پرشین خودرو: دو دهه پس از ورود مكزیك به توافقنامه تجارت آزاد آمریکای شمالی حجم تولید خودرو این كشور توانست*حببیه فتحی/ عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانیه تولید برزیل را به عنوان نزدیك‌ترین رقیب پشت سر بگذارد. با فراخوان مشاركت قطعه‌سازان داخلی در عرض دو دهه مکزیک از یك مونتاژكار واجد نیروی کار ارزان به یک کشور تولیدكننده تخصصی اجزای پیچیده و فنی خودرو و صنعت دارای بخش تحقیق و توسعه تبدیل شد. زمانی كه این پیمان امضا شد، مكزیك 6 درصد از تولید خودرو اعضاء را در اختیار داشت؛ این رقم در سال 2014 به 19 درصد رسیده است. در حال حاضر خودرو ساخت مکزیک ارزان‌تر از بسیاری از مناطق چین تمام می‌شود، چرا كه بخش بزرگی از این خودروها با قطعاتی كه در ایالات متحده و کانادا تولید می‌شوند و زیر چتر نفتا با معافیت كامل تعرفه‌ای از مرز عبور می‌كنند. در سال 2013 مكزیك با تولید بیش از 3 میلیون دستكاه هشتمین تولیدکننده خودرو در جهان بود. از هر 10 خودرو تولیدی كشور 8 تای آن صادر می‌شود كه بیش از نیمی از آن به لطف تعرفه پایین در بازار ایالات متحده بفروش می‌رسد. در سال 2013 ارزش خودرو صادراتی مكزیك به جهان به 70.6 میلیارد دلار رسید. نزدیکی مکزیک به ایالات متحده یک مزیت جدی به این كشور می‌بخشد، علاوه بر آن هزینه‌های نیروی کار برای خودروسازان بین‌المللی مستقر در مكزیك (نیسان، مزدا، هوندا، فورد و جنرال موتورز) در حدود 20 درصد هزینه در ایالات متحده است. این سه شركت اخیراً نیز با یك سرمایه‌گذاری مشترك 4 میلیارد دلاری كارخانه جدیدی را در این كشور افتتاح كردند. فولکس واگن نیز با ایجاد كارخانه مونتاژ به ارزش 1.3 میلیارد دلار به جمع تولیدكنندگان خودرو در این كشور پیوست. دایملر و نیسان نیز در صدد تولید خودروهای لوکس در یک پروژه 1.4 میلیارد دلاری در مکزیک برآمده‌اند كه بزرگترین پروژه در همکاری چهارساله این دو شركت خواهد بود. بی‌ام‌دبلیو نیز اجرای یك پروژه یك میلیارد دلاری در مركز مكزیك را دنبال می‌كند. بجز مزیت‌های ناشی از الحاق به نفتا یعنی واردات مواد اولیه و واسطه‌ای بدون پرداخت گمركی و صادرات خودرو با عوارض پایین، این اقبال خودروسازان به سمت مكزیك ناشی از موافقت‌نامه تجارت آزاد مکزیک با 40 كشور جهان است كه این كشور را قادر می‌سازد تولیدات خود را به سایر مناطق جهان صادر كند. پیش‌بینی می‌شود در سال 2014 تولید مكزیك به 3.2 میلیون دستگاه بالغ گردد كه بیش از تولید 3.17 میلیون دستگاه در برزیل خواهد بود. افزایش 9.7 درصدی صادرات مكزیك در نیمه اول سال در مقابل كاهش 37 درصدی صادرات برزیل نشان می‌دهد در بازارهای سنتی خودرو برزیل، مكزیك جای خود را بیشتر باز كرده‌است. حضور اكثر تولید کنندگان بزرگ جهانی خودرو در صنعت خودرو برزیل، مانند فولکس واگن، فیات، فورد، جنرال موتورز، نیسان، تویوتا، میتسوبیشی، مرسدس بنز و رنو بواسطه بهره‌مندی از بازار بزرگ این كشور و رشد طبقه متوسطی كه خواهان تملك خودرو هستند، چشم انداز توسعه صنعت را مثبت نشان می‌دهد. در سال 2013 تولید این خودروسازان در كنار سه خودروساز داخلی، به میزان 3.7 میلیون دستگاه برزیل را به هفتمین تولیدكننده خودرو در جهان مبدل نمود. ارزش بازار خودرو برزیل از 84 میلیارد دلار در سال 2012 به 104 میلیارد دلار در سال جاری خواهد رسید و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا 123 میلیارد دلار در سال 2016 افزایش پیدا كند. اگرچه با ظهور رقیب تازه‌واردی مانند مكزیك، هزینه‌های نیروی کار و مالیات بالا، صادرات خودرو ساخته شده در برزیل مزیت قیمتی خود را نسبتاً از دست داده از این‌رو بخش اعظم تولیدات به سوی خریداران داخلی سرازیر می‌شود. در نیمه اول سال 2014 تضعیف رشد اقتصادی برزیل و تشدید بحران اعتباری سبب كاهش تقاضای خریداران داخلی شده است. در سال جاری نیسان یك كارخانه 5/1 میلیارد دلاری را افتتاح نمود و شركت چینی "چری" اولین سرمایه‌گذاری بزرگ خود در خارج از کشور به ارزش 530 میلیون دلار را در برزیل به خط تولید رسانید. *حببیه فتحی/ عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی