به گزارش پرشین خودرو به نقل از روزنامه همدلی، در سال‌های اخیر، تعطیلی مدارس در زمستان بر اثر افزایش آلاینده‌ها به یک رویه ثابت تبدیل شده است و همین مسئله باعث مطرح شدن ایده «تعطیلات زمستانی» از سوی مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست شد.
آلودگی هوا و پدیده وارونگی به‌ویژه در کلان شهرهای پرجمعیت، برف و یخبندان، کمبود سوخت و ترافیک از عمده دلایلی است که سبب شده است باب بحث چالش‌برانگیز و همیشگی تعطیلات زمستانی باز شود. موضوع‌های دیگری مانند کاستن از بار سنگین سفرها از دوش ایام نوروز و ماه‌های تابستان و کاهش حجم ترافیک سفرها در این زمان‌ها، از دیگر دلایلی است که به بحث‌ها و واکنش‌ها پیرامون این موضوع دامن می‌زند. این بحث که سال‌ها میان مردم، کارشناسان و مسئولان مطرح است، همچنان در بلاتکلیفی به سر می‌برد و تصمیم قاطعی برای آن گرفته نشده است.
موافقت به شرط اصلاح تقویم آموزشی
حالا در آخرین اظهارنظر درباره این تعطیلات روز گذشته دبیرکل شورای عالی آموزش‌وپرورش از موافقت این وزارتخانه با این طرح به شرط اصلاح تقویم آموزشی خبر داد. «مهدی نوید ادهم» می‌گوید: «از منظر سند تحول یک سال تحصیلی از اول مهر شروع می‌شود و تا شهریور سال آینده ادامه پیدا می‌کند. برای این یکسال باید برنامه داشته باشیم و کل یک سال را مدیریت کنیم. بخشی از این زمان در مدرسه می‌گذرد و بخشی دیگر به ویژه در تابستان در خارج از محیط مدرسه که باید آن زمان را نیز با مشارکت خانواده‌ها مدیریت کنیم. از این منظر سه ماه تعطیلی تابستان توجیهی ندارد و به جد خواهان تعطیلی تعطیلات تابستانی هستیم که یکی از مصوبات مجلس مانع آن است. نوید ادهم گفت: آلودگی هوا تنها در چند کلانشهر موضوع بحرانی است، اما باید به کل کشور توجه کرده و تنوع اقلیمی استان‌های مختلف را در نظر بگیریم و به این سوال پاسخ دهیم که چگونه می‌توان با توجه به تنوع اقلیمی زمان شروع سال تحصیلی را برای استان‌های مختلف در نظر بگیریم؟»
اما نویدادهم درحالی از موافقت با این طرح خبر داده و درباره اظهارنظرهای چندگانه معاونان وزارت آموزش‌وپرورش گفته«مغایرتی بین نظرات بنده و سایر معاونان وزارتخانه در این خصوص وجود ندارد»، که دو روز پیش معاون آموزش ابتدایی این وزارتخانه در مقام مخالف با این طرح درآمده بود و از آن به عنوان«تصمیم شتاب‌زده» یاد کرده بود. رضوان حکیم‌زاده به ایسنا گفته،«هر گونه تصمیم شتاب‌زده در زمینه طرح تعطیلی یکماهه مدارس در زمستان را کارگشا نمی‌دانیم و هرگونه مصوبه‌ای برای تغییر شرایط تقویم آموزشی حتما باید همه جوانب را دربر بگیرد. با تنوع شرایط اقلیمی در کشور مواجهیم به گونه‌ای که در برخی استان‌ها درجه حرارت در تابستان بسیار بالاست و در برخی دیگر سرمای شدید در زمستان حاکم است. درست است که شرایط سخت است، اما هیچ تصمیم شتاب‌زده‌ای ما را در این زمینه کمک نمی‌کند.»
اختیار تعطیلات به دولت داده شود
باید به این نکته هم اشاره کرد که طرح تعطیلات زمستانی مدارس به چند سال قبل برمی‌گردد. زمانی وزرای قبلی آموزش‌وپرورش می‌خواستند در طول سال تحصیلی، روزهای تعطیلات تابستانی را کاهش دهند و شرایطی به وجود آورند که دانش‌آموزان بتوانند تعطیلات را در طول سال تحصیلی، تقسیم کنند. به همین دلیل لوایحی از طریق دولت مطرح کردند و در مواردی این اتفاق افتاد. زمانی که نظام آموزشی ترمی - واحدی بود، برخی از روزها را به عنوان تعطیلات زمستانی 5 تا 7 روزه - که البته معدود بود -در نظر می‌گرفتند، چرا که هر ترم کاملاً از ترم بعدی جدا می‌شد، ولی بعدها که نظام سالی - واحدی آغاز به‌کار کرد، طرح مزبور هم به خودی خود منسوخ شد. با این حال اما تیرماه سال گذشته بود که معصومه ابتکار، رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست در یک نشست خبری اعلام کرد: «برای امسال تعطیلات 2هفته‌ای، 3هفته‌ای و حتی یکماهه مدارس پیشنهاد شده است.»
6ماه بعد از این اظهارنظر او دوباره طرح تعطیلات زمستانی مدارس را به‌عنوان طرحی پذیرفته شده از سوی دولت معرفی کرد و گفت: «یکی از اقدامات مهم در بحث آلودگی هوا اصلاح تعطیلات است که نظر گروه‌های مختلف کارشناسی را از دولت و سایر کارشناسان دریافت کردیم تا بتوانیم تعطیلات آموزش‌وپرورش را توزیع کنیم. در همین زمینه دولت لایحه‌ای را در زمینه اصلاح تعطیلات و تقویم آموزشی مدارس کشور با رویکرد حفظ سلامت دانش‌آموزان و با توجه به اقلیم مناطق مختلف کشور تصویب کرد که به تصویب هیات وزیران هم رسید. این مصوبه در راستای تحقق برنامه جامع کاهش آلودگی هوای کلانشهرها و به درخواست سازمان محیط‌زیست انجام شده است.»
به عقیده رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست، «اگر تعطیلات زمستانی داشته باشیم می‌توانیم فشار آلودگی هوا را در کلانشهرها در ماه‌هایی مانند دی کاهش دهیم.
26بهمن‌ماه این موضوع به تصویب هیات وزیران رسید و برای مجلس ارسال شد. در این لایحه خواسته شده تا اختیار تعطیلات مدارس به دولت داده شود.» اما آنچه مشخص است این است که موضوع تعطیلات زمستانی مدارس مسئله ساده‌ای نیست و پیچیده به نظر می‌رسد و کل کشور را از ابعاد مختلف تحت تاثیر قرار می‌دهد.
دبیرکل شورای عالی آموزش‌وپرورش در این زمینه پیشنهادی را مطرح می‌کند و در توضیح آن می‌گوید: «یکی از پیشنهادها این است که به عنوان مثال کشور به 4 منطقه تقسیم شود و 4 زمان شروع سال تحصیلی داشته باشیم که البته بررسی همه این موارد منوط به اجازه مجلس است و قطعا چنین تغییراتی زمان‌بر هستند و به زودی اجرا نخواهند شد.»
مخالفان و موافقان طرح
از ابتدای مطرح شدن تعطیلات زمستانی مدارس، همیشه گروهی موافق و گروهی دیگر مخالف اجرای این طرح بوده‌اند و هر گروه هم دلایل خود را داشته‌اند. عده‌ای که اغلب مخالف تغییر تقویم آموزشی هستند، انجام سفرهای خانوادگی در تابستان را به دلیل ویژگی‌های آب و هوایی، مناسب می‌دانند و تغییر تقویم آموزشی را ایجاد محدودیت در مدت زمان این سفرها تلقی می‌کنند. به نظر این عده، اجرای برنامه‌های متمرکز نظیر ثبت‌نام، اجرای امتحانات سراسری، آزمون سراسری دانشگاه‌ها، نقل و انتقال معلمان و برنامه‌های آموزشی با یک تقویم آموزشی متمرکز امکان‌پذیر است و نمی‌توان به تناسب اقلیم هر منطقه، تعطیلات را کم و زیاد کرد.
در این میان «علی عباسپور‌فرد» رئیس سابق کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس اشکال عمده تعطیلات زمستانی در کاهش تعطیلات تابستانی را عدم تعطیلی دیگر اعضای خانواده‌ها به‌جز دانش‌آموزان می‌داند که در عمل منجر به استفاده نشدن از تعطیلات زمستانی می‌شود. موسی‌الرضا ثروتی، نماینده سابق مجلس نیز ضمن مخالفت با این‌گونه طرح‌ها، آن را ناموفق می‌خواند. به عقیده او، «سنت‌ها و آداب و عادات مردم در استفاده از تعطیلات نوروزی و تابستان، به راحتی در مردم قابل تغییر نیست.» از دیگر سو، عده‌ای موافق اجرای طرح تعطیلات زمستانی هستند. فرازنده خالدی، مدیرکل وقت امور تربیتی و مشاوره که از جمله موافقان طرح است، در این‌باره می‌گوید: باید تغییراتی در تعطیلات ایجاد کنیم. ما با تعطیلات اجباری در زمستان مواجه هستیم و بارش برف، سرما و یخبندان، آلودگی هوا، وزش طوفان‌های سخت به‌ویژه در نواحی جنوبی کشورمان، از جمله دلایلی است که موجب تعطیلی زمستانه مدارس می‌شود.
وی می‌افزاید: مخالفان این طرح، یک مسئله را به عنوان مهم‌ترین مانع در اجرای طرح اعلام می‌کنند و آن وجود تعطیلات زیاد در کشور است. این دلیل را ما می‌پذیریم، اما باید تعطیلات را اصلاح کنیم، نه اینکه به دلیل وجود مانع، صورت مسئله را پاک کنیم. وی با بیان ضرورت اصلاح تغییرات در تعطیلات، پیشنهادی را برای آن اظهار می‌کند: پیشنهاد ما این است که سال تحصیلی را مانند حوزه‌های علمیه، از نیمه دوم شهریور یعنی از 16شهریورماه آغاز کنیم. دانش‌آموزان در هر نیم‌سال حداقل باید 17هفته در مدرسه حضور داشته باشند تا معلمان و دانش‌آموزان بتوانند با توجه به محتوای کتاب‌ها، آن‌ها را به پایان برسانند و مسایل و تمرینات آن را حل، مرور و جمع‌بندی و امتحانات را نیز برگزار کنند.
سد مجلس در برابر تعطیلات زمستانی
از سوی دیگر مباحث مختلفی هم مطرح شد و البته مناقشه‌هایی هم بین آرای نمایندگان مجلس و مسئولان حوزه آموزش‌وپرورش وجود داشت؛ به‌عنوان مثال اینکه کدام تعطیلات کم می‌شود، محل بحث این افراد بود. براساس طرح کلی اعلام شده قرار است تعطیلات تابستانی کم شود، اما عده‌ای از کارشناسان مانند دبیرکل شورای‌عالی آموزش‌وپرورش معتقدند باید بخشی از تعطیلات نوروزی با تعطیلات زمستانی جابه‌جا شود. مهدی نویدادهم می‌گوید: «در مقایسه با تعطیلات تابستانی و نوروزی باید ساماندهی تعطیلات عید در اولویت قرار بگیرد؛ چون افزون بر مضراتی که برای نظام آموزشی دارد، کل کشور را نیز درگیر و برای مدت زمانی گاهی بیشتر از 2هفته به تعطیلی می‌کشاند.»
همان موقع سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هم که از دیگر موافقان کاهش تعطیلات نوروزی بود، توضیح داد: «در ایام نوروز ظاهراً مدارس 2هفته تعطیل هستند، اما این تعطیلی در واقع بیشتر است، بنابراین باید رسیدگی به این موضوع با اولویت دنبال شود. به هر حال در نهایت این موضوع باید در مجلس مطرح شود و به تصویب نمایندگان برسد.» مصوبه‌ای که نویدادهم از آن به عنوان مانع یاد می‌کند این است که«طبق مصوبه سال۱۳۷۶ مجلس یک سال تحصیلی از اول مهر شروع می‌شود و تا پایان اردیبهشت ماه ادامه پیدا می‌کند و خرداد زمان امتحانات است.» اگر این تقویم آموزشی تغییر کند و به عنوان مثال زمان شروع سال تحصیلی عقب کشیده شود، مخالف و مغایر این مصوبه و قانون مجلس است. به گفته دبیرکل شورای عالی آموزش‌وپرورش«برای تغییر تقویم آموزشی ابتدا باید با مجلس توافق کرد و سپس وارد فازهای بعدی و بررسی مواردی چون تعطیلات زمستانه شد.»
تجربه دیگر کشورها
شاید با نگاهی به تجربه کشورهای دیگر بتوان نمونه روشن‌تری از این مسئله ارائه کرد. بیشتر کشورهای پیشرفته و در حال توسعه، تعطیلات سالانه را متعادل ساخته‌اند و از کشدار شدن تعطیلات در یک فصل جلوگیری کرده‌اند و با آغاز سال میلادی، تعطیلات‌شان شروع می‌شود، یعنی از 12 تا 27 دی‌ماه تعطیل هستند. در نظام آموزشی اغلب کشورها، اعم از کشورهای همسایه و پیشرفته «تعطیلات بین 2نیم‌سال» یا «تعطیلات زمستانی» وجود دارد و به عنوان یک امر بدیهی، منطقی و قانونی تلقی می‌شود. به‌عنوان مثال مدارس امارات متحده عربی از 26 آذر تا 12 دی‌ماه، تعطیلات زمستانی دارند، ولی قطر از سوم تا 14بهمن ماه را به عنوان تعطیلات زمستانی اعلام کرده است. در پاکستان نیز مدارس از دوم تا 12دی‌ماه تعطیل هستند. در کشور هند، دانش‌آموزان به مدت 10 ماه به مدرسه می‌روند و 2ماه ـ یک ماه در تابستان و یک ماه در زمستان ـ تعطیل هستند و تعطیلات زمستانی‌شان در بهمن ماه است. دانش‌آموزان در ترکیه و مالزی نیز 2هفته تعطیل هستند.
حالا به نظر می‌رسد با موافقت وزارت آموزش‌وپرورش این طرح یک گام دیگر به اجرا نزدیک شده است. با این همه شیوه اجرا هر چه که باشد فعلا موضوع اول نیست. آنچه در دولت تصویب شده باید برای نهایی شدن به مجلس برود و به تایید نمایندگان هم برسد.
نظر شما