به گزارش پرشین خودرو به نقل از دنیای اقتصاد، به این ترتیب به‌نظر می‌رسد که سیاست‌گذاران صنعت‌خودرو باید با تشکیل اتاق فکر به چاره‌جویی برای سناریوهای مختلف پیامدهای تحریم‌‌های احتمالی بپردازند.

به این ترتیب بعد از نقض برجام از سوی ایالات‌متحده آمریکا آنچه معضل خودروسازی بعد از این اتفاق خوانده می‌شد، خروج سرمایه‌گذاران خارجی از صنعت‌خودرو بود و اینکه بعد از قطع همکاری شرکت‌های خارجی با خودروسازان داخلی چه بر سر خودروسازی کشور خواهد آمد؟ در این بین اما کمتر کسی از تشکیل اتاق فکر یا شکل‌گیری کمیته بحران جهت رفع مشکلات خودروسازی در صورت بازگشت تحریم‌ها سخن به میان آورده است.

آنچه مشخص است با شکل‌گیری اتاق فکرهایی در صنعت قطعه و خودرو سناریوهای مختلف پیامدهای تحریم بررسی می‌شود و اینکه در نهایت بهترین مسیر برای کاهش هزینه‌های تولید، مورد بحث و تبادل نظر دست‌اندرکاران قرار می‌گیرد.پیش از این نیز از این دست کمیته‌ها یا اتاق‌های فکر در زنجیره خودروسازی کشور تشکیل شده که آخرین آن مربوط به اعمال استانداردهای ۸۵ بود؛ به‌طوری‌که انجمن خودروسازان کشور اجرای استانداردهای ۸۵‌گانه تا پایان سال ۹۷ را منجر به شکل‌گیری بحرانی در خودروسازی‌های کشور خوانده بود و اینکه با اجرای استاندارهای مذکور بخش اعظمی از خودروهای تولیدی حذف خواهند شد. به این ترتیب با توجه به بازگشت تحریم‌ها در صورت عدم توافق ایران با اتحادیه اروپا، سناریوهای مختلفی برای پیشبرد استراتژی صنعت‌خودرو مطرح می‌شود که بهترین سناریو در اتاق فکر خودروسازان یا قطعه‌سازان بررسی می‌شود حال این سوال مطرح است که آیا در این زمینه پیش‌بینی‌های لازم صورت گرفته است؟

اتاق فکر برای جذب حمایت دولتی؟

به فاصله یک هفته بعد از خروج آمریکا از برجام، سیل مصاحبه‌ها درباره ماندگاری طرف‌های خارجی در صنعت‌خودروی کشور، در رسانه‌های نوشتاری و سایت‌ها از قول مسوولان دولتی و کارشناسان این صنعت، منتشر شد. این در حالی است که حضور شرکای خارجی به تنهایی نمی‌تواند تبعات تحریم را در صنعت‌خودرو کشور خنثی کند.همانطور که گفته شد، یکی از راهکارهایی که صنعت‌خودروی کشور در این مدت تا بازگشت تحریم‌ها باید مورد توجه قرار دهد، تشکیل اتاق‌های فکر در بخش‌های مختلف این صنعت، یعنی خودروسازی و قطعه‌سازی است تا حد امکان تحریم‌ها بی‌اثر شود.

با این حال به‌نظر می‌رسد برخی شرکت‌های خودروسازی و انجمن‌های قطعه‌سازان نسبت به تشکیل چنین اتاق‌ها یا کمیته‌هایی اقدام کرده‌اند هرچند که شنیده می‌شود، مشورت و هم فکری‌هایی که در این اتاق‌های فکر صورت گرفته، بیشتر حول حمایت‌های دولتی از این صنعت بوده است. این در حالی است که کارشناسان معتقد هستند باید در شرایط فعلی به سمت طراحی پلت‌فرم ملی حرکت کرد تا صنعت‌خودرو در مقابل تحریم‌ها واکسینه شود و صنعت‌خودروی کشور بتواند با وجود تحریم‌ها به حیات خود ادامه دهد.

در این زمینه حسن کریمی کارشناس صنعت‌خودرو معتقد است برای برون رفت از شرایط تحریمی در گام اول، چه خودروسازان و چه قطعه‌سازان، نیازمند درک متقابل هستند تا از رهگذر این درک متقابل بتوانند تا راهکاری برای کم‌اثر کردن تحریم‌ها بیابند. وی در ادامه تشکیل اتاق فکر از سوی زنجیره خودروسازی را یک ضرورت می‌خواند و تاکید می‌کند که خودروسازان با تشکیل اتاق فکر در صدد هستند تا به این درک متقابل برسند و شرایط را برای کاهش اثرات تحریم مهیا کنند.

این کارشناس صنعت‌خودرو با اشاره به بحث بازگشت تحریم‌ها می‌گوید: واقعیت این است بحث بازگشت تحریم‌ها از سوی ایالات‌متحده با توجه به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری در این کشور چندان دور از ذهن نبود و با این حال با توجه به چار‌چوب محکم حقوقی حاکم بر توافق نامه برجام که میان ایران و کشور ۱+۵ به امضا رسیده بود، خروج هر یک از کشورها به‌صورت یک جانبه از این قرار داد را بسیار کم رنگ می‌کرد. وی در ادامه تاکید می‌کند که پس از انتخاب ترامپ این تصور در میان تصمیم‌سازان صنعت‌خودرو کشور وجود داشت که بحث خروج ایالات‌متحده از برجام بیش از آنکه عملیاتی شود بیشتر جنبه تهدید دارد. حال که این تهدیدها وارد فاز عملی شده است باید با تشکیل اتاق فکر در صدد کم کردن اثر این تحریم‌ها بود.

از سوی دیگر رئیس انجمن تخصصی صنایع همگن قطعه‌سازان نیز از تشکیل اتاق فکر بعد از نقض برجام توسط ایالات‌متحده آمریکا خبر می‌دهد و تاکید می‌کند که در حال حاضر اتاق‌های فکری در این زمینه تشکیل شده است و راهکارهایی در ارتباط با کاهش تاثیر تحریم‌ها از سوی این اتاق ارائه شده است.در نهایت اینکه محمدرضا نجفی‌منش معتقد است که باید هرچه سریع‌تر شرایط موجود به سمت داخلی‌سازی قطعات مورد استفاده در صنعت‌خودروی تغییر کند، چه بسا این مساله در ارتباط با خودروهایی که در پسابرجام به خط تولید خودروسازان اضافه شده‌اند، باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.

به این ترتیب آنچه رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی در اتاق فکر این انجمن برای مقابله با بازگشت تحریم‌ها بر آن تاکید دارد تشدید حمایت‌های دولتی و توجه ویژه خودروسازان نسبت به وضعیت قطعه‌سازی کشور است.از سوی دیگر مازیار بیگلو، دبیر انجمن قطعه‌سازان نیز بر ضرورت تشکیل اتاق فکر بعد از نقض برجام از سوی ترامپ تاکید و در این زمینه به برخی از نتایج اتاق فکر این انجمن را برای خبرنگار ما تشریح می‌کند. وی می‌گوید که دو راهکار کوتاه‌مدت و بلندمدت باید مورد توجه قرار بگیرد.

در کوتاه‌مدت باید مبادلات بانکی بین تولیدکنندگان داخلی و شرکای خارجی آنها تسریع شود و تولیدکنندگان داخلی این امکان را داشته باشند تا در اسرع وقت مبالغ مورد نیاز برای خرید مواد اولیه و قطعاتی که در داخل تولید آنها مقرون‌به‌صرفه نیست را به شرکای خود تحویل دهند. وی ادامه می‌دهد که برای این منظور باید بانک مرکزی، بانک‌هایی را که در فضای بین‌المللی حاضر به همکاری با تولیدکنندگان ایرانی هستند را شناسایی کنند تا مساله نقل‌و‌انتقال پول سریع‌تر انجام شود.

بیگو تاکید می‌کند که در این زمینه اقدام‌های انجام گرفته است و بانک‌هایی در آلمان و فرانسه شناسایی و به تولیدکنندگان معرفی شده‌اند. در بخش راهکار بلندمدت باید تا در تولید برخی از مواد اولیه مورد نیاز قطعه‌سازی که به واردات وابسته است، سرمایه‌گذاری مناسبی صورت گیرد تا طی یک برنامه زمان‌بندی شده، از واردات آن مواد به داخل کشور بی‌نیاز شویم.

دبیر انجمن قطعه‌سازان در ادامه تاکید می‌کند در حال حاضر در بخش آلیاژهای فولادی و همچنین مواد مهندسی پلیمری به واردات وابستگی داریم و برای این منظور باید تا سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها در اولویت قرار بگیرد و اتاق‌های فکر تشکیل شده در خودروسازان و قطعه‌سازان رایزنی با سیاست‌گذاران کلان را مورد توجه قرار دهند. بیگلو به نقش بخش خصوصی در برون رفت از شرایط تحریم و کم‌اثر کردن تحریم‌ها اشاره و عنوان می‌کند که باید ساز و کاری در بخش اقتصادی کشور ایجاد شود تا بخش خصوصی بیش از پیش امکان رشد و نمو داشته باشد.

تمرکز بر طراحی پلت‌فرم

همان‌طور که گفته شد اتاق فکر یا کمیته‌های بحران، که برای مقابله با تحریم‌های احتمالی تشکیل می‌شود هر کدام سمت‌و‌سوی خود را دارند؛ به‌طوری‌که برخی مسیر یا راه‌هایی که می‌تواند حمایت بیشتر دولت از زنجیره خودروسازی را جذب کند، تاکید دارند و برخی دیگر خودکفایی خودروسازان یا قطعه‌سازان رابعد از تشدید تحریم‌ها مد نظر دارند.

در این زمینه حسن کریمی، کارشناس خودرو با اشاره به اینکه بازگشت تحریم‌ها از سوی ایالات‌متحده با توجه به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری در این کشور دور از ذهن نبود تاکید دارد که زنجیره خودروسازی کشور تهدید‌های ترامپ را غیرعملیاتی می‌خواند حال آنکه هم‌اکنون خلاف آن اتفاق افتاده است. کریمی نیز تشکیل اتاق فکر در خودروسازی کشور را یک ضرورت می‌خواند و بر موضوعاتی که پیرو تشکیل چنین اتاق‌هایی باید مورد بررسی قرار گیرد تاکید می‌کند.

وی در ادامه عنوان می‌کند اولین نکته این است که صنعت‌خودرو با همراهی بانک مرکزی باید به سمتی برود تا بتواند روش‌هایی را در تجارت به‌کار گیرد تا از آن طریق نقل‌و‌انتقال پول با سرعت بیشتری فراهم شود. تسریع در نقل‌و‌انتقال بانکی این امکان را فراهم می‌کند تا روند تجارت میان بنگاه‌های خودروساز و همچنین قطعه‌سازان با شرکای خارجی تسریع شود و در این فرصت کوتاه بتوانند قطعات مورد نیاز این بخش را هر چه زودتر وارد کشور کنند و با این اقدام زمان بیشتری در اختیار داشته باشند تا علاوه بر اینکه تیراژ محصولات تولیدی با کاهش روبه‌رو نمی‌شوند این امکان را داشته باشند تا راهکارهای خود را برای مقابله با تحریم‌ها عملیاتی کنند.

وی با اشاره به اینکه حمایت‌های دولتی پای ثابت راهکارهای ارائه شده است، می‌گوید باید در ابتدا به این نکته توجه کرد که کل اقتصاد کشور مورد تحریم قرار گرفته است و صنعت‌خودرو بخشی از اقتصاد کشور است.کریمی ادامه داد: با توجه به نقشی که صنعت‌خودرو در گردش مالی، توسعه و رشد اقتصادی کشور بر عهده دارد نیاز است تا دولتمردان به این صنعت توجه ویژه‌ای کنند. به دلیل همین تاثیرها است که آمریکایی‌ها صنعت‌خودرو را تحریم کرده‌اند. بنابراین باید در شرایط بحرانی برای صنایعی همچون خودرو که تاثیر عمیقی بر اقتصاد کشور دارند، حمایت‌های ویژه‌ای در دستور کار قرار گیرد.این کارشناس صنعت‌خودرو می‌گوید: علاوه‌بر سیاست‌گذاران و همراهی شبکه بانکی، نیاز است در شرایط فعلی، سایر بخش‌ها هم به سهم خود کاری کنند تا پایه‌های این صنعت همچنان استوار بماند.

وی در ادامه به این نکته نیز اشاره دارد که در شرایط فعلی با توجه به آغاز تحریم‌ها، کمی بیش از دو ماه دیگر، باید به این نکته توجه کرد که در دوران تحریم این امکان برای بنگاه‌های تولیدی وجود ندارد، تا محصولات تولید شده خود را با استانداردهای جدیدی که قرار است از دی‌ماه سال‌جاری روی این محصولات اعمال شود منطبق کنند.وی تاکید می‌کند دلیل اصلی این مساله این است که استانداردهای جدید را تنها در شرایطی می‌توان اعمال کرد که دانش فنی آن در داخل کشور وجود داشته باشد و این مساله با آغاز تحریم‌ها شدنی نیست.این کارشناس خودرو همچنین اظهار کرد در شرایط پسابرجام این امکان وجود داشت تا صنعت‌خودروی کشور به کمک قراردادهای جوینت ونچر نسبت به احیا خود اقدام کند، مساله‌ای که در آن زمان مورد توجه قرار گرفت. به این ترتیب در شرایط حاضر و قرار گرفتن در دوران تحریم باید تا به فکرطراحی پلت‌فرم داخلی باشیم.