به گزارش «پرشین خودرو»، در جلسه این هفته که با حضور نعمت بخش دبیر انجمن خودروسازان ، ساسان قربانی دبیر انجمن قطعه سازان و فعال قطعه سازی، نشاط مفیدی مدیر صنایع حمل و نقل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، جواد مرزبان راد دانشیار دانشگاه علم و صنعت، محمد علی قادری معاون بازار یابی و فروش سایپا، حسن احد زاده مدیر حسابداری سایپا، حسین علی مومنی مدیر توسعه کسب و کار سایپا، صباغی مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری سایپا، شفیعی: معاونت مهندسی سایپا، بیاتیان عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی، خجسته رییس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی و کیا داود اسفندیاری- مجری، برگزار و مشکلات خودروسازان به بحث گذاشته و تاکید شد جهت ساماندهی و تسریع در ارتقای کیفی و کمی خودرو می بایست دید سطحی، عوامانه و احساسی از این صنعت پیچیده برداشته شده و فارغ از جو رسانه ای و هیجانی که این روزها بوجود آمده در فضای کارشناسی و بطور واقعی و دلسوزانه با در نظر داشتن منافع ملی به آن پرداخته شود.
در زیر بحث های عنوان شده در این جلسه را با هم مرور میکنیم:
اسفندیاری: با عرض سلام خدمت میهمانان عزیز که از شرکت سایپا و مجلس شورای اسلامی و دیگر ارگان ها در تالار جمع شده اند.
امروز بحث می کنیم راجع به قیمت خودرو چرا که الان بحث روز جامعه و اکثریت مردم ما است. مردم معتقدند قیمت خودرو بالا است و در حق آنها اجحاف می شود. بحث را با این 3 سئوال شروع می کنیم:
چرایی تفکر بالا بودن قیمت خودرو بین مردم؟
حاشیه سود خودروسازان چقدر می باشد؟
قیمت واقعی خودرو چقدر می باشد؟
نعمت بخش: اینکه گفته می شود قیمت خودرو در خارج از کشور ارزانتر است و یا پراید در عراق و سوریه 5 میلیون تومان فروخته می شود صحت ندارد، در حال حاضر پراید 5500 دلار صادر می شود و این 5500 دلار برای سایپا از مبلغی که در حال حاضر در بازار داخل بفروش می رساند ارزش بیشتری دارد.
اگر بخواهیم در دنیا یک بررسی داشته باشیم دولتها در قیمت خودرو دخالتی ندارند و خودروساز قیمت خودرو را تعیین می کند متاسفانه شورای اقتصاد تصریح کرده خودرو کالای انحصاریست، برخی کارشناسان معتقد هستند ایران خودرو و سایپا بخش زیادی از بازار خودرو را در دست دارند لذا انحصاری می توانند جلوی ورود خودروسازهای دیگر را بگیرند و به مردم ظلم کنند این واقعیت ندارد همین شرایط در دیگر کشورها نیز حاکم است. بعنوان مثال در کشور کره شرکت های کیا و هیوندای 75 درصد بازار کره را در اختیار دارندآیا آنجا هم انحصار وجود دارد؟ ما معتقد هستیم خودرو توسط خودروسازان قیمت گذاری شود و ارگان های دیگر در این موضوع دخالتی نداشته باشند و می بایست این بروکراسی های اداری جمع شود. در نگاه دیگر قیمت هر کالایی را عرضه و تقاضا تعیین می کند. افزایش عرضه و کاهش تقاضا قیمت را پایین می آورد و کاهش عرضه و افزایش تقاضا قیمت را بالا می برد.
در 5 ماهه اول سال 93 بیش از 70 درصد افزایش تولید داشته ایم و حسن نیت خود را نشان داده ایم. الان روزانه 4 تا 5 هزار دستگاه خودرو تولید می شود و تولید بیش از این امکان ندارد و اگر بتوانیم تقاضا را کنترل کنیم قیمت متعادل می شود. در سال های گذشته قیمت خودرو فریز شده بود و هیچ گونه افزایش قیمتی نداشته ایم تا اینکه تورم بطور بی سابقه ای افزایش یافت و اختلاف قیمت بین بازار و کارخانه ایجاد شد که ما در همان موقع به وزیر وقت اعلام کردیم شما نمی گذارید قیمت خودرو بالا برود و اینگونه فساد بوجود می آید و بخش های فروش خودروسازها در مذان فساد خواهند بود.
شرکت های خودروساز در چنین شرایطی پیش فروش خود را از طریق رسانه ها اعلام می کنند متقاضیان به سایت خودروسازان مراجعه می کنند سایت پر شده است. در چنین شرایطی دلالان و رانت خواران بر خلاف مردم عادی اخبار را تعقیب کرده و در لحظه باز شدن سایت اقدام به ثبت نام می کنند در حالی که متقاضیان واقعی موفق به ثبت نام نمی شوند لذا می بایست در حاشیه بازار بفروش برسد و بدین صورت تقاضای کاذب حذف می شود. سایت خودروسازان بطور دائم باز خواهد بود و متقاضیان واقعی در صورت نیاز ثبت نام می کنند. باتوجه به فاصله زیاد قیمت خودرو میان بازار و کارخانه وزیر وقت موافقت کردند خودروهای بالای 40 میلیون تومان یعنی کامیون – اتوبوس و مینی بوس و سواری گران قیمت در حاشیه بازار فروخته شود، بدین صورت رانت برداشته شد بعنوان مثال ماکسیما در بازار 66 میلیون بفروش می رسید و قیمت کارخانه 44 میلیون بود. پارس خودرو زیان می داد و برخی با گرفتن یادداشتی از وزیر و یا وکیل خودرو را از کارخانه خریداری می کردند و 20 میلیون سود میکردند اما با اصلاح روش فروش، قیمت کارخانه به 57 میلیون و بازار به 58میلیون رسید .
با روش فروش در حاشیه بازار، بی سامانی از بین می رود و قیمت بازار کاهش می یابد در حال حاضر 40 درصد قیمت خودرو بدست خودروساز نمی رسد و ما حاضریم راهکار لازم را جهت کاهش قیمت خودرو ارائه دهیم .
نشاط مفیدی: اولویت این جلسات بایستی همسو کننده و آگاه کننده کارشناسان باشد چرا که اظهار نظر کارشناسان پیرامون بحث شما در روزنامه ها و تلویزیون یکسان نیست. با توجه به فضای بوجود آمده در دولت جدید بیشترین فرصت برای تغییر میدان کار است. در بحث قیمت گذاری خودروهای تجاری توفیقات خوبی بدست آمده که نتیجه آن تعیین قیمت توسط بازار است. بایستی کارشناسان در گروه های فروش، بازار، خدمات پس از فروش و نیروهای دانشگاهی جلساتی بگذارند بحث کنند، بحث های راهبردی نه بحث های تکراری که در این چند سال پرداخته شده است.
اسفندیاری: متاسفانه در جامعه بجای پرداختن به افزایش قیمت اقلام ضروری مردم اعم از مسکن – اقلام خوراکی و پوشاک که افزایش چند ده درصدی داشته توجهات به خودرو که جزو اقلام غیر ضروری است داده شده و در هر حال می بایست در ارائه توضیح کارشناسی افزایش قیمت خودرو اعم از فولاد و دیگر قطعات با ذکر آنالیز دقیق به مردم و نمایندگان مجلس حساسیت ها را کاهش داد.
قربانی: اساسا" اینکه خودرو در یک شرکت تولید شود و قیمت در جای دیگر تعیین شود اشتباه است و ساختار دولتی شرکت های بزرگ تولید خودرو که مدیران ارشد آن در مقابل انتقادها سکوت می کنند از ایرادات صورت مساله غلط است سوالات شما را با یک سئوال پاسخ می دهم.
چرا خودرو از انحصار خارج نمی شود؟ چگونه می توان صنعت خودرو را از انحصار خارج کرد؟
ارز آزاد شود صنعت خودرو ارز مبادله ای نمی گیرد می گویند ارز مبادله ای بگیرد بشرطی که روپیه باشد ما روپیه نمی خواهیم یورو و دلار می خواهیم، تبدیل این ارز به ارزهای تجاری پر هزینه است و برای تولید کننده ریسک دارد و به قیمت بالا تمام می شود. لذا ارز مبادله ای معنا ندارد.
چرا همه به بحث خودرو وارد می شوند؟ پاسخ جذابیت این صنعت است افرادی که به این حوزه تخصصی وارد می شوند غالبا" فاقد تخصص هستند اما چون می خواهند مخاطب جذب کنند و محبوب شوند ورود می کنند.
تعرفه را بردایم. تعرفه گمرکی را صفر کنیم و بهره بانکی را متعارف دنیا 2 یا 3 درصد کنیم. می گویند این صنعت چندین سال است حمایت می شود و چرا فقط دو تا خودروساز داریم! مگر دیگر کشورها چند تا خودروساز دارند مگر فرانسه و ایتالیا چند تا خودروساز جدی دارند.عقل حکم نمی کند ده تا خودروساز داشته باشیم. دو تا خودروساز اما در فضای رقابتی و جدی. متاسفانه ایران جزء محدود کشورهایی است که قبل از الحاق به سازمان جهانی تجارت WTO یکسری حرکت هایی کرده که بازار را از دست داده است. در الزامات الحاق به سازمان تجارت جهانی چند تار محور وجود دارد ا- ورود بدون مانع کالا 2- تک نرخی شدن ارز3 – حذف یارانه ها متاسفانه ایران این مورد را رعایت نمی کند. کشور کره جنوبی عضو این سازمان است اما در این کشور خودرو خارجی کم دیده می شود چون شرایطی گذاشتند که خودرو خارجی گران تمام می شود در قطعه سازی 3 مقوله قیمت تمام شده را تعیین می کند 1- مواد اولیه 2- حقوق دستمزد 3- هزینه های سربار
قیمت مواد اولیه نسبت به 3 سال گذشته میانگین بین 2.5 تا 5 برابر شده است. مواد اولیه 60 تا 70 درصد قیمت محصول را تشکیل می دهد. حالا شما با یک محاسبه ساده می توانید قیمت تمام شده خودرو را بررسی کنید. حقوق و دستمزد هر ساله توسط دولت میانگین 20 درصد افزایش داده می شود. هزینه های سربار اعم از انرژی، حمل و نقل و ... چند برابر شده است. متاسفانه صدا و سیما و رسانه ها مسبب ورود مردم عادی به بحث تخصصی خودرو هستند. بردن بحث کارشناسی و تخصصی خودرو به تمام جامعه کار اشتباهی است. صنعت خودرو پس از صنعت هوایی پیچیده ترین صنعت است اگر طبق فرمایش برخی آقایان صنعت خودرو نداریم پس چرا آمریکا بطور مستقیم و بدون تایید کنگره این صنعت را تحریم می کند؟ و چرا آمریکا به طور ویژه صنعت خوردو کشورش را حمایت می کند؟
بهترین مدیران کشور متعلق به صنایع خودروسازی می باشند پیچیده ترین سیستم های مدیریت کیفیت و تضمین کیفیت در صنعت خودرو پیاده می شوند. سخت گیرانه ترین استانداردها علیرغم نقدهای منفی در صنعت خودروسازی وجود دارد. چرا فقط خودروسازی ما را با خودروسازی کشورهای دیگر مقایسه می کنند؟
چرا صدا و سیما،چرا راهنمایی و رانندگی، چرا صنعت فیلم سازی کشور را با کشورهای دیگر مقایسه نمی کنند؟
آیا در صدا و سیما و روزنامه ها برنامه و مطلب نقد بجز صنعت خودرو وجود دارد؟ ارزش پول کشور به چند سال پیش برگردد بعد صنعت خودرو را به چالش بکشید. شرکت سایپا خودرو صادر می کند خودرو را پس می دهند . انتقاد می کنند چرا پلیس کشور خودتان اینقدر ایراد می گیرد ما باید بخریم؟ در داخل کشور به حدی این صنعت را به چالش کشیدند که در صادرات تاثیر منفی می گذارد. چرا به صنعت کشور ضرر می زنیم ؟ اینگونه از اقتصاد مقاومتی حمایت می کنیم؟ چرا نمایندگان که در این جلسه دعوت بوده اند و بایستی صدای مرا می شنیدند نیامدند؟ چرا فقط انتقاد و اعتراض می کنند؟
اسفندیاری: شخصا" معتقدم ریشه مشکلات ما در کسب و کار نیست بلکه در بستر اجتماعی ، فرهنگی وجود دارد در جامعه هیچ کس به کسی دیگر اعتماد ندارد. همه اشتباه را به گردن دیگری می اندازند. واقعا" ما در چه کالایی برتری داریم که در خودرو نداریم؟ بجز زعفران و یکسری سنگ های معدنی که بطور خام استخراج و صادر می شود؟ متاسفانه بی اعتمادی مردم نه به خودرو بلکه به دیگر تولیدات نیز وجود دارد چاره کار چیست؟
محمد علی قادری: ما در صنعت خوردو کجا می خواهیم برویم؟ در کشور یک زمانی جشن خود کفایی گندم می گیریم چند سال بعد گندم وارد می کنیم؟ مهم ترین ریشه این مشکلات در عدم ثبات سیاست های ، برنامه ریزی ها و تغییرات سریع مدیران قرار دارد و عدم ثبات مدیریتی بی برنامگی بهمراه می آورد.
حسن احدزاده: بطور یقیین کلیه افرادی که وارد بحث خودرویی می شوند نیت خیر دارند. اما این ورود و این نیت خیر منجر به بقای خودرو نشده و نخواهد شد. در سال 72 قانون خودرو مصوب شد و نقشه خوبی ترسیم شد. صنعت خودرو هر سال رشد داشت تا جایی که در سال 2011 جایگاه یازدهم جهانی را پیدا کرد. از آن زمان به بعد غرب از این صنعت واهمه پیدا کرد و اقدام به تحریم کرد. یک مقایسه داشته باشیم مجموع دارایی ایران خودرو و سایپا در سال 92 بیست و هفت هزار میلیارد تومان بود همان موقع شرکت تویوتا 380 میلیارد دلار یعنی 43 برابر این در شرکت ایران سرمایه داشت. تولید تویوتا 40 برابر تولید این دو شرکت بود. با نیروی انسانی کمتر و بهره وری بالاتر. چرا در بورس کشورمان خودروسازان صف خرید ندارند و بیشترین صف فروش متعلق به خودروسازان می باشد. در حال حاضر از مجموع دارایی های این دو شرکت 8 درصد سهم سهامداران است. متاسفانه بی برنامگی و عدم ثبات ها باعث شده سرمایه بجای جذب فراری باشد. هیچ کس سهام خودروسازان را نمی خرد و کمبود نقدینگی بیداد می کند. در پروژه ایکس 100 افزایش نرخ مواد نسبت به نرخ فروش 60 درصد بوده که اکنون به 68 درصد رسیده است. هزینه های مالی 11 درصد قیمت خودرو را شامل می شود. شورای رقابت با 18 ماه تاخیر قرار است میزان تورم را به خودروساز بدهد. بررسی ما نشان می دهد نرخ تورم خودروساز 15 درصد بوده که با تعدیل و جلسات کارشناسی شورای رقابت به 5 درصد رسید و همین میزان با اعتراض مجلس و موج رسانه ای مجدد به 3 درصد رسید و نتیجه این صدمات که شورای رقابت به خودروسازان وارد می کند ضرر تا 2.5 میلیونی در هر خودرو است.
با این تفاسیر دیگر انگیزه ای برای افزایش سرمایه گذاری در صنعت خودرو باقی نمی ماند و سهامدار هم فراری می شود. سال گذشته بانک مرکزی افزایش نرخ تورم بخشی که به شورای رقابت اعلام کرده در خودروهای مختلف بین 9 تا 12 درصد بود. با توجه به شاخص های کیفی و بهره وری در فرمول تعیین قیمت شورای رقابت 3 درصد بابت پایین بودن بهره وری کاهش یافت. سوال/ در شرایط تحریم خودروساز چگونه می تواند بهره وری بالا داشت؟
شفیعی: در بحث قیمت خودرو می بایست کدام معیار را مد نظر قرار داد؟
یک زمانی قیمت پراید بود 7.5 میلیون تومان معادل 8000 دلار می گفتند این خودرو 8 هزار دلار نمی ارزه! الان قیمت خودرو معادل 5500 دلار است گفته می شود گران است. با قیمت سکه بسنجیم. یک پراید در ده سال پیش معادل چند سکه بوده الان معادل چند سکه است؟ ده سال پیش یک کیلو هلو بوده معادل 0.3 یورو الان هلو 2.5 یورو خودرو را با کدام معیار قیمت گذاری کنیم آیا اقتصاد ما آزاد است یا سوسیالیستی؟ زمانی که واردات خودرو نداشتیم عرضه کمتر از تقاضا بود کسی نگران افزایش قیمت نیست الان که ظرفیت خالی تولید داریم و واردات هم داریم نگرانی بابت افزایش قیمت وجود دارد. گفتند خودرو انحصاریست شورای رقابت را گذاشتند. شورای رقابت تصمیم می گیرد قبول نمی کنند. با کدام اصول به خودرو نگاه کنیم براساس عرف دنیا یا اصول اقتصاد یا اصل عرضه و تقاضا. چرا خودرو در افکار عمومی وارد شده است؟ اینگونه که بحث خودرو عوامانه شده صاحبان خرد از بحث فاصله می گیرند. نماینده مجلس فشار می آورد در فلان شهرستان خط تولید راه بیاندازید. در گزارش تحقیق و تفحص نمایندگان اعلام می شود چرا در کاشان سایت خودروسازی راه اندازی کردید؟ واقعا" چکار کنیم در جایی مثل کاشان که یک کارخانه کامل وجود دارد و از تمام جهات تولید امکان پذیر است تخلف است اما اگر در فلان شهر که آن نماینده مجلس فشار می آورد سایت می زدیم مشکلی نیست.
اسفندیاری: خودروسازان افکار عمومی را اقناع کنند.
شفیعی: وقتی به مردم گفته می شود خودروسازان نیاز به نقدینگی دارند می گویند مگر دولت به خودروسازان پول نمی دهد گویی که خودروسازان به یک منبع پول وصلند.
اینکه گفته می شود مشکلات خودروسازی مدیریتی است اجحافی است در حق خودروسازان و بحثی است عوامانه و نابحق، می گویند داخلی سازی، مگر در اروپا تمام داخلی انجام می شود؟ گفتند استاندارد محصولات فعلی را افزایش دهید گفتیم قیمت خودرو اضافه می شود، عمر خودرو بیشتر می شود در پراید ABS و ایربگ گذاشتیم. آلایندگی رو بهبود دادیم. روی پلت فرم کار کردیم مشخصات داخلی خودرو را افزایش دادیم. در رسانه ها نوشتند چراغ خودرو را دست کاری کردند. وقتی در اروپا استاندارد یورو 5 وارد شد 206 با استاندارد یورو 3 تولید می شد گفتند این خودرو با همان استاندارد تولید خواهد شد و مدل های بعدی با یورو 5 چون توجیه اقتصادی ندارد. اما در کشور ما چند خبرنگار موج رسانه ای راه می اندازند. به راهنمایی و رانندگی اقدامات انجام شده در خصوص پراید در سایپا را توضیح دادیم تحسین کردند دو هفته بعد اعلام کردند ( پراید ارابه مرگ )
بیاتیان: ما معتقدیم خودرو کالای انحصاری نیست و باید از حیطه تصیم گیری دولت خارج شود. تا زمانی که دولت برای خودروسازها تصمیم می گیرد وضعیت بازار و قیمت ها به همین حالت باقی می ماند. شورای رقابت یک شورای دولتی است. چند نماینده مجلس در این شورا نقش ناظر دارند رئیس و اکثریت اعضای شورا توسط رئیس جمهور انتخاب می شوند لذا بحث قیمت گذاری می بایست از شورای رقابت کنار گذاشته شود. ما معتقدیم خودروسازان در یک فضای رقابتی با بالا بردن کیفیت محصولات، خود قیمت گذاری و بازار را تعیین کنند وقتی آمریکا صنعت خودروی ما را تحریم می کند یعنی این صنعت مهم است.
نعمت بخش: آقای بیاتیان ما استدعا داریم دوستان در کمیسیون صنایع ومجلس این صنعت را کمک کنند تا از انحصار خارج شود.
جواد مرزبان راد: خودرو با پوشاک و خوراک فرق دارد حساسیت خودرو بالاست چرا که دائم در انظار عمومی است. دیکته نوشته شده غلط دارد و صنعت خودرو هم با توجه به تاریخ چند دهه اش در کشور حتما" ایراداتی دارد. صنعت خودرو کشور امنیت اجتماعی ایجاد کرده و این امنیت نباید بیشتر از این ضربه ببیند. می خواهم از 3 منظر به خودرو نگاه کنم.
علت به معلول: با توجه به افزایش قیمت مواد اولیه حق با خودروسازی است.
منظر نیاز: نیاز جامعه تغییر کرده است. در گذشته مردم پیکان می خریدند اما اکنون آگاهانه و قدرت خرید مردم بیشتر شده است و این کار را برای خودروسازان سخت می کند.
منظر رقابت: خودروسازان وارد فضای رقابتی شده اند با توجه به تسهیل دولت در واردات خودرو با کاهش تعرفه گمرکی، خودروسازان بایستی علاوه بر افزایش آپشن و استاندارد، قیمت ها را کاهش دهند.
نعمت بخش: آقای مرزبان راد تعرفه گمرکی را پایین آوردند اما بهره بانکی همچنان بالا است اینگونه رقابت سخت است.
مرزبان راد: خودروسازان از این فضایی که هست فاصله بگیرند. خودروسازان ما بایستی این عقب افتادگی را جبران کنند. پیشنهاد می کنم با خودروسازان خارجی جوینت شوند. البته بهره بانکی جهت تسهیلات تولیدی بایستی کاهش یابد همچنان که تعرفه گمرکی بطور پلکانی کاهش می یابد.
مومنی: آیا قیمت خودرو در بازار ایران بالا است؟ به این موضوع با 3 دیدگاه نگاه می کنم.
دیدگاه اول: هر کالایی چگونه قیمت گذاری می شود. آیا این کالا با توجه به امکان صادرات می تواند در بازار داخلی نسبت به همان قیمت مبنا داشته باشد بعنوان مثال هم اکنون پراید در عراق، سوریه، سودان، آذربایجان و ونزوئلا 5500 دلار فروخته می شود. 5500 دلار با پایه نرخ دلار میشود 17.500 تومان.
اگر هزینه های ثبت خودرو – بیمه شخص ثالث – کمیسیون نمایندگی ها – مالیات ارزش افزوده – پست و پلاک را در نظر بگیریم به عددی حدود 21 میلیون می رسیم.
دیگاه دوم: هر کالایی که خریداری می شود در ردیف چقدر قیمت دارد؟ در کشورهای توسعه یافته مثل انگلیس ارزانترین خودرو 13 هزار دلار یعنی 38 میلیون تومان در کشورهای توسعه نیافته مثل هند به پول ایران 12 میلیون تومان که مجموعه ای از چرخ و فرمان بدون هرگونه امکانات. آیا پراید در جهان وجود دارد؟ بله خودرویی شبیه پراید با تکنولوژی پایین تر که قیمتش حدود 10 میلیون تومان است که با افزایش کمترین آپشن قیمت آن به 20 میلیون تومان می رسد.
دیدگاه سوم: جدول تهیه کردیم از مقایسه خودرو و حد فاصل سال های 80 تا 92 پراید از 6.6 میلیون تا 15.5 میلیون یعنی حدود 2.2 برابر شامپوی داروگر سال 80، 90 تومان سال 90، 900 تومان یعنی ده برابر تن ماهی 500 شده 5500 و ....
هیچ کدام این ها ارزبری نداشته است. اینکه گفته میشود تعرفه در دنیا پایین است توهمی بیش نیست بعنوان مثال در هند 125 درصد پاکستان 117 درصد برزیل 35 درصد مالزی 145 درصد تایلند 87 درصد مصر 180 درصد/ ایران با کشورهای اروپایی مقایسه نکنیم. در کشورهایی هم که تعرفه پایین است با شرایط ویژه و خاص واردات انجام می گیرد.
70 درصد واردات خودرو کشور متعلق به کره جنوبی است در قبال این همه واردات چی دریافت کردیم؟ هیچ . منهای بحث تعرفه و مواضع و سیاست گذاری ها سهم واردات به تولید داخل در ژاپن 4 درصد در کره جنوبی 7 درصد است متاسفانه در کشور ما بر خلاف سیاست اقتصاد مقاومتی بالای 12 درصد واردات تعدادی داریم. و بالای 45 درصد ارزش واردات داریم. متاسفانه سیاست درستی نه برای حفظ صنعت خودرو بلکه برای منافع کشور وجود ندارد.
صباغی: در پایان ضمن تشکر از همه عزیزان جهت حضور در این جلسه باید بحث های تکراری که بیش از بیست سال است تکرار میشود را پایان داد و از اظهار نظر غیر کارشناسی پرهیز کرد و خودرو را به اهلش سپرد.
نظر شما