به گزارش «پرشین خودرو»، اگرچه از نگاه كارشناسان، تحقق برنامه‌ریز‌ی‌های بلندمدت با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی متغیری كه در كشور وجود دارد كمی دشوار به‌نظر می‌رسد، اما وزیر صنعت، معدن و تجارت چندی قبل بار دیگر بر تولید سه میلیون دستگاه خودرو تا افق سال 1404 تاكید كرد. تاكید وزیر بر تولید سه میلیون دستگاه خودرو تا یازده سال آینده در حالی است كه در سند توسعه صنعت خودرو، دو میلیون دستگاه از میزان تیراژ یاد شده به بازار داخل اختصاص یافته و یك میلیون دستگاه نیز برای صادرات در نظر گرفته شده است. اختصاص دو میلیون دستگاه خودرو به بازار داخلی در شرایطی است كه نظرات متفاوتی در رابطه با «ظرفیت بازار خودرو» تا زمان یاد شده و همچنین «توجه بیش از اندازه به تیراژ تولید» وجود دارد. در حالی كه وزیر طبق سند توسعه صنعت خودرو كه برخی كارشناسان آن را بلندپروازانه توصیف می‌كنند، بر تولید سه میلیون دستگاه تا سال 1404 تاكید دارد، برخی كارشناسان با توجه به فضای اجتماعی و اقتصادی كشور تقاضای بازار خودرو را در شرایط عادی نهایتا یك میلیون و 200 تا یك میلیون و 400 هزار دستگاه ارزیابی می‌كنند. از سویی در شرایطی كه صنعت خودرو كشور هنوز موفق به رسیدن به استانداردهای روز دنیا در تولید خودرو نشده است، این نگاه وجود دارد كه این توجه ویژه به تیراژ محوری بوده كه صنعت خودرو را از نظر كیفی عقب‌تر از آنچه در دنیا در جریان دارد نگاه داشته است. مدیرعامل گروه خودروسازی ایران‌خودرو كسی است كه چندی قبل به‌نوعی مخالفت خود را با نگاه تیراژمحوری بیان كرد. اگرچه این یك واقعیت است كه صنعت خودرو تنها با تولید انبوه است كه به سود می‌رسد، اما هاشم یكه‌زارع تسلط نگاه تیراژمحوری در صنعت خودرو و ستایش این نگاه را یكی از دلایل عقب ماندن صنعت خودرو ایران در زمینه كیفیت می‌داند. با تمام این تفاسیر و در شرایطی كه خودروسازان هنوز برنامه‌های خود را برای افزایش كیفیت خودروهای داخلی، عملیاتی نكرده‌اند، به‌نظر می‌رسد همچنان این نگاه تیراژمحور است كه مسیر صنعت خودرو را تعیین می‌كند. با در نظر گرفتن تسلط نگاه تیراژ محور بر صنعت خودرو و كنار گذاشتن بحث صادرات یك میلیون دستگاهی، این سوال مطرح است كه آیا بازار خودرو ایران توان جذب دو میلیون دستگاه خودرو در شرایط فعلی را خواهد داشت؟ كارشناسان برای این پرسش پاسخ‌های متفاوتی دارند، برخی می‌گویند بازار توان جذب این تعداد خودرو را ندارد مگر اینكه شرایط خاصی بر بازار حاكم باشد و برخی دیگر به طبیعی بودن جذب این تعداد خودرو در بازار ایران عقیده دارند. هر دو نفر یك خودرو یك مدیر ارشد صنعت خودرو در پاسخ به سوالی كه مطرح شد به دنیای اقتصاد می‌گوید: اگر شرایط فعلی بازار را كنار بگذاریم و فرض كنیم كه قدرت اقتصادی مردم در سال‌های آینده افزایش پیدا می‌كند، یكی از مسائلی كه در درازمدت مطرح می‌شود این است كه تراكم جمعیتی كه ما در یك دوره مشخص داشتیم به مرور كمتر شده و این موضوعی است كه می‌تواند بر تقاضای خودرو موثر باشد. وی در ادامه تاکید می‌کند که كودكان دهه شصت در دهه 80 به سن خرید خودرو رسیدند و حالا به‌نوعی از بازار خارج شده‌اند، ضمن اینكه تعدادی از آن جوان‌ها به دلیل مسائل اقتصادی توان خرید خودرو ندارند. این مدیر ارشد با اشاره به اینكه تعیین ظرفیت دو میلیون دستگاهی برای بازار خودرو ایران با مطالعه دقیقی صورت نگرفته است، می‌گوید: بعد از انقلاب ما با سدی به نام جنگ برای تولید خودرو مواجه بودیم، از سویی جمعیت نیز در حال رشد بود به این ترتیب بازار خودرو ایران برای سال‌ها تشنه بود، تا جایی كه در دهه 70 به ازای هر 18 نفر یك خودرو وجود داشت. او در ادامه می‌گوید: پس از جنگ به مرور شرایط اقتصادی مردم و همچنین وضعیت تولید خودرو با بهبود همراه شد و حالا شاهد هستیم كه سرانه مالكیت خودرو به ازای هر 5 نفر به یك نفر رسیده است. به عقیده این مدیر ارشد با بررسی شاخص‌های اقتصادی در كشور می‌توان به این نتیجه رسید كه سرانه یاد شده برای مالكیت خودرو در ایران عدد مناسبی است؛ زیرا قدرت خرید در كشور ما هنوز فاصله بسیاری با استاندارد كشورهایی دارد كه از هر دو نفر یك نفر صاحب خودرو است. این مدیر ارشد در حالی عقیده دارد كه با به كارگرفتن راه‌كارهایی مانند خروج خودروهای فرسوده ظرفیت بازار در سال 1404 نهایتا به یك میلیون و 200 تا یك میلیون و 400 هزار دستگاه می‌رسد كه یك كارشناس مسائل اقتصادی عقیده دارد رسیدن به تیراژ دو میلیونی از سوی خودروسازان و جذب آن در بازار كاملا قابل تصور است. سعید لیلاز در توضیح بیشتر می‌گوید: با توجه به تلاطم‌های اقتصادی و سیاسی كه همواره در كشور وجود دارد اگرچه تولید 3 میلیون دستگاه خودرو تا یازده سال دیگر كمی بلندپروازانه به‌نظر می‌رسد؛ اما چنانچه این تعداد خودرو به تولید برسد، هیچ نگرانی بابت فروش آنها در بازار وجود ندارد. لیلاز با نگاهی به تولیدات خودروسازان در سال 90 می‌گوید: بازار خودرو ایران حتما توان جذب دومیلیون دستگاه خودرو را خواهد داشت همان‌طور كه در سال 90 تیراژ یك میلیون و 600 هزار، دستگاهی خودروسازان به همراه تمام خودروهایی كه در آن سال وارد كشور شدند، با مشكل فروش در بازار مواجه نبودند. لیلاز با اشاره به تجربه صنعت و بازار خودرو در سال 90 می‌گوید:‌ خودرو كالایی است كه می‌تواند نسبتش با تعداد جمعیت مساوی باشد؛ یعنی هر نفر یك خودرو داشته باشد، برای مثال هم اکنون در آمریكا یا در آلمان هر 2 نفر یك خودرو دارد. لیلاز درادامه تاکید می‌کند که تقاضای خودرو در بازار ایران به این زودی‌ها اشباع نخواهد شد تا آنجا كه 15 میلیون دستگاه خودرو فعلی می‌تواند به 30 میلیون دستگاه نیز افزایش یابد. لیلاز در این زمینه عقیده دارد هم خودروسازان توان تولید این تعداد خودرو در سال را دارند و هم بازار ظرفیت جذب كافی را دارد؛ این در حالی است كه بازار خودرو دارای یك تقاضای انباشته است كه طی سال‌های 91 و 92 در پی بحث‌های قیمتی در بازار به‌وجود آمد و باید طی سال‌های آینده به آن پاسخ داده شود. اما در حالی كه نظر این دو کارشناس در مورد میزان ظرفیت بازار خودرو كشور در دراز مدت متفاوت به‌نظر می‌رسد؛ اما هر دوی آنها در رابطه با تاثیر خروج خودروهای فرسوده در رشد تیراژ خودروسازان نظر واحدی دارند. به این ترتیب این دو كارشناس با اشاره به ضرورت خروج خودروهای فرسوده از چرخه حمل‌و‌نقل كشور عقیده دارند درصورتی‌كه از رده خارج شدن خودروهایی با عمر 10 سال در كشور تبدیل به جریانی همیشگی شود، می‌توان به رشد تولید به‌واسطه این اتفاق نیز امیدوار شد. یك مدیر ارشد در صنعت خودرو در این زمینه می‌گوید: از رده خارج شدن خودروهای فرسوده در اضافه شدن به تقاضای بازار بسیار مهم است، در شرایطی كه برای خروج خودروهای فرسوده به مردم وام و سوبسیدهای دولتی ارائه شود، سالانه500 هزار دستگاه خودرو فرسوده امكان از رده خارج شدن پیدا می‌كنند این درحالی است كه جایگزین كردن این تعداد خودرو می‌تواند به تقاضای عادی بازار اضافه كند.