به گزارش پرشین خودرو به نقل ازاعتماد، صنف حمل و نقل جاده‌ای از آن دست صنوفی هستند كه با وجود نقش خاص‌شان در اقتصاد كشور اما در سال‌های گذشته درگیر دلال‌بازی‌های زیاد شده‌اند. این صنف كه با مشكلات بزرگی از جمله تعداد كم خودمالكی كامیون‌ها دست به گریبان است همواره به دلیل درصدهای بالای دلالان بار در شهرك‌های حمل و نقلی با تجمع رانندگان كامیون برای دریافت بار مواجه هستند و دلال بازی حتی كار را به جایی رسانده است كه برخی استارت‌آپ‌ها برای حضور در این بخش با مشكلات خاصی با این دلال‌ها مواجه شده‌اند.
سرشكن شدن مشكلات موجود در این بخش موجب شده تا رانندگان كامیونی كه تاكنون بارها خواستار افزایش كرایه‌های حمل خود شده بودند این‌بار اعتراض خود را به مقابله با حمل بار در جاده‌ها نشان دهند و با عدم تردد كالا در جاده‌ها از دولت بخواهند تا به عنوان مرجع بالا دستی در بحث افزایش كرایه‌های حمل وارد شود. این روال كه با مشكلاتی برای توزیع كالاها از جمله بنزین و گازوییل در سراسر كشور ایجاد كرد موجب شد تا مسوولان دولتی به این اعتراض‌ها واكنش نشان داده و به شركت‌های حمل و نقلی دستور دهند تا كرایه‌های حمل را فعلا ١٥ درصد افزایش دهند البته بنا به گفته داریوش امانی افزایش كرایه كامیونداران یكی از چندین مشكلات این صنف است. بازنشستگی با حداقل دستمزد، حذف یارانه حق بیمه و حق كمیسیون‌ها هم از دیگر مشكلات رانندگان كامیون است. یكی دیگر از مشكلات كامیونداران بازنشستگی با حداقل دستمزد است كه حتی رانندگان اعلام كردند حاضرند مازاد آن را خودشان بپردازند كه این موضوع هم در دست پیگیری قرار دارد و احتمالا یك ماه آینده به نتیجه می‌رسد.»
این معاون حمل‌ونقل سازمان راهداری و حمل ونقل جاده‌ای، در عین حال كه درخواست كامیونداران برای افزایش دستمزد را «منطقی» خوانده، گفته است كه در دو سه سال گذشته كرایه كامیون افزایش نیافته در حالی كه لوازم یدكی از جمله لاستیك با رشد قیمت مواجه بوده است. كرایه رانندگان كامیون باید ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش یابد، اما این امر منوط به اخذ مجوز از دستگاه‌های دولتی است و این فرآیند نیز در حال طی شدن است. البته محمد خان‌بلوكی، رییس اتحادیه انجمن‌های صنفی رانندگان حمل ونقل كالای كشور، به ایلنا گفته است كه «هنوز بسیاری از كامیونداران از جمله در استان فارس، افزایش بیش از ۲۰ درصدی كرایه‌های حمل بار را خواستارند و نسبت به این میزان معترضند. دلال‌بازی شركت‌های حمل‌ونقل اجازه نمی‌دهد رانندگان و كامیونداران به حق و حقوق قانونی خود دست یابند.»
موضوعی كه تاكنون بارها از سوی صنف كامیونداران به گوش رسیده است و برخی از رانندگان عدم خودمالكی كامیون‌ها را دلیل دیگری بر افزایش سلطه دلالان و واسطه‌ها در بروز و تدام مشكلات این صنف عنوان می‌كنند. اگر سری به شهرك‌های حمل و نقلی زده باشید با عده‌ای «داد‌زن» برخورد می‌كنید كه در راهروها با فریاد زدن مسیرهای مختلف رانندگان را به رقابتی برای دریافت بار فرا می‌خوانند. دلالان در این شهرك‌ها با در اختیار گرفتن رانت مراجعه تقاضای حمل بار موجب شده‌اند تا رانندگان به طور طبیعی با مالك بار مراوده نداشته باشند و از طریق این دلال و با كسر درصدهای چشمگیر باری را برای حمل در اختیار گیرند كه این امر با توجه به عدم تایید بار برای برگشت از مقصد اول به مبدا اول موجب شده تا بسیاری از كامیونداران و رانندگان كامیون تنها با یك سر پر به مقصد بروند و با كامیون خالی به شهر مبدا باز گردد.
معضلی كه پیش از این با ورود استارت‌آپ‌های حمل و نقلی نوید رفع آن به گوش رسید اما با رانت‌های دلالان در شهرك‌های حمل ونقلی هنوز بسیاری از كامیونداران اجازه استفاده از اپلیكیشن‌های اینچنینی برای تردد به صورت دو سر پر را ندارند.
در همین زمینه از قول فعالان انجمن‌های كامیونداران تاكید كرده كه «هرچند بین ۱۵ تا ۲۰ درصد به مبلغ كرایه آنها اضافه شد اما معضل این صنف، سوءاستفاده واسطه‌هاست كه نیمی از درآمد كامیونداران را به جیب می‌زنند.»
رانندگان كامیون از افزایش هزینه‌های مرتبط با كار خود در شرایطی كه كرایه‌بار ثابت مانده است، گله‌مندند و اعتقاد دارند كه این كار دیگر برای‌شان صرف اقتصادی ندارد.
مشكلات خود مالكی
یكی از مشكلات كامیونداران خودمالكی یا شریك مالكی كامیون است كه موجب شده رانندگان مسوول تمام مسائل مربوط به كامیون و حمل بار اعم از دریافت بارنامه، هزینه‌های استهلاك خودرو و... باشند در حالی كه اگر این روال به سمت شركت مالی پیش می‌رفت همه مراحل مربوط به بار زدن تا ترخیص و دریافت كرایه طبق روال مرسوم در همه دنیا با شركت‌های حمل و نقلی می‌بود. به این جهت این موضوع در كنار هزینه‌های استهلاك كامیون‌ها و معضل بازگشت یك سرخالی موجب شده تا رانندگان این صنف همواره خواستار سر و سامان بخشیدن به مشكلات صنف‌شان باشند.
این امر در كنار وجود كامیون‌های فرسوده باعث شده تا به دلیل عدم تامین هزینه‌های نوسازی كامیون‌ها شاهد تردد حجم زیادی از كامیون‌های فرسوده در جاده‌های كشور باشیم كه مشكلات حمل و نقلی از جمله زمان تردد، آلودگی هوا، افزایش مصرف سوخت گازوییل و... را به همراه دارد.
نقش استارت‌آپ‌ها و تغییر كرایه
با این حال و با توجه به اظهارنظر‌های مختلف مدیران استارت‌آپ‌های حمل و نقلی، نبود فرمول مشخص برای محاسبه نرخ كرایه حمل در بخش جاده‌ای را شاید بتوان یكی از مشكلاتی خواند كه موجب شده تا دلالان از رانت بیشتری برخوردار باشند. این استارت‌آپ‌ها معتقدند كه در صورت گسترش استفاده از اپلیكیشن‌های موبایلی حمل و نقلی و تعیین فرمول مشخص سراسری برای حمل بار هم معضل تردد یك سرخالی از بین می‌رود و هم دست دلالان از رانت توزیع بار در شبكه حمل و نقل جاده‌ای كوتاه می‌شود. در عین حال با برداشته شدن معضل یك سرخالی بازگشت كامیون‌ها دیگر بحث افزایش كرایه‌ها مطرح نخواهد شد. چرا كه معضلاتی مثل پرداخت درصد غیرمعمول به دلالان شركتی وجود ندارد و درصد پرداختی رانندگان مشخص است و در عین حال وقتی كامیونی به مقصد می‌رسد با در اختیار گرفتن بار به مقصد جدید معضل بازگشت خالی به مبدا نیز از بین می‌رود. به این ترتیب چرخه تردد حمل و نقل جاده‌ای كامل می‌شود.
مشكلات را حل می‌كنیم
در همین حال اگر چه سازمان راهداری اشاره مستقیمی به كمكی كه استارت‌آپ‌ها به بحث حمل و نقل جاده‌ای می‌كنند، نكرده اما غلامحسین دغاغله، مدیركل حمل و نقل كالای راهداری گفته است: «مطالبات صنفی رانندگان برای افزایش كرایه‌ها مطالبه‌ای بحق است و با توجه به تعاملی كه با تشكل‌های صنفی و رانندگان داریم در زمینه كرایه توانسته‌ایم اقداماتی هرچند كم انجام دهیم تا بخشی از خواسته‌های رانندگان تحقق یابد. موردی هم در دو، سه روز گذشته اتفاق افتاده بود كه بحث حذف سهم دولت در بیمه تامین اجتماعی رانندگان مطرح شده بود كه با پیگیری‌های انجام شده بحث بیمه نیز روز سه‌شنبه حل شد و همچنان روال قبلی طی خواهد شد و دولت سهم خود را از حق بیمه رانندگان پرداخت خواهد كرد.»
او با بیان اینكه یكی دیگر از درخواست‌های رانندگان دریافت حق‌العمل و كمیسیون‌های اضافه از سوی باربری‌ها و مراكز عمده بار است، گفته است: «برای این مساله نیز دو راهكار اندیشیدیم اول اینكه اگر تخلفی در این زمینه صورت گرفته باشد گزارش انجمن صنفی رانندگان ملاك عمل قرار خواهد گرفت و دوم اینكه كمیسیون‌های رسیدگی را به استان‌های كشور منتقل كرده‌ایم تا اینگونه شكایات در خود استان و خارج از نوبت رسیدگی شود. یكی دیگر از مطالبات رانندگان نظارت بر فعالیت شركت‌های حمل و نقل برای كم شدن معطلی در پایانه‌ها و مراكز عمده بار بود، این مطالبه نیز مطالبه به حقی است و به همین منظور سازمان راهداری سمت و سوی حمل و نقل جاده‌ای را به سوی فناوری‌های جدید برده است.»
دغاغله با بیان اینكه در دو سال گذشته در دو بندر شهید رجایی و بندر امام خمینی(ره) سامانه نوبت مجازی راه‌اندازی شده افزوده است: «این سامانه‌ها بخشی از ترددهای اضافی و معطلی در مراكز بار را حل كرده است. به رانندگان قول می‌دهیم تا یك ماه آینده با راه‌اندازی سامانه ارتباطی بین سازمان بنادر و گمرك كشور گام مهمی در كاهش مدت خواب، قانونمند كردن و اجرای عدالت در تخصیص بار برداشته شود.»
این معاون راهداری همچنین در خصوص نوسازی ناوگان حمل و نقل جاده‌ای هم تاكید كرده است: «با توجه به مشكلاتی كه در این زمینه برای رانندگان به وجود آمده بود تصمیم گرفتیم اسقاط خودروهای فرسوده را به آخرین مرحله قبل از دریافت خودروی نو موكول كنیم كه با این تمهید اندیشیده شده رانندگان می‌توانند تا قبل از گرفتن خودروی جدید با خودروی قبلی خود فعالیت كنند.»
نظر شما