به گزارش «پرشین خودرو»، کارشناسان معتقدند ترکیه از ابتدا به دنبال ایجاد صنعت ملی در تولید خودرو نبود و تنها توسعه صادرات خودروی مونتاژ و افزایش اشتغالزایی را در دستور کار قرار داده است.
ترکیه با تسهیل در دسترسی خودروسازان به اعتبارات مالی و بهره‌گیری از وام‌های با نرخ سود پایین صنعت خودروسازی را مورد حمایت قرار داده تا آنجایی که این کشور دیگر تنها به عنوان یک کشور پیشرو در صادرات محصولات نساجی شناخته نشود بلکه با صادرات ۸۵۰ میلیون خودرو در سال ۲۰۱۵م نقش این صنعت را در اقتصاد ملی پررنگ‌تر کند.
 

جهش صادرات خودرو در ترکیه
صنعت خودروسازی در کشور ترکیه برخلاف ایران که با مهندسی معکوس شکل و توسعه‌یافته، با سرمایه‌گذاری مشترک ترکی ـ خارجی و با مونتاژکاری ایجاد شده است. بر پایه گزارش انجمن خودروسازان ترکیه این صنعت به قدری در این کشور تقویت شده که پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۱۵م نزدیک به ۲۳ میلیارد دلار با صادرات خودرو ارزآوری کند.

درواقع ترکیه با سرعت هرچه بیشتر درحال تقویت و جذب سرمایه‌گذاری در صنعت خودروسازی است، به گونه‌ای که خودروسازی ترکیه در سال ۲۰۱۵م نسبت به سال قبل‌تر آن از منظر تولید رشدی ۱۹ درصدی را تجربه کرده و عرضه یک‌میلیون و ۲۲۵ هزار دستگاه را در برنامه خود قرار داده و نزدیک به ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو به بازار داخلی و مابقی برای عرضه خارجی پیش‌بینی کرده است.

همچنین از نظر صادرات خودرو و قطعه‌سازی رشدی ۳۱ درصدی را تجربه کرده، هر چند در ماه مارس سال ۲۰۱۵م به دلیل تغییر در نرخ یورو صادرات خودرو و قطعات جانبی به اروپا با کاهش ۱۷ درصدی مواجه شد اما روند صادرات قطعات و خودرو به این قاره سهم قابل توجهی از تولیدات ترکیه بوده است.

فولکس واگن، رنو، فیات، تویوتا، فورد و هیوندا برخی از شرکت‌هایی هستند که در کشور ترکیه فعال هستند البته تمام این خودروسازها به جز فولکس‌واگن در کشور ترکیه سایت راه‌اندازی کرده‌اند و بیش از ۵۰ درصد قطعات موردنیاز این خودروها در کشور صاحب نشان(برند) تولید و بقیه در ترکیه ساخته می‌شود.

از این‌رو می‌توان گفت که خودروسازی در ترکیه صنعتی وابسته به کشورهای صاحب‌امتیاز این خودروهاست و برنامه این کشور بیشتر تقویت قطعه‌سازی و تبدیل شدن به مدلی برای جذب سرمایه‌های خارجی در بخش خودرو بوده است. ترکیه در حالی به دنبال تقویت صنعت خودروسازی خود است که تا پیش از این تنها در صنعت نساجی موفق بود اما با جذب سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۱۵م توانست ۱۶ درصد از سهم صادرات را به خودرو اختصاص دهد.

به عبارت دیگر خودروسازی هم‌دوش با نساجی سهم خوبی از ارزآوری ترکیه را به خود اختصاص می‌دهد.
با این حال برنامه ترکیه برای تقویت قطعه‌سازی در کنار دعوت از خودروسازان بزرگ دنیا نشان می‌دهد این کشور به دنبال ایجاد صنعت خودروسازی ملی نیست، بلکه تنها با هدف تقویت بازرگانی خودرو به صادرکننده این نشان(برند)ها تبدیل می‌شود که درنهایت بتواند در قطعه‌سازی شرایط متفاوتی را برای خود به وجود آورد.

درحال‌حاضر بیشترین سهم صادرات قطعات خودروی این کشور شامل سیستم خنک‌کننده، سیستم ترمز خودرو، کمربند ایمنی، فرمان، واشر و دیگر اجزای موتور و بیشتر بازار صادراتی این کشور اروپا بوده که ۶۹ درصد صادرات این کشور در سال ۲۰۱۴م به این قاره انجام شده است.
 

خودروسازی ترکیه زیرساخت ندارد
کشور ترکیه در سال‌های اخیر در صنعت خودروسازی پیشرفت چشمگیری داشته است، به گونه‌ای که توانسته با بهره‌گیری از ظرفیت صادرات خودرو تولید ناخالص ملی را بهبود بخشد که در سال ۲۰۱۴م این کشور نزدیک به ۸۱۳ میلیارد دلار تولید ناخالص ملی و نسبت به سال قبل‌تر از آن رشدی ۲/۹ درصدی داشته باشد.

یک عضو هیات مدیره انجمن قطعه‌سازان ایران، ضمن تاکید بر اینکه صنعت خودرو ترکیه همچون ایران دارای زیرساخت نیست، بیان کرد: از آنجایی که کشور ترکیه میزبان خودروسازان بزرگ جهان بوده، تولید قطعات و خودرو در این کشور با نظارت همان شرکت‌ها انجام می‌شود، به همین دلیل از زیرساخت مناسب برخوردار نیست، در شرایطی که ایران تولیدات بومی دارد، با این حال تولید ایران نیازمند حمایت است تا از کیفیت بین‌المللی برخوردار شود و بتوانیم به بازارهای جهانی متصل شویم. در واقع صنعت خودروسازی ترکیه نیز به دلیل اتصال به شبکه بین‌المللی درآمدزایی خوبی را برای این کشور به ارمغان آورده است.

محسن رزم‌خواه با اشاره به اینکه صنعت خودروسازی ترکیه با شرکت‌های بین‌المللی ادغام شده است، ادامه داد: خودروسازی ترکیه با مشارکت خارجی‌ها و تحت لیسانس بوده، به همین دلیل از استانداردهای لازم برخوردار است. حال این کشور از این ظرفیت برای انتقال دانش فنی، اشتغالزایی و افزایش درآمدهای ارزی استفاده می‌کند تا با تاکید بر صادرات، توسعه اقتصادی را نیز به همراه داشته باشد.

او درباره افزایش تعاملات شرکت‌های خودرویی ایران با ترکیه اظهار کرد: درحال‌حاضر سرمایه‌گذاری مشترکی بین خودروسازان ایران و شرکت رنو در تولید «ال۹۰» انجام شده که اگر خط تولید این مدل از شرکت رنو در کشور ترکیه نیز ایجاد شود، قطعه‌سازان ایرانی می‌توانند در صادرات قطعات این مدل به ترکیه اقدام کنند، در غیر این صورت احتمال همکاری ایران با شرکت‌های ترکیه‌ای بسیار ضعیف خواهد بود زیرا آنها تمایلی به واردات خودرو یا قطعه از ایران ندارند، زیرا می‌توانند از ظرفیت دیگر خودروسازان بزرگ دنیا استفاده کنند که دارای کیفیتی بالاتر نیز هستند.

خودروسازی ترکیه با محوریت قطعه‌سازی
کشور ترکیه با جمعیت ۷۷ میلیون نفری برای تامین نیازهای داخلی حمل‌ونقل نیازمند همکاری با خودروسازان بزرگی است، از این رو راه‌اندازی سایت‌های مختلف خودرو در این کشور باعث کاهش هزینه تهیه خودروهای موردنیاز کشور خواهد بود. از سوی دیگر به دلیل اشتغال و ارزش‌افزایی که در نتیجه مونتاژ خودروها ایجاد می‌شود به اقتصاد ترکیه کمک می‌شود.

دبیر انجمن صنایع همگن، نیرو محرکه و قطعه‌سازان درباره وضعیت قطعه‌سازی در ترکیه اظهار کرد: در این کشور به دلیل محدودیت دسترسی به انرژی، پتروشیمی، گاز، صنایع فلزی و... زیرساخت‌های ضعیفی در خودروسازی و قطعه‌سازی وجود دارد، از این رو بیشتر مواد اولیه این کشور وارداتی هستند و مراکز طراحی و توسعه خودرو نیز ندارد. با این حال پس از عقدقرارداد با شرکت‌های خودروسازی دنیا زمینه را برای ورود شرکت‌های قطعه‌ساز نیز فراهم می‌کند تا در کنار استقرار سایت خودروسازی در تامین قطعات فعال شوند. بنابراین ترکیه با تکیه بر نیروی انسانی و موقعیت جغرافیایی که دارد، به دنبال فراهم کردن بستری برای حضور هرچه بیشتر خودروسازان خارجی است تا با تولید قطعات درآمدزایی مناسبی برای کشور به ارمغان بیاورند.

آرش محبی‌نژاد با اشاره به اینکه ترکیه ادعایی در تولید خودروی ملی ندارد، ادامه داد: این کشور صنعت خودروسازی را بر پایه مونتاژ بنا نهاده است، به همین دلیل به بازار خوبی برای مشارکت خودروسازان بزرگ دنیا تبدیل شده است، به گونه‌ای که شرکت تویوتا نیز به تازگی اعلام کرده آماده ورود به همکاری با کشور ترکیه است و مکان‌یابی اولیه برای استقرار سایت نیز انجام شده است. در واقع این خودروسازان ابتدا یک سایت کوچک را در ترکیه ایجاد می‌کنند و پس از توسعه بازار سطح بالاتری از تولید را در این کشور به وجود می‌آورند.

او درباره اقدامات ترکیه برای جذب سرمایه‌گذاران و خودروسازان بزرگ در چین افزود: ترکیه برای تقویت این صنعت حمایت‌های لازم را در قوانین اجرا کرده، به گونه‌ای که تعرفه واردات این کشور با توجه به تعاملات و توافقات بین‌المللی با سایر کشورها به صورت پلکانی متغیر است. در واقع تعرفه‌ها از ۵۷درصد تا ۹۰ درصد متغیر بوده، البته این میزان تعرفه هزینه‌ها شامل ارزش‌افزوده و ترخیص کالا نیز می‌شود. این انعطاف‌پذیری در تعرفه و حمایت‌های تسهیلاتی برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی توانسته گامی برای تقویت این صنعت باشد.

محبی‌نژاد با بیان اینکه بازار هدف ترکیه و شرکای استراتژیک این کشور یکسان است، اضافه کرد: در حالی خودروهای تولیدی ترکیه به کشورهای مختلف اروپایی و آسیایی صادر می‌شود که بازارهای هدف تولیدکننده اصلی به حساب می‌آید و این مسئله در کاهش هزینه‌های ورود به بازار موثر است. درحال‌حاضر تولیدات خودروی ترکیه بیش از یک‌میلیون دستگاه است که به همراه قطعات جانبی تولید شده به بازارها عرضه می‌شود.از سوی دیگر نشان(برند)های مختلف با توجه به اینکه چقدر کشور ترکیه به بازارهای هدف آنها نزدیک است، میزبان سایت‌های تولیدی آنها قرار می‌گیرند.

دبیر انجمن صنایع همگن، نیرو محرکه و قطعه‌سازان با تاکید بر اینکه قطعه‌سازان ترکیه به بلوغ کافی نرسیده‌اند، تصریح کرد: قطعه‌سازان این کشور هنوز در زمینه مهندسی و خدمات طراحی از شرکت‌های خودروساز اروپایی استفاده می‌کنند. با این حال توسعه قطعه‌سازی کمک کرده میزان ارزآوری این کشور در صنعت خودرو افزایش یابد و به نوعی می‌توان گفت صادرات قطعات جانبی خودرو هم پابه‌پای عرضه خودرو در تقویت اقتصاد ترکیه نقش موثری ایفا کرده است.