به گزارش «پرشین خودرو»، شرکت ۲۰۳ ساله فرانسوی بیش از دو دهه است با صنعت خودروسازی کشورمان پیوند خورده اما داستان‌ّ‌ها و حکایت سال‌های اخیر اقتصاد و سیاست کشور نشان داده این پیوند عمیق نبوده و طرف‌های خودروسازی ما مرد روزهای سخت نبودند که هیچ کمترین مقاومتی برای ماندن بر سر قول و قرارهای سابق را از خود نشان ندادند.
هر چند عده‌ای بر این نظرند که آن‌ها بر طبق قوانین کشور خود تن به این جدایی ناخواسته داده‌اند و نباید آن را به حساب «نیمه‌راه بودن رفاقت» آن‌‌ها گذاشت اما کیست که نداند حاصل این جدایی کاهش شدید تولید در کشور و به تبع آن گرانی سرسام‌آور خودروهای داخلی بوده است.
البته از یک زاویه دیگر هم به این موضوع نگاه شده است. خودروسازان آنگونه که باید حداقل در سطح عمومی و رسانه‌ها به متارکه خودروسازان خارجی اعتراض نکرده بلکه آن را زمینه خودکفایی و رشد تولید و مهندسی در داخل کشور عنوان کرده‌اند اما با گذشت حدود دو سال از این موضوع، کارنامه‌ای از داخلی‌سازی و خودکفایی و رشد مهندسی و تولید منتشر نشده است.
۱۲۰ سال پیش پژو با ساخت دوچرخه به صورت رسمی به صنعت خودرو ورود پیدا کرد و چند سال بعد یک خودرو سه چرخ با همکاری دایملر ساخت. در سال‌های اخیر آن‌‌ها با شرکت سیتروئن ادغام و تبدیل به بزرگترین خودروساز فرانسه و دومین خودروساز بزرگ اروپا شدند. ۲۰۰ هزار کارمند یعنی حدود چهار برابر ایران‌خودروی ایران کارمند دارد و درآمد آن در سال گذشته میلادی بالغ بر ۵۴ میلیارد دلار بوده است.
ارتباط پژو با ایران‌خودرو اگرچه ایده‌ال نبود اما به خوبی پیش‌ می‌رفت و نیاز روز بازار خودرو را با ورود محصولاتی همچون پژو ۲۰۶ که چندین سال پرفروش‌ترین برند اروپا بود، برطرف می‌کرد اما همکاری جنرال‌موتورز با این شرکت فرانسوی در آستانه وضع تحریم‌‌های بین‌المللی علیه فعالیت های هسته‌ای ایران همه‌چیز را بر هم زد.
رهاورد پژو برای صنعت خودرو ایران دو مدل معروف بوده که هر کدام در روزگار خود موفق‌ترین‌ها بوده‌اند. سدان ۴۰۵، خودرو سال دهه ۸۰ میلادی، پژو ۲۰۶ پرفروش‌ترین خودرو در اواخر دهه ۹۰، پژو پارس برای ذائقه ایرانی‌ها و ۴۰۷ مدل لوکس پژو بازار داخل را امتحان کرده‌اند که سه مدل آن‌ها ماندگار شدند.
در اواخر مرداد ماه امسال و پس از به روی کار آمدن دولت یازدهم که امیدهای داخلی و بین المللی برای بهبود روابط خارجی و کاهش تحریم‌ها، زنده شد، خبری در خروجی خبرگزاری‌ها مبنی بر وساطت شرکت فیدال فرانسه به عنوان وکیل پژو، بین ایران خودرو و پژو قرار گرفت و همزمان تصویر نامه ارسالی شرکت فیدال برای ریاست کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی نیز منتشر شد. تاریخ ارسال این نامه برای کمیسیون مذکور، ۸ فروردین ۱۳۹۲ بوده اما تا تاریخ ۲۹ مرداد ۱۳۹۲ این نامه انتشار عمومی نیافت. بر اساس متن این نامه، شرکت فیدال به عنوان وکیل پژو برای تعیین تکلیف وضعیت رابطه رها شده ایران خودرو و پژو انتخاب شده بود و از ایران خودرو خواسته شده بود که یا روابط را به حال گذشته درآورد و یا به طور کامل قطع رابطه کند. هنوز مشخص نیست نتیجه این میانجیگری ناگهانی به کجا رسیده است اما آنچه در متن نامه جلب توجه می‌کرد، خواسته این شرکت از ایران‌خودرو برای تعیین تکلیف این رابطه بود. رابطه‌ای که پژو فرانسه ظالمانه قطع کرده بود و حالا به گونه ای در نامه وانمود شده بود که ایران‌خودرو مسوول این جدایی است.
برندهایی که از پژو در ایران از ابتدای حضور آن‌ها تولید شده بیش از چند برند مشخص نیست در حالیکه خود شرکت پژو بیش از ۵۰ برند متفاوت خودرو تولید کرده است.

پژو ۴۰۴
بر اساس شواهد نخستین محصول پرفروش پژو در ایران، مدل چهار درب صندوق‌دار ۴۰۴ بود. خودرویی که سال ۱۹۶۰ رونمایی شد. مدل ۴۰۴ حتی تا سال ۱۹۹۰ نیز در کنیا تولید می‌شد. این خودرو را موسسه معتبر طراحی Pinifarina ایتالیا طراحی کرده بود.

پژو ۵۰۴
جانشین ۴۰۴، یک خانوادگی سایز متوسط بود که در سال ۱۹۶۸ رونمایی شد. طبق بررسی‌ها این خودرو حتی تا سال ۲۰۰۶ نیز لیسانس تولید داشت. پژو ۵۰۴ را غیر از فرانسه، در ۹ خط تولید دیگر در سرتاسر دنیا نیز ساخته می‌شد. ۵۰۴ در ایران طرفداران و مشتریان خاصی داشت با این حال با گذشت زمان و بهبود مدل خودروها ورود آن به صرفه نبود.

پژو ۲۰۵
این خودرو در سال ۱۹۸۳ رونمایی گردید و عرضه ی آن تا سال ۱۹۹۸ ادامه داشت یعنی دقیقا سال عرضه ۲۰۶ به دنیا. حضور ۲۰۵ در بازار ایران با اقبال درخشانی همراه شد. با حضور انواع گلف و پاسات‌ و کورساها از آلمان یک رقیب فرانسوی در این کلاس، ذائقه مشتریان را تغییر داد. جانشین این خودرو اما توانست نگاه‌ها را از آن خود کند و جای برندهای دیگر را بگیرد، یعنی همان ۲۰۶ کنونی.

پژو ۴۰۵
تردیدی نیست که موفق‌ترین سدان خانوادگی دنیا در دهه ۸۰ میلادی مدل ۴۰۵ بود. خودرویی که در سال ۱۹۸۸ به عنوان خودروی سال اروپا برگزیده شد. این خودرو در سال ۱۳۶۹ طی قراردادی پرسروصدا وارد ایران شد. قابلیت بالای فنی، فضای داخلی وسیع، آپشن‌های کاربردی و قیمت مناسب یکی از برتری‌های این خودرو نسبت به هم‌کلاسان آلمانی‌اش بود. پس از ۲۳ سال هنوز خانواده‌های ایرانی مشتری پروپا قرص آن هستند. تیپ‌های GL، GLX و این اواخر SLX هر کدام با حذف و اضافه کردن یکی دو آپشن ساده، مشتری خاصی را هدف قرار دادند. انواع سمند، سریر و سورن( مدل‌های مختلف از خودرو ملی ایران‌خودرو) بر پایه همین خودرو ساخته شده است. مدل‌های RD (مخفف Rear Wheel Drive به معنی محور عقب) و Roa نیز با شاسی و بدنه این خودرو و موتور پیکان ساخته می‌شد.

پژو پارس
پرشیا یا با نام مشهورتر خود Pars نیز به عنوان یکی از فیس‌لیفت‌های ۴۰۵ در ایران هنوز هم تولید می‌شود. بعد از آغاز همکاری پژو با سیتروئن، ایران خودرو پارس ELX را با موتور زانتیا عرضه کرد. این اقدام جنجال‌های بسیاری را برانگیخت چراکه سیتروئن شریک تجاری خودروساز رقیب، یعنی سایپا بود.

پژو ۲۰۶
206 در دوره‌ای معرفی شد که پژو از نظر مالی اوضاع چندان مطلوبی نداشت. دولت فرانسه نیز خود را درگیر برگزاری جام جهانی می‌دید. این شرکت در شرایطی به سر می‌برد که زمان و بودجه کافی برای توسعه شرکت‌های تولیدی‌اش نداشت. ۲۰۶ به عنوان آخرین تیر پژو در سال ۱۹۹۸ رونمایی شد. هاچ‌بک فوق‌العاده‌ای که به طرزی وحشتناک از سوی بازارهای جهانی با استقبال روبه‌رو شد. تعداد کشورهایی که این خودرو در آنجا به صورت انبوه تولید یا توزیع می‌شود از شماره خارج است. موفقیت ۲۰۶ به قدری تاریخی بود که توانست در بازار آمریکا با فورد Fiesta و فولکس‌واگن Polo رقابت کند. در سال ۲۰۰۶ ایران خودرو با همکاری پژو، مدل سدان (SD) این خودرو را طراحی و روانه بازار کرد. این مدل از طریق ایران، به ترکیه، روسیه، الجزایر، عراق و ... صادر می‌شد. در سال ۲۰۰۹ نیز پژوی برزیل، فیس لیفتی از ۲۰۶ با نام ۲۰۶+ (یا ۲۰۷i یا ۲۰۷ Compact) را طراحی و روانه بازار کرد. این خودرو همچنان در اروپا، آمریکای جنوبی و شرق آسیا درحال تولید است.

پژو ۴۰۷
آخرین مدل پژو که در ایران آنچنان نتوانست موفق شود، سدان سایز بزرگی بود که خواهرخوانده سیتروئن سی‌۵ معرفی شده است. در حقیقت این خودرو توسط ایران‌خودرو زمانی به بازار عرضه شد که سایپا پیش از آن سی۵ را به مشتری ایرانی شناسانده بود. این خودرو در سال ۲۰۰۴ در فرانسه رونمایی شد و ایران خودرو در سال ۲۰۰۹ اقدام به وارد کردن آن کرد. واردات این خودرو اکنون صورت نمی‌گیرد و آنچنان هم در بازار قابل مشاهده نیست.
بنابر برخی شواهد مدل‌هایی از پژو ۶۰۵، پژو ۳۰۶ و ... در ایران موجود است. گویا وزارت امور خارجه نیز از تعدادی پژو ۶۰۷ به منظور تشریفات استفاده می‌کند اما تعداد آن‌ها معدود و قابل ذکر نیست.
بر اساس آمار انجمن خودروسازان ایران، از شروع تولید محصولات پژو در ایران با مارک این شرکت تاکنون نزدیک ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار دستگاه از برندهای پژو تولید شده که قطعا تا پایان سال از سه میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه هم عبور خواهد کرد. مقایسه این رقم با حدود ۱۵ میلیون دستگاه انواع خودرو سبک، سنگین و باری و سواری نشان از حضور ۲۵ درصدی این شرکت خودروسازی در صنعت خودرو و حمل و نقل کشور دارد که به نوبه خود و با توجه به تنوع حضور برندهای مختلف از کشورهای مختلف بی‌نظیر است.
به همین دلیل بود که قطع ارتباط پژو با ایران تبعات مالی سنگینی برای این شرکت برجای گذاشت. در گزارشی که پرس‌تی‌وی، رسانه انگلیسی زبان کشور یک ماه پیش از وضعیت این شرکت پس از تحریم‌ها تهیه کرده بود آمار ضرر و زیان پژو را نزدیک به ۴ میلیارد یورو گزارش کرد.
این شبکه در گزارش خود اعلام کرد برخی از کارمندان پژو عدم رضایت خود از اقدام این شرکت ژو برای قطع روابط با ایران را با اعتصاب غذا نشان داده‌اند.یک کارگر کارخانه پژو گفت: هیچ‌یک از کارگران نمی‌توانند علت کنار گذاشتن بازار ایران را بفهمند. اگر این اقدام پژو از نقطه نظر اقتصادی بود نه سیاسی، من در این اعتصاب غذای 37 روزه برای حفظ کارخانه‌مان شرکت نمی‌کردم.
هم چنین بر اساس امارهای دیگر، در سال ۲۰۱۱، ایران ۱۳ درصد از فروش سالانه این شرکت را در دست داشته است.
فیلیپ مارینی، رئیس کمیسیون مالی سنای فرانسه، صنعت خودروسازی این کشور با توجه به اهمیت مناسباتی که با بخش خودروسازی ایران دارد، بزرگترین قربانی تحریم‌های غرب معرفی کرده است.
شدت اثرات مخرب تحریم خودروسازی ایران برای فرانسوی‌ها به حدی بود که وی با فاجعه بار توصیف کردن تحریم های آمریکا برای خودروسازی فرانسه از دولت این کشور خواست از رئیس جمهوری آمریکا بخواهد، بخش صنعت خودرو سازی فرانسه را از شمول تحریم ها علیه ایران معاف کند.
مارینی در اعتراض خود گفته که ده‌‌ها شرکت فرانسوی فعال در بخش خودروسازی به علت تحریم ها علیه ایران نمی توانند، قطعات و سرویس های خود را عرضه کنند و این سبب تعطیلی سایت های خودروسازی فرانسه در کوتاه مدت خواهد شد و نتایج فاجعه انگیزی برای صنایع خودرو سازی فرانسه و بیکاری گسترده در این بخش خواهد شد. تحریم های یک جانبه آمریکا علیه ایران، شرکت بزرگ خودرو سازی «PSA »-همان پژو سیتروئن- فرانسه را که سازنده اصلی خودروهای پژو و سیتروئن است، با مشکلات بسیار روبه رو و از فروش 400 هزار مجموعه قطعات خودرو به ایران محروم کرده است.
شبکه خبری لوموند فرانسه در گزارشی از حضور این دو شرکت در ایران در خصوص پرونده رنو می‌نویسد: رنو دیگر خودروساز فرانسوی که از سال ۲۰۰۴ مدل های لوگان و مگان را با مشارکت شرکت های ایران خودرو و سایپا تولید می کند در سال ۲۰۱۱ تعداد ۹۳ هزار خودرواش در ایران به فروش رفته. یکی از مسؤولان این شرکت می گوید: "با اینکه تحریم های اقتصادی وجود دارد، ولی اتومبیل های ما فروش خوبی در این کشور دارند." منظور او مشکل در ارسال سود به دست آمده به فرانسه است. در سال ۲۰۱۲ اتحادیه اروپا دسترسی به شبکه سویفت را به بخش بانکی ایران ممنوع کرد و این مسأله باعث شد تا شرکت ها به شیوه های عجیبی دست یازند: انجام معادلات پایاپای و مونتاژهای پیچیده ازطریق لبنان و روسیه.
شکی نیست که صنعت خودرو ایران برای شکوفایی به فناوری شرکت‌های خودروسازی خارجی نیاز ندارد. علم روز صنعت خودرو را شرکت‌های خودروسازی غول‌پیکر در دنیا در اختیار دارند. این شرکت‌ها در رابطه‌ای تنگاتنگ در هم تنیده شده اند. با این حال، برای توسعه این صنعت راه رفته را آزمودن خطاست.
در واقع آنچه کارشناسان و منتقدان عملکرد صنعت خودرو در سال‌های گذشته روی آن انگشت گذاشته‌اند، نتیجه رابطه پژو و ایران‌خودرو بوده است؛ اینکه نتیجه این ارتباط برای صنعت خودرو چه بوده است؟ کدام فناوری روز دنیا را شرکت پژو فرانسه به ایران داده است؟ همکاری در تولید برندهای مشترک، سرمایه‌گذاری در تولید خودرو در ایران و دادن امتیاز تولید برندهای روز از جمله مواردی است که این منتقدان به حاصل رابطه پژو و ایران‌خودرو وارد کرده‌اند.
اکنون در شرایطی که خودروسازان به دنبال کشاندن شهره‌های خودروسازی به کشورند منتقدان خواستار در نظرگرفتن این ضوابط در ارتباط های دوباره هستند به گونه‌ای که بسیاری خواهان جایگزینی خودروسازهای دیگر با پژو فرانسه هستند.

خط و نشان داخلی ها
اخیرا، هاشم یکه‌زارع، مدیرعامل ایران‌خودرو همکاری شرکت‌ها را در گرو همکاری کشورها دانسته و در دیداری که با سناتور لوکونت، نماینده سنای فرانسه داشت از وی خواست دستگاه‌ها و نهادهای قانونی فرانسه را در جریان این ملاقات قرار داده و موضوع های مطرح شده را به آنان نیز انتقال دهد تا تصمیم های درست گرفته شود.
هر چند وی ابراز امیدواری کرد تا سال دیگر پژو و رنو در خط تولید ایران خودرو حضور داشته باشند اما بعید است با رویه‌ای که مدیران این شرکت‌ها در همایش صنعت خودرو در تهران و در گفتگو با مقامات صنعتی و خودرویی کشور اتخاذ کرده‌اند، و همانگونه که مدیرعامل ایران‌خودرو شرکت‌ها را به ارتباط کشورها پیوند زده، بتوان پژو و رنو را به بازار بکر داخل به این زودی‌‌ها دید.

منبع: شبکه ایران