به گزارش «پرشین خودرو»، تجربه بنزین دونرخی با اجرای مرحله نخست هدفمندی یارانه‌ها از سال ١٣٨٩ عملی شد، قرار بود در کنار بنزین سهمیه‌ای، بنزین با نرخ آزاد عرضه و به تدریج به قیمتهای بین المللی نزدیک شود، اما اینک نه تنها مصرف کاهش نیافته، بلکه دونرخی بودن سبب ایجاد رانت در میان دارندگان سهمیه بیشتر شده است. در حال حاضر بنزین با دو نرخ ٤٠٠ تومانی به صورت سهمیه‌ای و ٧٠٠ تومانی به صورت آزاد عرضه می‌شود، اما همین اختلاف ٣٠٠ تومانی به خودی خود انگیزه کاهش مصرف را در میان افرادی که سهمیه بیشتری دارند، کمتر کرده است. وزارت نفت سالانه به طور میانگین یک میلیارد و ٥٨٤ میلیون لیتر بنزین (با قیمت سهمیه ای) با احتساب ٦٠ لیتر در هر ماه به حدود ٢٢ میلیون کارت هوشمند سوخت واریز می کند. قرار بود با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها قیمت بنزین به نرخهای بین المللی نزدیک شود، اما به دلیل نوسانات نرخ ارز و همچنین افزایش نرخ تورم، عملا دولت دهم در دستیابی به این هدف شکست خورد، به نحوی که به گفته علی طیب نیا، وزیر اقتصاد، هم اکنون فاصله قیمت حاملهای انرژی با قیمتهای جهانی افزایش یافته و به ١٦ درصد رسیده، یعنی این که شرایط مصرف به پیش از اجرای مرحله نخست قانون هدفمندی یارانه ها رسیده است. در سال ١٣٨٩، پس از اجرای قانون هدفمندی، مصرف بنزین به ٦١ میلیون لیتر و در سال ٩٠ به ٦٠ میلیون لیتر کاهش یافت، اما در سال ٩٢ مصرف این فرآورده به ٦٨ میلیون لیتر رسید، این در حالی است که براساس آمارهای سال ٢٠١٠، بهای بنزین و گازوییل در ترکیه به ترتیب ٢,٥٠ و ٢ دلار بود، در حالی که این فرآورده‌ها در ایران ١٠ و٢ سنت فروخته می‌شد. بسیاری از کارشناسان معتقدند، حال که دولت مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها را از اردیبهشت ماه امسال آغازمی کند باید به برنامه‌ریزی جامع در باره مصرف بنزین بپردازد، زیرا مصرف این فرآورده نه تنها کاهش نیافته، بلکه روند فزاینده نیز به خود گرفته است. از سوی دیگر امروز توجه به حفظ محیط زیست و کاهش آلاینده‌ها به یکی از اولویتهای اصلی دولتها بدل شده است، بنابراین با استفاده از ابزارهای قیمتی و غیر قیمتی شرایطی را فراهم می‌کنند تا مصرف‌کنندگان تمایل کمتری به استفاده از خودروهای شخصی و همچنین خودروهای پرمصرف داشته باشند. توسعه ناوگان حمل ونقل عمومی، افزایش کیفیت بنزین تولیدی، تولید خودروهای کم مصرف و بستن عوارض سنگین به واردات خودروهای پرمصرف می‌تواند انگیزه مردم را برای کاهش مصرف بنزین افزایش دهد، اما تا زمانی که دولت بخواهد بنزین را با دو نرخ متفاوت عرضه کند ناخودآگاه به دلیل فاصله موجود قیمتی، نوعی رانت میان برخی سودجویان ایجادمی‌ شود. آمارهای مصرف طی سه سال اخیر نشان می دهد که دو نرخی بودن بنزین، فرهنگ عمومی مصرف این فرآورده استراتژیک را کاهش نداده است، زیرا دولت همچنان امکان استفاده از سوخت ارزان تر را برای عده ای از افراد فراهم می کند و همین امر به خودی خود سبب می شود تا آنها که از سهمیه بنزین ارزان برخوردار هستند، تلاشی برای مصرف کمتر نکنند. از سوی دیگر با توجه به شرایط کنونی ایران و اعمال تحریمهای گسترده علیه صنعت نفت، مصرف بیشتر بنزین به معنای واردات بیشتر این فرآورده است، زیرا در حال حاضر تولید روزانه بنزین به ٦١ میلیون لیتر رسیده است و میانگین مصرف روزانه ـ بدون احتساب فروردین ماه امسال که به حدود ١٠١ میلیون لیتر در روز رسید ـ به ٦٨ میلیون لیتر رسیده است، که به معنای الزام وزارت نفت به واردات بیشتر برای تامین نیاز مردم است. به گونه ای که قرار است برای جبران این کسری ١٠ میلیون لیتر بنزین به کشور وارد شود و این هزینه به جای آن که برای شتاب بخشی به اجرای پروژه های صنعت نفت صرف شود، دود شده و به هوا می رود!