به گزارش «پرشین خودرو»، اولین قرارداد پروژه آزادراه تهران ـ شمال در سال 1375 مابین وزارت راه و بنیاد مستضعفین بسته شد اما تا امروز به طور مداوم اسیر مشکلات مالی، اجرایی و حقوقی متعددی است که فضای پروژه را دچار رکود کرده است. اما باید گفت که چنین قراردادی را وزارت راه به ریاست اکبر ترکان منعقد کرد که البته او از این بابت اظهار پیشمانی می‌کند! آزادراه تهران شمال و داستان ادامه‌دار آن به بحث خبری این روزهای دولت و بخش راه‌سازی و اقتصاد تبدیل شده است. با ورود دولت جدید به عرصه اجرایی کشور و تعیین تکلیف وزارت اقتصاد با ریاست آخوندی، فرصت تازه‌ای پیش آمد تا آزادراه تهران ـ شمال بار دیگر در رأس اخبار قرار گیرد. اخباری که همچنان هاله‌ای ابهام و آینده‌ای نامعلوم را یدک می‌کشند. بر اساس اطلاعاتی که در فضای مجازی موجود است، پروژه آزادراه تهران ـ چالوس به منظور تأمین ارتباط مطمئن، سریع، و ارزان بین منطقه شمالی و مرکزی کشور و سهولت ارتباط با کشورهای همسایه شمالی در حال اجراست. مطالعات اوّلیّه طرح آزادراه تهران - چالوس در سال ۱۳۵۳ آغاز شد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی مطالعات مسیر آزادراه از سوی وزارت راه و ترابری به مسابقه گذاشته شده و بهترین طرح توسط هیئتی متشکّل از وزارت راه و ترابری و سازمان مدیریت و برنامه ریزی نهاد ریاست جمهوری کشور انتخاب شد. اولین قرارداد پروژه آزادراه تهران ـ شمال در سال 1375 مابین وزارت راه و بنیاد مستضعفین بسته شد اما تا امروز به طور مداوم اسیر مشکلات مالی، اجرایی و حقوقی متعددی است که فضای پروژه را دچار رکود کرده است. به تازگی وزیر جدید وزارت مسکن و شهرسازی در همین باره عنوان کرده است: «ایده اولیه این پروژه، پیشنهاد یک پیمانکار بود که منابعی را از خارج کشور تأمین کنیم و بعد از اجرای پروژه، بازگشت سرمایه از محل اراضی‌ حاشیه آزادراه و سایر امکانات انجام شود. اما این پروژه بالأخره به یک ارگان ایرانی سپرده شد و موضوع تأمین منابع آن از خارج کشور کلاً منتفی شد. ولی پروژه بعد از ۱۷ سال هنوز با مشکلات مالی و حقوقی مواجه است». به گزارش فردا، اظهارات آخوندی در شرایطی مطرح می‌شود که اظهار نظر قطعی درباره زمان بهره‌برداری از این پروژه عظیم به آینده موکول شده است، ضمناً اینکه تا حل و فصل مسائل مالی و حقوقی آن نمی‌توان هیچ زمان روشنی را برای تعیین تکلیف پروژه آزادراه تهران به شمال در نظر گرفت. آخوندی در این باره نیز می‌افزاید: «قبلاً اعلام کرده بودم که پروژه آزادراه تهران ـ شمال را چهار ساله به اتمام می‌رسانیم و البته از جهت فنی این توانایی وجود دارد اما مسأله اصلی تأمین مالی پروژه و رفع مشکلات حقوقی است که طولانی شدن اجرای این پروژه نیز به دلیل مسائل مالی و حقوقی است». اما شاید بد نباشد اگر قدری به عقب بازگردیم و به دهه 70 رجوع کنیم. در میانه این دهه، قرارداد این پروژه سنگین ملی ما بین وزارت راه و بنیاد مستضعفان بسته شد. وزارت راه در آن برهه به ریاست اکبر ترکان ـ مشاور این روزهای دولت یازدهم ـ اداره می‌شد و عملاً وی چنین قراردادی را منعقد کرد. خود ترکان در سال 1390 طی مصاحبه‌ای با همشهری اقتصاد می‌گوید: «راه نجات این است که انتخاب پروژه از مجرای سیاسی برگردد به مجرای حرفه‌ای. براساس رقابت‌های سیاسی- انتخاباتی پروژه برای حوزه حمل‌ونقل تعریف نشود ، بلکه این پروژه‌ها بر مبنای تقاضای حمل‌ونقل چه حمل‌ونقل بار و چه حمل‌ونقل مسافر تعریف شود». البته او از اینکه چنین پروژه‌ای را به دست بنیاد سپرده است نادم است و تاکید می‌کند: «من در پیشگاه الهی استغفار می‌کنم که این پروژه مهم را به بنیاد مستضعفان واگذار کردم. از خدا طلب مغفرت می‌کنم؛ عین حقیقت است. در آن زمان ده شرکت خصوصی در قالب یک کنسرسیوم برای ساخت این آزاد راه اعلام آمادگی کردند. از آن طرف هم بنیاد مستضعفان متقاضی بود، بنده تصمیم گرفتم این پروژه را به بنیاد واگذار کنم که البته اشتباه بزرگی را مرتکب شدم». به نظر می‌رسد چالش‌های آزادراه تهران شمال تا حل و فصل نهایی در دولت روحانی نیز تداوم داشته باشد. چالش‌هایی که وزارت راه و شهرسازی جدید فعلاً در حال مطالعه بر روی آنهاست و تا به سرمنزل رسیدن و نتایج فاصله دارد. احمدعلی مقیمی ـ عضو کمیسیون عمران مجلس ـ در این مورد می‌گوید: «منابع مالی تزریق شده به پروژه آزادراه تهران-شمال آنچنان محدود است که به نظر می‌رسد این طرح تا 15 سال آینده نیز به بهره برداری نرسد. در شرایط کنونی نه منابعی برای تکمیل آزادراه تهران-شمال وجود دارد و نه اراده‌ای، لذا به نظر می‌رسد برای این پروژه باید از ظرفیت‌ها و منابع کوتاه مدت استفاده کرد.». به نظر می رسد وصف الحال و در عین حال چاره کار این پروژه ملی! قانون اول نیوتن باشد. مطابق با این قانون؛«اگر جسمی در حال حاضر در وضعیت سکون قرار دارد، همواره در این وضعیت خواهد ماند و همچنین اگر جسمی در راستای خط مستقیم حرکت دارد، در همان حالت به حرکت خود ادامه خواهد داد. فقط در صورتی این دو مدل تغییر حالت می دهند که نیرویی از بیرون آن ها را تحت تاثیر قرار داده و مجبور به تغییر حالت کند.»