به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، سال کرونایی 99 برای قطعه‌سازان هم متفاوت آغاز شد. در سال گذشته مشکلات اقتصادی متاثر از پاندمی کرونا شدت گرفت تا گریبان قطعه‌سازان تنگ‌ تر از سال‌های دیگر شود اما مشکلات عمده قطعه‌سازان و دستاوردهای این صنعت در سالی که گذشت چه بود؟

ساز و کار دولت برای حل مشکلات ارزی و ریالی قطعه سازان در سال 99

برخلاف نام گذاری سال 99 که جهش تولید نامیده شد، اتفاقات بسیاری دست به دست هم داد تا مانع از جهش تولید شود بر این اساس قطعه سازان سال گذشته را در حالی آغاز کردند که بزرگ ترین مشکل و مانع سازندگان تخصیص ارز بود این مساله در ابتدای سال گذشته موجب دپو شدن حجم زیادی از مواد اولیه و قطعات در گمرکات شد.

افزایش یکباره نرخ مواد اولیه تولید داخل در سال 99 نیز فضای نگران کننده و پر ابهام دیگری را پیش روی قطعه سازان قرار دارد و این اتفاقات در شش ماه نخست سال 99 درگیری های بسیاری را به لحاظ ارزی و قیمتی برای سازندگان رقم زد.

قطعه سازان در شرایطی نیمه اول سال 99 را سپری کردند که هنوز مشخص نبود که خودروسازان برای اصلاح قیمت قطعات چه برنامه ای دارند با این حال با تشدید موانع در تامین ارز و به روزرسانی قرارداد سازندگان، قطعه سازان دست بکار شدند و در جلساتی با نهاد ها و دستگاههای متولی از جمله وزارت صمت و بانک مرکزی به نتایج خوب و قابل قبولی دست یافتند. بر اساس تفاهمات صورت گرفته مقرر شد خودروسازان هر سه ماه یکبار بر مبنای ارز میانگین، قراردادهای قطعه سازان را اصلاح کنند همچنین سازوکارهایی اتخاذ شد تا بانک مرکزی ارز مورد نیاز قطعه سازان را تامین کند.

نقدینگی دغدغه جدی قطعه سازان در سال 99

اگر چه در سال گذشته تا حدودی مشکلات ارزی مرتفع و جریان به روزرسانی قیمت قطعات با اصلاح 80 درصد از قراردادهای قطعه سازان پایان یافت اما کمبود نقدینگی ناشی از پرداخت به موقع مطالبات از مسائلی بود که در طول سال 99 از دغدغه های جدی قطعه سازان بود.

پیگیری تامین اعتبارات و پرداخت تسهیلات برای کاهش مطالبات سازندگان

با این حال در سال 99 تلاش هایی برای حل مشکل نقدینگی و پرداخت مطالبات سازندگان انجام و سازو کارهایی از جمله انتشار اوراق گام و تامین اعتباراتی برای دو خودروسازی بزرگ کشور در نظر گرفته شد همچنین با موافقت شورای پول و اعتبار مقرر شد تا الباقی تسهیلات 10 هزار میلیاردی سال گذشته به خودروسازان بابت مطالبات قطعه سازان پرداخت شود که به تدریج و با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال 99 بخش زیادی از تسهیلات پنج هزار میلیاردی به دو خودروسازی برای تسویه مطالبات با زنجیره تامین پرداخت شد.

آغاز پرداخت تسهیلات پنج هزار میلیاردی در روزهای پایانی سال 99 گر چه عملی شد اما بر اساس آخرین آمار همچنان مطالبات قطعه سازان از خودروسازان بالای 30 هزار میلیارد تومان است و مشکل تامین مواد اولیه داخلی و همچنین تخصیص ارز به قطعات نیمه ساخته خارجی کماکان ادامه دارد.

سال گذشته موضوع قیمت مواد اولیه و اصلاح شیوه قیمت گذاری محصولات فولادی نیز از دغدغه سازندگان و محل اختلاف دولت و فولادی ها بود که در کنار چالش نحوه تامین فولاد و کاهش جشم گیر سهمیه مواد اولیه قطعه سازان و خودروسازان، موضوع سامانه بهین یاب و ایرادات آن موجب سردرگمی و بحران جدی بسیاری از واحدهای قطعه سازی در کشور شد.

عرضه 2 محصول جدید خودروسازان با تکیه بر توان قطعه سازان

البته صنعت خودرو و قطعه سازی ایران در سالی که گذشت شاهد دستاورد های بزرگی مثل توقف تولید خودروهای قدیمی و جایگزینی تولید با خودروهای غیر مونتاژی که عمده قطعات آنها توسط سازندگان داخلی تأمین گردید نیز بود. از جمله دستاوردهای خوبی که سال 99 برای صنعت خودرو و قطعه سازی کشور داشت عرضه محصولات جدید توسط خودروسازان در شرایط بسیار سخت تحریم ها بود، شاهین سایپا و تارا ایران خودرو دو محصول جدیدی است که سال گذشته با همت و همراهی زنجیره تامین و با تکیه بر توان قطعه سازان داخلی به سبد محصولات دو خودروساز بزرگ کشور اضافه شد.

سال گذشته همچنین نهضت ساخت داخل نیز تا حد زیادی به سر منزل مقصود رسید و بخش زیادی از اهداف ترسیمی تا پایان سال 99 محقق شد. در نتیجه برگزاری میزهای خودکفایی و اجرای چهار میز ساخت داخل در سال گذشته، بیش از 60 درصد از اهداف نهضت ساخت داخل محقق و حدود 340 میلیون یورو صرفه جویی ارزی و بیش از 154 قطعه خودرو داخلی سازی شد.

بزرگ ترین دستاورد زنجیره تامین و قطعه سازان در اوج تحریم ها افزایش 60 درصدی تیراژ تولید در سال گذشته است این موفقیت در سال 99 بی تردید حاصل تلاش قطعه سازان و زنجیره تامین و در نهایت شرکتهای خودروسازی است که رشد مثبت این صنعت را رقم زد.

در مجموع نیمه دوم سال 99 روزهای بهتری برای صنعت خودرو و قطعه رقم خورد. از جمله فاکتورهایی که به نظر می‌رسد بر تداوم روند بهبود تولید خودروهای داخلی اثرگذار شد تسریع ترخیص قطعات و مواد اولیه از گمرک، رشد قیمت کارخانه‌ای خودروها، طرح وزارت صنعت، معدن و تجارت برای آزادسازی قیمت بخشی از خودروهای کم تیراژ در قالب بسته جهش تولید و همچنین سیگنال‌های مثبت احتمالی از احیای توافق هسته‌ای برجام بود.

در هر حال با وجود اقدامات و تلاش هایی که در جهت رفع موانع تولید قطعه سازان در سال گذشته صورت گرفت، قطعا بخشی از مشکلات و این موانع در سال جدید همراه قطعه سازان خواهد بود بر این اساس تاکید بر اولویت هایی چون حل مشکلات ارزی با پیگیری از سازمان های ارزی و پولی، رفع موانع مالی و حل مشکل قیمت فروش خودرو و قطعات و شناور شدن قیمت قطعات در قراردادهای خودروسازان، پیگیری انتشار اوراق گام، حل دشواری تامین مواد اولیه و قطعات نیم ساخته داخلی و وارداتی، تنظیم مقرراتی برای جلوگیری از واردات قطعاتی که ساخت داخل دارند و تلاش برای افزایش تیراژ تولید به خصوص در خودروهای جدید شاهین و تارا و همچنین ارتقای کیفی قطعات می تواند در صدر برنامه های قطعه سازان در سال جدید باشد تا با پشتیبانی و حمایت مسئولان و رفع موانع و اصلاح قوانین عملی شوند.


گزارش از زهرا حریری