به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، لاستیک خودرو یکی از اجزای مهم آن به شمار می رود که در طول زمان دچار فرسایش و در نهایت تخریب می شود که در این حالت نیاز به تعویض دارد. جا به جایی لاستیک های خودرو از روش های افزایش طول عمر لاستیک ها و به تعویق انداختن زمان تعویض آنها می باشد که ایمنی شما را نیز تامین خواهد کرد. معمولا شرکت سازنده، زمان جابجایی لاستیک های خودرو را تعیین می کند. این مدت زمان در حدود ۸ تا ۱۰ کیلومتر پیش بینی شده است.
بیشتر بخوانید: علت صدای چرخ جلو ماشین هنگام دور زدن
عمر لاستیک
عمر لاستیک ها چقدر است؟ گذشته از سایش آج ها و کارخانه سازنده لاستیک بهتر است بعد از شش سال لاستیک های خودرو را تعویض نمایید. بیشتر کارخانه های سازنده خودرو توصیه می کنند لاستیک ها را بعد از ۱۰ سال تعویض نمایید اما اگر می خواهید با این لاستیک ها در جاده رانندگی امن و مطمئنی داشته باشید بهتر است ظرف همان ۶ سال لاستیک ها را تعویض نمایید به خصوص اگر لاستیک های شما در شرایط سخت و آب و هوای غیر معتدل کار می کنند و این نکته ای است که هنگام خرید لاستیک هم باید به آن توجه داشته باشید و لاستیکی که خریداری می کنید به سال ساخت آن که روی لاستیک حک شده است توجه داشته باشید. لاستیکی که سالها در انبار بوده عمر کمتری خواهد داشت.
انواع لاستیک های موجود در بازار
انتخاب لاستیک مناسب نه تنها به بهبود عملکرد خودرو کمک میکند، بلکه تأثیر زیادی در مصرف سوخت و عمر مفید سایر قطعات خودرو دارد. در ادامه رایجترین لاستیکهای موجود در بازار را معرفی خواهیم کرد که بسته به شرایط اقلیمی محیط زندگی و سبک رانندگی، میتوانید نسبت به تهیه آنها اقدام کنید.
۱. لاستیکهای تابستانی (Summer Tires)
- میانگین عمر مفید لاستیکهای تابستانی: حدود ۳ تا ۴ سال
لاستیکهای تابستانی معمولاً از ترکیب لاستیکهای خاصی ساخته میشوند که برای شرایط آب و هوایی گرم و خشک مناسب هستند. این نوع لاستیکها معمولاً دارای طرح آجهای کم عمق هستند که چسبندگی بسیار خوبی به جادههای خشک دارند. آنها در دماهای بالای ۷ درجه سانتیگراد عملکرد بهتری دارند و باعث افزایش پایداری خودرو در سرعتهای بالا میشوند. با این حال، لاستیکهای تابستانی در بارشهای بارانی یا برفی به دلیل طرح آجهای کم عمق و عدم چسبندگی به سطح مرطوب جادهها، ایمنی کمتری دارند. عمر مفید این لاستیکها معمولاً حدود ۳ تا ۴ سال است، اما بسته به نحوه استفاده و شرایط جادهای، این مدت ممکن است لازم باشد تا زودتر به فکر تعویض لاستیک باشید.
۲. لاستیکهای زمستانی (Winter Tires)
- میانگین عمر مفید لاستیکهای زمستانی: حدود ۳ تا ۴ سال
لاستیکهای زمستانی یا برفی برای شرایط جوی سرد و برفی طراحی شدهاند. این لاستیکها معمولاً از ترکیبهای لاستیکی نرمتری ساخته میشوند که در دماهای پایینتر انعطافپذیری خود را حفظ میکنند. آجهای عمیقتر و طراحی خاص این لاستیکها باعث میشود تا در برف و یخ عملکرد بهتری داشته باشند. در مقایسه با لاستیکهای تابستانی، لاستیکهای زمستانی چسبندگی بیشتری دارند و در جادههای لغزنده به خودرو کمک میکنند. عمر مفید این لاستیکها معمولاً بین ۳ تا ۴ سال است، اما استفاده از آنها در دماهای بالاتر از ۷ درجه سانتیگراد میتواند باعث کاهش عمر مفید آنها شود.
۳. لاستیکهای چهار فصل (All-Season Tires)
- میانگین عمر مفید لاستیکهای چهار فصل: حدود ۴ تا ۵ سال
لاستیکهای چهار فصل به گونهای طراحی شدهاند که هم برای شرایط گرم و هم سرد مناسب باشند. این لاستیکها ترکیبی از ویژگیهای لاستیکهای تابستانی و زمستانی دارند و بهویژه برای افرادی که در مناطق با آب و هوای معتدل زندگی میکنند، انتخاب مناسبی هستند. آجهای این لاستیکها معمولاً کم عمق هستند و در شرایط بارانی، خشک و برفی عملکرد قابل قبولی دارند. بهطور کلی، لاستیکهای چهار فصل به دلیل طراحی چندمنظوره خود، عمر مفید بیشتری نسبت به لاستیکهای تابستانی و زمستانی دارند. عمر مفید این نوع لاستیکها معمولاً بین ۴ تا ۵ سال است، البته در صورتی که بهدرستی نگهداری شوند.
۴. لاستیکهای رادیال (Radial Tires)
- میانگین عمر مفید لاستیکهای رادیال: حدود ۴ تا ۵ سال
لاستیکهای رادیال، رایجترین نوع لاستیکهای استفادهشده در خودروها هستند. در این نوع لاستیکها، لایههای نخ یا سیم بهطور افقی و عمودی در یک جهت خاص قرار گرفتهاند که باعث افزایش انعطافپذیری و عملکرد بهتر در سرعتهای بالا میشود. این لاستیکها بهویژه در خودروهایی با سرعت بالا و قدرت موتور زیاد استفاده میشوند. از مزایای این لاستیکها میتوان به مقاومت خوب در برابر سایش و عملکرد خوب در شرایط مختلف جاده اشاره کرد. عمر مفید لاستیکهای رادیال معمولاً بین ۴ تا ۵ سال است، ولی اگر در شرایط سخت و جادههای ناهموار استفاده شوند، عمر آنها کاهش مییابد.
۵. لاستیکهای بدون تیوب (Tubeless Tires)
- میانگین عمر مفید لاستیکهای بدون تیوب: حدود ۳ تا ۴ سال
لاستیکهای تیوبلس دیگر نیازی به لوله داخل لاستیک ندارند و بهطور مستقیم با رینگ در تماسند. این لاستیکها به دلیل راحتی در نصب، کارایی بیشتر و کاهش احتمال پنچری بسیار محبوب هستند. لاستیکهای بدون تیوب معمولاً دارای انعطافپذیری بیشتری هستند و در برابر آسیبهای ناشی از فشار بالا و کاهش سرعت در حین رانندگی مقاومترند. این نوع لاستیکها بهویژه در خودروهای سواری و موتورسیکلتها مورد استفاده قرار میگیرند. عمر مفید لاستیکهای بدون تیوب بسته به نحوه استفاده و شرایط جادهای معمولاً ۳ تا ۴ سال است.
۶. لاستیکهای با آج تقویتی (Performance Tires)
- میانگین عمر مفید لاستیکهای با آج تقویتی: حدود ۲ تا ۳ سال
لاستیکهای با آج تقویتی یا تایرهای عملکردی برای خودروهای اسپرت و پرقدرت طراحی شدهاند. این لاستیکها معمولاً طراحی خاصی دارند که باعث میشود عملکرد بهتری در سرعتهای بالا، چسبندگی عالی به جاده و کنترل دقیقتر داشته باشند. این لاستیکها معمولاً از ترکیبهای لاستیکی با مقاومت بالا ساخته میشوند که عمر مفید کوتاهتری نسبت به لاستیکهای معمولی دارند. عمر مفید این لاستیکها معمولاً حدود ۲ تا ۳ سال است، اما در صورت رانندگی با سرعتهای بالا و شرایط سخت، این مدت زمان کمتر میشود.
حال با توجه به اینکه لاستیک ماشین قیمت و ارزش نسبتا بالایی دارد، دقیقا چه هنگامی بهترین زمان تعویض آن است؟
حال با توجه به اینکه لاستیک ماشین قیمت و ارزش نسبتا بالایی دارد، دقیقا چه هنگامی بهترین زمان تعویض آن است؟
نشانه های زمان تعویض لاستیک خودرو
عمق آج لاستیکها
آج لاستیکهای خودرو هرگز نباید کوتاه تر از ۱.۶ میلیمتر باشد. اگر منطقه محل زندگی شما دارای جادههایی صاف و اکثرا بارانی و برفی است، بهتر است این میزان را دو برابر در نظر بگیرید. میتوانید از ابزارهای مخصوصی که برای اندازهگیری عمق آج استفاده میشوند بهره ببرید. اما یک روش قدیمیهم برای اندازهگیری عمق لاستیک بدون خرج حتی یک ریال هم وجود دارد. دراین روش باید از یک سکه (پول خرد) استفاده کنید و آن را لابه لای آج لاستیک (شیار) فرو کنید. براحتی میتوانید با اندازه گیری میزان فرورفتن سکه داخل شیار، تخمین بزنید آیا به لاستیک جدید نیاز دارید یا خیر.
نوار شاخص فرسودگی آجها
در لاستیکهای امروزی قابلیت جدیدی اضافه شده که در لاستیکهای قدیمی شاهد آن نبودیم. نوار شاخصی روی این لاستیکها وجود دارد که وقتی لاستیک نو باشد، نامرئی هستند یا بسختی میتوان آنها را دید، اما به مرور زمان، با فرسوده شدن لاستیک، قابل مشاهده خواهند شد. این نوارها به صورت لاستیکهایی صاف که عمود بر جهت آجها هستند، مشاهده میشوند. این علائم بخصوص وقتی لاستیک خودرو خیس و تمیز باشد یا از گودالی پر از آب بیرون بیایید بخوبی مشخص است. اگر بیش از یک یا دو عدد از اینها را روی لاستیک دیدید، مطمئن باشید زمان تعویض لاستیک فرا رسیده است.
وجود شکاف یا بریدگی در کنار لاستیک
همه مشکلات لاستیک به آج خودرو مربوط نمیشود. بلکه ممکن است مشکلاتی در کناره لاستیک هم وجود داشته باشد. کافی است نگاهی به کنارههای لاستیک بیندازید و از نبود مشکلات احتمالی مطمئن شوید. در این معاینه به دنبال شکاف یا بریدگی در قسمت کناری لاستیک باشید. شیارهایی که قابل دیدن با چشم غیرمسلح هستند خطرناکند. این علائم نشاندهنده آن است که ممکن است لاستیک شما بزودی پنچر شده یا بدتر از آن ممکن است لاستیک خودروی شما بترکد. بنابر این اگر مشکل لاستیک شما در قسمت کناری جدی است، لاستیک خودرو را تعویض کنید.
ایجاد برآمدگی در سطح لاستیک
گاهی اوقات سطح بیرونی لاستیک به مرور زمان ضعیف میشود. نتیجه آن، بالا آمدن لاستیک به گونهای متمایز از سطح صاف لاستیک خواهد بود. ضعیف شدن سطح لاستیک در یک نقطه میتواند به ترکیدگی ناگهانی لاستیک خودرو منجر شود.
لرزشهای زیاد
لرزش خودرو هنگام رانندگی، تاحدودی غیر قابل اجتناب است؛ بخصوص اگر روی جادههایی با آسفالت بد رانندگی کنید. اما بعد از چند وقت که با خودرویتان رانندگی کنید، میتوانید میزان طبیعی لرزش را تشخیص دهید. در صورتی که لرزش خودرو زیاد است، عوامل زیادی میتوانند علت آن باشند. یکی از این عوامل میتواند بالانس نبودن لاستیکها باشد یا این که مشکلی درکمک فنر خودروی شما وجود داشته باشد. اما این لرزش میتواند در نتیجه وجود مشکلی در داخل لاستیک شما هم باشد. این مشکل که در لاستیکهای امروزی بندرت به چشم میخورد از کیفیت پایین ساخت لاستیک مورد استفاده قرار گرفته ناشی میشود. اگر از سلامت کمکفنر خودروی خود مطمئن هستید و تمام لاستیکها را با دقت کافی بالانس کردهاید و باز هم این مشکل وجود دارد، لاستیک مشکلدار را تعویض کنید.
بیشتر بخوانید: نحوه محاسبه درصد لاستیک خودرو + چطور بفهمیم لاستیک نیاز به تعویض دارد؟
ساییده شدن لاستیک
یکی از نکاتی که باید به آن خوب دقت کنیم ساییده شدن لاستیک است. زمان تعویض لاستیک را به سادگی میتوان از روی ساییده شدن لاستیک مشخص کرد. در صورتی که آثار ساییدگی بر روی لاستیک خودرو شما است برای تعویض آن اقدام کنید.
البته تعیین زمان برای این موضوع کار سادهای نیست و ساییده شدن لاستیک ماشین به عواملی مانند کیفیت ساخت و همچنین میزان کارکرد لاستیک هم دارد. به طور میانگین در صورتی که با لاستیکهای خود ۵۰ تا ۷۰ هزار کیلومتر رانندگی کردید بهتر است برای بررسی عاجها و میزان ساییدگی آن اقدام کنید.
البته ساییدگی لاستیکها به جز میزان کارکرد به عوامل دیگری مانند آبوهوا و کیفیت جادهها و نحوه رانندگی هم مربوط میشود.
دلایل اصلی تخریب لاستیکهای خودرو
فرسایش لاستیکها بهطورکلی دو دلیل عمده دارند: دلایلی که تحتکنترل شما هستند و دلایلی که از کنترل شما خارجاند! خوشبختانه بیشتر این دلایل تحتکنترل شما هستند:
رانندگی با سرعت بالا و ترمزهای ناگهانی: دمای لاستیکها افزایش مییابد، باد لاستیکها خارج میشود و فرسایش افزایش مییابد.
تنظیمنبودن باد لاستیکها: سطح لاستیکها بهشکلی ناهمگون فرسوده میشود.
اضافهبار: اضافهبار باعث افزایش فشار به لاستیکها وارد میشود.
تنظیمات اشتباه خودرو: تنظیمات غلطی مانند استفادهٔ همزمان از لاستیکهایی با جنس متفاوت، استفاده از رینگ و لاستیکهایی با اندازهٔ متفاوت و بادکردن لاستیکی که فشار باد آن تنظیم است فرسایش لاستیکها را افزایش میدهد.
جادههای نامناسب: جادهها تأثیر زیادی بر عمر لاستیکها دارند. شاید فکر کنید این عامل از کنترل شما خارج است اما اگر با سرعت کمتر و دقت بیشتر رانندگی کنید، میتوانید تأثیر این عامل را کاهش دهید.
آبوهوا و شرایط جوی: دمای بالای هوا، باراش باران و برف و یخزدگی جادهها، آفتاب شدید و روغنیبودن سطح جادهها طول عمر لاستیکها را کاهش میدهد.
سال تولید تایر را یاد بگیرید
به نظر شما این اعداد چه مفهومی دارند؟ ترکیبهای عددی مثل ۰۳۰۸، ۱۲۱۸، ۱۰۱۱ و یا حتی ۰۱۱۰. یادتان باشد همانطور که باید نسبت به روز تولد همسر و فرزند خود حساس باشید، درباره سال تولید تایرها هم باید دقت لازم را به خرج دهید. اعداد فوق در واقع همان تاریخ تولد تایرها هستند. به این صورت که دو عدد اول از سمت چپ ماه (میلادی) و دو عدد سمت راست سال (میلادی) تولید آنها محسوب میشود. پس حالا یک بار دیگر اعداد بالا را مرور میکنیم. ماه مارس سال ۲۰۰۸، ماه دسامبر سال ۲۰۱۹ و ماه ژانویه سال ۲۰۱۱. پیدا کردن سال و ماه میلادی این روزها به لطف گوشیهای موبایل مثل آب خوردن است. حالا چرا این تاریخها مهم هستند؟ برخی از افراد سودجو اقدام به فروش تایرهای تاریخ گذشته و یا به اصطلاح «ته انباری» میکنند. نکته اینجاست که تایرها حتی اگر زیر خودرو هم نباشد از عمرشان کم میشود. سادهتر آنکه مراقب باشید تایر کهنه خریداری نکنید چراکه دیگر خبری از آن عمر مفید ۳ ساله نیست.
خواندن تاریخ انقضا از روی لاستیک
همانطور که گفته شده لاستیک خودرو یکی از بخشهای مصرفی آن است به همین دلیل پس از به پایان رسیدن تاریخ انقضا لاستیک باید آن را تعویض کرد. البته همه لاستیکها دارای تاریخ مصرف نیستند و برخی از شرکتهای لاستیک سازی مانند میشلن، هانکوک، گلدستون، کویر، روداستون و … تاریخ ساخت لاستیک ماشین را بر روی آن ثبت میکنند.
بیشتر لاستیکهای عنوان شده یا حتی شرکتهای دیگر که برای لاستیکهای تولیدی خود تاریخ انتقضا در نظر میگیرند طول عمری معادل ۵ تا ۶ سال دارند. شرکت تولیدی بر روی این لاستیکها چهار عدد را مینویسند که نشاندهنده تاریخ تولید آن است. دو عدد اول نشاندهنده هفته تولید و دو عدد دوم نشاندهنده سال تولید است.
چطور عمر مفید لاستیک را افزایش بدهیم؟
۱. تنظیم دقیق فشار باد تایرها
حفظ فشار صحیح باد در تایرها یکی از مهمترین عوامل در افزایش طول عمر آنهاست. تایرهایی که کمتر از حد استاندارد باد شدهاند، تماس بیشتری با سطح جاده دارند که باعث اصطکاک بالا و فرسایش زودهنگام میشود. در مقابل، تایرهایی که بیش از حد باد شدهاند، منجر به سواری خشک و ساییدگی نامتوازن سطح آج میشوند. توصیه میشود فشار باد تایرها را بهصورت منظم، خصوصاً پیش از سفرهای طولانی، بررسی کرده و طبق میزان توصیهشده در دفترچه راهنمای خودرو تنظیم نمایید.
۲. تنظیم زاویه چرخها
عدم تراز بودن چرخها میتواند موجب ساییدگی ناهمگون و کاهش عمر تایرها شود. اگر هنگام رانندگی، خودرو به یک سمت کشیده میشود یا فرمان در وضعیت مستقیم نیست، احتمالاً چرخها نیاز به تنظیم دارند. تراز صحیح چرخها باعث کاهش فشار وارده بر تایرها شده و موجب سایش یکنواخت و افزایش طول عمر آنها میشود.
۳. بالانس چرخها
چرخهای غیربالانس میتوانند موجب لرزش، ساییدگی نامنظم و کاهش کیفیت سواری شوند. بالانس کردن تایرها، وزن چرخ را بهطور یکنواخت توزیع کرده و از فرسایش زودرس جلوگیری میکند. توصیه میشود بعد از نصب تایر جدید یا هنگام احساس لرزش در حین رانندگی، بالانس چرخها را بررسی و در صورت نیاز اصلاح نمایید.
۴. چرخش منظم تایرها
تایرهای جلو و عقب خودرو به دلیل تفاوت در فشار وزن و فرمانپذیری، الگوی فرسایشی متفاوتی دارند. با چرخاندن منظم تایرها این تفاوت فرسایش کاهش یافته و عمر کلی آنها افزایش مییابد. در دفترچه راهنمای خودرو معمولاً فاصله زمانی مناسب برای چرخش تایرها ذکر شده است، که معمولاً هر ۸ تا ۱۲ هزار کیلومتر توصیه میشود.
۵. عادتهای صحیح رانندگی
سبک رانندگی شما نقش مستقیمی در میزان دوام تایرها دارد. شتابگیری ناگهانی، پیچیدن تند، و ترمزهای شدید باعث افزایش اصطکاک و کاهش عمر لاستیکها میشود. رانندگی با سرعت متعادل، نه تنها ایمنی بیشتری ایجاد میکند، بلکه از افزایش دمای تایر جلوگیری کرده و به حفظ کیفیت آن کمک میکند.
۶ . پرهیز از بار اضافه
بار بیش از ظرفیت مجاز، فشار زیادی به تایرها وارد کرده و منجر به فرسودگی زودرس آنها میشود. برای جلوگیری از این مشکل، همواره ظرفیت بار مجاز خودرو را که در دفترچه راهنما درج شده رعایت کنید. بارگیری بیش از حد نه تنها به تایرها آسیب میزند، بلکه خطرات ایمنی جبرانناپذیری به دنبال دارد.
۷. بازرسی منظم تایرها
بهطور مرتب تایرهای خودرو را از نظر ترکخوردگی، برآمدگی، بریدگی یا وجود جسم خارجی بررسی کنید. هرگونه آسیب کوچک میتواند بهمرور ساختار لاستیک را تضعیف و احتمال ترکیدن آن را افزایش دهد. برای بررسی عمق آج نیز میتوانید از ابزارهای مخصوص یا حتی تست سکه استفاده کنید؛ اگر نوک سکه بهطور کامل در آج فرو نرفت، تایر نیاز به تعویض دارد.
۸. نگهداری صحیح در زمان عدم استفاده
در صورت ذخیرهسازی تایرهای فصلی یا اضافی، نگهداری اصولی اهمیت زیادی دارد. تایرها را در محیطی خشک، خنک و بهدور از نور مستقیم آفتاب، گرما و مواد شیمیایی مانند روغن یا حلالها نگهداری کنید. استفاده از روکش مخصوص لاستیک نیز کمک میکند تا لاستیک در برابر ازن هوا و نور خورشید محافظت شده و سالم باقی بماند.
۹. انتخاب تایر مناسب
انتخاب تایر متناسب با نوع خودرو و شرایط رانندگی، تأثیر مستقیمی بر دوام و کارایی آن دارد. حتماً به دفترچه راهنمای خودرو یا توصیه مکانیک متخصص مراجعه کرده و فاکتورهایی مانند اندازه تایر، شاخص بار و سرعت را در نظر بگیرید. استفاده از تایرهای چهار فصل یا تخصصی (مانند زمستانی یا آفرود) نیز بسته به شرایط آبوهوایی منطقه، میتواند انتخاب هوشمندانهای باشد.
۱۰. نگهداری منظم خودرو
در نهایت، انجام سرویسهای دورهای خودرو، نقش بسزایی در حفظ سلامت تایرها دارد. سیستم تعلیق سالم، ترمزهای تنظیمشده، و تراز بودن چرخها، همگی به کاهش فشار و سایش ناهمگون تایر کمک میکنند. در بازدیدهای دورهای، مواردی چون بالانس، الاینمنت و سلامت سیستم ترمز را بررسی کنید تا بیشترین بهرهوری و طول عمر را از تایرهای خود داشته باشید.
لاستیک را در زمان مناسب تعویض کنید!
در صورتی که تایر خودرو شما دچار پوسیدگی شده است حتما آن را جدی بگیرید زیرا لاستیک در حال تجزیه شدن است و در زمان کار ممکن است دچار ترکیدگی شود. همچنین برخی از لاستیکهای کهنه ممکن است در شرایط عادی مشکلی برای شما ایجاد نکنند اما در آبوهوای بارانی که زمینها خیس میشوند خطر آفرین شوند. کهنگی و از بین رفتن عاج لاستیک موجب میشود که خودرو در جادههای خیس دچار لغزش شود و لیز بخورد.
نکته ها:
• در خرید لاستیک های با سایز مناسب دقت کنید. رینگ و لاستیک اتوموبیل باید با نوع و اندازه ی اتوموبیل شما تناسب داشته باشد.
• در صورت مشاهده هرگونه ترک خوردگی در سطح و کناره لاستیک ها، بدون اتلاف وقت تایر ها را عوض کنید.
• اندازه هر ۴ چرخ و حتی طرح آجهای هر چرخ باید یکسان باشد. در غیر این صورت به دیفرانسیل ماشین شما صدمه وارد می کند.
• مطمئن شوید که باد چرخ ها تنظیم باشد. عدم تنظیم باد چرخها باعث: مصرف بنزین بیشتر، سایش سریعتر لاستیک ها، هندلینگ و کنترل ضعیف اتوموبیل می شود.
• چرخ زاپاس را فراموش نکنید. تمام موارد ذکر شده در مورد چرخ زاپاس نیز صدق می کند.
نظر شما