اولین کرایه تاکسی در ایران چقدر بود؟

پرشین خودرو: مخترعان نخستین خودرو پس از تکمیل کارشان متوجه شدند که اتومبیل یک وسیله نقلیه شخصی است. حال آن که هدف از ساخت خودرو، افزایش همه جانبه امکان تردد بود.

به گزارش «پرشین خودرو»، افزایش سرعت و افزایش تعداد نفرها با استفاده از خودرو، توجه بیشتر به این وسیله نقلیه را در پی داشت. زیرا یک اسب، هم کند حرکت می کرد و هم فقط یک نفر را می توانست حمل کند. البته با ساخت درشکه ها ، تعداد نفرها بیشتر شد؛ اما مشکل سرعت هم چنان باقی بود. به‌همین علت ایده هایی برای استفاده عمومی از اتومبیل شکل گرفت که در نهایت موجب شکل گیری پدیده خودرو عمومی و یا همان تاکسی شد. در تعریف تاکسی هم گفته اند که تاکسی یک نوع وسیله نقلیه با راننده است که می تواند به استخدام یک مسافر و یا یک گروه کوچک از مسافران در آید. اجداد تاکسی ها کلمه تاکسی از عبارت تاکسی متر یا مسافت سنج مشتق شده است؛ البته اجداد نخستین تاکسی به پیش از اختراع و عمومی شدن خودرو باز می گردد. کالسکه یا درشکه کرایه ای از جمله تاکسی های نخستین هستند. تقریباً در اوایل قرن 17میلادی در شهرهای پاریس و لندن درشکه کرایه ای کارش را آغاز کرد. نیکولاساویج در سال1640 سیلاری و در شهرها پاریس جزء نخستین کسانی بود که یک شرکت حمل و نقل با درشکه را تأسیس کرد. این شرکت یک کالسکه چهارچرخه را که با یک اسب کشیده می شد، به عنوان وسیله ای نقلیه معرفی کرد. البته در آن زمان بیشتر پولدارهای جامعه از این وسیله بهره می جستند. به تدریج علاوه بر پاریس و لندن در کشور آلمان و اتریش نیز درشکه های کرایه ای کارشان را آغاز کردند. با رونق گرفتن اجداد تاکسی ها، انگلیسی ها به فکر تدوین قوانینی برای قیمت و روش تردد آن ها کردند. به تدریج به‌علت آن‌که تاکسی درشکه ها ایمنی بیشتری داشته باشند، کالسکه کابینش کوچک‌تر شد و تعداد چرخ ها به دو عدد کاهش یافت. پس از اختراع اتومبیل ، به‌تدریج خودروها به عنوان تاکسی وارد نظام حمل و نقل شدند. نخستین تاکسی بنزین در شهر پاریس و در سال 1899 فعالیت خود را آغاز کرد. در شهر لندن بنز زمان آغاز فعالیت تاکسی ها مربوط به سال 1903 است. در شهرنیویورک هم در سال 1907 سروکله تاکسی ها در شهر پیدا شد. آن ها تاکسی ها را از کشور فرانسه وارد کرده بودند. انتخاب تاکسی زرد هم مربوط به فردی به نام هری‌آلن است. او نخستین کسی است که تاکسی خود را به رنگ زرد در آورد زیرا رنگ زرد به راحتی از دور دست نیز قابل مشاهده است. بدنیست بدانید که در بعضی از کشورها، شرکت های تاکسیرانی که رانندگان آن ها خانم ها هستند و کارشان صرفا سوارکردن خانم هاست، رنگ تاکسی های‌شان را به رنگ صورتی که رنگ مورد علاقه اغلب خانم هاست، در آورده اند. این رنگ نشان دهنده آن است که سوار شدن به این تاکسی ها فقط ویژه خانم هاست. علاوه براین‌که رانندگان از دور متوجه می شدند که راننده این رنگ اتومبیل ها حتماً یک خانم است و در رفتارشان بیشتر نسبت به وی رعایت می‌کردند. رایج شدن تاکسی در کشورها به تدریج تاکسی در اوایل قرن بیستم در اغلب کشورها رایج شد. در سال 1940 مسافت سنج در تاکسی ها نصب شد و چند سال بعد که نوآوری بزرگ در عرصه انتقال امواج رادیوها رواج یافت، تعدادی از تاکسی ها مجهز به رادیو برای تماس شدند. از سال 1980میلادی نیز رایانه‌ها وارد عرضه تاکسیرانی شدند. به‌علت اهمیت تاکسی بسیاری از کشورها امتحان‌های ویژه ای برای رانندگان تاکسی برای گرفتن گواهینامه طراحی کرده اند؛ زیرا آنان با جان مردم سر و کار دارند. وسایل نقلیه ای که به عنوان تاکسی مورد استفاده قرار می گرفتند، می توانستند انواع اقسام مدل های خودرو باشند؛ اما در آمریکا از سال1930 از یک نوع ماشین ویژه که برای حمل خرما استفاده می شد، فقط برای تاکسی هم مورد استفاده قرار گرفت. اما بعداً بهره گیری از انواع مدل خودرو برای تاکسی رواج یافت. البته بهترین مدل تاکسی آن نوعی است که طول آن و یا به بیان دیگر فاصله محور جلو و عقب زیاد باشد. مثلاً در آمریکا نخست یک نوع یوتوتا مورد توجه بود. در اروپا بیشتر مرسدس‌بنز و ویژه به عنوان تاکسی مورد بهره برداری قرار گرفتند. اگرچه در ابتدای قرن بیستم تاکسی ها به تدریج راه خود را به شهرها باز کردند؛ اما آن ها باز هم مدتی منتظر ماندند؛ زیرا در کنار درشکه ها واگن های ریلی که با برق کار می کردند در حمل و نقل مسافر نقش اساسی داشتند. وجود این وسایل‌نقلیه مانع از گسترش تاکسی سواری بود. مثلاً یک واگن الکتریکی می توانست صد نفر مسافر را در خیابان های نیویورک این طرف، آن طرف ببرد؛ اما تاکسی یک نفره و یا بیشتر چهار نفره بود. البته واگن های الکترونیکی قادر به تردد در مسیرهای فرعی نبودند، ضمن آن که چند تصادف مرگ بار نیز امنیت این وسایل را مورد تردید قرار داده بود. به همین نسبت شرکت های تاکسی رانی نیویورک برای جلب توجه مردم ششصد اتومبیل ساخته شده از فرانسه را وارد کردند و آن ها را به رنگ قرمز و سبز در آوردند و راهی خیابان های شهر کردند. به سبب دسترسی آسان و هر لحظه به تاکسی ها، گازسوز بودن و نیز استفاده از تاکسی متر(مشخص بودن قیمت) تاکسی ها مورد توجه مردم قرار گرفت. به‌ویژه آن که جوانان زیادی به رانندگی با تاکسی علاقه مند شدند؛ اما با توجه به قیمت پنجاه سنت برای هر کیلومتر، استفاده از تاکسی برای افراد پردرآمد را به صرفه کرده بود. عوارض تاکسی ها با رونق تاکسی سواری تحولی مهم در خودروسازی به‌وجود آمد. از سال1920 به بعد، بسیاری از کارخانه های خودروسازی از جمله جنرال موتورز و فورد به سمت تولید خودروهایی که به تاکسی تبدیل شوند، تمایل پیدا کردند. البته رونق تاکسی سواری عوارضی را هم در پی داشت. مثلاً رانندگان تاکسی با کار بیشتر در امد کمتری داشتند؛ زیرا صاحبان تاکسی ها حقوق قانونی آن ها را رعایت نمی‌کردند. قیمت ها نیز نوسان داشت. مثلاً در سال 1934، 2000 راننده تاکسی شهر لندن اعتصاب کردند و در میدان تایمز گرد هم آمدند. به دنبال این ناآرامی ها قوانینی مرتبط با تاکسی رانی از جمله کسب گواهینامه ویژه تعیین زمان کاری و مانند آن تصویب شدند. از دیگر سو رویدادهای بزرگ اجتماعی نیز صنعت تاکسی رانی را به خطر انداخت. مثلاً جنگ جهانی اول تاکسی رانی را نابود کرد. کمبود بنزین، بی‌رونقی اقتصادی موجب شد که تاکسی ها تبدیل به وسایل نقلیه فرسوده ای شوند که گاه در حمل مهمات مورد استفاده قرار می گرفتند. در فاصله میان دو جنگ جهانی با کاهش استفاده از خودرو، مالکان شرکت های تاکسی رانی به اقدام‌های جدیدی توجه کردند. مثلاً ساخت کابین های جدید برای تاکسی از سوی شرکت رولزرویس و سیتروئن آغاز شد. شرکت موریس و آستین هم اقدام‌های متنوعی انجام دادند و کابین های متعدد با رنگ های مختلف برای تاکسی ها ساختند. حتی شرکت آستین یک نوع کابین تاکسی با سقف بلندتر از حد معمولی ساخت که مورد توجه مشتریان قرار گرفت. در سال های پس از جنگ دوم جهانی نیز تاکسی های مختلفی ساخته شد. مثلاً تاکسی با موتوردیزلی و یا تاکسی لیموزینی با شش در را می توان برشمرد. در حال حاضر نیز در انگلستان کابین های ویژه تاکسی ساخته می شود. بهره‌وری این کابین ها مجوز ویژه تاکسی به همراه یک شماره منحصر به فرد و هم چنین تعداد مجاز مسافران ثبت می شود. رانندگان نیز مؤظف به پوشیدن لباس ویژه به‌همراه نشان فلزی مشخص هستند. برای یک راننده تاکسی در شهر لندن، گواهینامه سه ساله صادر می شود که در پایان مدت مجاز، با پشت سر گذراندن امتحان‌های جدید در صورت مؤفقیت، گواهینامه تمدید می شود. درباره تاکسی متر و مسافت سنج نیز باید به نکاتی اشاره کرد: نصب اجباری مسافت سنج از سال 1907 رایج شد. البته مسافت سنج را یک آلمانی ساخت. به‌تدریج استفاده از مسافت سنج در دیگر کشورها نیز رایج شد. سامانه نخستین مسافت سنج مکانیکی بود و با ثبت مسافت قیمت کرایه نهایی را برای مسافران مشخص می کرد. البته تاکسی مترهای امروزی الکترونیک هستند؛ اما همچنان به عنوان داور اصلی، هزینه میان مسافر و راننده تاکسی محاسبه می کنند.(البته تاکسی های ایرانی از تاکسی متر برای تزیین بیشتر استفاده می کنند). براساس قوانین، تاکسی اجازه حمل بار را ندارد؛ زیرا برای حمل مسافر طراحی شده است. موضوع دیگر نیز بحث رنگ تاکسی است. مثلاً در انگلستان تاکسی ها سیاه، یا سیاه و سفید شطرنجی اند؛ اما تاکسی با رنگ زرد رواج بیشتری دارد. در اغلب کشورها نیز برای تاکسی ها، ایستگاه هایی را اختصاص داده اند؛ اما با توجه به رواج سامانه‌ های ارتباطی جدید، به راحتی می توان یک تاکسی را به محل حمل مسافر هدایت کرد. به این ترتیب تاکسی موجب شده است که یک وسیله نقلیه ای که در ابتدا کاملاً شخصی به نظر می آمد، امروزه تبدیل به یکی از مهم ترین وسایل نقلیه مسافربر باشند؛ حتی با شکل گیری مترو و اتوبوس در شهرها، تاکسی ها هم چنان جایگاه خود را حفظ کرده اند. نخستین اتومبیل های سواری کرایه با نام تاکسی در تهران تا سال های24 و 25 تعدادی از اتومبیل های شخصی با عنوان کرایه در خیابان های خلوت و اندک تهران به نقل و انتقال مردم مشغول بودند؛ اما هنوز هم حرف اول را درشکه ها می زدند و همچنان تنها وسیله نقلیه ارزان و بی رقیب شهر تهران بودند تا این که در اوائل سال 1325 شرکتی با نام ب ب تاکسی با 10 دستگاه اتومبیل کوچک فیات آغاز به کار کرد و با کرایه ای به مبلغ 5 قران مسافران را در خیابان های خلوت تهران به سرعت به مقصد می رساند. این امر خیلی زود مورد استقبال مردم واقع شد. علت استقبال هم این بود که این تاکسی ها پاتوق‌شان بیشتر جلوی هتل ها، سینما ها و تئاتر بود و مانند آژانس های امروزی فقط مسافران را به صورت تک سرنشین و یا احتمالاً خانوادگی، بدون آن که مسافر دیگری در میان راه سوار کنند، به مقصد می رسانیدند. این استقبال موجب شد تا در عرض چند ماه شرکت بر تعداد اتومبیل های خود بیافزاید و تا پایان همان سال تعداد آن ها را به 50 دستگاه برساند. در همین سال ها عده دیگری نیز به فکر ایجاد شرکت های خصوصی تاکسی رانی برای خود افتادند: از جمله خانم فخرالدوله (مادر علی امینی، نخست‌وزیر دوران حکومت محمدرضا پهلوی) بود که در سال 1326 با خرید 100دستگاه تاکسی و تحت اختیار قراردادن آن ها نزد100نفر از شوفر های بیکار و عیالوار، تاکسی رانی تهران را به قبضه خود درآورد. یکی از نکات جالب درباره رانندگان سواری های کرایه از سال 1304 تا 1312 این بود که تمامی آن ها به هنگام رانندگی با اتومبیل خود، باید کت و شلوار به تن می کردند و می بایستی آرمی فلزی به صورت مدال را که تصویری از یک اتومبیل روی آن به صورت برجسته منقوش بود، بر روی یقه و روی سینه خود نصب می‌کردند. در عکس های تمام رانندگان آن دوره، یعنی از سال های 1305 تا 1314 این آرم بر روی یقه کت آنان در گواهینامه ها ی‌شان به چشم می خورد.
کد خبر 17338

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha