به گزارش پرشین خودرو به نقل ازبرترینها، زمانی که در اوگاندا بودم این حقیقت را به چشم خود دیدم. زنان عادی، زنان فعال بخش خدمات اجتماعی، زنان سیاستمدار و حتی زنانی که عضو پیشین مجلس اوگاندا بودند؛ همه و همه برای برقراری آرامش و صلح تلاش می‌کردند. اگرچه تنها حدود ٣٤‌درصد از کرسی‌های مجلس اوگاندا در اختیار زنان این سرزمین است، اما ورود جدی آنان به عرصه سیاسی اوگاندا به طرز چشمگیری موجب شده تا آهنگ تخاصمات و نزاع‌های قومی و قبیله‌ای در این کشور کندتر شود!» به نظر می‌رسد یکی از عمده‌ترین دلایل تلاش جامعه جهانی برای کمک و حمایت از زنان به دستیابی فرصت‌های برابر به‌ویژه در عرصه‌های سیاسی، ریشه در این باور دارد که آنها نسبت به مردان از پتانسیل‌های بیشتری برای برقراری صلح و آرامش در دنیا برخوردارند. بایانیما معتقد است درک و پذیرفتن این حقیقت که زنان به شکل رسمی و غیررسمی می‌توانند آثار مخرب جنگ، تخاصم و آزار را در سراسر جهان کاهش دهند، برای پیشبرد مذاکرات صلح و برقراری آرامش آن هم در ابعاد جهانی بسیار مهم و اثرگذار است. با این وجود، متاسفانه در کشورهایی چون روآندا، اوگاندا یا افغانستان چنین نقش تأثیرگذاری نادیده گرفته می‌شود. آمارها نشان می‌دهد از ‌سال ١٩٩٢ تا ٢٠١١ میلادی کمتر از ٤درصد امضاکنندگان توافق‌نامه‌های صلح زنان بوده‌اند، همچنین کمتر از ٤‌درصد شرکت‌کنندگان مذاکرات صلح را زنان تشکیل داده‌اند و کمتر از ١٠‌درصد مذاکره‌کنندگان صلح، زنان بوده‌اند. در ماموریت‌های صلح‌بانی و سرویس‌های امنیتی داخلی مناطق دارای درگیری و نزاع در سراسر دنیا نیز به زنان فرصت مشارکت کمتری داده شده ‌است، درحالی‌که براساس چشم‌اندازهای قطعنامه ١٣٢٥ شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر «زنان، صلح و امنیت» (٢٠٠٠) صلح پایدار بدون مشارکت زنان و دختران و گنجاندن چشم‌اندازهای جنسیتی در فرآیندهای رسمی و غیررسمی صلح، به‌هیچ‌وجه محقق نخواهد شد. نگاه زنانه خصوصیات زنانه همچون تمایل برای برخورداری از امکان رهبری جمعی، داشتن دیدگاه‌های کلان‌ نسبت به موضوعات مرتبط با اطفال، زنان و جامعه، سلسله مراتبی عمل نکردن برای ریشه‌یابی منازعات، داشتن نگرانی‌های عمیق نسبت به امنیت غذایی، آب و آوارگان در کنار ارایه راهبردهایی که معمولا مسائل زیستی، مراقبت‌های بهداشتی، آموزشی، عدالت و امنیت انسان را موردتوجه قرار می‌دهند از مواردی به شمار می‌آیند که تقویت حضور زنان را در مذاکرات صلح ضروری می‌کند. دستاوردهای عملیات‌های صلح سازمان ملل به‌ویژه در مورد بوسنی و هرزگوین، کامبوج، السالوادور، نامیبیا و آفریقای‌جنوبی گویای این واقعیت است که روحیه‌ تعاون، مشورت و رابطه‌ متقابل زنان ازجمله عوامل موفقیت آنان برای ایجاد صلح پایدار است. قدرت برابر؛ صلح پایدار تشکیلات «کمک زنان به زنان» سوئد پس از انجام بازدیدهای مکرر از منطقه قره‌باغ، لیبریا، کنگو، عراق و بوسنی در گزارشی به نام «قدرت برابر؛ صلح پایدار» تاکید کرد که برخلاف انتظار، زنانی که در سطح محلی تلاش‌های چشمگیری برای برقراری صلح می‌کنند به دلیل وجود قوانین دست‌وپاگیر و سنت‌های حاکم بر فرهنگ عامه اجازه ندارند در مذاکرات صلح شرکت کنند. اما از همه اینها بدتر استفاده از شایعه برای جلوگیری از مشارکت تأثیرگذار زنان در فعالیت‌های منجر به صلح است. در بسیاری از این مناطق گروه‌هایی وجود دارند که با اعمال خشونت جنسی و پخش شایعات و اتهامات نادرستی همچون خودفروشی یا داشتن رابطه نامشروع وجهه اجتماعی زنان را تخریب کرده و مانع از حضور فعال آنها در مذاکرات صلح می‌شوند. لیبریا، الگوی مشارکت جدی «الن جانسون سیرلیاف٣» -نخستین زن رئیس‌جمهوری تاریخ سیاسی آفریقا- و «لیما گبووی» دو زن برنده جایزه صلح نوبل (٢٠١١) به‌عنوان نماد مبارزه و تلاش برای ورود زنان لیبریا به مذاکرات صلح و روند سیاسی پس از آن نقش مهم و تاریخی بازی کرده‌اند. لیبریا از ‌سال ١٩٨٩ با چالش کنترل و درگیری‌های نژادی، قومی و مذهبی شدید دست‌وپنجه نرم می‌کرد. در جریان این درگیری‌ها بیشترین آسیب‌ها جامعه زنان را هدف گرفته بود. تعداد بی‌شماری از زنان و دختران از سوی جنگجویان مسلح ربوده ‌شده، وادار به کار اجباری و ازدواج با آنها ‌شدند یا مورد آزار جنسی و تجاوز قرار گرفتند. همین مسائل سبب شد تا گروهی از زنان لیبریایی در ‌سال ٢٠٠٣ دست به مبارزه بدون خشونت برای دستیابی به صلح پایدار به رهبری لیما گبووی بزنند. گبووی و دوستانش زنان مسلمان و مسیحی بومی و نخبه را از سراسر لیبریا با هم متحد کردند و کنش توده‌ای «زنان لیبریا برای صلح» را به وجود آوردند. با این وجود، تهدید‌های بی‌شمار، قیدوبندهای شدید سیاسی و فرهنگی اجازه حضور فعال آنها را برای پایان دادن به درگیری‌ها نمی‌داد، ولی زنان کنش توده‌ای دست از تلاش برای برقراری صلح برنداشتند و راه‌هایی را برای ادامه اعتراضات مسالمت‌آمیز خود پیدا کردند. آنها مدام خود را خواهر، مادر و همسر جنگجویان می‌نامیدند و با تاکید بر این نقش‌های کلیشه‌ای مسالمت‌آمیز و غیرتهدیدآمیز موفق شدند تا حدودی، به جنگجویان و مقامات دولتی دسترسی پیدا کنند و سرانجام پس از راهی طولانی و پرفرازونشیب به درگیری‌های این کشور پایان دهند. دستاورد زنان لیبریایی الگوی اثرگذاری برای سایر کشورهای آفریقایی شد، به‌طوری که زنان در سیرالئون، ساحل‌عاج و... شیوه مبارزه بدون خشونت را فراگرفتند و دست به اعتراضات مسالمت‌آمیز زدند تا به بن‌بست سیاسی و وضع بد امنیتی در کشورشان پایان داده و سبب برقراری صلح و مخالفت با خشونت‌های جنسی و جنسیتی شوند. گبووی، در سخنرانی مراسم اهدای جایزه نوبل گفت: «ما زمانی توانستیم موفق شویم که کسی فکرش را نمی‌کرد. ما وجدان کسانی بودیم که وجدان‌های خود را در مسابقه برای قدرت و مناصب سیاسی باخته بودند. همزمان که دستاوردهای خود را جشن می‌گیریم، بگذارید به خودمان یادآوری کنیم که هنوز با پیروزی فاصله داریم. تا دنیای‌مان سالم و متوازن نشده، نباید از پای بنشینیم، دنیایی که در آن، مردان و زنان برابر و آزاد فرض شوند.» از شرق تا غرب تاریخ درگیری‌ها و جریان‌های سیاسی مبین این حقیقت است که زنان نقش موثری را در ایجاد گفت‌وگو و تعامل بین گروه‌های درگیر جنگ بازی کرده‌‌اند. حزب صلح زنان، انجمن مادران مفقود‌الاثر گواتمالا، ائتلاف مادران شوروی، گروه مادران سریلانکا، زنان جنبش هیندوتا، گروه خواهران مسلمان مصر، جنبش توربان ترکیه، گروه زنان صلح‌جوی افغانی، نپالی، فیلیپینی، ایرلندشمالی و آفریقایی به‌ویژه در روآندا و مذاکرات صلح کلمبیا نمونه‌هایی از تلاش‌های اثرگذار زنان برای مبارزه با اعمال خشونت و جنگ و برقراری صلح پایدار است. کاره آس (Kåre Aas)، سفیر نروژ در آمریکا‌ سال گذشته در سخنرانی‌ای که در روز جهانی زن (٨ مارس) در موسسه مطالعاتی جان‌‌هاپکینز داشت، با تاکید بر این مطلب که اغلب تحقیقات و بررسی‌ها تایید می‌کنند زنان نقش تأثیرگذار و غیرقابل انکاری در پیشرفت مذاکرات و روند صلح دارند، گفت: «نروژ در مذاکرات صلح بیش از ٢٠ کشور جهان ازجمله فیلیپین، نپال، افغانستان و سریلانکا حضور جدی داشته است و در تمام این موارد دولتمردان بر لزوم حضور و شنیدن دیدگاه‌های زنان برای پایان دادن به درگیری‌ها و اختلافات تاکید داشتند. این اتفاق نشان‌دهنده ارتقای سطح آگاهی در مورد دیدگاه‌های جنسیتی و نقش کلیدی و حقانیت زنان برای پایان دادن به درگیری‌هاست.» نقش زنان در پایان ٥٠‌سال درگیری و امضای معاهده صلح دولت کلمبیا و شورشیان فارک را هیچ‌گاه نباید از یاد برد. زنان کلمبیایی زیادی برای رسیدن به این صلح مشارکت داشتند و حضورشان گفت‌وگوهای دولت و شورشیان را تحت‌تأثیر قرار داده است. پایان یک دهه درگیری بین دولت و جبهه آزادی اسلامی مورو در فیلیپین نیز مدیون گفت‌وگوهای صلحی است که بیش از یک‌سوم مذاکره‌کنندگانش را زنان تشکیل می‌دادند. عددی که به‌مراتب بالاتر از عرف مذاکرات رسمی صلح است! در بروندی هم وقتی تنش‌ها صلح شکننده را تهدید می‌کرد، زنان با تشکیل شبکه زنان میانجی برای سرکوب یا کاهش مناقشات محلی بی‌شمار در سراسر کشور، مانع از فروپاشی امنیت نسبی و بروز جنگ شدند. آنان در ١٢٩ شهرداری در سراسر کشور علاوه‌بر میانجیگری خواستار استفاده از اطلاعات قابل بازبینی به‌منظور پیشگیری از گسترش وحشت فراگیر بین نیروهای امنیتی و معترضان شدند، پیشنهاد آزادی تظاهرات‌کنندگان و زندانیان سیاسی را مطرح کردند، گفت‌وگوهای صلح‌آمیز مبتنی‌بر عدم‌خشونت را بین جوامع تقسیم‌شده ترویج دادند، با شایعه و ترس‌های اغراق‌آمیز مقابله کردند و به این ترتیب به حدود ٣‌هزار درگیری در سطح محلی رسیدگی کردند. مطالعه جامع پانزدهمین سالگرد قطعنامه ١٣٢٥ شورای امنیت که نقش برابری جنسیتی و رهبری زنان در صلح و امنیت جهانی را به رسمیت شناخت، نشان می‌‌دهد برابری جنسیتی سبب بهبود کمک‌های بشردوستانه می‌شود، تلاش‌های محافظتی حافظان ‌صلح را تقویت می‌کند، نقش موثری در نتیجه‌گیری گفت‌وگوهای صلح و پایداری موافقت‌نامه‌های صلح دارد و بهبود شرایط اقتصادی پس از درگیری‌ها را سرعت می‌بخشد. این تحقیق نشان می‌دهد گفت‌وگوهای صلح متأثر از حضور زنان، بیشتر به توافق منتهی می‌شود و ماندگارتر است، به‌طوری که شانس ماندگاری توافق‌نامه‌ها از ١٥ سال، ٣٥‌درصد افزایش یافته است. این نتایج نشان می‌دهد دولتمردان علاوه‌بر تحقق اهداف جامعه مدنی باید به زنان فرصت دهند تا بیشتر از قبل پای میز گفت‌وگوها به‌ویژه مذاکرات صلح بیایند، به‌ویژه آن‌که زمانی که نمایندگان جامعه مدنی در توافق‌نامه‌های صلح مشارکت دارند، شانس موفقیت و پایداری بیشتر تا ٦٤‌درصد افزایش می‌یابد.