاز به آب دارد و شهر مشهد در افق1420 نیاز به 450 مبلیون متر‌مکعب آب برای شرب و مصارف شهری و فضای سبز دارد.

وی با طرح این پرسش که «این حجم آب قرار است چگونه و از کجا تامین شود؟»، تصریح کرد: از دشت مشهد هم‌اکنون 3 برابر مجاز آب برداشت می‌شود و با این روند تا افق مذکور آبی برای برداشت نخواهد ماند. در بخش فاضلاب نیز هنوز پس از 20 سال به هدف طرح که تصفیه و بازچرخانی پساب تصفیه‌شده بوده است، نرسیده‌ایم.

حاجیان‌شهری با بیان اینکه «سالانه میلیون‌ها متر‌مکعب فاضلاب تصفیه‌شده و نشده در کشف‌رود رها می‌شود و به‌جای استفاده مجدد و مطلوب بلای جان مردم شده است»، افزود: پس ظاهراً به نظر می‌رسد با تجهیز ناوگان موتوری، بهبود کیفیت سوخت، لزوم معاینه فنی خودروها، خروج مینی‌بوس‌ها و خودروهای فرسوده از حیز انتفاع، می‌توان مشکل آلودگی هوا را در کلان‌شهرهای ایرانی حل کرد؛ یعنی در بهترین حالت می‌خواهیم به انگلیس برسیم که مطابق گزارش‌ها با وجود تردد مدرن‌ترین خودروها و باکیفیت‌ترین سوخت‌ها، سالی ۴۰ هزارنفر از شهروندان آن قربانی آلودگی هوا می‌شوند و این در حالی است که بر اساس اعلام معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط‌زیست، سالانه ۵ هزار نفر در کشور بر اثر آلودگی هوا جان می‌دهند.

وی ادامه داد: اما اگر بر این باوریم که سهم عمده‌ای از آلودگی هوا ناشی از تردد خودروهای شخصی و دولتی است، باید بکوشیم تا با گسترش شتابان ناوگان حمل‌ونقل عمومی و ریلی و پراکنش منظم‌تر آن در تمامی کلان‌شهرها، عملاً شهروندان را در انتخاب گزینه‌هایی ارزان‌تر، سریع‌تر و ایمن‌تر برای تردد در شهر تشویق کنیم.

حاجیان شهری افزود: درحقیقت به جای ساخت بلوارها و تونل‌ها و آزادراه‌های درون‌شهری بیشتری که مردم را تشویق به استفاده بیشتر از خودروهای شخصی می‌کند، باید اولویت نخست، گسترش خطوط مترو وBRT باشد. همچنین باید علاوه‌بر ارتقاء کیفیت سوخت خودروها و سامانه احتراق آن‌ها در خودروهای داخلی، بکوشیم تا به‌تدریج با جایگزینی استحصال انرژی از خورشید و باد و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی، تا آن‌جا که امکان دارد، انتشار گازهای گلخانه‌ای را کم کنیم.

رییس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر مشهد اضافه کرد: همچنین با دقت در ساخت‌وسازهای بلندمرتبه در کلان‌شهرها با توجه به جهت باد غالب، بکوشیم تا دالان‌های طبیعی عبور باد مسدود نگردد؛ این در حالی است که روند بلندمرتبه‌سازی در بسیاری از کلان‌شهرها نگران‌کننده است. باید هرچه سریع‌تر معابر عمومی شهرها را بر روی تردد خودروها و موتورسیکلت‌های بنزین‌سوز تنگ‌تر کرده و در عوض به ایجاد مسیرهای ایمن دوچرخه‌سواری و ساخت پیاده‌راه همت گماریم.

وی با اشاره به اینکه «همچنین خروج صنایع آلوده‌کننده‌ای مثل کارخانه‌های سیمان، پالایشگاه، پتروشیمی، صنایع آلومینیوم‌سازی، خودروسازی و کوره‌پزی خانه‌های تولید آجر و سفال از حریم شهرها هم از دیگر اقدامات حکومتی برای کاهش خطر آلودگی در کلان‌شهرهاست»، گفت: باید تلاش کنیم فرهنگ استفاده از دوچرخه با پیشگامی برخی از نخبگان و مدیران جامعه دوباره ترویج شود.

حاجیان‌شهری با بیان اینکه «ادامه روی سخنم با شهردار مشهد، آقای تقی‌زاده و همکاران خودم در شورای شهر است»، تصریح کرد: لطفاً این اشتباه را تکرار نکنیم و به دام مسابقه‌ای ازپیش‌باخته به نام پیشی‌گرفتن از تعداد خودروها با ساخت ظرفیت بیشتر برای خیابان‌ها و بزرگراه‌ها نیفتیم. تجربه شکست‌خورده‌ای که در آغازین روزهای صدارت محمدباقر قالیباف بر شهرداری تهران، برای این شهر سیاست‌گذاری شد.

وی تاکید کرد: چه دلیلی از این گویاتر که اگر امروز بیش از ۲۰ میلیون ساعت از عمر تهرانی‌ها در ترافیکی لجام‌گسیخته و پرفشار از دست می‌رود، متهم شماره نخست آن، نه کمبود اعتبار که فرآیندی است که نشان می‌دهد چگونه در پای خودرومحوری، زیست‌محوری را در مبلمان شهری ذبح کردیم.

رییس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر مشهد با بیان اینکه «شهری که وقت کمتری از شهروندانش را در ترافیک تلف کند، شهری که آسمان آبی‌تری به چتر دایمی‌اش بدل شود و شهری که حرمت همه زیستمندان در طراحی آن رعایت شود، بی‌شک مردمانش با صبوری و مهر بیشتر، یک‌دیگر را تحمل خواهند کرد»، افزود: بیایید اولویت را به گسترش حمل‌ونقل ریلی،BRT ‌، ایجاد مسیرهای ایمن دوچرخه‌سواری و پیاده‌راه اختصاص دهیم و با افزایش تحرک در سامانه‌های حمل‌ونقلی، فقط به عیار آبی آسمان، کاهش ترافیک و آلودگی صوتی کمک نکنیم؛ بلکه شهری بسازیم با مردمانی که دست به گریبان بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا وکم‌تحرکی نبوده و شاداب و با نشاط هستند.

وی توضیح داد: مطمئناً این مردم هستند که با تغییرات کوچک در زندگی خود، می‌توانند منشأ اتفاقات بزرگی در شهرها و هوای آلوده‌ آن باشند. همچنانکه در اواسط قرن گذشته، لندن، نیومکزیکو، دهلی، ریودوژانیرو و کلان‌شهرهای دیگر هم شاهد یک دهه شرایط سخت و پرخطر به‌خاطر آلودگی هوا بودند، اما توانستند با تمهیداتی این بحران را از سر بگذرانند. حتماً این اتفاق با همراهی مردم می‌تواند عملی و آسمان شهرمان دوباره آبی شود.