به گزارش پرشین خودرو ،گفت‌وگوی «ایران» با معاون گردشگری کشور را در ادامه می‌خوانید:

آماده شدن بسته «سفر ارزان» از جمله برنامه‌هایی بود که شما در یک گفت‌و‌گوی رادیویی به آن اشاره کردید. این ارزان‌سازی شامل چه کسانی می‌شود؟ در کدام مسیرها قرار دارد؟

ببینید بحث «سفر ارزان» نیست. بحث ما این است که سفرهای زیادی در داخل کشور انجام می‌شود. یعنی حجم بالایی از هموطنان ۸۵ میلیونی ما در طول سال حتماً یک یا دو بار سفر داخلی می‌روند اما این سفر طوری نیست که تأسیسات گردشگری و همکاران ما در بخش خصوصی را درگیر کند. گاهی اوقات هم احساس می‌کنیم که هزینه تمام شده‌اش برای مردم بالاست! چرا؟ چون سفر این افراد بیشتر به شکل انفرادی و مستقل انجام می‌شود. یعنی هرکس با ماشین خودش به سمت شهری راه می‌افتد این در حالی است که از تمام جاذبه‌های آن شهر خبر ندارد. در نهایت یک یا دو تا جاذبه را می‌بیند اما اگر این سفر در قالب یک برنامه‌ طراحی شود شما در آن زمانی که گذاشتید می‌توانید بیشترین استفاده را ببرید، یعنی به جای دو تا جاذبه، ممکن است ۱۰جاذبه را ببینید. در اصل آژانس‌های گردشگری _که مشاوران گردشگری شناخته می‌شوند_ می‌توانند با توجه به اطلاعاتی که دارند بسته سفر شما را به لحاظ محتوا و کیفیت متنوع کنند. بنابراین یکی از شاخص‌های این بسته سفر، جذابیت است، از طرفی چون اجزای بسته سفر یکجا تدارک دیده می‌شود، می‌تواند هزینه کلی بسته سفر را هم کاهش دهد. برای اینکه هزینه کلی سفر باز هم پایین‌تر بیاید ما آمدیم با همکاران دیگر مثل هتل‌ها، راهنمایان و مراکز اقامتی و جاذبه‌ای و سایت‌ها صحبت کردیم تا اینها بویژه در زمان‌های‌هایی که فصل کم رونق سفر(لو سیزن) است تخفیف‌هایی هم بدهند. بسته را آماده و فرآیندش را هم تعریف کرده‌ایم. یعنی دفاتر مسافرتی با یکی دو بانک صحبت کرده‌اند تا مسافر مجبور نباشد تمام هزینه را یکجا پرداخت کند. مثلاً یک خانواده سه نفره این بسته سفر را از یک آژانس می‌گیرد، پیش پرداختی را می‌پردازد و برای پرداخت بقیه هزینه، به صورت قسطی به توافق می‌رسند. این ویژگی بسته سفر ما است.

شما می‌فرمایید تخفیف‌ها در زمان «لو سیزن» به مسافر داده می‌شود. یعنی این بسته سفر شامل تعطیلات نوروز پیش رو نمی‌شود؟

شامل می‌شود، چون همه نقاط کشور در نوروز گردشگر ندارند، این طرح هم دائمی است. ممکن است در یک نقطه‌ای مسافر زیاد باشد و به شما تخفیف کامل ندهند اما در شهر‌های کم مسافر در زمان نوروز همان تخفیف‌ها ادامه دارد. سیاست اصلی ما هم توزیع سفر در کشور است. اعتقاد داریم چون سفر برنامه‌ریزی شده نیست هر کسی با تشخیص خودش سفر می‌رود. درست است هرکس حق دارد هرجا دلش خواست برود اما ما از آژانس‌ها خواسته‌ایم که سفر را به جاهای کمتر دیده شده هدایت کنند.

تسهیلات مالی بانک‌ها به چه صورت پرداخت می‌شود. آیا بانک‌ها با آژانس‌ها در ارتباط هستند؟ مسافر از این تسهیلات چطور استفاده می‌کند؟

قرار نیست مسافر از بانک وامی بگیرد، این هماهنگی بین دفاتر آژانس خدمات مسافرتی و بانک‌ها اتفاق می‌افتد. البته در یک مرحله هم ما هیچ کمکی از بانک نگرفتیم. دفاتر هر کدام یک مبلغی را در این بانک‌ها سپرده‌گذاری کردند و بانک بسته سفر را تضمین می‌کند. مسافر وقتی در قالب این بسته سفر می‌رود، هتلدار هم خیالش راحت است که پولش دست بانک است. بانک نقش ضمانت و اعتباربخشی را اینجا دارد. البته در روش دیگری هم ما به بانک‌ها گفته‌ایم که با کارمزدهای پایین‌تر به آژانس‌ها تسهیلاتی بدهند.

کدام بانک‌ها قرار است این تسهیلات را در اختیار آژانس‌ها قرار بدهند؟

فعلاً اجازه بدهید نامی از بانک‌ها برده نشود.

کدام آژانس‌ها طرف قرارداد هستند؟

همه ۴۷۰۰ آژانس کشور می‌توانند وارد این طرح شوند. البته منتظر ورود همه آژانس‌ها نیستیم ولی همه می‌توانند به مرور وارد این طرح شوند. طرح زمان بر شده چون می‌خواهیم بسته‌های سفر براساس یکسری شاخص‌ها توزیع شود. شاخص‌هایی مثل توزیع سفر، جذابیت محتوایی و همچنین حجم بالایی از تأسیسات گردشگری ما را درگیر می‌کند مثلاً اقامت گردشگر در یک هتل باشد، ناهار را در هتل دیگری میل کند.

در واقع شما دارید تور تعریف می‌کنید؟

دقیقاً. البته ما نه، آژانس‌ها و بخش خصوصی.

می دانید که خیلی از خانواده‌ها در سفر‌ها، شب‌ها را در پارک‌ها یا مساجد می‌خوابند. این مسأله بشدت در نوروز اتفاق می‌افتد. یا ترجیح می‌دهند غذای سفر را خودشان بپزند. به هرحال مردم براساس جیب‌شان تصمیم می‌گیرند. آیا این بسته سفر آنقدر جذابیت دارد که مورد استقبال قرار بگیرند؟

خب گرفتاری ما همین است، ما می‌خواهیم از این فضا خارج شویم. مردم ما مردم فقیری نیستند. نمی‌توانیم بگوییم مردم چون پول ندارند داخل پارک می‌خوابند. واقعیتش این نیست. ما می‌خواهیم فرهنگ سفر را عوض کنیم. این اتفاقات از بی‌برنامگی اتفاق می‌افتد. تمام تلاش ما این است که در مرحله آغازین این طرح، جوری برنامه‌ریزی شود که خانواده‌ها به این نتیجه برسند که استفاده از بسته سفر به نفع آنهاست هم از نظر هزینه‌ها و بیشتر از نظر جاذبه‌ها!

آقای تیموری تعداد جاذبه‌ها اصلی‌ترین معیار در انتخاب چگونگی سفر نیست. مهمترین مسأله برای خانواده هزینه بلیت و محل اقامت است!

درست می‌گویید اما الآن نرخ هتل‌ها مشخص است ولی وقتی من آمدم از هتل‌ها و مراکز اقامتی تخفیف گرفتم، قطعاً مراکز اقامتی از جمله مهمانپذیرها انتخاب بهتری از چادر و کانکس هستند. الآن برای دوش حمام، پارک ماشین و... پول می‌دهیم. وقتی در مجموع حساب می‌کنیم، مهمانپذیر ما ارزان‌تر درمی‌آید.

پس در این طرح فقط هتل‌ها نیستند، خانه مسافر‌ها و ...

نه. نگویید خانه مسافر. بگویید مراکز اقامت رسمی.

چرا؟

چون طرح را به حاشیه می‌برد. بگویید مراکز اقامت رسمی. چون گزارش که چاپ شد یکی می‌آید در میان این همه برنامه، می‌گوید خانه مسافر‌ها را هم وارد طرح کردند.

مگر شما روی خانه مسافر‌ها نظارت ندارید؟

روی همه نه!

یعنی چی؟ بالاخره باید یک آرم روی سر در آن مراکز اقامتی باشد که بدانند سازمان نظارت دارد یا نه؟

همه مراکز اقامت رسمی ما پروانه بهره‌برداری دارد و در وروی آنها نصب است. حالا این مراکز اقامتی می‌تواند هتل، هتل آپارتمان، اقامتگاه بومگردی، مهمانپذیر یا متل باشد. این اسم خانه مسافر ذهن را به جای دیگری می‌برد.

ما داریم به «خانه مسافر» انگ می‌زنیم چون نظارت نداریم! آیا عوض کردن اسم مسأله راحل می‌کند؟ بخشی از کسانی که خانه مسافر را بد نام کردند هتلداران هستند. شما هم می‌دانید که آنها می‌خواهند همه به جای هر مرکز اقامتی‌ای، بروند هتل.

بله! من اینها را می‌دانم، شما هم می‌دانید اما ما می‌خواهیم همکاری بخش‌های مختلف را داشته باشم. برای شما چه فرقی می‌کند به جای خانه مسافر بنویسید مراکز اقامت رسمی گردشگری! بله من و شما به این حواشی واقف هستیم اما همه خواننده‌های ما از این موضوع اطلاع ندارند.

بله. ولی فکر نمی‌کنید باید این ملاحظات را کنار بگذارید؟ سر قضیه گردشگران عراقی هم واکنش درستی نداشتیم. هزار و یک حرف برای آنها درآوردیم. درست همان زمان ترکیه داشت برای جذب گردشگران عراقی تبلیغ می‌کرد اقامت هم به آنها می‌داد! ما استادیم فرصت‌ها را به تهدید تبدیل کنیم چرا چون محافظه کار هستیم!

نه اصلاً این موضوع (گردشگران عراقی) به خانه مسافر‌ها ربطی نداشت. ولی چیزی که وجود دارد شما فردا می‌بینید همه سایت‌ها زدند خانه مسافر. حتی مسافرش را هم نمی‌نویسند، می‌نویسند خانه. می‌دانید که ما به تعداد محدودی از خانه مسافر‌ها مجوز دادیم.

خب باید از فعالیت خانه مسافرهای غیرمجاز جلوگیری کرد، با عوض کردن اسم چیزی درست نمی‌شود. آقای تیموری بسته‌های سفر برای گروه‌ها خواهد بود یا نه افراد به تنهایی هم می‌توانند از این بسته‌ها استفاده کنند؟

هم می‌تواند گروهی باشد هم انفرادی. ویژگی این بسته سفر داشتن برنامه است برخلاف سفرهایی که افراد خودشان می‌روند.

شما توزیع سفر را هدف اصلی سازمان معرفی کردید. استان‌های کم گردشگر هم استان‌هایی هستند که به لحاظ مسافت با استان‌های گردشگر فرصت فاصله دارند، آیا این تخفیف‌ها شامل هزینه بلیت هواپیما و حمل ونقل‌های ریلی هم می‌شود؟

آژانس‌ها با بخش خصوصی حمل ونقل صحبت کردند تا ظرفیت‌های خالی با تخفیف در اختیار گردشگران قرار بگیرد. ظرفیت‌هایی که اگر استفاده نشود از دست می‌رود. یعنی یک هماهنگی هم بین بخش‌های خصوصی دست‌اندرکار دیده شده است.

این پیشنهاد قبلاً هم داده شد بود اما خروجی نداشت، در نهایت این طرح می‌تواند موفق باشد و مثل طرح‌های پیش شکست نخورد؟

صددرصد. اعتقاد دارم می‌تواند توسعه گردشگری را به سمت پایداری و کاستن از آسیب‌های ناشی از سفرهای انفرادی ببرد. سفرها وقتی خارج از برنامه است بحث تصادفات و مسائل حاشیه‌ای مثل درگیری در پارک‌ها و خیابان‌ها را بوجود می‌آورد. وجه خوبی برای کشور ندارد که گردشگران در چادر یا داخل خیابان بخوابند. ما سفر را طوری برگزار می‌کنیم که انگار داریم یک سیل یا زلزله را به لحاظ بحرانی مدیریت می‌کنیم.

سواحل جنوبی در نیمه دوم سال پذیرای گردشگران زیادی است. خیلی‌ها احتمال می‌دهند که امسال بخشی از کسانی که سال‌های قبل به خارج از کشور سفر می‌کردند به دلیل گرانی سواحل جنوبی کشور را انتخاب کند. حضور انبوه گردشگر به یک تهدید جدی برای محیط زیست سواحل و جزایر جنوبی تبدیل شده است! چرا بین میراث فرهنگی و محیط زیست برای مدیریت همکاری وجود ندارد؟

من ازشما انتظار ندارم که گردشگری را عامل تخریب محیط زیست بدانید. رویکرد امروز گردشگری، گردشگری مسئولانه و به دنبال توسعه پایدار است. اگر در جایی اتفاق بدی می‌افتد، به تأیید همین طرح من(بسته سفر)کمک می‌کند. چون سفر در مسیر و برنامه‌ریزی اصلی خودش قرار نگرفته به همین دلیل تبعات زیست محیطی را به دنبال دارد!

نه اتفاقاً آن گردشگری که به هرمز می‌رود تورهای ۱۰۰ نفره مجوزداری است که از تهران یا شیراز بسته می‌شود و به جزیره می‌رود!

خب آیا به نظر شما کنترل این شیوه سفر راحت‌تر است یا افراد به صورت انفرادی بروند؟ وقتی این موارد گزارش می‌شود خیلی راحت با آن برخورد می‌شود. چون تور راهنما دارد. کافی است ما با مجری و راهنمای تور صحبت کنیم. در همین طرح هم به دنبال آن هستیم.

آقای تیموری سؤالی که باید پرسیده شود این است که آیا جزیره‌ای مثل شیدور یا هرمز که محل زندگی گونه خاصی از آهو‌هاست ظرفیت حضور ۲۵۰۰ گردشگر در یک روز را دارد؟

ما هنوز طرح را شروع نکردیم.

من این طرح را نمی‌گویم، بحث من این است که ما الآن پیامد منفی حضور گردشگر انبوه را در جزایر می‌بینیم.

اولاً یک سازوکار و هماهنگی بین سازمان ما و محیط زیست وجود دارد، خودتان هم می‌دانید که سال‌هاست ما کمیته ملی طبیعت‌گردی را تشکیل داده‌ایم. اما باید در سواحل جنوبی فعالیت‌ها بیشتر شود البته یک بخش دستگاه‌ها و یک بخش هم مردم هستند. باید این فرهنگ‌سازی اتفاق بیفتد و گردشگر بداند محیط زیست یک درجه تاب‌آوری دارد. به جوامع محلی هم باید توجه شود تا در برابر گردشگر مقاومت نکنند. اجرای این برنامه کمک رسانه‌ها را هم می‌خواهد. مکانیسم‌های دولتی آن دیده شده است، چیزی که اتفاق می‌افتد در مرحله اقدام است. در مرحله اقدام هم بخش خصوصی و مردمی وارد می‌شود. باید از اطلاع‌رسانی رسانه‌ها و همکاری مشترک ذینفع مسأله را حل کنیم.

آژانس ها هم باید به این نتیجه برسند که قرار نیست همه چیز فدای اقتصاد شود!

دقیقاً. قطعاً باید این ملاحظات دیده شود. بویژه که طرح «بسته سفر» در ابتدای کار است و باید صددرصد این نکات رعایت شود اما باید قبول داشته باشیم که هیچ چیز یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد، باید فرهنگ‌سازی شود. رویکرد ما سفر مدیریت شده و برنامه‌ریزی شده است! دنیا هم دارد به سمت گردشگری تخصصی می‌رود که با پارامترهای انبوه فاصله دارد. باید برویم به سمت اصلاح گردشگری اما نمی‌توان بالای سر هر گردشگر یک پلیس گذاشت اما می‌توان با فرهنگ‌سازی آسیب‌های گردشگری را کاهش داد.